Մարտի 3-ին Բաքվի դատարանում ցուցմունքներ են տվել Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանը, Արցախի ՊԲ նախկին հրամանատար Լևոն Մնացականյանը:
Բաքվի դատարանում Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի` «Գյանջայի դեպքերին» առնչվող ցուցմունքների մասին ադրբեջանական հրապարակումներից հետո Նիկոլ Փաշինյանը սկսեց մտահոգվել, այսօր կարծես ՀՀ իշխանություններն ուշացումով սկսել են հասկանալ, որ Բաքվի դատավարությունը ոչ թե այնտեղ պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ է, այլ Հայաստանի Հանրապետության, և, որ կեղծ մեղադրանքներով «դատավարությունն» Ադրբեջանը նաև օգտագործելու է բանակցություններում Հայաստանի վրա ճնշումներ գործադրելու համար: Այլ հարց է, որ ՀՀ իշխանությունները պետք է գործուն քայլեր անեն, ինչի մասին խոսում են իրավապաշտպանները, նախկին պաշտոնյաները:
30 տարվա ընթացքում ՊԲ-ն բազմաթիվ խնդիրներ է լուծել, ցավոք, բազմաթիվ նվիրյալների կյանքի գնով, բայց այն խնդիրը, որը դրված է եղել ՊԲ-ի վրա, կատարվել է: Եվ միայն լիակատար մեկուսացումը և կոմունիկացիաներից զրկումը բերեց ու իրավիճակը հասցրեց նրան, որ 2023-ի սեպտեմբերին երկարաժամկետ պաշտպանություն իրականացնելու հնարավորություն ՊԲ-ն այլևս չունեցավ: Տվեց իր վերջին պատվի մարտը, բայց երկար շարունակել պարզապես չէր կարող:
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը երեկ Ազգային ժողովում լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ արցախցի լրագրողի հետ բանավեճի ժամանակ ասել է՝ «պետք է մնային և կռվեին»։
Ֆրանսիայի, Հնդկաստանի և այլ երկրների՝ Հայաստանին սպառազինության մատակարարման կամ ՀՀ զինված ուժերի զինման, դրա հետ կապված Ադրբեջանի պահանջների և Փաշինյանի որդեգրած քաղաքականության համատեքստում (սահմանափակումներ մտցնել ՀՀ բանակաշինության, ռազմական քաղաքականության մեջ, չեղարկել զենքի ձեռքբերման պայմանագրերը և մատակարարվածը վերադարձնել) 168.am-ը գրել է, որ Փաշինյանը «հաղորդում» է տվել ՀՀ զինված ուժերի դեմ:
Հունվարի 17-ին Բաքվի դատարանում մեկնարկել է Բաքվում պահվող 23 գերիներից 15-ի, այդ թվում՝ Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության դատավարությունը։
168.am-ը հետևողականորեն անդրադառնում է 44-օրյա պատերազմին առնչվող քրեական գործերին, տվյալ դեպքում՝ Մատաղիսի հրամանատարի գործին, որի դատաքննությունը դռնփակ է ընթանում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
Ինչո՞ւ Նիկոլ Փաշինյանը չէր հերքել հարցի առաջին հատվածը և նոր միայն անցել երկրորդ հատվածին, սրա պատասխանը չունենք, թեպետ այդ օրերին և՛ Նիկոլ Փաշինյանը, և՛ Աննա Հակոբյանը եղել են Արցախում: Եվ հիմա Ադրբեջանը շարունակում է պահանջել, որ Հայաստանը քննի այս դեպքերը:
Ամեն մի անձնավորություն կառավարման համակարգում ունի իր պարտականությունները: Խաղաղ պայմաններում այդ ուղղահայացը՝ վարչապետ-պաշտպանության նախարար-Գլխավոր շտաբ, զորային կառույցներ է գնում, իսկ պատերազմի ժամանակ վարչապետը Գերագույն հրամանատար է, բայց, այնուամենայնիվ, Պաշտպանության նախարարությունն ու Գլխավոր շտաբն ունեն իրենց պարտականությունները, և դրա շրջանակում իրենք կարող էին գործել:
Վաղը սեպտեմբերի 27-ն է. 44-օրյա պատերազմի 4-րդ տարելիցն է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկի Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմից հետո, Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը և նրանց հետ շարքային քաղաքացիներ, զինվորականներ գտնվում են ադրբեջանական գերության մեջ։
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը դեռ պատրաստ չէ: Փոխարենը՝ Նիկոլ Փաշինյանի երբեմնի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանն է որոշել 2020 թվականի պատերազմի վերաբերյալ բացահայտումների շարք սկսել:
Նիկոլ Փաշինյանը հունիսի 12-ին և հունիսի 13-ին Ազգային ժողովում հերթական ինքնախոստովանական ցուցմունքն է տվել կամ «հաղորդում» ներկայացրել իր իսկ դեմ, որ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը ծրագրված էր, որպեսզի լեգիտիմացվի իշխանափոխությունից հետո Ալիևի հետ վերելակային պայմանավորվածությունը, և պատահական չէր, որ 2020 թվականի պատերազմի առաջին օրը Փաշինյանը խոսում էր պարտությունից, դրան համակերպվելուց և պարտված չզգալուց:
Այն, որ եթե բանակին չխանգարեին, պատերազմում առնվազն այս արդյունքով չէինք պարտվելու, ինչով պարտվեցինք՝ անվիճելի է:
ՀՀ կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրի 2023 թվականի կատարողականում նշված է, որ հաշվետու տարում մշակվել և հաստատվել են պաշտպանության ոլորտի կարևորագույն մի շարք փաստաթղթեր՝ ԶՈՒ ուժերի 2023-2027թթ. զարգացման պլանը և ՀՀ սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի 2023-2027թթ. զարգացման պետական ծրագիրը, Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի կիրառման պլանը՝ ծավալման և զորահավաքային պլաններով, Հայաստանի Հանրապետության տարածքի պաշտպանության օպերատիվ սարքավորման պլանի մտահղացումը:
Ավելի քան երեսուն տարի մեր անվտանգության երաշխավորը, մեր ժողովրդի հպարտությունը՝ Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակը, գոյություն չունի։ Սեպտեմբերի 19-ին կենաց-մահու պայքար մղելով՝ Պաշտպանության բանակի մարտիկներից շատերը տվեցին իրենց պատվո մարտը։ Ու այս շրջագծում կատարվեց ամենաամոթալին՝ ՊԲ հերոսական ճակատամարտը տեղի ունեցավ առանց ՀՀ զինված ուժերի գործակցության և աջակցության, դավաճանված ու մենակ մնացած։
«Ադրբեջանը հասավ իր նպատակին, և լիովին կազմաքանդեց Արցախի պաշտպանության բանակը, և հենց սա հանգեցրեց Արցախի լիակատար հայաթափմանը: Մենք կորցրեցինք հայկական զինված ուժերի ամենամարտունակ ստորաբաժանումներից մեկը: Տարվա ընթացքում մեկ անգամ չէ, որ ձեզ հետ զրույցում նշել եմ, որ Ադրբեջանը ցանկանում է կազմաքանդել ՊԲ-ն, ինչը, ցավոք, նրանց հաջողվեց»,- նշեց ռազմական փորձագետը:
Որպեսզի Հայաստանը համահունչ շարժվի ստեղծված ռազմաքաղաքական և աշխարհաքաղաքական իրողություններին, պետք է կարողանա ճկուն և արդյունավետ քաղաքականություն իրականացնել: Կարողանո՞ւմ է արդյոք իրականացնել, կարծում եմ, դրա պատասխանն արտահայտվում է Արցախի վերջնական կորստով, ՀՀ սուվեներեն տարածքում ադրբեջանական կողմի գտնվելով:
Մենք նկատեցինք, որ պարոն Կլաարը խուսափում է ուղղակի մեկնաբանություններից. Սերգեյ Մելքոնյան
Ադրբեջանն առևանգել և ապօրինի ձերբակալել է Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանին։ Այսօր հայտնի դարձավ, որ Արայիկ Հարությունյանը Բաքվում արդեն հարցաքննվել է, նրա պաշտպանությունը ստանձնել է ադրբեջանցի փաստաբան Ալով Սաֆարալիևը։
Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում էր իրականացրել Արցախի դեմ՝ «հակաահաբեկչական գործողություն» անվան տակ: Իսկ ՊԲ զինաթափումը հրադադարի գլխավոր պայմանն էր, որի բավարարումից հետո ՀՀ իշխանության ներկայացուցիչները սկսեցին շահարկել ՊԲ լուծարման և զինաթափման հարցը: Մասնավորապես, պնդելով, որ ՊԲ զինաթափումը տեղի է ունեցել Արցախի իշխանությունների պատճառով, այսինքն, եթե նրանք «չստորագրեին» վերջին հրադադարի ադրբեջանական առաջարկով փաստաթղթի տակ, որի գլխավոր պայմանը ՊԲ զինաթափումն էր, ՌԴ-ին և Ադրբեջանին հայկական զենք-զինամթերքը չէր անցնի:
2018 թվականի հայտնի իրադարձություններից հետո մեկնարկեց պետականության և որպես դրա հիմնասյուն` զինված ուժերի կազմաքանդման գործընթացը, սակայն բանակն իր դիմադրողականության շնորհիվ դեռ որոշ ժամանակ իր խնդիրը կատարում էր:
Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում սկսեց Արցախի դեմ՝ փորձելով հասնել հայկական երկրորդ պետության ամբողջական կապիտուլյացիայի և հայաթափման, որն ինչ-որ առումով հաջողվել է: Եվ այս ամենը՝ «հակաահաբեկչական օպերացիայի» անվան տակ: Այսինքն, ցեղասպանական-պատերազմական գործողություններով թուրք-ադրբեջանական տանդեմը փորձում է վերջնականապես փակել Արցախի հարցը: Իսկ առջևում Սյունիքի, առհասարակ, Հայաստանի հետ կապված հարցերն են:
Նիկոլ Փաշինյանը երեկ իր հերթական ուղերձի ժամանակ հայտարարել է, որ Արցախի քաղաքացիական բնակչությանն ուղիղ սպառնալիք չկա:
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը Եռաբլուրում լրագրողների հետ հանդիպմանն ասել է, որ կա փաստատուղթ, և այդ փաստաթղթի մեջ արդեն ամեն ինչ ասված է, և այդ փաստաթղթի շուրջ են Եվլախի բանակցությունները վարվելու և որոշվելու է Արցախի հայ բնակչության ճակատագիրը:
Անդրադառնալով Եվլախում տեղի ունեցող Ադրբեջանի և Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը, պատգամավորը նշել է, որ Ադրբեջանն օպերացիան այնպես էր նախատեսել, որ ամեն ինչ մինչև սեպտեմբերի 21-ն ավարտված լինի և բանակցությունները տեղի ունենան հենց սեպտեմբերի 21-ին։
Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան թերթը գրել էր, որ՝ «ըստ շրջանառվող տեղեկությունների՝ ռուսական կողմը Ադրբեջանին տրամադրել է ԼՂ-ում բոլոր դիրքերի, տեխնիկայի տեղակայման վայրերի կոորդինատները ու հեռացել նշված վայրերից, և Ադրբեջանը սկսել է զանգվածային հրետակոծությունը»:
Մի քանի ժամ է` ադրբեջանական զինուժը ռմբակոծում է Արցախը. պաշտոնական տեղեկություններին զուգահեռ՝ քաղաքացիներն են նշում, որ Արցախում այս պահին իրավիճակը ծանր է, մարդիկ ապաստարաններում են:
