«Ռոկիի թունելով այլընտրանքային ուղու գործարկումն այսօր հնարավոր չէ՝ ելնելով քաղաքական պատճառներից: Վրաստանը չի կարող իրեն զոհաբերել, Վրաստանի իշխանությունները չեն կարող ընթանալ ինքնասպանության ճանապարհով»:
«Չպետք է մոռանալ, որ կան օջախներ, որոնք անուշադրության դեպքում կարող են էլ ավելի վտանգավոր լինել, քան ներկայիս մարտահրավերները: Դրանում համոզվեցինք ապրիլյան պատերազմից հետո: Չէ՞ որ դա ոչ մեկը չէր կանխատեսել, բայց դա տեղի ունեցավ»:
Նա նշեց, որ խնդիրը տարանցումը չէ, այլ այն գինը, որը Ռուսաստանը վճարում է Հարավային Կովկասում իր քաղաքական ազդեցության ընդլայնման դիմաց։
«Գիտակցելով, որ այն լուրջ է, չկա առաջընթաց, ավելին՝ ժամանակ առ ժամանակ՝ լարվածություն, նույնիսկ՝ պատերազմական գործողություններ, պետք է նոր ավելի լուրջ հարթակներ ձևավորել այս հակամարտության կարգավորման համար, որը լուրջ ազդեցություն և հեղինակություն կունենա»:
«Որևէ երկիր չի քվեարկել հենց այնպես: Սա ՄԱԿ ամենաքաղաքականացված և ամենակողմնակալ քվեարկություններից էր, և այստեղ յուրաքանչուրը գործել է՝ ելնելով սեփական շահերից: Բացառություն է Հայաստանը, որ գործել է սեփական շահերի դեմ»:
«Պետք է հաշվի առնել նաև այն փաստը, որ հասարակությունները պատրաստ չեն սահմանի բացմանն ու հարաբերությունների կարգավորմանը»,- պաշտոնական Անկարայի մոտեցումը ներկայացրեց թուրք քաղաքագետը:
«Հայաստանը Եվրամիության հետ համաձայնագիր ստորագրեց՝ ցույց տալով, որ փորձ է անում հավասարակշռել իր արտաքին քաղաքականությունը, ինչը դրական ուղերձ է Արևմուտքին»:
«Այն երկրները, որոնք չեն ոտնահարում ամերիկյան շահերը, ավելին՝ գուցե ընդհանուր շահեր ունեն Միացյալ Նահանգների հետ, կշարունակեն ԱՄՆ-ի հետ լավ հարաբերություններ ունենալ»:
«Ապագայում հնարավոր է նոր երկխոսություն ծավալել և կազմել նոր փաստաթղթեր, որոնք կբավարարեն տվյալ ժամանակի պահանջին»,- ասել է Չելիքփալան:
«Ռուսաստանն այս գոտին դիտարկում է իր հետաքրքրությունների գոտի, հենց այդ պատճառով էլ նման քաղաքականություն է վարում Հարավային Կովկասում, զենքի առևտուրը դրա մի մասն է: Բազմիցս ասել եմ, որ Ռուսաստանին պետք է ոչ միայն Հայաստանը, այլև Ադրբեջանը»,- ասաց Ֆելգենգաուերը:
«ՀՀ-ՆԱՏՕ հարաբերությունների սահմանափակումները բնականաբար վերաբերում են հնարավոր խորը համագործակցությանը կամ անդամակցությանը, որի հեռանկարը չկա, բայց ՆԱՏՕ-ՀՀ հարաբերությունները կլինեն Ռուսաստանի ուշադրության կենտրոնում և կարծում եմ անհրաժեշտության դեպքում Ռուսաստանը կարձագանքի»:
«Հայաստանն իր այս քաղաքականությամբ փորձում է զգոնացնել նաև Ռուսաստանին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքագետ Սյուզան Ստյուարտը:
«Հայաստանի դեպքում, իմ կարծիքով, պայմանը կլինի նոր ստորագրված ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի վավերացումը: Առանց վստահեցման, որ համաձայնագիրը կվավերացվի՝ երկխոսություն չի սկսվի»:
«Ազատ վիզային ռեժիմի շուրջ երկխոսության մեկնարկը լուրջ հանգրվան է: Ավելի լուրջ է այն ընթացակարգը, այն խողովակները, որոնցով անցկացնելուց հետո միայն Եվրոպական հանձնաժողովը համապատասխան որոշում է կայացնում: Սակայն առաջին տեղում և՛ Հայաստանի, և՛ Եվրոպական միության քաղաքական կամքն է:
«Սերժ Սարգսյանի բացահայտումը բացասական հանգամանք էր»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ստանիսլավ Տարասովը՝ խոսելով ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի վերջին հարցազրույցի այն հատվածի մասին, որտեղ նախագահն անդրադառնում է ԼՂ հակամարտությանը:
«Ընկալում կա, որ Ռուսաստանը պետք է վճարի, լուծի բոլոր խնդիրները, օգուտները ստանան մյուս երկրները՝ պահպանելով իրենց ինքնիշխանությունը, բայց սա համատեղ աշխատանք է, զիջումների պետք է գնան բոլոր երկրները, այնինչ, ինչպես Հայաստանը, այնպես էլ՝ մյուսները, դժգոհում են ինչ-ինչ հարցերից»:
«ՀՀ-ում հակառուսականության համար կան որոշակի պատճառներ, որոնք ՌԴ-ն ժամանակի ընթացքում փորձում է լուծել, բայց քաղաքականությունը բարդ արվեստ է. խնդիրները մեկ օրում չեն լուծվում, այդ խնդիրների կողքին մոռացվում է նույնիսկ այն դրականը, որը ՀՀ-ն ստանում է ՌԴ-ի հետ գործընկերության շնորհիվ»:
«Հայ-թուրքական սահմանի փակ վիճակը շարունակելով՝ Թուրքիան և Ադրբեջանը հույս ունեին զիջումներ ստանալ Հայաստանից, կարծելով, թե ծնկի են բերել, ինչը չհաջողվեց, այս արձանագրություններն էլ, հետևաբար, որևէ իմաստ չունի շարունակել պահել»:
«Չի բացառվում, որ Հայաստանին մեղադրեն «դավաճանության» մեջ կամ թույլ չտան շարունակել այս ծրագիրը, ինչպես պատահեց Ասոցացման համաձայնագրի դեպքում, քանի որ հատկապես ՆԱՏՕ-ի քաղաքականությունն այս տարածաշրջանում մշտապես լուրջ ռուսական հակազդեցության է արժանացել, սպառնալիքների:
«Հիշում եմ` ինչպիսի ոգևորությամբ էր պոլսահայ համայնքն ընդունել հայ-թուրքական արձանագրությունների նախաստորագրման և հայ-թուրքական սահմանի բացման հնարավորության լուրը»:
«Եթե պարզ ազատությունները խոչընդոտվեն, նշանակում է՝ Հայաստանը բացարձակ պատրաստ չէ ԵՄ-ի հետ համագործակցության»:
«Հայկական կողմն է, որ պետք է որոշի՝ ինչպես օգտագործել պահը սեփական խնդիրների լուծման համար: Եվ, ի վերջո, ցանկացած խաղաղ գործընթաց իր դրական ազդեցությունն է ունենում ողջ տարածաշրջանի վրա, բայց կարծում եմ` էական փոփոխություններ Ղարաբաղի շուրջ չեն լինի»:
«Այն փաստը, որ կողմերը գտան հնարավորություն ինչ-որ փաստաթուղթ ստորագրելու՝ խոսուն է, այն հնարավորություն է տալիս շարունակել այնպես, ինչպես ապագայում այդ ժամանակահատվածը թույլ կտա»:
«Կարևոր եմ համարում նաև երեք երկրների միասնական դիրքորոշումը, որը զսպիչ դերակատարություն ունի կողմերի համար: Բեկման հնարավորություն դեռ չեմ տեսնում»:
«Հայ-թուրքական սահմանի բացումն ու կարգավորումը ներկայումս չեն լինի Հայաստանի օգտին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց թուրք քաղաքագետ Ջենգիզ Աքթարը՝ անդրադառնալով Թուրքիայի նախագահի օրերս արած հայտարարությանը:
«Ներկայումս Ռուսաստանին թեև ձեռնտու է ունենալ գերակա առավելություն ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացում, Թուրքիայի մասնակցությունը կարգավորման գործընթացում խիստ անցանկալի է, քանի որ Թուրքիան և անկանխատեսելի է, և կարող է խլել Ռուսաստանից այդ գոտում մենաշնորհային նախաձեռնողականությունը»:
«Իրանը փորձում է նաև ինչ-որ առումով ցույց տալ Ռուսաստանի, Թուրքիայի իրական դերակատարությունը հակամարտությունում՝ բացահայտելով, թե որ կողմն ինչպես է միջամտում հակամարտությանը, դա որքանով է ճիշտ, իրեն դիրքավորելով՝ որպես ազնիվ և խաղաղասեր խաղացող տարածաշրջանում»:
«Սերգեյ Լավրովի խոսքերը որևէ կապ չունեն իրականության հետ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց լեհ քաղաքագետ Կոնրադ Զաշտովտը՝ անդրադառնալով Մինսկում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի տված հարցազրույցին:
«Փորձ է արվում ցույց տալ, որ Իրանը մոտիկից հետևում է իրավիճակին, նկատում է ամեն բան և աչք չի փակում: Բարձրաձայնվում է ռուսական զենքի գործարքների մասին, նշվում դրանց անթույլատրելիության մասին, սա պատահական է, իհարկե ոչ»:
«Եթե մի կողմ դնենք Վիեննան, կան այդ համաձայնագրերը, շատ ավելի վաղուց, պետք է պարտադրել իրականացնել այն, ինչ նախատեսված է դրանցով: Միջնորդները կարող են դա անել»:
