Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանի խոսքով՝ այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում տարածաշրջանում, ածանցյալ է այն աշխարհաքաղաքական փոփոխություններին և իրողություններին, որոնք կատարվում են գլոբալ մակարդակում։
Օգոստոսի 5-ից սկսած՝ Արցախի Հանրապետության Աղավնոյի, Քաշաթաղի, ինչպես նաև Ներքին Սուսի բնակիչներն Արցախի տարածքային կառավարման նախարար Հայկ Խանումյանի հորդորով սկսեցին իրենց իրերը հավաքել և լքել սեփական տները։
Պատերազմը մենք նրանով հաղթահարեցինք, որ մարտական ոգին, անկեղծ, շատ մեծ էր, որովհետև հրամանատարությունը մշտապես մեր կողքին էր։ Հիշում եմ, որ ապրիլի 3-ն էր, ու մեր դիրք այցելեցին օրվա իշխանությունների առաջին դեմքերը, նրանք եկել էին առանց զրահաբաճկոնի, ինչի՞ համար էին եկել առանց զրահաբաճկոն, այդպես էին եկել, ոչ թե նրա համար, որ չունեին, այլ այդկերպ մեզ տրամադրելու, որ վախենալու որևէ բան չկա։
Այսօր պաշտոնական այցով Հայաստան կժամանի Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանը։ Հայաստան ժամանելուց հետո Իրանի ԱԳ նախարարը կհանդիպի Հայաստանի ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հետ։ Նաև հանդիպումներ կունենա Նիկոլ Փաշինյանի և ԱԺ նախագահի հետ։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանն անդրադառնալով այս հարցին՝ նշեց, որ բազմիցս հայտարարել են, որ ռուս խաղաղապահներն առանցքային դերակատարություն ունեն Արցախի անվտանգության ապահովման գործում։
Հայաստանի փոխոստիկանապետ Արա Ֆիդանյանը վստահեցնում է՝ միայն 150 հազար դոլարի ներդրում անելու դիմաց չէ, որ պետք է օտարերկրյա քաղաքացիները ստանան ՀՀ քաղաքացիություն, դրա համար սահմանվում են այլ չափորոշիչներ ևս։
2020 թվականի դեկտեմբերից հետո Սյունիքի մարզի Շուռնուխ գյուղը բաժանվել է երկու հատվածի, գյուղի մի հատվածն ամբողջությամբ անցել է ադրբեջանցիների վերահսկողության տակ։ Այդ հատվածներից խաղաղ բնակիչները դուրս եկան՝ թողնելով իրենց սեփական տները։ Շուռնուխում 13 տուն անցավ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։
Հոկտեմբերի 17-ին Թուրքական պետությունների կազմակերպության արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի արտահերթ նիստից հետո կայացած մամուլի ասուլիսում Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն ասել է, որ «Ղարաբաղյան պատերազմից հետո Ադրբեջանը Հայաստանին առաջարկեց ստորագրել խաղաղության համապարփակ պայմանագիր, որին Հայաստանը թեև ուշացած, բայց դրական պատասխանեց։
«Մենք տեսնում ենք, որ փոքր երեխաների պարագայում խնդիրը ոչ միայն թերսնումն է, այլև սխալ սնվելը, որի արդյունքում երեխաների մեծ մասը՝ ավելի քան 40 տոկոսը, ունեն թերսնվածություն։ Սա և՛ քիչ, և՛ սխալ սնվելուց է»,- ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց նա։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն այսօր անդրադարձավ կառավարության ներկայացրած նոր նախագծին, ըստ որի՝ օտարերկրյա քաղաքացին, եթե Հայաստանի տնտեսության մեջ 150.000 դոլարի ներդրում է կատարում, ապա կարող է ստանալ Հայաստանի քաղաքացիություն։
Մինչ Հայաստանի իշխանությունները հայտարարում են, որ Բաքուն ու Ստեփանակերտը պետք է միմյանց հետ ուղիղ բանակցեն, իսկ դրա համար փորձում են ներդնել միջազգային մեխանիզմներ, Ադրբեջանի ղեկավարությունն ի պատասխան՝ հայտարարում է՝ նման բան չի կարող լինել։
Սեպտեմբերի 13-ին Հայաստանի վրա տարբեր ուղղություններով ադրբեջանական զինված ուժերի հարձակման հետևանքով ամենաշատ վնասներ կրած գյուղերից մեկը Սյունիքի մարզի Վերիշեն գյուղն էր։ Բազմաթիվ տներ էին վնասվել։
ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վլադիմիր Վարդանյանի խոսքով՝ վերջերս ԵԽԽՎ-ում տեղի ունեցած միջադեպը պայմանավորված էր նրանով, որ նիստը վարում էր ի պաշտոնե Թուրքիայի պատվիրակության ղեկավարը։ Նաև պայմանավորված էր նրանով, որ ի սկզբանե՝ սկսած Հունաստանին առնչվող հարցով, Թուրքիայի պատվիրակության ղեկավարը փորձ էր կատարում իրեն պահել ոչ թե որպես ԵԽԽՎ տվյալ նստաշրջանի, տվյալ նիստի նախագահող, այլ՝ որպես պատվիրակության ղեկավար։
Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան, Սահմանադրական դատարանի աշխատակազմի նախկին ղեկավար Էդգար Ղազարյանին ծեծի են ենթարկել, այս պահին նա «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում է։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Էդգար Ղազարյանի ընկերներից մեկը, ով այս պահին Էդգար Ղազարյանի հետ հիվանդանոցում է։
ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձավ ԲԴԽ արդեն նախկին անդամ Գրիգոր Բեքմեզյանի հրաժարականին և նրա հայտարարությանը, թե անկախ գործելու և աշխատելու ճգնաժամ կա։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանի խոսքով՝ թեպետ Արցախի իշխանությունների հետ դեռևս չեն հանդիպել, սակայն մեծ սպասելիքներ չունեն։
Հայաստանի բարձրագույն ղեկավարությունը բազմիցս հայտարարել է, որ Ադրբեջանի հետ «խաղաղության պայմանագիր» ստորագրելու համատեքստում՝ երկու երկրները պետք է փոխադարձաբար ճանաչեն միմյանց տարածքային ամբողջականությունը:
Սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի վրա տարբեր ուղղություններով հարձակման հետևանքով հայկական կողմը թշնամու ագրեսիայի հետևանքով ունի 28 անհետ կորած զինծառայող։ Այս թիվն օրերս պաշտոնապես հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ ԱՊՀ երկրների ղեկավարների գագաթնաժողովին։
Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի ցամաքային զորքերի հրամանատար, գեներալ Մոհամմադ Փաքփուրը հայտնել է, որ պահապանների կորպուսի ցամաքային զորքերի լայնածավալ զորավարժություններ են անցկացվելու Իրանի հյուսիսարևմտյան սահմանների մոտ՝ Արաքսի շրջանում։
168.am-ի հետ զրույցում քարտեզագիր Անուշավան Բարսեղյանը նախ ասաց, թե իրեն հայտնի չէ, թե 1929 թվականի ինչ քարտեզներով է դելիմիտացիա տեղի ունեցել։
168.am-ի հետ զրույցում Կախակն գյուղի վարչական ղեկավար Աշոտ Վաթյանն ասաց, որ բնակչության շրջանում ամեն դեպքում խուճապը կա, քանի որ թշնամին գյուղի վերևում նստած է։
Պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրության համաձայն՝ հոկտեմբերի 14-ին՝ ժամը 01:30-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈւ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ:
«Տարրական մեկ բան եմ ուզում ասել՝ 1964 թվականից սկսած Գորիս-Կապան ճանապարհի պահպանությունը, նորոգումը, ընթացիկ վերանորոգումը մշտապես իրականացրել է Հայաստանը, ՀՀ բյուջեից դրա համար գումար է հատկացվել։ Հիմա եթե մեր ճանապարհը չլիներ, փող կհատկացնեի՞ն, այդ տարիների ՀՀ ղեկավարները չէի՞ն հասկանում։ Իսկ հիմա ինչո՞ւ մերը չի»,- հավելեց Հ. Քոչինյանը։
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում չբացառեց, որ Հայաստան ժամանող ԵՄ դիտորդական առաքելության գործունեության 2 ամիսը կարող է երկարաձգվել։
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի փոխանցմամբ՝ երեկ ԵՄ հասցեական արձանագրում արեց և հայտարարեց, որ Ադրբեջանի զինված ուժերի ներկայացուցիչներն անհապաղ պետք է լքեն ՀՀ տարածքը, ինչպես նաև պետք է վերադարձվեն գերիները։
«Մենք երբեք դեմ չենք եղել բանակցելու Բաքվի հետ։ 1996-97 թվականներին Արցախը դուրս մնաց բանակցային գործընթացի մի մասից, և մենք միշտ կոչ էինք անում վերականգնել լիարժեք ձևաչափը, և այդ ձևաչափի վերականգնումը նույնպես մնացել է մեր օրակարգում։ Սակայն այդ բանակցությունները չպետք է տեղի ունենան միջազգայնորեն չճանաչված հարթակից դուրս։ Այսինքն՝ գոյություն ունի մեկ միջազգային ճանաչված հարթակ, որը ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն է»:
«Արցախյան պատվիրությունը տարբեր հանդիպումներ է ունենում, երեկ հանդիպել ենք ԱԽ քարտուղարի հետ, այսօր՝ ԱԺ նախագահի հետ, նախատեսված են հանդիպումներ նաև ՀՀ նախագահի, վարչապետի և արտգործնախարարի հետ։ Այսինքն՝ հանդիպելու ենք բոլոր այն պաշտոնյաների հետ, որոնք ներգրավված են և՛ բանակցություններում, և, կարելի է ասել՝ Արցախի ճակատագրի հարցում մեծ մասնակցություն ունեն։ Իսկ եթե Արցախի ճակատագիրն է, ապա, բնականաբար, բուն հայ ժողովրդի ճակատագիրն է նաև»,- ՀՀ ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Դավիթ Բաբայանը։
Հոկտեմբերի 2-ին ադրբեջանական տելեգրամյան ալիքներում հայտնվեցին տեսանյութեր, որտեղ ադրբեջանցի զինվորականները գնդակահարում են հայ գերեվարված զինծառայողներին։
168.am-ի հետ զրույցում «Անհայտ կորած ազատամարտիկների խորհուրդ» հ/կ նախագահ Ռիմա Առաքելյանը, ում որդին՝ Շահեն Առաքելյանը, անհետ կորել է Արցախի առաջին պատերազմի ժամանակ, ասաց, որ Արցախյան ազատամարտից անմիջապես հետո Ադրբեջանից պահանջել են վերադարձնել իրենց որդիներին, եթե նրանք զոհվել են, ապա վերադարձնեն դիերը։
Հայաստանի արտաքին գործերի փոխնախարար Պարույր Հովհաննիսյանն այսօր լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձավ Հայաստանին Ադրբեջանի ներկայացրած առաջարկներին, որոնց հիմքով պետք է մշակվի, ապա ստորագրվի «խաղաղության պայմանագիր»։
