Տարածաշրջան

Այս նամակով, հայ եւ հունգար ժողովուրդներու բարեկամութիւնը պահպանելու նախանձախնդրութենէ մղուած, ձեզի կոչ կ՚ուղղենք՝ հրապարակաւ դատապարտելու այս խայտառակ եւ վտանգաւոր արարքները։ Այս առթիւ կը պահանջենք, նաեւ, որ Սաֆարով անմիջապէս բանտարկուի՝ շարունակելու համար իր ցկեանս բանտարկութեան դատավճիռի գործադրութիւնը։ Հունգարիոյ եւ միջազգային ընտանիքին կողմէ այս մեծ անարդարութեան խիստ դատապարտութեան մը բացակայութիւնը, իր քաղաքացիները բռնարարքներու մղելու մէջ Ազրպէյճանը աւելի յանդուգն դարձնելով, կ՚ականահարէ իսկական եւ տեւական խաղաղութեան հեռանկարները։ Ազրպէյճանական իշխանութիւններուն սադրանքները նաեւ կ՚աճեցնեն Կովկասի մէջ զինեալ բախումի մը հաւանականութեան վտանգը։

Հանդիպումից հետո Հայաստանի Հանրապետության նախագահը և ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը զանգվածային լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների առջև հանդես են եկել հայտարարությամբ և պատասխանել լրագրողների հարցերին:

Պլանավորված է նաև, որ սենատորները հանդիպելու են «Վրացական երազանք» կոալիցիայի առաջնորդ Բիձինա Իվանիշվիլիի հետ: Այդ հանդիպումը տեղի է ունենալու լրագրողների համար դռնփակ պայմաններում:

Ադրբեջան ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Էլման Աբդուլաևը պատասխանել է ԵՄ-ի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության գերագույն հանձնակատար Քեթրին Էշթոնին ու ԵՄ ընդլայնման և հարևանության հարցերով հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեին, որոնք դատապարտել էին տխրահռչակ Ռամիլ Սաֆարովին հերոսացնելու փորձերը:

Ահմադինեժադը տեղեկատվություն է ներկայացնելու օգոստոսի 26-31-ը Թեհրանում տեղի ունեցած Չմիավորման շարժման 16-րդ գագաթնաժողովում ընդունված ամփոփիչ փաստաթղթի վերաբերյալ:

Ինչ վերաբեվում է Հայաստանի՝ որպես ՄԱԿ-ի անդամ պետության այսօրվա անհապաղ իրականացվելիք քայլերին, ապա ԵՀՄՖ-ը պահանջում է մոտ ապագայում ՀՀ Ազգային Ժողովի օրակարգային հարց դարձնել և վավերացնել «ՄԱԿ-ի Միջազգային Դատարանի որոշումների իրավական գերակայության մասին» օրենքը: Այս իրավական քայլը անհարժեշտ է այն պարզ պատճառով, քանի որ Հայաստանն այսօր դեռ իրավունք չունի որևէ հարցով դիմել Միջազգային Դատարան:

Ցուցարարները պարզել են NATO Azerbaijan Cooperation, Oil A New European Value? վերտառությամբ ցուցապաստառներ, որոնցից մեկին փակցված է արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանի լուսանկարը՝ «Քնած դիվանագետը դիրքում քնած զինվորից վատ է» գրությամբ։

Այս պահին Բեյրութի հունգարական դեսպանության առաջ տեղի է ունենում բազմամարդ ցույց։ Հայ քաղաքական երեք կուսակցությունների ուսանողական եւ երիտասարդական միությունները բողոքում են Հունգարիայի կառավարության ընդունած որոշման դեմ՝ մարդասպան Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու համար։ Մինչ ՀՅԴ-ի,ՍԴՀԿ-ի եւ ՌԱԿ-ի ներկայացուցիչները հանդիպում են Հունգարիայի դեսպանին հետ եւ դատապարտագիր-հուշագիր են հանձնում ուղղված՝ Հունգարիայի կառավարությանը։

Թուրքիայի ԱԳՆ մամուլի խոսնակը հայտարարել է, թե հիշյալ գործընթացի որեւէ փուլի Թուրքիան որեւէ կերպ չի խառնվել եւ զարմանքով է հետեւում Հայկական սփյուռքի` Թուրքիային ուղղված մեղադրանքներին: Այս մասին տեղեկացնում է թուրքական dunyabulteni.net կայքը:

Չի կարելի անտեսել Սուխումի ու Ցխինվալի ներկայացուցիչներին՝ դա ներկայացնելով այնպես, իբր նրանք ներկայացնում են ռուսական կողմը: Առաջին հերթին անհրաժեշտ է ուղիղ բանակցություններ վարել առևտրա-տնտեսական հարաբերությունների վերականգնման շուրջ»:

Հունահայությունը բողոքի ցույցերի միջոցով շարունակում է արտահայտել իր վրդովմունքը Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում ՆԱՏՕ-ի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում վերապատրաստում անցնող Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի սպա Գուրգեն Մարգարյանին` 2004 թվականի փետրվարի 19-ին քնած վիճակում, կացնահարած ադրբեջանական բանակի սպա Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու Հունգարիայի իշխանությունների որոշման դեմ:

«Ես ցնցված եմ, որ Ադրբեջանը ոչ միայն ընդունեց Սաֆարովին, այլ նաև ներում շնորհեց, աջակցեց և հերոսացրեց: Այս սադրիչ գործողությունները վտանգում են այս պետությունների միջև գոյություն ունեցող փխրուն խաղաղությունը»,-նշել է Քերրին:

«Սաֆարովի ազատումը բացասաբար է անդրադառնում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի առանց այդ էլ լարված հարաբերությունների վրա, և տարածաշրջանում իրավիճակի էլ ավելի ապակայունացման վտանգ կա»:

Այս մասին այսօր ԱԺ ամբիոնից հայտարարել է ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը` պատասխանելով այսօր ` Ռամիլ Սաֆարովի արտահանձման և նրան ներում շնորհելու փաստի առթիվ ԱԺ հայտարարության տեքստ ընդունելու կապակցությամբ հրավիրված արտահերթ նիստում ՀՀ արտաքին գերատեսչական մարմնի հասցեին տարբեր պատգամավորների և մասնավորապես՝ ԲՀԿ-ական Նաիրա Զոհրաբյանի հնչեցրած մեղադրանքներին:

Խորհրդատվության ընթացքում քննության առնվեցին հայ-թուրքմենական բարձր մակարդակի երկխոսությանը և երկկողմ միջպետական հարաբերություններին առնչվող հարցերի լայն շրջանակ, մասնավորապես` արծարծվեցին սեպտեմբերի 6-ին Երևանում մեկնարկող Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքմենստանի միջև տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի չորրորդ նիստին, Հայաստանի և Թուրքմենստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 20-ամյակի շրջանակներում նախատեսվող ծրագրերի անցկացմանը, ինչպես նաև երկկողմ իրավապայմանագրային դաշտին վերաբերող հարցեր:

ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը հանդիպում կունենա նախագահ Սերժ Սարգսյանի, ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի եւ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի հետ:

Իրաքի փոխվարչապետը նաեւ հայտնել է Հայաստանում դեսպանատուն բացելու իր երկրի մտադրության մասին: Հայաստանի փոխվարչապետը ողջունել է այդ մտադրությունը, ինչպես նաեւ կարեւորել է երկու երկրների միջեւ իրավապայմանագրային դաշտի ձեւավորումը:

«Շվեցարիան՝ իբրեւ չեզոք երկիր, ավանդաբար հանդես է եկել միջնորդական առաքելությամբ, եւ Հունգարիան բոլոր հնարավոր ձեւերը պետք է օգտագործի՝ Հայաստանի հետ լարվածությունը թուլացնելու համար»։

Վրաց փորձագետ Մամուկա Արեշիձեն, օրինակ, չի հավատում առաջ քաշված պաշտոնական այն վարկածին, որի համաձայն` զինված չեչենների այս խումբը Դաղստանի տարածքից է անցել Վրաստան:

Այն հանգամանքը, որ Ռամիլ Սաֆարովի էքստրադիցիան գրեթե համընկել է Ադրբեջանի կողմից Հունգարիայի հաշիվներին զգալի գումարի մուտքագրմանը, վկայում է հունգարական արդարադատության խորը անկման մասին:

Ադրբեջանական քարոզչությունը, սակայն, հերթական անգամ ձախողվեց հենց այն ժամանակ, երբ փորձ արվեց «ԱՍԱԼԱ»-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության զոհերի թիվը 600 հազար ներկայացնել:

ՄԱԿ-ի փախստականների հարցով գործակալությունը ներկայացրել է Սիրիայում կատարվող բռնությունների հետևանքով փախուստի դիմողների աննախադեպ թվաքանակը: Նշենք, որ օգոստոսի 10-ին Սիրիայի ավելի քան 100.000 քաղաքացի փորձ է արել լքել երկիրը: Սրա հետևանքով՝ սիրիական փախստականների թիվը հասել է 235.300-ի:

Հունգարացի դիվանագետն ասել է ամերիկացի գործընկերոջը, որ վերջնական որոշում կայացված չէ, նշելով, որ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կասեցումը դիտարկվում է որպես միջոց` դուրս գալու այն բարդ արտաքին եւ ներքին քաղաքական իրավիճակից, որում Հունգարիան հայտնվեց ադրբեջանցի մարդասպանին Ադրբեջան փոխանցելուց հետո:

Երկօրյա այցի շրջանակում Ռասմուսենը հանդիպումներ կունենա նախագահ Սերժ Սարգսյանի, արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի, ինչպես նաեւ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի հետ:

Հիշեցնենք, որ ֆրանսիական դպրոցների չորրորդ դասարանի համար նախատեսված պատմության և աշխարհագրության դասագրքերում երկու էջ է հատկացվել Հայոց ցեղասպանության ուսումնասիրմանը:

Հուսեյնը և Հաջիզադեն Իրան էին մեկնել Թավրիզում անցկացվող փառատոնին մասնակցելու համար և ձերբակալվել էին այնտեղ մայիսի 2-ին: Նրանց գործը լսվել է դատարանում:

Սաֆարովի ազատ արձակում նսեմացնում է օրենքի գերակայությունը և վտանգում տարածաշրջանի խաղաղությունը: Ադրբեջանի կառավարությունը պետք է անմիջապես վերանայի իր որոշումը՝ Սաֆարովին ազատ արձակելու վերաբերյալ»,- գրել է նա:

ԱԺ հասարակայնության և տեղեկատվության միջոցների հետ կապերի վարչությունը ներկայացնում են արտահերթ նստաշրջանի օրակարգը.

ՆԱՏՕ-ի հստակ դիրքորոշման պահանջը կներկայացնենք սեպտեմբերի 5-ին ժամը 16:00-ին ՀՀ նախագահական նստավայրի դիմաց, Հայաստան եւ Ադրբեջան այցելող ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղար Անդրես Ֆոգ Ռասմուսենին: Աշխարհում անվտանգության հաստատման համար ստեղծված կառույցը պարտավոր էր եւ պարտավոր է հետամուտ լինել իր իսկ դասընթացների ժամանակ, իր իսկ կուրսանտի սպանության արդար դատին:

Նախարարի խոսքերով՝ լեգիտիմութան հարցը որոշվում է միայն ընտրական կետերով և ոչ թե այս կամ այն երկրի նախագահների կամ կուսակցությունների կողմից: Զուաբին նաև դիմել է սիրիացի փախստականներին՝ կոչ անելով նրանց վերադառնալ հայրենիք, որի համար, նրա խոսքերով, թույլտվություն պետք չէ: