244-րդ օրն է՝ Արցախի Հանրապետությունը շարունակում է շրջափակված մնալ Ադբեջանի կողմից։ Հազարավոր ընտանիքներ շրջափակման հետևանքով հայտնվել են դժվարին կացության մեջ, այդ ընտանիքների անդամների մի մասը մնացել է Հայաստանում, մյուս մասը՝ Արցախում։ Կան ընտանիքներ, որոնց անդամները եկել են Հայաստան՝ բուժվելու, և այժմ չեն կարողանում վերադառնալ Արցախ։
«Այստեղ հայկական համայնքը բավականին հզոր է, 1 միլիոնից ավելի հայ է ապրում։ Մենք ակնկալիքներ ունենք ԱՄՆ-ից, որը որպես հզոր պետություն՝ պետք է սաստի Ադրբեջանի սադրանքները և հարցին տա ավելի ադեկվատ լուծումներ»։
Արցախի Հանրապետությունը, 243-րդ օրն է՝ գտնվում է ադրբեջանական շրջափակման մեջ, մոտավորապես 2 ամիս է՝ որևէ հումանիտար օգնություն Արցախ չի մտել։ Ճգնաժամն աստիճանաբար խորանում է, հատկապես այն դեպքում, երբ ադրբեջանական կողմը սկսել է Հակարիի կամրջի մոտ տեղադրված ապօրինի անցակետից հայ տղամարդկանց առևանգել ու տեղափոխել Բաքու։
«Մեզ բոլոր այդ ինքնա-ներից զրկել են և թույլ չեն տալիս անգամ մտքիդ ծայրով անցկացնես նման բաներ, մեզ մշտապես ասում են՝ հես ա աշխարհը պատժելու է։ Եթերում նայեցի՝ մեկն ասում է՝ ամսի 10-ին Ալիևը ճանապարհը բացելու է, այսօր ամսի 10-ն է, բացե՞ց, չի՛ բացելու։ Այդ ճանապարհը բացելու է հայի վճռականությունը, կամքն ու ոգին, ինքնիշխան ու ինքնապաշտպանված լինելով։ Պատմությունը կրկնվելով՝ մեզ քացի ու ապտակ է տալիս, բայց մենք չենք հասկանում։ Աշխարհը հաշվի է նստում լեոնիդներին ու մոնթեներին տեսնելուց հետո, աշխարհը հաշվի է նստում, երբ իր դեմ ոգի, կամք ու բազուկ կա»։
«Իհարկե, Ադրբեջանը մշտապես է կրակել գյուղերի ուղղությամբ, մեծ մասամբ օդ են կրակել՝ վախեցնելու համար, բայց այս անգամ նպատակադրված կրակել են հենց քաղաքացիական մեքենայի ու անձանց ուղղությամբ. թիրախը հենց մարդիկ են եղել։
Այսօր Դիզվառելի գործով հերթական դատական նիստի ժամանակ ցուցմունք տվեց Երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը։
«Իր վերջին ելույթից, դա պարզ երևում էր, ուղղակի պոռթկում էր բադրիջանի պատմությունը, նայում ես՝ մե՛կ ծիծաղդ, մե՛կ լացդ է գալիս։ Ղեկավար մարդը ծանրակշիռ մեկը պետք է լինի, բայց նստել բադրիջանից է խոսում այն մարդկանց հետ, ովքեր կրակի տակ են, թե՝ փող ենք տվել, բադրիջան ցանեք»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության Եղցահող համայնքի ղեկավար Արտակ Հակոբյանն ասաց, որ շարունակում են դիմակայել ադրբեջանական շրջափակման հետևանքով առաջացած դժվարություններին։
Վավերագրող, կինոռեժիսոր, սցենարիստ Սամվել Թադևոսյանի խոսքով՝ այն իրավիճակը, որում այսօր հայտնվել է Արցախի Հանրապետությունը, բոլորի ամոթն է, հայ ժողովրդի։
Ֆեյսբուքում տարբեր օգտատերեր համացանցում լուրեր են շրջանառում, որ Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանն իր կնոջը և փոքր դստերը դուրս է հանել Արցախից։
21-րդ դարում թուրքն ավելի հայատյաց է դարձել, տեսեք, թե ինչ է կատարվել, արդեն 8 ամիս է՝ բլոկադայի մեջ է պահում 120 հազար խաղաղ բնակչի, սա 21-րդ դարի բա՞ն է։ Ո՞վ է տեսել՝ 21-րդ դարում սովամահ անեն բնակչությանը»,- նշեց Արգամ Հովսեփյանը։
168.am-ի հետ զրույցում Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի շահերի պաշտպան Տիգրան Աթանեսյանն ասաց, որ Արմեն Աշոտյանին այսօր տեղափոխել են Քննչական կոմիտե՝ քննչական գործողության կամ, ինչպես ասում են՝ ապացուցողական գործողության։
«Ասել եմ՝ շատ ճիշտ եք անում, ընդառաջել եմ, որ կարողանան հասցնել Ստեփանակերտ։ Մի քանի օր հետո նորից տանելու ենք, ինչպես ասում են՝ մի տանից չենք, մի հալի ենք, եթե մի բանջարեղեն մեզ մոտ ունենք, քաղաքում մեր եղբայրները չունեն, պիտի հասցնենք։ Լավ, ենթադրենք՝ շատ կերանք, հետո որտե՞ղ ենք ապրելու, քիչ կուտենք, բայց հայրենիք կունենանք»,- նշեց Գրիշա Մարտիրոսյանը։
Նվագախմբի և անձամբ Սերգեյ Սմբատյանի համերգային գրաֆիկները, հյուրախաղերը 2023-2024 թվականների համար արդեն իսկ ծրագրված են։ Այս պահի դրությամբ որևէ համերգ հետաձգված չէ։ Մենք լիահույս ենք, որ մինչև նոր համերգաշրջանի մեկնարկը Մաեստրոն կլինի ազատության մեջ և կշարունակի դիրիժորի ու նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավարի իր պարտականությունները, հակառակ դեպքում նոր համերգաշրջանի անցկացումն այն ձևաչափով, որ նախատեսվում է, մեծ վտանգի տակ է։
«Ինքս համարում եմ, որ ճիշտ քայլ եմ իրականացրել։ Մենք մեր ամբողջ կյանքը կռվել ենք, կռվող ազգ ենք։ 1992 թվականին այս պայքարում շատ մարդիկ ենք կորցրել, մեկը՝ հորեղբայրս, կարծում եմ՝ այսօր այնպիսի ընտանիք չկա, որտեղ պատերազմում զոհեր չունենան։ Վերջին կռվի մասին էլ չասեմ, որի ժամանակ ավելի շատ զոհեր ունեցանք։ Իմ քայլով ես ուզեցել եմ ասել՝ Արցախը մերն է ու մերն էլ պետք է լինի։ Արցախը պիտի ճանաչվի ու դառնա մերը, ինչպես որ նախկինում է եղել, որովհետև մենք Արցախում արյուն ենք թափել»,- նշեց Գոռ Մուրադյանը։
Արցախի Հանրապետությունում հումանիտար աղետն աստիճանաբար խորանում է, շրջափակման պայմաններում հազարավոր երեխաներ չեն կարողանում ստանալ պատշաճ բուժօգնություն, զրկված են նաև սննդից, քանի որ հունիսի 15-ից որևէ հումանիտար օգնություն Արցախ չի մտել։
Լոս Անջելեսի Համաշխարհային կրթական հետազոտական դաշինքի հիմնադիր նախագահ և «Միացյալ հայրենասերներ Հայաստանի համար» միության հիմնադիր Դավիթ Մնացականյանը դիմելով Արցախում շրջափակման մեջ գտնվող արցախցիներին, հայտարարել էր, որ սփյուռքը հայության հետ է։
Օրերս գյումրեցի իրավապաշտպան Կարապետ Պողոսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր, որ Գյումրիում ՔՊ-ին հրահանգված է պաշտոնից հնարավորինս շուտ ազատել Քանդակագործության ազգային պարկ-թանգարանի տնօրեն Արթուր Գևորգյանին: 2014 թվականին Գյումրիում հենց նա է հիմնադրել այդ թանգարանը։
«Այսինքն՝ որոշակի մութ կետեր շարունակում են մնալ։ Բայց նորից եմ ասում՝ երկու երկրները բավականին խորացրել են համագործակցությունը, և չեմ կարծում, որ չի հաջողվի հաղթահարել այն, ինչ հիմա կա, երկուսն էլ կփորձեն հաղթահարել։ Այդուհանդերձ մենք չպետք է մոռանանք, որ Թուրքիան Արևմուտքի բաղկացուցիչ մաս է կազմում, Միացյալ Նահանգների ռազմավարական դաշնակիցն է, Իսկ այսօրվա արտգործնախարարի ժամանակ այս ամենն ավելի է ընդգծվել»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը։
«Դժվար է, վիճակն ահավոր է, հատկապես դժվար իրավիճակ է ստեղծվել այն առումով, որ բուժման կարիք ունեցող մարդիկ հնարավորություններ չունեն այցելելու բժշկի։ Ամեն ինչ գտնվում է պարալիզացված վիճակում, դեղորայք դեռևս ունենք, բայց դա էլ անսահմանափակ չէ, կարծում եմ՝ կարճ ժամանակահատվածում նաև դեղորայքի խնդիր ենք ունենալու։
Այսօր Կառավարության հերթական նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Հայաստանում ջրի խնդիրն աստիճանաբար ահագնանում է, և այդ խնդիրը գլոբալ բնույթ է կրում, ընդգծելով, որ դրան զուգահեռ՝ երկրում ջրային ռեսուրսների կառավարման խնդիր կա։
«Օրինակ. 90-ականներին ադրբեջանական կողմը մտել էր Քարինտակ, անասնաֆերմայից անասուններին գողացել էր, բնակիչներից մեկն իր բանջարանոցում աշխատելիս է եղել, առևանգել էին, մինչև այժմ տեղեկություններ չկան, թե նա որտեղ է, երիտասարդ տղային սպանել էին պոպոքի ծառի վրա, երբ նա պոպոք է հավաքել, նման պատմությունները շատ են»։
Կառավարության այսօրվա նիստում անդրադառնալով Արցախի Հանրապետությունում ստեղծված հումանիտար ճգնաժամին, Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ Հայաստանից ուղարկված հումանիտար բեռը շարունակում է մնալ Սյունիքի մարզի Կոռնիձոր գյուղի հատվածում, Լաչինի միջանցքի մուտքի մոտ, քանի որ Ադրբեջանը կոպտորեն խախտելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետը՝ ապօրինաբար արգելափակում է հումանիտար բեռների մուտքը Լեռնային Ղարաբաղ։
Փոքր աղջիկը ծնվել է շրջափակման պայմաններում, ինչից հետո էլ Ռիման թողել է աշխատանքը, որպեսզի կարողանա տանը մնալ և երեխային պահել, դրանից զատ, կրճատվել են նաև աշխատատեղերը։ Աշխատանքը թողնելն է՛լ ավելի է խորացրել խնդիրը՝ զրկվել են եկամտի աղբյուրից, որով նախկինում գոնե մինիմալ հարցերն ի վիճակի էին լուծել։
Հուլիսի 26-ից 19 բեռնատարներ հումանիտար բեռով չեն կարողանում Հայաստանից Արցախ օգնություն հասցնել՝ Ադրբեջանը թույլ չի տալիս, արդյունքում՝ 120 հազար խաղաղ բնակիչ, այդ թվում՝ երեխաներ, ծերեր, հաշմանդամություն ունեցող անձինք, մատնված են սովի։ Այս պահին այդ բեռնատարները Սյունիքի մարզի Կոռնիձոր գյուղի հատվածում են։
168.am-ի հետ զրույցում Շուշիի շրջանի Հին Շեն գյուղի ղեկավար Սամվել Սարգսյանն ասաց, որ ադրբեջանական կողմից գերեվարված հայը Հին Շենի բնակիչ չէ, գյուղում չի ապրել։ Մեկ անգամ է գյուղ եկել, հետո գնացել է Ստեփանակերտ, վերադարձի ճանապարհին նրան գերեվարել են։
Հուլիսի 26-ին Էջմիածնի «Քիմիկների զորամասի» անհետ կորած զինծառայողների ծնողները բողոքի ակցիա էին իրականացրել Բաղրամյան փողոցում՝ նախագահական նստավայրի դիմաց, որտեղ ժամանակավոր նստում է նաև Նիկոլ Փաշինյանը: Ակցիայի մասնակիցները հայտարարել էին, որ նստացույց կիրականացնեն այնքան ժամանակ, մինչև Նիկոլ Փաշինյանը չընդունի և չլսի իրենց։
«Մենք եկեղեցին վերանորոգում ենք՝ մեր հավատն ենք վերանորոգում։ Վերանորոգում ենք այն բացթողումները, որ երկար տարիներ՝ խորհրդային տարիներին, դրանից հետո 30 տարի չենք եկել այն գիտակցության, որ Աստծո տունը պետք է վերանորոգելով պահենք մեր տունը։ 5-րդ դարում, Վաչագան Բարեպաշտ թագավորի օրոք կառուցվել է 365 եկեղեցի՝ տարվա ամեն օրվա համար։ Մի՞թե այն ժամանակ հացի խնդիր չի եղել, այսինքն՝ մեկը մյուսի հետ կապ չունի։
Թշնամու ուղիղ նշանառության տակ գտնվող Սյունիքի մարզի Խնածախ գյուղում վերջին շաբաթների ընթացքում կրակոցներ գրեթե չկային, հուլիսի 29-ին, սակայն, ադրբեջանական կողմը կրակել էր գյուղի մոտակայքում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ։
Տիկին Ռիման հայրենի գյուղն արդեն երկրորդ անգամ է լքում։ Առաջին անգամ լքել է 90-ականներին, մի քանի օրով է դուրս եկել գյուղից, երբ վտանգը մեծ էր, որ թշնամին կմտնի գյուղ ու ցեղասպանություն կիրականացնի, բայց երբ ամեն ինչ հանդարտվեց, մի քանի օր անց երեխաների հետ վերադարձավ իր տուն։ Այս անգամ օդային հարվածների ու ռումբերի տակ է լքել գյուղը՝ 2020 թվականի հոկտեմբերի 28-ին՝ չկորցնելով հույսը, որ մի օր վերադառնալու է։
