#Պետություն

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում պատմական գիտությունների թեկնածու, թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը պատմական զուգահեռներ տարավ նախորդ դարասկզբի թուրք իշխանության գործողությունների ու ներկայիս իրողությունների միջև:

«Ես դատապարտում եմ մեր նախնիներին, նզովում եմ նրանց, որովհետև նրանք ոչինչ չեն արել, որ մենք այսօր ապրենք ավելի արժանապատիվ ու ավելի հպարտ»,- դեռ 2005-ին «Հայկական ժամանակ» թերթում հրապարակված «Մոռանալ հերոսական անցյալը» վերտառությամբ հոդվածում գրել էր «Ն․Փ․»-ն։

Այս լռության մեջ մոռացության ենք տվել նաեւ բազմաթիվ հարցեր՝ ի՞նչ կատարվեց սեպտեմբերի 13-ին, ինչպե՞ս եղավ այդ հարձակումը, ու՞մ ենք վստահել մեր բանակը, ինչպե՞ս հակառակորդը կարողացավ երեք ուղղությամբ ճեղքել մեր պաշտպանությունը, ինչու՞ այդքան զոհ ունեցանք եւ, վերջապես, ինչո՞ւ է մինչև հիմա Էդվարդ Ասրյանը շտաբի պետի պաշտոնում:

Համաշխարհային համակարգը վերապրում է խոր փոփոխությունների և փոխակերպումների փուլ։ Ո՛չ Վեստֆալյան ինքնիշխանությունների համակարգը, ո՛չ 19-րդ դարի ուժերի հավասարակշռությունը, ո՛չ Սառը պատերազմի գաղափարախոսությունը, ո՛չ էլ կոլեկտիվ անվտանգության լիբերալ կարգն այլևս չեն բնորոշում ներկայիս իրականությունը։ Այսօր ուրվագծվում է նոր, մասնատված աշխարհակարգ, որտեղ անվերահսկելի ուժն ու շահը դուրս են մղում գաղափարախոսությունը, իրավունքը և համընդհանուր արժեքները։

Այսպիսի «ձեռքբերումներով» էլ ուզում են Հայաստանի տնտեսությանը զրկել ԵԱՏՄ շուկաներից՝ Եվրամիության շուկաներ մտնելու հույսով։  Հարմար պահի են սպասում՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու ու տնտեսության կործանումն ավարտին հասցնելու համար։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական և քաղաքական գիտությունների թեկնածու Միհրան Հակոբյանն է։

Սահմանադրությունները, որոնք նախատեսում են պետության գլխի լիազորությունները, պետականաստեղծ ակտեր են։

7.2 միլիարդով ինչեր կարելի էր անել, որ չեն արել։ Դա էլ «Հայաստան» հիմնադրամի 100 միլիոնը չէ, որ ասեն՝ խառնել ենք բյուջեի փողերին ու հետքը կորցրել։ Պետական միջոցներով սեփական քաղաքական շահերն են առաջ տարել։ Այսօր էլ շարունակում են նույնն անել։ Սպասվող ընտրություններին ընդառաջ՝ պատրաստվում են ավելացնել դոտացիաները, սուբսիդիաները ու կրկին՝ պարտքերի հաշվին։ Մի քանի ամսում արդեն հասցրել են բյուջեի վրա 1 մլրդ դոլարից ավելի պարտք դնել։

Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության տարիներին ապառիկով ապրելը Հայաստանում դարձել է օրինաչափություն։ Ոչ միայն պետությունն է ապառիկով գոյատևում, այլև հասարակությունը։ Իշխանությունը պարտքեր է վերցնում՝ պարտքերով պետական բյուջեի ծախսերը կատարելու ու գործ անելու իմիտացիա ստեղծելու համար, քաղաքացիները վարկեր են վերցնում՝ վարկերով իրենց կենցաղային կարիքները հոգալու համար։

Ամենևին պատահական չէ, որ արդեն մի քանի տարի Նիկոլ Փաշինյանը հետևողական հակադրում է հայրենիքը և պետությունը՝ սրբացնելով երկրորդը՝ ի հաշիվ առաջինի։ Դա ուղերձ է իր իշխանության հիմնական զանգվածին՝ անհայրենիքների հավաքականությանը՝ առ այն, որ ինքը՝ որպես նրանց առաջնորդ, իրագործում է անհայրենիք պետության հայեցակարգը, քանի որ հայրենիքը՝ նախկին իմաստով, խոչընդոտում էր և է իրենց հիմնական արժեքներին՝ փողին և իշխանությանը։

Օրերս 168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրն իսրայելական «Նաթիվ» հատուկ ծառայության նախկին ղեկավար, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Յակով Կեդմին էր:

Այսօր՝ շուրջ 120 տարի անց, մենք կրկին կանգնած ենք անկեղծության համատարած բացակայության խնդրի առաջ՝ արդեն ունենալով պետություն, որի կորուստն այս պահին ավելի քան հավանական է թվում։ Որովհետև, ինչպես անցած դարասկզբին, այնպես էլ ու առավել ևս այսօր՝ անկեղծ չենք և անհատապես ու հավաքականորեն, իրարից ու բոլորից ավելի, ատում ենք ճշմարտությունը։  

«ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱ» հաղորդաշարի հյուրն է «Այլընտրանքային նախագծեր» նախաձեռնության համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանը։

ՀԷՑ-ը խլելու նպատակով՝ Ազգային ժողովի ՔՊ-ական դակիչների միջոցով օրենքները հապճեպ փոխելուց հետո, կառավարությունն առաջիկայում կանգնելու է անհարմար դրության առաջ։ Որքան էլ ուզում են տպավորություն ստեղծել, թե այս ամենը շատ ավելի վաղուց էր նախաձեռնվել ու կապ չուներ գործարար Սամվել Կարապետյանի հայտնի հայտարարության հետ, իրականությունն այն է, որ իշխանությունները բացահայտ անպատրաստ են մտել նման ծանրության տակ։

«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն ու բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի ճարտարագետ, հանրային գործիչ Հրաչյա Խաչատրյանն են։

Հաջողության հասնելու դեպքում Փաշինյանը պատմության մեջ կարող է մնալ տիեզերական աննախադեպությամբ․ նա կդառնա միակը, որի ղեկավարությամբ առաջինը քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունած պետությունը դե ֆակտո հրաժարվել է քրիստոնեությունից։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ԱՄՆ Լիհայի համալսարանի պրոֆեսոր Արման Գրիգորյանն է։

 «Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԵՊՀ Կիրառական սոցիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արթուր Աթանեսյանն է։

«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր, կրոնագետ, փիլիսոփա Վարդան Խաչատրյանը և Պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ, թուրքագետ Մհեր Աբրահամյանն են։

Հա՛մ ինքն է խայտառակվում, հա՛մ՝ մենք. Էս երկրում ուրիշ մարդ չկա՞, պետություն չունե՞նք. Խաչիկյան

1918 թվականի այս օրը՝ մայիսի 28-ին, հայ ժողովուրդը կարողացավ վերականգնել պետականությունը․ հռչակվեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը, որը գոյատևեց մինչև 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ը:

Աշխարհում տարեցտարի աճում է թմրանյութեր, հոգեներգործուն նյութեր գործածող անձանց և թմրամիջոցների հետ կապված հանցագործությունների թիվը։ Այս վտանգավոր միտումը հատկապես վերջին տարիներին ահազանգող տեմպեր է գրանցում Հայաստանում։ Մտահոգիչ վիճակագրության մաս են կազմում նաև անչափահասները։

«Օդի որակի ՀՀ ստանդարտները չեն ապահովում օդի աղտոտվածությունից մարդու կյանքի ու առողջության բավարար պաշտպանություն։ Հայաստանում մթնոլորտային արտանետուﬓերը վերջին տարիներին ունեցել են աճի ﬕտում»,- սրանք հատվածներ են Հաշվեքննիչ պալատի՝ «Օդի աղտոտվածության նվազեցման կատարողականի հաշվեքննության արդյունքների վերաբերյալ» եզրակացությունից։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան, «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն է։

Հայաստանի պետական պարտքը հատել է 13 միլիարդ դոլարի սահմանագիծը։ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունն անցած 7 տարիներին պետական պարտքն ավելացրել է մոտ 7 միլիարդ դոլարով։ Տարին 1 միլիարդ դոլար։

«Ինչ սահմանադրության տեքստ էլ մշակվի, այն պետք է համապատասխանի Անկախության հռչակագրին։ Եթե այդպես չէ, ուրեմն Հայաստանում իշխանությունն ուզուրպացվել և բռնազավթվել է։ Մարդիկ կարող են փոխել սահմանադրությունը, և որևէ մեկը կաշկանդված չէ սահմանադրության մեջ փոփոխություններ կատարելու։ Երեք սերունդ այն կողմ չպետք է կաշկանդված լինեն այն սահմանադրությամբ, որը մենք ենք կիրառում այսօր։ Միաժամանակ, պետք է հասկանանք, որ մենք ինչ-որ ձևով տարբերվում ենք մնացած բոլոր պետություններից, ինչպես յուրաքանչյուր այլ պետություն։ Դրա համար է, որ կան բազմաթիվ պետություններ, պետականությունները չեն վերացել, և չկա ինչ-որ համընդհանուր կառույց»,- ասաց փաստաբանը։

«Տեր-Պետրոսյանի այդ ելույթում տրված է անգերազանցելի գիտական և քաղաքական վերլուծություն, որը, ի դեպ, ոչ ոք կասկածի տակ չի առել մինչ այժմ։ Դա միաժամանակ գիտնականի և պետական գործչի ելույթ է, որտեղ այդ բոլոր գնահատականները տրված են, ընդհուպ մինչև՝ թե ինչպես է առաջացել Հայկական հարցը Բեռլինի վեհաժողովից հետո, և ինչպես է դրանից անմիջապես հետո Օսմանյան կայսրության կառավարությունը որդեգրել հայերին ըստ էության ցեղասպանելու, ոչնչացնելու քաղաքականությունը, որն իրականացրել է մի քանի տասնյակ տարի»։

«Երկրի տերը երկրի քաղաքացի՞ն է։ Ես այլ կարծիքի եմ. անտեր երկիր է։ Մեր երկիրը տեր չունի և ոչ մի առումով երաշխավորված չէ երկրի անվտանգությունն ու շարունակականությունը, ի՞նչ քաղաքացու տոն,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց հրապարակախոսը, ապա անդրադարձավ տոնի բովանդակային մեկ այլ կողմին,- Էդ Քաղաքացու տոնը կուզեի լիներ հայի ծագման տոն, Հայկ Նահապետի տոն։ Գլոբալ քաղաքականության հետևանքով ստեղծված մտքերը չեմ ընդունում. հիմա մենք էլ ենք քաղաքացի, ամերիկացին էլ է քաղաքացի…

Հայաստանն այսօր տարածք է, որը չեն գրավում, քանի որ ժամանակ չունեն, կամ էլ տարածք նվաճելը նորաձև չէ։

«Այս աղետալի իշխանության գործունեության արդյունքում երկիրը խրվել է պարտքերի մեջ, և տրված պարտքի տոկոսները շարունակաբար աճելու են»,- «Դասեր» հաղորդաշարում ասաց տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանը: