Ինքնիշխանությունը, անկախությունն ու ազատությունը գործող իշխանությունը հռչակել է՝ որպես իր գործունեության առաջնահերթություն ու ուղենիշ։ «Ինչ անում ենք, ինքնիշխանության ու ազատության համար ենք անում»,- մոտավորապես սա է այն փաստարկը, որով այս իշխանությունն արդարացնում է իր գործողությունների արդյունքում պետությանը պատուհասած բոլոր աղետները։
Համատարած արհավիրքի մեջ ապրող և աղետի նոր «լևլին» սպասող Հայաստանում հանրային ապատիան և անտարբերությունը, որպես կանոն, հունից հանում է իրավիճակի ողջ ողբերգությունն ու մոտալուտ վերջնական կործանումը գիտակցող, հասկացող, տեսնող մարդկանց, այդ թվում՝ ինձ։
«Ես գնացել եմ, կանգնել եմ ժողովրդի առաջ, ասել եմ՝ ես պարտության պատասխանատուն եմ, ես ասել եմ՝ ժողովո՛ւրդ ջան, դատի մեզ, ասել եմ՝ դատի ինձ, ժողովո՛ւրդ ջան, ասել եմ՝ ժողովո՛ւրդ, եթե դու որոշես, որ ինձ պետք ա գնդակահարես, ես անմռունչ կկանգնեմ գնդակահարության պատի տակ»,- 2020թ․ ողբերգական պատերազմից հետո, հատկապես 2021թ․ ընտրություններից առաջ ամեն պատի տակ հայտարարում էր Նիկոլ Փաշինյանը։
ԱԺ լիագումար նիստում քննարկվում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի ու Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման պետական հանձնաժողովի համատեղ գործունեության մասին» կանոնակարգը վավերացնելու մասին հարցը։
Հայաստանի Հանրապետության հետևողականորեն շարունակվող չեղարկումը հենց այսպիսի տպավորություն է թողնում. մի ամբողջ պետություն, մի ամբողջ ժողովուրդ ոչնչանում է իրական ժամանակում, աշխարհի «ուժեղների» գեոպոլիտիկ շահերի և դիվանագիտական կայֆերի համար: ՄԱԿ անդամ պետության մահը վերածվել է յուրահատուկ reality show-ի` իր հանդիսատեսով, իր բազմաթիվ երկրպագուներով, ժանրի կանոններին համահունչ իր սակավաթիվ «սրտացավներով» և իր խաղադրույքներով:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը հոգեբան Կարինե Նալչաջյանն է։
Որքան էլ զանազան գործիչներ պնդեն, թե ժողովուրդն անտարբեր է, ժողովուրդն այս ընթացքում քանիցս ապացուցել է, որ արթնացել է և հանրային մեծ ճնշմամբ պատրաստ է վճռականորեն մերժելու այս իշխանություններին։
Հայաստանի հանրային-քաղաքական, ընդհուպ՝ կենցաղային համակեցության ճգմաժամով մտահոգ բոլոր շերտերը միանգամայն արդարացիորեն արձանագրում են, որ այս իրավիճակի հիմնարար պատճառը հասարակության պառակտումն ու տարանջատումն է, որը համարվում է գործող իշխանության ինքնապահպանության հիմնական գործիքը։
Այսօր Արցախի դեմ ադրբեջանական ագրեսիայի ու արցախահայերի նկատմամբ էթնիկ զտման, բռնի տեղահանության առաջին տարելիցն է։ 2023-ի այս օրը սկսված դժոխային իրադարձություններին զոհ դարձած հարյուրավոր արցախահայերի մահվան տարելիցը։ Հայ ժողովրդի հազարամյա պատմության մեջ ամենաողբերգական ու խայտառակ կորստի տարելիցը։ Սեփական հայրենակիցներին անօգնական թողնելու ու թշնամական վայրագությունների վտանգին հանձնելու ամոթի տարելիցը։
Փաշինյանը շարունակում է իր այն հետևողական գիծը, որի համաձայն՝ պետությունն ընդամենը լավ ապրելու, կուշտ ուտելու վայր է, որը, ստամոքսային պահանջմունքները բավարարելուց զատ, ապահովում է նաև ազատություն։ Իսկ ազատությունը, նյութական, «լավ ապրուստի» կաղապարով, բնականաբար, ոչ թե մտքի, գաղափարի, ստեղծագործական ազատությունն է, այլ, առաջին հերթին, մարմնականը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկի Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ պաշտպանության նախարարի նախկին առաջին տեղակալ Արտակ Զաքարյանն է։
«Վախենալու է արձանագրելը, որ մեր երկրում, մեր հասարակության մեջ կան հանրային տրամադրություններ, թե կարող է նաև պետականություն չունենանք, բայց վայելենք, դա նշանակում է, որ այդ վիճակին կարող ենք հանգել։ Նայենք, թե արտաքին աշխարհը՝ անմիջական հարևանները, հակառակորդները, թշնամիները, պոտենցիալ դաշնակիցները, մեզ նայելիս՝ ի՞նչ իրականություն են տեսնում։ Փորձենք մեզ կողքից նայել։ Պատերազմից հետո այս ժողովուրդը չի կարողանում ոտքի կանգնել, 44-օրյա պատերազմից անցել է չորս տարի, իսկ այս ժողովրդի ընտրանիները չեն կարողանում հետպատերազմյան վերականգնման նախագիծ մշակել իրենց ազգի համար»,- ամփոփեց Վահե Հովհաննիսյանը:
«Երբ սեփական զավակիդ ուղարկում էիր՝ քեզ ու քո ընտանիքը, հայրենիքդ պաշտպանելու, այն ժամանակ էլ էիր մտածո՞ւմ, որ Արցախն Ադրբեջան է: Ո՛չ: Ինքը հիմա փորձում է մանիպուլացնել, որ այդպես դեռ 2018-ին պետք է ասեր, որ մեղքը դնի 2018-ից առաջ եղածների վրա»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը:
Տարբեր երկրներում ընդդիմությունը, որպես կանոն, ունենում է նաև արտաքին քաղաքական արժևորում՝ ելնելով սպեցիֆիկ իրավիճակից:
Պոպուլիզմի գլխավոր գործիքներից մեկը հասկացությունների, գաղափարների խեղաթյուրումն է այնպես, որպեսզի վերջնարդյունքում դրանք հաճելի լինեն ժողովրդին։ Ոչ թե հասարակությանը, ոչ թե քաղաքացիներին, ոչ թե ազգին, այլ հենց ժողովրդին։ Նշված բոլոր հավաքականություններից ժողովուրդը միաժամանակ և՛ ամենաընդգրկունն է, և՛ ամենալղոզվածը, ու դրանով հանդերձ՝ ամենաանհասցեականը։ Եվ ամենևին պատահական չէ, որ տարիներ շարունակ ըստ անհրաժեշտության ու ըստ քաղաքական նպատակահարմարության քաղաքացուն առաջին պլան բերած Նիկոլ Փաշինյանը հիմա կրկին սկսել է խոսել ժողովրդի մասին ու իր տեքստերում դիմել ժողովրդին։
2020 թվականի ողբերգական պատերազմի ավարտից 4 տարի անց Նիկոլ Փաշինյանը ցանկանում է «Խաղաղության պայմանագիր» կնքել Ադրբեջանի հետ: Ոչ թե ուղղակի ցանկանում է, այլ դրա համար պատրաստ է և դիմում է բոլոր հնարավոր ու անպատկերացնելի նվաստացումների՝ համաձայնելով կատարել Ադրբեջանի/Թուրքիայի, իրենց շահերի բերումով վերջիններիս պաշտպանող բազմաթիվ այլ երկրների պահանջները։ Բայց հենց ինքը՝ Փաշինյանը, հայտարարում է, որ այդ պայմանագիրը կնքելուց հետո էլ ինքը չի կարող երաշխավորել, որ նոր պատերազմ չի լինի:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը սփյուռքահայ գործարար, համաշխարհային էներգետիկայի և անվտանգության փորձագետ, տնտեսագետ, գրող Վահան Զանոյանն է։
Երևի միայն եկեղեցին է, սովորական հոգևոր խոսքը, որը կարող է հոգեխանգարումից ապահովագրել ոչ այնքան հեռվից թշնամու շարժը տեսնող ու օրվա մեջ մի քանի անգամ սեփական մաշկի վրա սեփական ոստիկանության բռնությունները զգացող ժողովրդին։
«Ժողովրդի հետ պետք է խոսել շատ հասարակ ձևով՝ մենք մահապարտներ ենք, բայց դուք էլ պիտի գաք մեր հետևից: Եթե ժողովուրդը տեսնի, որ ձևավորվել է այդ մահապարտների էլիտան, որ նա օրակարգ ունի, որ նրա անձը զոհաբերելու պատրաստակամությունը ոչ միայն բառերով է, այլ այն նաև ցուցադրում է, ժողովուրդը կգնա նրանց հետևից: Ժողովուրդը երբեք ոտքի չի կանգնի, եթե չլինի առաջնորդություն»,- ասել է Դավիթ Անանյանը:
Այս իրականության խտացված աբսուրդն այն է, որ հիմա, իշխանությունից բացի, Հայաստանում գրեթե բոլորը նույն իշխանության դեմ մղում են ճիշտ նույն պայքարը, ինչ տասնամյակներ շարունակ մղել են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի քաղաքական, հանրային, դիվանագիտական ներկայացուցիչների դեմ։ Դա մի կողմից՝ առաջացնում է այն, ինչն անվանում են կոգնիտիվ դիսոնանս, մյուս կողմից՝ անհեթեթ է դարձնում քաղաքական, ինտելեկտուալ պայքարն ինքնին, որովհետև իշխանությունը ընդդիմախոսներին մղում է հայաստանյան իսկ օրակարգում ապացուցել այն, ինչի մասին խոսակցությունն անգամ ծառայում է թշնամական օրակարգերին։
Դժբախտաբար, Հայաստանում չի ձևավորվում որևէ քաղաքական ուժ, որը նոր իրավիճակում՝ այս վերջին տարիներին, ստանձնի առաքելություն՝ հասարակությանը կազմակերպելու, առաջնորդելու, խնդիրներ առաջադրելու, ծրագրեր ներկայացնելու, լուծումներ առաջարկելու։ Սա ամենամտահոգիչն է։ Ինչպես ասացվածքում է ասվում՝ փոխանակ խավարն անիծես, մի փոքրիկ մոմ վառիր, դա արդեն լույս և հույս է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը գրող, բանաստեղծ Մարինե Պետրոսյանն է։
«Հայրենիքը կերան, հայրենիք թողեցի՞ն: Ամեն քայլին մտածում են՝ ժողովրդին գցած լինեն»,- վրդովվում են երևանյան փողոցներում 168.am-ի հարցմանը մասնակից կանայք:
«Նիկոլի վարկանիշն ամիս-ամիս պատմական հակառեկորդներ է գրանցում, և նրա հեռացման համար առկա են բոլոր օբյեկտիվ հիմքերը։ Պատկերավոր ասած՝ ժողովուրդը Նիկոլին չի ուզում, բայց չգիտի՝ ում ուզել։
«Առանձին թեմա են քաղաքական կոռուպցիան, ծանոթ-բարեկամների համատարած նշանակումները պետական պաշտոններին, դատական համակարգի կախյալ և քաղաքականացված վիճակը։ Երկրում այնպիսի խորքային ճգնաժամ է, որ, կարելի է ասել, ժողովրդի աչքին ավելի շատ են երևում այլ խնդիրներ, ներառյալ՝ անվտանգությունը, քան փաշինյանական թայֆայի կողոպուտը»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պրոդյուսեր, հանրային գործիչ Ռուբեն Մխիթարյանն է։
«Մեզ այլևս մատաղ անելու երեխա չի մնացել, մենք պիտի խելք հավաքենք, դիվանագիտությունն առաջ տանենք, նորմալ մարդկանցով ու դաշնակիցներով շրջապատենք Հայաստանն ու առաջ գնանք։ Եթե այս կառավարությունը չի կարողանում կամ չի ուզում որևէ բան անել, թող ասի՝ մեզ մոտ չստացվեց, ժողովուրդ, ու հեռանա»,- եզրափակեց Անահիտ Մարտիրոսյանը։
Ադրբեջանում ու Թուրքիայում երևի հասկացել են, որ հայ հասարակությունն այդուհանդերձ կարող է արթնանալ, և փորձում են Նիկոլ Փաշինյանից ստանալ առավելագույնը, քանի դեռ նա կարողանում է պահպանել իշխանությունը։ Եվ լայն իմաստով, հիմա հայ հասարակությունից է կախված՝ ավելի շուտ Թուրքիան ու Ադրբեջա՞նը կկարողանան Հայաստանի Սահմանադրությունից հեռացնել հայկական պետականության հիմնասյուները համարվող դրույթները, թե՞ ժողովուրդը իշխանությունից կհեռացնի դրանք հեռացնող Նիկոլ Փաշինյանին։
Նիկոլ Փաշինյանն իր այս հայտարարություններով սխալական է հռչակում մի ամբողջ ժողովրդի, կայացած պետության անցյալը, ինստիտուցիոնալ հիշողությունը, այն ամենը, ինչ եղել է իրենից առաջ։ Բացի այդ, ըստ նրա տրամաբանության, սխալ ընկալումներով են ապրել և առաջնորդվել ոչ միայն հայաստանյան տարբեր իշխանությունները, այլև ողջ աշխարհը, միջազգային հանրությունը, որն ավելի քան երկու տասնամյակ բանակցային գործընթացի հիմքում դրել է «սխալ ընկալումները»։
