Սեպտեմբերի 18-ին Հայկական երկրորդ գլոբալ գագաթնաժողովի պանելային քննարկման ժամանակ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել էր. «Մեր ձախողումը ո՞րն է եղել. առաջնային անվտանգության համակարգի մեխանիզմը սա է եղել. անվտանգության սպառնալիքի դեպքում զանգել Մոսկվա, ուրիշ որևէ տարբերակ կամ մեխանիզմ չկա: Այժմ այդպես չէ, այժմ առաջնահերթ մենք ենք որոշում որոշումներ կայացնել»:
Օրեր առաջ 168.am-ը գրել էր, որ չպետք է ոգևորվել Ադրբեջանի՝ 7 տոկոսով ռազմական ծախսերը կրճատելու լուրից, հատկապես, երբ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո գրեթե ամեն տարի Ադրբեջանի ռազմական բյուջեն ավելացել է, իսկ Ադրբեջանն էլ շարունակում է զինվել:
Սուրեն Պապիկյանը ՀՀ պաշտպանության նախարար է նշանակվել 2021 թվականի նոյեմբերի 15-ին, երբ նոյեմբերյան մարտերի օրերին պաշտոնից ազատեցին Արշակ Կարապետյանին:
Սեպտեմբերի 20-ին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հերթական անգամ խոսել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմում իր բանակի զինվորականության հերոսություններից՝ նշելով, որ կարողացել են հաղթահարել և ճեղքել Արցախի օկուպացված պաշտպանական շրջանների աշխարհագրական բարդ տեղանքները և այլն:
Մեկ տարի առաջ՝ 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ը, Արցախում Ադրբեջանը «հակաահաբեկչական գործողության» անվան տակ ռազմական, էթնիկ զտման գործողություններ իրականացրեց: Արդյունքում՝ լուծարվեց Արցախի Պաշտպանության բանակը, Արցախը հայաթափվեց, Արցախի ռազմաքաղաքական էլիտան և գեներալները հայտնվեցին Բաքվի բանտերում:
Օգոստոսին ադրբեջանական քարոզչական լրատվամիջոցներից մեկը Հայաստանին մեղադրել էր պատերազմի պատրաստվելու մեջ՝ վկայակոչելով Էկոնոմիկայի և խաղաղության ինստիտուտի զեկույցը, ըստ որի՝ ՀՀ տնտեսությունում ռազմական ծախսերը 4.2 տոկոս են, երբ Ադրբեջանինը 3.8 է:
Դատարանի սահմանած մեկ տարվա ազատազրկումն ամբողջությամբ կրելուց հետո Նարեկ Մալյանը սեպտեմբերի 19-ին օրենքի ուժով ազատ արձակվեց «Վարդաշեն» ՔԿՀ-ից:
Հայկական երկրորդ գլոբալ գագաթնաժողովին Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանն իր անդամակցությունը սառեցրել է ոչ միայն այն պատճառով, որ ՀԱՊԿ-ը չի ապահովում Հայաստանի նկատմամբ անվտանգային պարտավորությունները, այլև այն պատճառով, որ ՀԱՊԿ-ը ստեղծում է սպառնալիքներ ՀՀ անվտանգության, հետագա գոյության, ինքնիշխանության և պետականության համար։
«Մեկ տարի առանց Արցախի. Վիճակագրություն և ռազմավարական հեռանկար» խորագրով կոնֆերանսի ժամանակ Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հիշեցրել է 2022 ապրիլի 13-ին Ազգային ժողովի ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, որ միջազգային հանրությունն ասում է՝ մի փոքր իջեցրեք Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում ձեր նշաձողը, և միջազգային մեծ կոնսոլիդացիա կապահովենք Հայաստանի ու Արցախի շուրջ:
Օրեր առաջ 168.am-ը «Փաշինյանի չտված հանձնարարականը պատերազմի օրերին անհետացած զենքի վերաբերյալ» վերտառությամբ հոդվածում անդրադարձել էր 44-օրյա պատերազմի օրերին անհետացած զենքի թեմային:
Օրեր առաջ Գլխավոր դատախազությունը հաղորդագրություն էր տարածել, որտեղ նշվում էր, որ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման գործառույթի շրջանակում, 2024 թվականի սեպտեմբերի 9-ին կնքել է հաշտության համաձայնություն, որով ՀՀ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Ալիկ Միրզաբեկյանը և նրան փոխկապակցված անձինք պարտավորվել են հօգուտ Հայաստանի Հանրապետության փոխանցել 200 մլն ՀՀ դրամ (շուրջ 500 հազար ԱՄՆ դոլար):
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո, ավելի կոնկրետ՝ 2021թ. փետրվարի 25-ին, ՀՀ զինված ուժերի կողմից Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը պահանջող հայտարարությունից հետո իշխող ՔՊ-ի վարչախումբը գործուն քայլեր սկսեց բանակի կառավարման մոդելը փոխելու ուղղությամբ:
Նախիջևանյան ուղղությունն այս փուլում, կարելի է ասել, որ ադրբեջանական կողմի համար ամենակարևոր և գերակա ուղղություն է։ Եթե ամիսներ առաջ Տավուշի ուղությունն էլ էր նրանց համար կարևոր և առաջնային, ապա հիմա, երբ հայկական կողմն այդ ուղղությամբ իրականացրել է Ադրբեջանի պահանջը և հանձնել ռազմավարական կարևոր նշանակության հատվածները, ու, ըստ էության, այդ հատվածում կազմաքանդել անվտանգային ողջ ճարտարապետությունը, Ադրբեջանի համար նախիջևանյան ուղությունը դարձել է միակը:
Հայաստանի կինոյի հիմնադրամի ֆեյսբուքյան էջում 168.am-ի ուշադրությունը գրավել էր մի հաղորդագրություն, որ սեպտեմբերի 13-ին ՀՀ ԶՈՒ N զորամասում կազմակերպվել է Համո Բեկնազարյանի «Զանգեզուր» ֆիլմի ցուցադրությունը, որտեղ Գարեգին Նժդեհը ներկայացվում է՝ որպես խեղճ, փախուստի դիմող անձնավորություն:
Որքան էլ Իրանը խոսի իր տարածքով Ադրբեջանն ու Նախիջևանը կապող «Արաքսի միջանցքի» շուտափույթ գործարկման մասին, փորձի ժամանակ շահել, դիվանագիտական հնարքներ կիրառել, «Զանգեզուրի միջանցքին» որպես այլընտրանք դիտարկել այդ ճանապարհը, այնուհանդերձ, Սյունիքով անցնող միջանցքային տրամաբանությամբ երթուղի ունենալու ակնկալիքը շարունակում է օրակարգային մնալ և՛ արևմտյան դերակատարների, և՛ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի, և՛ Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական ծրագրերում։
2022 թվականի Ադրբեջանի գործողությունները եկան լրացնելու 2021 թվականի մայիսին և նոյեմբերին Հայաստանի տարբեր ուղղություններով իրականացված ներխուժումները: Եվ հիմնական խնդիրը, որը դրել էր Ադրբեջանն իր առաջ, դա Հայաստանի նկատմամբ մարտավարական և ռազմավարական առավելություն ստանալն էր, շոշափելի դիրքային և վերահսկողական հնարավորություններ ունենալը, ինչը ստացավ ՀՀ կարևոր կոմունիկացիաների, ջրային պաշարների հանգույցների նկատմամբ:
Միջազգային քրեական դատարանի (ՄՔԴ) նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն Երևանում հրավիրված ասուլիսի ժամանակ անդրադառնալով Արցախի խնդրին, և, թե ինչ գործողություններ են պահանջում արցախահայերի վերադարձի համար, կամ՝ նախքան այդ ինչ պիտի արվի, որ Արցախի հարցը չփակվի, նշել է.
Միջազգային քրեական դատարանի (ՄՔԴ) նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն Երևանում հրավիրված ասուլիսի ժամանակ անդրադարձավ ԵԱՀԿ ՄԽ-ի լուծարման ադրբեջանական պահանջին, մասնավորապես հարցին՝ եթե դա տեղի ունենա, Հայաստանը միանա այս պահանջին, ի՞նչ է սպասվելու ՀՀ ապագա այն իշխանությանը, որ պայքարելու է Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի և վերադարձի համար:
Միջազգային քրեական դատարանի (ՄՔԴ) նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն Երևանում հրավիրված ասուլիսի ժամանակ հնչեցրեց իր հստակ ուղերձը Բաքվին՝ ազատեք հայ պատանդներին, դադարեցրե՛ք Ցեղասպանությունը:
Ռուս վերլուծաբանը նկատել է՝ այն, որ Ադրբեջանը մեղադրում է Հայաստանին կրակ բացելու համար, իսկ Հայաստանը հերքում է, նման իրավիճակը պրոբլեմատիկ ֆոն է ստեղծում խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունների համար:
Առաջին անգամ Սուրեն Պապիկյանի ղեկավարած պաշտպանական գերատեսչությունը մեր հարցին՝ ՊՆ-ում, ԳՇ-ում Սյունիքից զորքի հետքաշման գրավոր հրաման կա՞, թե՞ դա կատարվել է Փաշինյանի բանավոր հրամանի հիման վրա, պատասխանել էր, որ այս հարցի վերաբերյալ պաշտոնական պարզաբանումներ տրվել են:
Կառավարության նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը զենքի գործադրմամբ առանձնապես ծանր հանցագործությունների դեպքերի աճի համատեքստում նշել է, որ 44–օրյա պատերազմից հետո երկրում կա անհետացած զենքի մեծ քանակ, և, որ ՆԳ նախարարին հանձնարարել է վերանայել ապօրինի զենք–զինամթերքի փնտրտուքի հետ կապված մեթոդաբանությունը։
«Միասին» շարժման անդամ Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Գ. Սարգսյանը Կառավարությանը հարող տարածքում կազմակերպված ակցիայի ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում նշեց՝ բոլոր հնարավոր միջոցներով պայքարելու են, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը շատ արագ հեռանա, որ հնարավոր լինի ազգային խնդիրները կարգավորել:
«Միասին» շարժումը Կառավարության շենքին հարակից տարածքում ակցիա է կազմակերպել՝ պահանջելով, որ ՀՀ կառավարությունը դիվանագիտական, միջազգային օրակարգում ներառի Ադրբեջանից բռնի տեղահանված բնիկ հայ ազգաբնակչության իրավունքների պաշտպանության հարցը:
Օրեր առաջ Հանրային հեռուստաընկերության եթերում ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը հայտարարել էր, որ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի եզրակացությունը պատրաստ է, և, որ հոկտեմբերին նամակով դիմելու է ԱԺ նախագահին՝ դռնփակ նիստ հրավիրելու համար, որի ընթացքում կներկայացվի հանձնաժողովի զեկույցը:
ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը բառախաղ-հարցադրում է արել՝ Ադրբեջանն ուզո՞ւմ է ՀՀ սահմանադրության մեջ լինի տարածքային պահանջ իրենց նկատմամբ, թե՞ նա ունի անկեղծ մտահոգություններ, որ այդպիսին բան կա:
Սեպտեմբերի 6-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով Սասուն Բադասյանն ազատվել է ՀՀ ԶՈՒ 5-րդ բանակային կորպուսի հրամանատարի պաշտոնից՝ «համաձայն Սահմանադրության 133-րդ հոդվածի 1-ին մասի հիմք ընդունելով վարչապետի առաջարկությունը, ինչպես նաև համաձայն «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքի 40-րդ հոդվածի 1-ին մասի 10-րդ կետի»:
Օրեր առաջ Հանրային հեռուստաընկերության եթերում ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը հայտարարել է, որ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի եզրակացությունը պատրաստ է, և, որ հոկտեմբերին նամակով դիմելու է ԱԺ նախագահին՝ դռնփակ նիստ հրավիրելու համար, որի ընթացքում կներկայացվի հանձնաժողովի զեկույցը:
«Օգոստոսի 2-ին, երբ ԱԺ-ն արձակուրդում էր, հարցում ուղարկեցի կառավարության աշխատակազմ»,- նշեց պատգամավորը՝ հավելելով, որ փորձել է, օրինակ, հասկանալ՝ ի՞նչ հանգամանքներում է պարզվել, որ Կադաստրի կոմիտեի կողմից տրված պետական գրանցման վկայականները տրվել են ոչ ճիշտ տվյալների հիման վրա, միայն հո՞ղ է, թե՞ ամրացված շինություններ, ի՞նչ մակերեսի մասին է խոսքը, և այլն:
Մոտ մեկ ամիս է՝ ժամանակ առ ժամանակ մամուլում և սոցիալական ցանցերում տեղեկություններ են շրջանառվում, որ պաշտպանական դիրքերում ծառայություն իրականացնող աշխարհազորայինների աշխատավարձը կրճատվել է, մասնավորապես, ամսական ստանում էին 180.000 դրամ, հիմա այն 60.000 դրամով կրճատել են։ Փորձեցինք պարզել՝ ինչի մասին է խոսքն իրականում:
