2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո քննարկման առարկա դարձավ ոչ միայն Նիկոլ Փաշինյանի՝ գերագույն հրամանատար լինել-չլինելու կամ դրա օրինականության հարցը, այլև պատերազմական իրավիճակներում առհասարակ օրենքի անկատարության խնդիրը, ինչի մասին խոսել են նաև 2020 թվականի պատերազմի ժամանակ պաշտոնավարած ռազմական ղեկավարությունից:
2018 թվականի մարտին ԶՈՒ անձնակազմի հետ հանդիպմանը նախագահ Սերժ Սարգսյանը նշել էր. «Երբ մենք խոսում ենք զսպման մասին, բնական է, որ դա չի նշանակում հարձակումը կասեցնել, դա ավելին է նշանակում՝ ամեն պահի հասցնել այնպիսի հակահարձակողական հարվածներ, որպեսզի նրանք այլևս ցանկություն չունենան խախտելու դեռևս 1994-95թթ. ստորագրած պայմանագրի պարտավորություններն ու դրույթները»:
Այսօր ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է պատասխանել «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Ագնեսա Խամոյանին, ով երեկ խորհրդարանում հայտարարել էր, որ` «հարկ վճարելը պարտականություն է, իսկ անձնազոհությունը՝ կամավոր մարտի դաշտ գնալն է»:
2018 թվականի թավշյա իրողություններն Արցախյան ազատագրական պայքարից առավել կարևորող Սասուն Միքայելյանը, որն ավելի ուշ ստանձնեց նաև Երկրապահ կամավորական միության նախագահի պաշտոնը, իր՝ «երկիրը պահողի» առաքելությանը հակասող հերթական հայտարարությունն է արել։
ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանի խոսքով՝ Արցախի 44-օրյա պատերազմում պարտության մեղավորի մասին բազմիցս է խոսել՝ կարծիքը չի փոխել։
Նիկոլ Փաշինյանն այսօր իր հրավիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նախ անարդար համարեց Ադրբեջանի մեղադրանքները՝ կապված Հայաստանի սպառազինության հետ, այնուհետև հստակ ասաց՝ Հայաստանը չի պատրաստվում ռազմական ճանապարհով հետ բերել ՀՀ այն տարածքները, որոնք այս պահին օկուպացված են Ադրբեջանի կողմից։
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանն ասաց, որ Տավուշում ո՛չ սահմանային սյուները, ո՛չ փշալարերը, ո՛չ էլ սահմանապահները չեն կարող ապահովել խաղաղություն։
«Իմ խոսքերից զարմանալ պետք չէ, այս ամենին ես անդրադարձել եմ դեռևս երեք տարի առաջ։ Երեք տարի այս նույն հարցերի մասին խոսում եմ՝ Տավուշով չի ավարտվելու, լավ իմացեք։ Բացեք իմ հարցազրույցները, հերթով կարդացեք, կտեսնեք»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Մովսես Հակոբյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե Հայաստանն ու հատկապես Տավուշն ի՞նչ անվտանգային խնդիրներ կունենան, եթե իշխանությունը սահմանազատման ու սահմանագծման անվան տակ թշնամուն տա այն տարածքները, որոնց մասին Նիկոլ Փաշինյանը խոսեց Տավուշի մարզում։
Ադրբեջանի իշխանությունները տարբեր մակարդակներով հայտարարում են, թե «Ադրբեջանը նպատակ չունի հարձակվելու Հայաստանի վրա»։ Այս հայտարարությունները նրանք անում են՝ ի պատասխան ՀՀ իշխանությունների հայտարարությունների, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ագրեսիայի Հայաստանի դեմ։
«Հրապարակ» օրաթերթը գրել էր, որ ԱՀ անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանը 44-օրյա պատերազմի և 2020թ. նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ հայտարարության առնչությամբ ԱՀ դատախազությունում հարուցված քրեական վարույթի շրջանակում հարցաքննվել է: Լրատվամիջոցն այդ հարցաքննությունից արդեն որոշ դրվագներ ներկայացրել է:
Արդեն 44-օրյա պատերազմի օրերին ունեցանք կենդանության օրոք Ազգային հերոսի կոչման նոր կրողներ՝ Տիրան Խաչատրյան, Անդրանիկ Փիլոյան, Գարեգին Պողոսյան: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե քիչ չեն դեպքերը, երբ աշխատավարձ են տվել զինվորական գործից չհասկացողի, և այսօր պիտի վստահ լինեն՝ ում են վստահում երկրի անվտանգությունը, շարունակությունն է ավելի վաղ ասված մտքի, թե «մեր ամենամեծ սխալը, որ վստահել ենք բանակին»:
«Միանշանակ է, որ մեկ բան պետք է արձանագրել՝ ցանկացած որոշում, եթե դա չի ապահովվում, ապա դա վնաս է բերելու։ Եվ հակառակը՝ ցանկացած որոշում, որն ապահովվելու է, օգուտ է բերելու։ Եթե այդ խաչմերուկը կարողանան ապահովել, որպեսզի մեր ինքնիշխան տարածքը լինի, և մենք վերահսկողություն իրականացնենք ամբողջական, սա մեզ օգուտ է բերելու։ Եթե հայտարարելու են խաղաղության խաչմերուկ ու այն հանձնելու են ուրիշին, ապա վնաս է բերելու երկրին։
Սեպտեմբերի 19-ին երբ Ադրբեջանը լայնածավալ ռազմական գործողություններ սկսեց Արցախի Հանրապետության դեմ, սպանեց, գերեվարեց քաղաքացիական անձանց, այդ թվում՝ երեխաների և նրա ցեղասպան քաղաքականության արդյունքում արցախահայությանը բռնի տեղահանեց Արցախից։
«Նախկին զինվորականներն իրենց սպառել են։ Ֆիզիկապես ի վիճակի չեն խնդիր կատարել։ Ինքս պատրաստ եմ, իհարկե, երիտասարդ զինվորականներին խորհուրդ տալ, բայց որպես այդպիսին՝ խորհրդատուն լավ գործ չէ՝ առանձնապես զինվորական գործում, որովհետև խորհուրդ տվողը զինվորական գործում, պետք է առաջինն այդ խորհուրդ տվողը կարողանա կատարել»։
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանն ասաց՝ կասկած չկա, որ հաջորդիվ իրեն է Ադրբեջանը պահանջելու։
ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Արցախում Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմին, ցեղասպան քաղաքականությանը՝ նկատեց, որ երկու տարի անընդմեջ ասել է՝ ՀՀ վարած քաղաքականությունը բերելու է սրան:
Նիկոլ Փաշինյանն այսօր կառավարության նիստում վերահաստատեց հանրային տարբեր հարթակներում տարածվող տեղեկությունները, ըստ որոնց՝ Ադրբեջանը սահմանի երկայնքով կուտակում է զորքեր և տեխնիկա:
Օգոստոսի 17-ին Նիկոլ Փաշինյանը Երևան-Կապան ավիաչվերթով աշխատանքային այցով մեկնել էր Սյունիքի մարզ՝ Կապան քաղաք։ Մարզպետարանում խորհրդակցության ժամանակ էլ ներկաներին իրազեկել էր, թե իրենց նախատեսած ծրագրով օգոստոսի 19-ին՝ Կապանի օրվա առթիվ, կլինի ներկայացուցչական չվերթ, որից հետո կլինեն կանոնավոր չվերթեր:
Ուրեմն պետք է զգոն լինենք, ուրեմն մեր զորավարժությունները, որ առավելագույնս մոտ էին մարտական իրավիճակին, պետք է զգուշացում լինեն ուրիշների համար, իսկ մեզ համար` դառնան կյանքի նորմ:
«Թող ճշտի, արդեն վաղուց պետք է ճշտած լիներ։ Դա իր պարտականության առաջին կետերից էր, թե ես որտեղ պետք է լինեի»։
«Կնոջս հետ կապված պատմությունը հետևյալն է: Երբ որ պատերազմը սկսվել է, կինս ինձ ասել է՝ երբ պատերազմը սկսվի, ես ուղղակի չեմ կարող Երևանում պարապ մնամ: Գնամ էնտեղ, գոնե մարդիկ կլինեն, օգնություն ցույց տալու խնդիր կլինի, չգիտեմ, և այլն, և այլն, և այլն»,- այսօր միայն ՔՊ-ականների, Դավիթ Սանասարյանի, 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողի ծնողի ու Արծրուն Հովհաննիսյանի մասնակցությամբ Քննիչ հանձնաժողովի՝ բացառապես Նիկոլ Փաշինյանի համար հրապարակային նիստի ժամանակ ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի՝ պատերազմի օրերին Ստեփանակերտի բունկերում գտնվելու հանգամանքին:
Այսօր Նիկոլ Փաշինյանը կրկին ԱԺ՝ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովում էր և պատասխանում էր հանձնաժողովի անդամների, ինչպես նաև հրավիրված երկու անձանց հարցերին։ Հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը Փաշինյանին հարց ուղղեց, որը վերաբերում էր պատերազմի ժամանակ հրամանատարական շտաբում անպիսի անձանց ներկայությանը, որոնք իրավունք չունեին լինելու այնտեղ։
Անվտանգության խորհրդի նիստերին հրավիրված անձինք ներկա են գտնվում միայն իրենց վերաբերող հարցերի քննարկմանը` բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի թույլտվության:
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանն ասաց, որ մեծ տեղեկատվության չի տիրապետում, հետևաբար՝ չի կարող ասել, թե ինչ նպատակ է հետապնդում Ադրբեջանն այս փուլում։
168.am-ը ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանից հետաքրքրվեց՝ որքանո՞վ են հավանական ռազմական էսկալացիայի հնարավորություններն Արցախում, քանի որ Ադրբեջանի նախագահն իր հայտարարություններում չի թաքցնում իր նպատակը։
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանն անդրադառնալով այս հարցերին, նշեց, որ չգիտի, թե ինչ է բանակցում հայկական կողմը՝ իրավիճակին չի տիրապետում։
168.am-ը բաց աղբյուրների հիման վրա ուսումնասիրությունների շարք է ներկայացրել այն մասին, որ 2020 թվականի պատերազմին ՊԲ-ն պատշաճ կերպով պատրաստ չի եղել, մասնավորապես, պատերազմի սկսվելու պահին զինվորները կարևոր ուղղություններում զորամասերում են եղել, հրամանատարները՝ տանը, արձակուրդում, և միայն պատերազմի սկսվելուց հետո են կանչվել։ Այսինքն, զորքը պաշտպանության անցած չի եղել: Ավելին, պատերազմի առաջին րոպեներին իր տեղում չի եղել այդ ժամանակ ՊԲ հրամանատար Ջալալ Հարությունյանը:
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանն ասաց, որ հակառակորդի նպատակն է, որպեսզի Տեղ համայնքի տարածքում զբաղեցնի կարևոր դիրքեր, իսկ հայկական կողմը չպետք է թույլատրի, որպեսզի ադրբեջանական ԶՈւ ներկայացուցիչները նման դիրքեր զբաղեցնեն։
Մարտի 7-ին ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը իր «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասել էր, որ 2020 թվականի պատերազմի ժամանակ մեր ամենահզոր զենքերը չեն օգտագործվել:
Մարտի 14-ին Նիկոլ Փաշինյանն իր հրավիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ անդրադառնալով 44-օրյա պատերազմում կրած պարտությանը և ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի այն հայտարարությանը, թե 44-օրյա պատերազմի ընթացքում օգտագործվել է զինամթերքի 50 տոկոսը, ավելին, չեն օգտագործվել մեր ամենահզոր զենքերը, նշել էր.