«Համապարփակ անվտանգություն և դիմակայություն 2025» միջազգային համաժողովում Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի անվտանգությանը և բանակին սպառնացող հերթական ելույթն է ունեցել:
Այսօր սեպտեմբերյան մարտերի 3-րդ տարելիցն է։ 2022 թվականի սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերն Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակողական գործողություններ էին ձեռնարկել ՀՀ ինքնիշխան տարածքի դեմ 4 ուղղություններով, ավելի ուշ, ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն էր ԱԺ-ում մարտերի առաջին օրը հայտարարել, երկու-երեք ուղղություն ևս ավելացել է:
Նիկոլ Փաշինյանը և նրա թիմի անդամներն ամեն պատեհ և անպատեհ առիթի հայտարարում են՝ խաղաղություն է հաստատվել՝ հորդորելով խնամել այն, հոգատարություն և զգուշություն դրսևորել՝ յուրաքանչյուր արտաբերվելիք բառի, շրջանառվող փաստաթղթի նկատմամբ:
Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի տեղակալ, իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության (AKP) փոխնախագահ Քյուրշադ Զորլուն այցելել է Նախիջևան։
2025 թվականի մայիսին բանակին առնչվող օրենսդրական նախաձեռնությունների փաթեթ հեղինակած իշխանական պատգամավոր Հայկ Սարգսյանը, չցանկանալով փակագծեր բացել, հայտարարել էր, որ գնալու են պարտադիր զինվորական ծառայության ժամկետը կրճատելու ճանապարհով:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն արդեն փոխանցվել է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին, և հնարավոր է՝ այն ներկայացվի սեպտեմբերի 27-ին հաջորդող ԱԺ լիագումար նիստի առաջին կամ երկրորդ օրը։
ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ 2025-ին 2024-ի համեմատ՝ ունեցել ենք պաշտպանական ծախսերի անհամաչափ աճ և իրականացրել ենք էական պաշտպանական ծախսեր:
ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրոզյանը կարևոր է համարում վաշինգտոնյան փաստաթղթերը, Հայաստան-Ադրբեջան նախաստորագրված համաձայնագիրը, դրանց հաջորդած երկրի ղեկավարների մակարդակով բանավոր վերահաստատումները:
Օգոստոսի 29-ին 168.am-ը գրավոր հարցում էր ուղարկել և՛ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին, և՛ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանին՝ պարզելու՝ արդյո՞ք Քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ուղարկվել է ԱԺ նախագահին:
168.am-ը մի քանի անգամ անդրադարձել է պայմանագրային զինծառայող Արմեն Գուրգենի Գասպարյանի մահվան փաստին:
Սեպտեմբերի 3-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն ուղարկել է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ Ադրբեջանում Կարմիր խաչի առաքելության դադարեցմանը՝ այն համարելով մտահոգիչ գործընթաց, քանի որ Կարմիր խաչը փաստացի միջազգային միակ կազմակերպությունն էր, որ հնարավորություն ուներ այցելելու Բաքվում գտնվող մեր հայրենակիցներին, տեղում հասկանալու նրանց վիճակը՝ առողջականից մինչև հոգեբանական, Կարմիր խաչի միջոցով էր տեղի ունենում նաև հարազատների հանձնուքների տրամադրումը։
Սեպտեմբերի 5-ին Բաքվում կայացել է հերթական «դատական» նիստը, որի ժամանակ ավարտին է հասցվել Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության նախաքննական «ցուցմունքների» հրապարակումը։
Մինչև որևէ միջազգային, տարածաշրջանային կամ երկկողմ համաձայնություն չհստակեցվի հրապարակային փաստաթղթով, ցանկացած հայտարարություն կամ մեկնաբանություն՝ թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի կամ միջազգային դերակատարների կողմից, մնալու է բացառապես քաղաքական մանևրի դաշտում, առանց իրական իրավական բազայի։ Իսկ առանց փաստաթղթային հիմքի, հստակ վերահսկողական մեխանիզմների ու ինստիտուցիոնալ պատասխանատվության, Սյունիքի տարածքում ցանկացած փոփոխություն կարող է վերաճել անդառնալի հետևանքների՝ պետականության ու տարածաշրջանային կայունության տեսանկյունից։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, Բաքվում տեղի է ունեցել «Հաղթանակի իրավունքը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախում իրականացված ադրբեջանական «հակաահաբեկչական օպերացիայի» 2 տարվան:
Իշխանության ներկայացուցիչների հռետորաբանության մեջ ձևավորվել է մի հակասություն, որը դժվար է բացատրել։ Այո, մի քանի ամիս առաջ նրանք պնդում էին, թե Հայաստանի դեմ հիբրիդային պատերազմ վարում է հենց Ռուսաստանը, այժմ նույն իշխանությունը հայտարարում է, որ Ռուսաստանը եղբայրական երկիր է։ Այս տրամաբանության մեջ ստացվում է, որ Հայաստանը եղբայրական հարաբերություններ է պահպանում մի երկրի հետ, որն իր դեմ վարում է պատերազմի ամենաբարդ ձևերից մեկը՝ հիբրիդայինը:
Օգոստոսի 6-ին 168.am-ը գրել էր, որ Ցորի զորամասի գործով տուժող կողմը վճռաբեկ բողոք չի ներկայացրել:
2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին կլրանա 44-օրյա պատերազմի 5-րդ տարելիցը: Պատերազմից 5 տարի անց ինչ կարող ենք արձանագրել և ինչ էր պետք արձանագրել՝ այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցել ենք ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի հետ:
Իրանի և Թուրքիայի հարաբերություններն այսօր բավականին բազմաշերտ ու հետաքրքիր են. որոշակի խնդիրներում համագործակցությունից մինչ տարաձայնություններ և մրցակցություն, հատկապես` Հարավային Կովկասում։ Փաստ է, որ երկու երկրները տնտեսական, քաղաքական և անվտանգային ոլորտներում փորձում են գործնական կապեր պահպանել։
Սեպտեմբերի 1-ին Թիենծին քաղաքում Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովի ՇՀԿ+ ձևաչափի հանդիպման ժամանակ Ադրբեջանի նախագահն իր ելույթում օգտագործել է «Զանգեզուրի միջանցք» ձևակերպումը:
Ազատության հրապարակ Միասնության հավաքին եկած ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը լրագրողների հետ զրույցում ասաց՝ մեր բանակն առկա ուժերով ի վիճակի է եղել դիմակայել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին, իսկ թե արդյո՞ք այսօր ի վիճակի է, տեղյակ չէ:
«Այսինքն, այդ կոնֆլիկտածին նպատակը չունենալով, մենք կազատվենք կոնֆլիկտից հարևանի հետ՝ առանց հասկանալու, որ մեր պատմության դառը փորձը և Արցախի հիմնահարցի խորը գիտելիքը ցույց են տալիս, որ կոնֆլիկտի հիմքում մեր ինքնության հետ Ադրբեջանի և Թուրքիայի անհաշտ լինելն է»,- ասաց Ռուստամյանը:
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի նախաձեռնությամբ անցկացվող «Արցախ․ չկարգավորված հակամարտություն, վերադարձի իրավունք» խորագրով միջազգային խորհրդաժողովի ժամանակ Արցախի ՄԻՊ Գեղամ Ստեփանյանը շեշտեց, որ արցախցիների վերադարձի իրավունքից չպետք է խոսել ինքնորոշման իրավունքի հաշվին:
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի նախաձեռնությամբ անցկացվող «Արցախ․ չկարգավորված հակամարտություն, վերադարձի իրավունք» խորագրով միջազգային խորհրդաժողովի ժամանակ ՀՀ ԱԳ նախկին նախարար Արա Այվազյանն անդրադարձավ ԵԱՀԿ ՄԽ լուծարմանը՝ նկատելով, որ այն կարելի է որակել՝ որպես բազմակողմ խաղաղարար դիվանագիտության ձախողում և ճգնաժամ:
Մենք վստահ ենք՝ ԱՄՆ-ն Հայաստան չի գալու՝ անվտանգություն ապահովելու համար, այլ գալիս է տարածաշրջանն ապակայունացնելու, հետագայում նաև Իրանին, Ռուսաստանին, ավելի ուշ՝ Չինաստանին վնաս հասցնելու համար։ ԱՄՆ-ը փորձում է այնպիսի իրավիճակ ստեղծել, որ Հայաստանում մարդիկ իրար դեմ դուրս գան:
Ուղիղ 3 տարի է, ինչ ՊԲ նախկին հրամանատար Միքայել Արզումանյանն անազատության մեջ է. գեներալ-լեյտենանտը կալանավորվել է 2022 թվականի սեպտեմբերի 1-ին:
2025 թվականի ապրիլին ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել էր, որ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը կներկայացվի սեպտեմբերի 27-ին հաջորդող ԱԺ լիագումար նիստի առաջին կամ երկրորդ օրը։
Վերջերս ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը հայտնել է՝ «բյուջեի փաստաթղթում պլանավորված է, որ Պաշտպանության նախարարությանն ուղղվող ծախսերի մասնաբաժինն ընդհանուրի մեջ կնվազի 2025 թվականի համեմատ»:
Օգոստոսի 28-ին Բաքվում կայացած «դատավարության» ժամանակ հրապարակվել են Արցախի նախկին նախագահների նախաքննական «ցուցմունքները» և որոշ փաստաթղթեր՝ հարուցված շինծու քրեական գործով:
2020 թվականի պատերազմից հետո մանրամասն անդրադարձել ենք 44-օրյային Թուրքիայի ուղիղ մասնակցությանը։ Առանձին-առանձին անդրադարձել ենք Թուրքիայի ռազմական ղեկավարությունից, բարձրաստիճան զինվորականությունից, Ազգային հետախուզությունից կոնկրետ անձանց դերակատարմանը՝ Բախտիար Էրսայ, Հուլուսի Աքար, Հաքան Ֆիդան և այլն:
