Քաղաքական զարգացումների տեսանկյունից պակաս կարևոր չէ հարցը` թե ի՞նչ շահեց ԲՀԿ-ն ոչ միայն ու ոչ այնքան՝ թեկնածու չառաջադրելով, այլ ամիսներ շարունակ դառնալով քաղաքական դաշտի հիմնական ինտրիգը: Խորհրդարանական ընտրություններից հետո դուրս գալով իշխող կոալիցիայի կազմից, ՀԱԿ-ի ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թեթև ձեռքով ԲՀԿ-ն մաքրվեց 2008 թվականի մարտի մեկի պատասխանատվությունից և «ավազակապետության հիմնասյուներից մեկը լինելու» խարանից: Բանը հասավ նրան, որ Գագիկ Ծառուկյանի անունը ՀԱԿ-ի կողմից հանվեց ոչ միայն Մարտի 1-ին Պաշտպանության նախարարությունից զենք և զինամթերք ստացածների, այլ ընդհանրապես՝ Հայաստանի օլիգարխների ցուցակից:
Եթե Գ. Ծառուկյանի հիմնական ռեսուրսը լինեին ոչ թե փողատերերը, այլ քաղաքական դեմքերը, ապա այս ուժն ավելի քիչ խոցելի կլիներ։
Գագիկ Ծառուկյանի չառաջադրումը եզակի հնարավորություն է ստեղծել նաև «Ժառանգության» նախագահ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի համար: Նա այսօր ստացել է նախագահական ընտրություններում երկրորդ տեղի համար պայքարելու բացառիկ շանս:
Գագիկ Ծառուկյանի չառաջադրման հետ կապված կա երկու բացատրություն. առաջինն այն է, որ Ծառուկյանը լավ չէր հաշվարկել իր մանևրելու հնարավորությունը, և համոզված էր, որ կկարողանա խուսափել իշխանության կողմից իր վրա գործադրվող ճնշումներից կամ կկարողանա դիմանալ այդ ճնշմանը:
Այս պահին «Օջախ» ռեստորանում տեղի է ունենում ԱԺ ՀՀԿ-ական պատգամավոր Սեյրան Սարոյանի որդու հարսանեկան արարողությունը: 168.am-ի աղբյուրների փոխանցմամբ՝ ոչ միայն Ս. Սարոյանի որդու հարսանիքի օրը, ամսաթիվն ու տարեթիվն է խորհրդանշական ընտրված՝ 12.12.12, այլև այդ «պատմական» միջոցառումը «վավերացնող» խումբը:
Գագիկ Ծառուկյանը` լինելով Հայաստանի ամեահարուստ մարդկանցից մեկը, իրականում նաև ամենաանազատ մարդն է: Նա այդպիսին լէր լինի, եթե համարձակություն ունենար չենթարկվել իրեն պարտադրված որոշմանը:
Այդ մեսիջն ուղղված է ոչ այնքան Գագիկ Ծառուկյանին, որքան ԲՀԿ-ի` համեմատաբար «ըմբոստ» հատվածին, որի ներկայացուցիչները մինչև վերջ պնդում էին Ծառուկյանի առաջադրման անհրաժեշտությունը: Ի դեպ, պատահական չէ, որ մամուլում արդեն լուրեր են շրջանառվում, թե որոշ ԲՀԿ-ականներ կարող են դուրս գալ կուսակցությունից:
Բացման խոսքում ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարել է, որ չի առաջադրելու իր թեկնածությունը: Շնորհակալություն է հայտնել իր գործընկերներին՝ անվերապահ վստահության և աջակցության համար:
168.am-ի ՀԱԿ աղբյուրները հայտնում են, որ Գագիկ Ծառուկյանի չառաջադրման դեպքում իրենք գործելու են «Պլան Բ»-ի համաձայն: Եթե «Պլան Ա»-ն ենթադրում էր, որ առաջադրվում է Գագիկ Ծառուկյանը, իսկ ՀԱԿ-ը սատարում է նրան, ապա մյուս տարբերակն այն է, որ առաջադրվում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, և Գագիկ Ծառուկյանն է սատարում նրան:
Մինչ ներքաղաքական դաշտում բոլորը քննարկում են Գագիկ Ծառուկյանի առաջադրվել-չառաջադրվելու հարցը, տնտեսական դաշտում անաղմուկ կատարվում են որոշ իրադարձություններ, որոնք անտեսելը սխալ է։ Օրինակ, այսօր հայտնի դարձավ, որ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը Հայաստանին ևս 51.4 միլիոն դոլար կտրամադրի։
Ժամառժամ տարբեր աղբյուրներից հաստատվող ու ԲՀԿ-ից չհերքվող տեղեկություններն այն մասին, որ Գագիկ Ծառուկյանը չի առաջադրվելու նախագահական ընտրություններում, կարող են միանգամայն փոխել քաղաքական դաշտի այն պատկերը, որն ուրվագծվել էր նախորդ մի քանի ամիսներին, և որի վրա կառուցվում էին բոլոր կանխատեսումները: Գագիկ Ծառուկյանի չառաջադրումը մի կողմից՝ ընդդիմադիր ուժերի առջև որոշակի նոր հնարավորություններ է բացում, մյուս կողմից` իշխանության համար ստեղծում է որոշակի «կոսմետիկ» խնդիրներ:
Գագիկ Ծառուկյանը, որ մինչ այդ հայտարարում էր, թե պատրաստ է ամեն ինչ կորցնել, բացի ժողովրդի վստահությունից, որոշում է ոչինչ չկորցնել և չառաջադրվել: Այլ հարց է, թե դա նրան որքանո՞վ կհաջողվի, քանի որ, նույնիսկ չառաջադրվելու դեպքում, ընտրություններից հետո Ծառուկյանի և նրա կուսակցության ապագան չափազանց մշուշոտ է երևում: Մեր ունեցած տեղեկություններով՝ երեկ Գագիկ Ծառուկյանը հանդիպել է իր խնամի և ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի հետ, ով ևս նրան հորդորել է չառաջադրվել և իր դիրքորոշման մասին տեղեկացնել նախագահ Սերժ Սարգսյանին:
ԲՀԿ-ական մեր աղբյուրները տեղեկացնում են, որ Գագիկ Ծառուկյանը հաստատապես որոշում է կայացրել չառաջադրվել առաջիկա նախագահական ընտրություններին: Ծառուկյանը իր մերձավոր շրջապատի ներկայացուցիչներին տեղեկացրել է, որ ինքը չի կարող առաջադրվել, քանի որ այդ դեպքում «պատերազմ կլինի, նոր մարտի 1, նոր զոհեր», ինչն իրենց համար ընդունելի չէ:
Արամ Խաչատրյանի անվան համերգասրահի նախասրահում հարյուրավոր մարդիկ հրաժեշտ են տալիս սիրված երգչուհի Ֆլորա Մարտիրոսյանին:
ԲՀԿ-ն պատրաստ է մտնել կոալիցիա և հայտարարել նախագահ Սարգսյանի թեկնածությունը պաշտպանելու մասին, չեզոքություն պահպանել, կամ կարող է առաջադրվել: Նախագահ Սերժ Սարգսյանի արձագանքը, ըստ նույն աղբյուրների, եղել է բավական կոշտ: Նա պատասխանել է, որ ինքը չի կարող Ծառուկյանի փոխարեն որոշում կայացնել, և Ծառուկյանն ազատ է ինքնուրույն որոշում կայացնելու հարցում: Սա ավելի է խուճապի մատնել Ծառուկյանին, ով հույս է ունեցել, որ կկարողանա շահավետ գործարք կնքել:
Աշխարհը և հատկապես՝ դրա հարուստ մասը, ինտենսիվ պատրաստվում է աշխարհի վերջին։ Մի քանի օր առաջ Bloomberg-ը գրել էր, որ ռուս միլիոնատերերն, օրինակ, պատրաստվում են` թանկարժեք բունկերներ են գնում` դեկտեմբերի 21-ին այնտեղ պատսպարվելու համար… Պաշտոնապես 1 միլիոնից ավելի հայաստանցիների համար աշխարհի վերջն արդեն վաղուց եկել է. նրանք ոչ թե ապրում են, այլ գոյատևման կռիվ տալիս։
ՀՀԿ-ական և ԲՀԿ-ական շրջանակներում քննարկվող այս տեղեկությունների համաձայն, Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպումից հետո Գագիկ Ծառուկյանը մտածում է ոչ միայն նախագահական ընտրություններում առաջադրվելու գաղափարից հրաժարվելու, այլև ընդհանրապես քաղաքականությունից դուրս գալու մասին:
Եվրասիական միություն անվանումով ռուսական նախագծի վտանգներն իրականում շատ ավելի լուրջ են, քան կարելի էր պատկերացնել մի քանի ամիս առաջ` երբ Վլադիմիր Պուտինն «ավետեց» իր այդ նախաձեռնության մասին: Կոնկրետ Հայաստանի համար դա կարող է հանգեցնել անգամ ինքնիշխանության կորստի: Ամենավտանգավորն այն է, որ այդ սպառնալիքը լղոզելու` ՀՀ իշխանությունների ներկայիս քաղաքականությունը կարող է հասցնել մի հանգրվանի, երբ արդեն ուշ կլինի հետ կանգնել վերախորհրդայնացումից:
Եթե Գագիկ Ծառուկյանն անկեղծ է նախագահական ընտրություններում առաջադրվելու իր որոշման մեջ, եթե դրա հիմքում ընկած չէ ստվերային, կուլիսային պայմանավորվածությունը, ապա որքան էլ դա հաճելի լինի կամ ոչ` նա պետք է իրավունք ունենա առաջադրելու իր թեկնածությունը և պայքարելու նախագահի պաշտոնի համար: Դա է պահանջում ժողովրդավարությունը:
Հայաստանի քաղաքական դաշտն այսօր դավադիր համաձայնության կայացման ակտիվ պրոցեսի մեջ է։ Այն դեռ չի կայացվել, դեռ ընթանում են անդրկուլիսային բանակցությունները կամ ավելի տեղին կլինի ասել՝ «բազարը»։ Ոմանք մասնակցում են անմիջականորեն, ոմանք էլ կողքից հետևում են, որ հարմար պահի իրենք էլ մտնեն դրա մեջ։
Փաստ է, որ 99 միլիոն դրամ է ծախսվել նստարանների պատրաստման համար: Նույնիսկ չենք քննարկում, թե որքանո՞վ էին նպատակահարմար այսօր այդքան ծախսերը, այն դեպքում, երբ քաղաքը հսկայական խնդիրներ ունի:
Հայաստանի քաղաքական կյանքն իր բովանդակությամբ չի զիջում սերիալներին`սյուժեի անիմաստությամբ ու դերակատարների անտաղանդությամբ: Բայց հասարակությունը երկուսին էլ սովորել է գրեթե հավասարաչափ, որովհետև ավելի բարձրաճաշակ «ֆիլմարտադրողները» դարձել են սերիալի հերոսների «դիմահարդարները»:
ՀԱԿ-ի ժամանակներն անցել են, և այն դերը, որը 2008թ. վերապահված էր ՀԱԿ-ին, այժմ տրվել է ԲՀԿ-ին: Եթե 2008-ին այլ ուժեր էին պարտադրված հայտարարել, որ պաշտպանում են Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թեկնածությունը, ապա հիմա իրենք են պարտադրված հայտարարել, որ պաշտպանում են Գագիկ Ծառուկյանին: Հնարավոր է, որ ՀԱԿ որոշ անդամներ չհամաձայնեն երկրորդ պլանի դերի հետ, համարելով, որ իրենք արժանի են ավելիին, բայց նրանց ցանկությունից դժվար թե որևէ բան փոխվի:
ՀԱԿ-ԲՀԿ գործընկերության հերթական դրսևորումն արտահայտվեց անցած մի քանի օրերին. մինչ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության խորհրդարանական պատվիրակությունը` Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորությամբ, գտնվում էր Բրյուսելում, ՀԱԿ-ի գործընկերները, այսպես ասած, «պահում էին ԲՀԿ-ի թիկունքը» Հայաստանում:
Նախագահի ընտրությունը, բացի գիտակցական ընտրությունից, ունի նաև հոգեբանական, ենթագիտակցական շերտ: Ընտրելով նախագահի որևէ թեկնածուի, մարդն իրեն նույնականացնում` իդենտիֆիկացնում է այդ թեկնածուի արժեքների, աշխարհընկալման, մտածողության, խոսքի, տեսակի հետ:
168.am-ի տեղեկություններով՝ Արթուր Մեհրաբյանին աշխատանքից հեռացնելու պատճառը Արաբկիր համայնքում տեղի ունեցած մի շարք չբացահայտված հանցագործություններն են, որոնք, մեր տեղեկություններով՝ միտումնավոր կոծկվել են: Պատճառներից մեկն էլ ուսուցչուհի Լուսինե Ղազարյանի սպանության գործին է առնչվում: Հիշեցնենք, որ օգոստոսի լույս 12-ի գիշերը Կոմիտասի պողոտայի թիվ 30 շենքի 6-րդ բնակարանում հայտնաբերվել էր 1967 թ. ծնված Լուսինե Ղազարյանի դիակը:
Անգամ իր բրյուսելյան հաղորդագրության մեջ բավական կոշտ, ընդդիմադիր բնույթ կրող արտահայտություններ անելուց հետո ինչո՞ւ Գ.Ծառուկյանը չի հայտարարում ընդդիմադիր լինելու մասին: 168.am-ի հարցին ի պատասխան` քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանն ասաց. «Եթե նա ընդդիմություն լիներ, վաղուց կհայտարարեր այդ մասին: Ի տարբերություն մեզ` ինքը շատ լավ գիտի` ի՞նչ կարելի է անել և ի՞նչ չի կարելի անել: Իրենք ուրիշ խնդիրներ են լուծում հենց առաջին հերթին իրար մեջ: Մենք ի՞նչ իմանանք` իրենք ի՞նչ խնդիրներ են լուծում, այս ամենն ի՞նչ նպատակ ունի: Հասարակությունը չի կարող իմանալ, որովհետև դուրս է գտնվում դրանից»:
ԱՄՆ-ում հոգեհանգստի արարողությունից հետո՝ դեկտեմբերի 10-ին երգչուհու դին կտեղափոխվի Հայաստան: Ֆլորա Մարտիրոսյանը կհուղարկավորվի Երևանի Քաղաքային պանթեոնում, իսկ Հայաստանում վաստակավոր արտիստուհու հոգեհանգստի արարողությունը տեղի կունենա Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիայում:
Դժվար է ասել` ԲՀԿ-ի հետ «հարաբերություններ պարզելիս»` քաղաքական և ոչ քաղաքական հարթությունում, ինչպե՞ս է պարոն Շարմազանովը հիմնավորելու եվրոպացի գործընկերների տեսակետը, բայց դա նրա, ՀՀԿ-ի ու ԲՀԿ-ի խնդիրն է:
Շատ հետաքրքիր կլինի հետևել, թե ինչպես ՀՀԿ խոսնակը ԲՀԿ-ին կորակի՝ որպես գաղափարական, հզոր քաղաքական ուժ, Գագիկ Ծառուկյանին էլ` որպես միջազգային քաղաքականության գիտակ ու ընթացիկ քաղաքական զարգացումներին տիրապետող իմաստուն գործիչ, երբ ԲՀԿ-ն հանկարծ որոշի սատարել Սերժ Սարգսյանի թեկնածությունը:
