«Մեր տղաների հետ, որ խոսում էինք, ասում են՝ չի աշխատել մեր հրետանին, նորմալ չի աշխատել: Հրետանի չի եղել, մինամյոտ չի եղել, մի քանի օր առաջ եղել է, ապա ո՞ւր է եղել, գնացել ենք, որ այդտեղ դիրքավորվենք, տեսել ենք՝ մինամյոտ չկա, սնարյադները կա, մինամյոտը չկա: Մինչև հիմա պատասխան չկա, ո՞վ է հրաման տվել, ո՞վ է ասել՝ Քարին տակի զորքը դուրս գա, ինչո՞ւ է հրաման տվել, որ դուրս գա, եթե մտածում ենք էսքանը, ստացվում է, որ կազմակերպված է եղել»,- ասաց Սարգսյանը:
«Ջալալ Հարությունյանի առողջական վիճակի հետ կապված, կարծում եմ՝ բոլոր խնդիրներն անցյալում են»,- այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակ Վահրամ Պողոսյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե արդյոք տեղյա՞կ է՝ ինչպես է ՊԲ նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Ջալալ Հարությունյանի առողջական վիճակը:
Այն, ինչ գրվելու է այս հոդվածում, որոշակի իմաստով փորձ է՝ հասկանալու, թե այնուամենայնիվ, ինչո՞ւ եղավ պատերազմ, ինչպիսի՞ գործընթացներ ու իրադարձություններ դարձան պատերազմի կատալիզատորը։ Հոդվածը մի փոքր երկար է, բայց ես փորձել եմ համառոտ կերպով բաղդատել վերջին երեք տարիների տրամաբանությունը։ Շատ բան կարող է պարզունակ թվալ, բայց եկեք չմոռանանք, որ սովորական մարդիկ են քաղաքականությամբ զբաղվում։ Ստիպված ենք խոսել պարզունակության մասին նաև այն պատճառով, որ մեր դեպքում քաղաքականությամբ զբաղվում են դիլետանտները։ Համադրելով վերջին շաբաթների ամբողջ ինֆորմացիան և վերջին 3 տարիների իրադարձությունները՝ եկա ստորև ներկայացված եզրահանգումներին:
Բնակչության բանկային խնայողությունները դադարել են ավելանալ։ Անցած տարվա նոյեմբերի տվյալներով՝ դրանք այլևս ավելի քիչ են, քան մեկ տարի առաջ էր։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը գտնվում է Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում, այցի օրերին՝ հունվարի 22-26-ը, նա Իրանի գործընկերների հետ քննարկելու է երկկողմ առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման հեռանկարները։
Կառավարությունը մի կերպ հաջողեց փակել անցած բյուջետային տարին։ Դրա համար անհրաժեշտ եղավ ոչ միայն մեծ քանակությամբ արտաքին ու ներքին պարտք վերցնել, այլև «յուրացնել» «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հանգանակած գումարները։
Պաշտոնական վիճակագրությունը զարմացնելու սովորություն ունի: Բավական կայուն ու համարյա անհասկանալի սովորություն: Համավարակի հետ կապված համաշխարհային տնտեսական անկմանը զուգընթաց՝ մեր վիճակագիրներն էլ հայրենական տնտեսության անկում արձանագրեցին: Բայց հայտնի բան է՝ իշխանությունները փայլփլուն վիճակագրություն են սիրում: Նույնքան հայտնի բան է՝ մեր վիճակագիրները երբեք հակված չեն եղել օրվա իշխանություններին վշտացնել: Ու հիմա էլ (ինչպես միշտ) հայտնվել է տնտեսության պաշտոնական պատկեր, որ երկակի տեսք ունի:
ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան, պատմաբան Էդիկ Մինասյանը տարակուսելի է համարում հանրության, նաև իշխանության շրջանում շրջանառվող այն խոսակցությունները, թե Սյունիքի մարզի այն տարածքները, որոնք այսօր անցել են ադրբեջանական զորքի հսկողության տակ, նախկինում եղել են ադրբեջանական տարածքներ։ Նման խոսակցության շրջանառելը նշանակում է՝ կեղծել պատմությունը, քանի որ դրանք զուտ հայկական տարածքներ են։
Կյանքը Հայաստանում թանկանում է, իսկ մարդկանց եկամուտները չեն ավելանում։ Թե դա ուր է մեզ տանում, դժվար չէ պատկերացնել. տանում է աղքատացման։ Մարդիկ օր օրի ավելի վատ են ապրում, քան ապրում էին նախկինում։ Ու դա երևում է սպառողական պահանջարկի կրճատման տեսքով։
Հայաստանում հունվարի 24-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 127 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 166 036-ի:
Առողջապահության համակարգը «բարեփոխելուց» հետո, Արսեն Թորոսյանը հիմա էլ պետք է կառավարության ապարատը ռեստարտի ենթարկի։ Թե ինչ տվեցին նախկին նախարարի բարեփոխումներն առողջապահության համակարգին, փաստում են համավարակի ցուցանիշները։
«Ճանապարհները, մեծ հաշվով, չէին կարող երկար փակ մնալ այս տարածաշրջանում, որովհետև «Մետաքսի ճանապարհը» շատ արագորեն կառուցվում է, բայց այստեղ հիմնական խնդիրն այն է, թե ով պետք է կարողանա վերահսկի և տիրի այս տարածաշրջանի ուղիներին:
«Եթե Փաշինյանը չգիտի, թե «Իմ քայլում» 20 պատգամավորն ինչ կանի, դա առավելևս փաստում է, որ որպես ղեկավար՝ ձախողել է, պետք է հասկանա, թե ինչու կարող են այդ 20 հոգին գնան ու ընտրեն Էդմոն Մարուքյանին, թեև ես վստահ չեմ, որ Էդմոն Մարուքյանին կընտրեն»։
Համալսարանները հասարակության զարգացման կարևոր օղակներ են։ Պատահական չէ, որ, բացի ուսումնական և գիտահետազոտական նպատակներից, մշտապես կարևորվել է համալսարանների հասարակական դերը։ Բայց որպեսզի համալսարանները կարողանան հասարակական կարևոր դեր խաղալ, նրանք պետք է ազատ լինեն, ունենան ինքնիշխանություն։ Համալսարանական մոդելներից մեկի հիմնադիր, Պրուսիայի լուսավորության նախարար Վիլհելմ Հումբոլդտը ժամանակին տեսակետ է հայտնել, որ համալսարանները պետք է լինեն քաղաքներից հեռու, որպեսզի դասախոսները հեռու լինեն քաղաքական իրադարձություններից և ազատ լինեն։ Հումբոլդտի համոզմամբ, միայն ազատախոհ դասախոսները կարող են դաստիարակել ազատ մտածող ուսանողներ։ Իհարկե, Հայաստանի նման փոքր երկրում համալսարանների՝ քաղաքներից հեռու լինելու հանգամանքը չի կարող դեր խաղալ, քանի որ, միևնույն է, բոլորն իրար ճանաչում են։
«Կարծում եմ՝ առավելագույն արդյունքը կլինի ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքների վերսկսումը»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց գերմանացի վերլուծաբան Ուվե Հալբախը՝ անդրադառնալով Արցախյան հիմնահարցի կարգավորման գործընթացում ԱՄՆ հնարավոր ներգրավմանն ու դրա արդյունքներին։
«Այստեղ տեղին է հիշել Քաջ Նազարի խոսքը՝ «Հրամայում եմ, որ այսուհետև սարերը դաշտերից բարձր լինեն»։ Այս նույն տարբերակով երիտասարդը միգուցե կհրամայի, որ հանրապետությունում անմշակ հողեր չլինեն, որ ցորենի միջին բերքը ինքն իրեն 1,8-ից դառնա 3 տոննա, և այլն։ Ուզում եմ հիշեցնել, որ այս առումով նախկին գյուղնախարար Սերգո Կարապետյանը եկեղեցականներին տանում էր դաշտերը՝ օրհնելու, որպեսզի լավ բերք ստանան։
Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանն իր տելեգրամյան ալիքում գրառում է կատարել՝ հայտնելով, որ «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը, որը հայտնի է՝ որպես Նիկոլի անգլերենի ուսուցիչ, շուտով Փաշինյանի որոշմամբ՝ ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան է նշանակվելու: Հիշեցնենք, որ Միքայել Մինասյանի փոխանցած բազմաթիվ տեղեկություններ հետագայում՝ անկախ իշխանությունների կամքից, հաստատվում են:
«Կա երեք սցենար, որոնցով կարելի է դիտարկել: Միջին սցենարով ունենալու ենք մոտ այդչափ նվազում, լավագույն սցենարով, եթե շարունակվի այսպիսի կառավարումը, մի փոքր ավելի քիչ նվազում կունենանք, վատագույն սցենարում նույնիսկ վտանգավոր է պատկերացնելը, թե ի՞նչ վիճակում կհայտնվենք, կոլապս, չի բացառվում՝ նաև ներքին ու արտաքին պարտքային ճգնաժամ, որովհետև կարող է հնարավոր չլինել իրականացնել նույնիսկ սոցիալական նվազագույն ծախսերը, որովհետև այդչափ հավաքագրում չենք ունենա, այն պարտավորությունները, որ օրենքով ունի պետությունը, ուղղակի հրաժարվի այդ պարտավորությունների կատարումից, դա հայտնի է տնտեսագիտության մեջ՝ որպես դեֆոլտ»,- ասաց Ավետիսյանը և պնդեց, որ այսպիսի ռիսկեր կան, այս պահին գոնե կարողանում ենք վերագրել վատագույն սցենարին:
Արցախյան վերջին պատերազմում բանակը չի պարտվել. ուժերը եղել են անհավասար, անհամաչափ, և Ադրբեջանը գերազանցել է և՛ մարդկային ռեսուրսի, և՛ սպառազինության ու նորագույն տեխնոլոգիաների առումով: 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԶՈՒ փոխգնդապետ Սարգիս Սարգսյանը, ով մարտական գործողություններին մասնակցել է հարավային հատվածում:
Ռուսաստանում շարունակում են առգրավել հայկական համարանիշով մեքենաներն ու ասում են, թե դրանք անօրինական են հայտնվել Ռուսաստանում:
Այս շաբաթ՝ հունվարի 18-ին, Ազգային ժողովը յոթերորդ գումարման վեցերորդ նստաշրջանի հերթական նիստում առաջին ընթերցմամբ քննարկեց և ընդունեց Հակակոռուպցիոն կոմիտեի մասին ՀՀ օրենքի նախագիծը: Հակակոռուպցիոն կոմիտեն ստեղծվում է իշխանությունների մշակած բարեփոխումների ծրագրի շրջանակներում, ու, ինչպես մի քանի օր առաջ հայտնեց ԱՆ Հակակոռուպցիոն քաղաքականության մշակման և մոնիտորինգի վարչության պետ Մարիամ Գալստյանը, 2021թ. աշնան վերջից հակակոռուպցիոն մարմինները կգործեն՝ ընդհանուր փաթեթով:
«Կա երկու ձևաչափ՝ Մինսկի խումբն ու եռակողմ ձևաչափը: Լավրովը հասկացրեց, որ կարգավիճակը կարող է քննարկվել այս ձևաչափերից մեկի շրջանակում, և եթե ոչ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի, ապա կարող է լինել եռակողմ ձևաչափը: Ամերիկացիներն ու Եվրոպան, չաջակցելով Երևանին, երբ դրա կարիքը կար, պարտվեցին Կովկասը: Ամերիկացիները կարող են վերջնագիր ներկայացնել Ադրբեջանին, որ դադարեցնում են գնել նավթ, էմբարգո են հայտարարում, որ պետք է զորքերը վերադառնան իրենց նախնական դիրքերին, կճանաչեն Արցախի անկախությունը, դա ինչ-որ տեղ գործուն տարբերակ է, մնացածն անկապ խոսակցություններ են: Հայերը կարող են պահանջել վերադարձնել շրջանները, ամերիկացիներն ինչ-որ բաներ կպահանջեն, բայց ի՞նչ է՝ պատերազմելո՞ւ են հայերը, ինչո՞վ: Կրկնեմ, որ Արևմուտքն ուշացել է, պարտվել է պարտիան:
Մարտական գործողությունների վայրերում որոնողական աշխատանքների արդյունքում հայտնաբերվել է 5 զոհված զինծառայողի աճյուն:
««Հայաստանը ես եմ»,- շատ շուտով կասի քաջ հայտնի տիկին Մակունցը, որին հատուկ արժանիքների համար, Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է ԱՄՆ-ում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան նշանակել: Ինչպես այժմ է ընդունված ասել. «Մեզ թվում էր՝ հասանք հատակին, բայց հանկարծ ներքևից թակեցին»:
Արցախի պաշտպանության բանակը հրապարակել է հայրենիքի պաշտպանության համար մղված մարտերում նահատակված ևս 72 զինծառայողի անուն։ Նշենք, ըստ Արցախի ՊԲ-ի հրապարակած պաշտոնական տվյալների, հայկական կողմի զոհերի թիվը հասավ 1942-ի: Կամավորական Հովհաննիսյան Արթուր Գեորգի, ծնվ. 1967թ. Պահեստազորային Քոլանջյան Արտյոմ Սարգսի, ծնվ. 1993թ. Գրիգորյան Մերուժան Հարությունի, ծնվ. 1996թ. Պահեստազորային Աբրահամյան Համլետ Վլադիկի, ծնվ. 1979թ. Մադաթյան Ռազմիկ Ալեքսանի, ծնվ. […]
Պատերազմի օրերին «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին նվիրաբերվել էր շուրջ 170 միլիոն դոլար: Ավելի ուշ հայտնի դարձավ նաև, որ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը 52 միլիարդ 703 միլիոն դրամ է փոխանցել կառավարությանը՝ պետության, ռազմական դրություն հայտարարելու հանգամանքներով պայմանավորված ենթակառուցվածքների, սոցիալական և առողջապահական ծախսերի ֆինանսավորման նպատակով օգտագործելու պայմանով։
Նիկոլ Փաշինյանը կեսբերան հայտարարել է, որ պատրաստ է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնել։ Չի ասվել, սակայն, ամենակարևորը՝ ե՞րբ է նա պատրաստ այդ ընտրությունների անցկացմանը։ Քաղաքական դիսկուրսը լցված է պարզագույն հարցի քննարկմամբ, թե իբր Նիկոլ Փաշինյանը դրանց անցկացման ժամկետը հետաձգում է, քանի որ վախենում է՝ հրաժարական ներկայացնելու դեպքում մեծն Էդմոն Մարուքյանը կարող է առաջադրել իր թեկնածությունը և դառնալ վարչապետ։ Այս ծիծաղաշարժ վարկածի քննարկման արդյունքում երկրորդական պլան է մղվում ամենակարևոր՝ ընտրությունների անցկացման հետ կապված բովանդակային հարցը։
Փաստորեն, այդքան էլ վատ չեմ ճանաչում Փաշինյանին, որովհետև դատելով նրա՝ Եռաբլուր անփառունակ մտնելու շքերթից և Սյունիքում հերթական պրովոկացիա անելու փորձից, կարելի է ասել, որ նա ձգտում էր արյուն թափելու պրոցեսին, և առհասարակ, ևս մեկ անգամ ապացուցեց իր հոգեկան անկայունության և իրականությունն ընկալելու խնդիր ունենալու փաստը: Ինչ վերաբերում է լուծմանը, ցավոք, ես չունեմ մեկ լուծում, որ ասեմ՝ տեսեք, ժողովուրդ, այսպիսի ֆորմուլա գոյություն ունի, որը կփրկի բոլորիս:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Այլընտրանքային նախագծեր խմբի» անդամ Գեղամ Նազարյանն է։
«Այստեղ կա նաև մեկ այլ խնդիր՝ իշխանությունը փորձում է գործունեության իմիտացիա ստեղծել, սակայն պարտված ու թուրք-ադրբեջանական շահերը ներկայացնող իշխանությունը, ակնհայտ է, որ չի կարող երկիրը կառավարել, հետևապես, նման իմիտացիոն քայլերով փորձում են դեռևս կենդանության նշաններ ցույց տալ»,- ասաց Գասպարյանը։
