Արցախից բռնի տեղահանումից հետո Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի մի շարք պատգամավորների նախաձեռնությամբ հիմնադրված «Արդարություն և Վերադարձ» ՀԿ-ն այսօր Մասիս քաղաքում «Արցախի երիտասարդների որոշիչ ձայնը» ծրագրի շրջանակներում հերթական հանդիպումն անցկացրեց արցախցիների հետ։
Gallup International Association հետազոտական ընկերության ՀՀ պաշտոնական ներկայացուցիչ «Էմ փի ջի» ՍՊԸ-ի վերջին հարցումներում ներառված էին քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանի մի քանի հարցերը ևս։
Տավուշի դիմադրությունը պետք է կապիտալիզացնենք Երևանում, վերածենք քաղաքական գործընթացի՝ կանխելու համար գոնե մյուս սահմանահատվածներում այդ ավերիչ ընթացքը։
Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանին գեոդեզիական չափումների հիման վրա՝ կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում, 2024 թվականի ապրիլի 29-ի դրությամբ իրականացվել է նախատեսված աշխատանքների կեսից ավելին՝ տեղադրվելով 35 սահմանային սյուն. սա պաշտոնական վերջին հայտարարությունն է Տավուշում մեկնարկած, այսպես կոչված, սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացի վերաբերյալ։
«Ես մի բան գիտեմ՝ եթե Տավուշի գյուղերն են հրամցնում, էլ ինչի՞ մասին է խոսքը՝ ի՞նչ գազ։ Գազ-գազ՝ Իրանից թող վերցնեն այդ գազը, անպայմա՞ն է Ադրբեջանից ստանան»,- նշեց մեր համաքաղաքացիներից մեկը։
Ամեն ինչը դյուրին չսկսվեց, բայց ժամանակի ընթացքում կարողացանք աստիճանաբար իրար հասկանալ, սակայն, դժբախտաբար, 2018 թվականից հետո և, մասնավորաբար, 2020 թվականից սկսած՝ Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություններում ճեղքեր առաջացան, իրարից հեռացանք, և այսօր այդ դիրքի վրա ենք. այնտեղ չենք, ուր պետք է լինենք»:
Երեկ Ադրբեջանի ձեռքը, բացի միակողմանի զիջումներից, տվեցին նաև պատերազմի բարաթ. հիմա եթե իսկապես երկրում ընդվզում լինի, և, օրինակ, մինչև մայիսի 15-ն ինչ-որ համաձայնություններ չկայացվեն, ազգակործան պատուհասը պատերազմի վերսկսման պատասխանատվությունը դնելու է Հայաստանի ու հայ ժողովրդի վրա»։
«Առաջիկայում կարևոր պայմանավորվածություններ ենք ձեռք բերելու փոխադրումների, ինչպես նաև տարանցման ոլորտում, որն իր մեջ ներառելու է փոխադրումների վճարների նվազեցում»,- ասաց դեսպանը։
«Այս իշխանության «լեգիտիմությունը» թույլ է տալիս ենթադրել, որ չի բացառվում՝ հաջորդ իշխանությունն այս իշխանության ստորագրած փաստաղթերը դենոնսացնելու է»,- ամփոփեց վերլուծաբանը՝ հենց դրանով պայմանավորելով նաև Բրյուսելի կողմից 4 տարվա կտրվածքով գումարների խոստումը:
«Իրենց պահանջը հետևյալն էր՝ քայլեր կանեք, ՌԴ-ն դուրս կգա, մենք այն ժամանակ կօգնենք: Կօգնե՞ն, թե՞ չեն օգնի, իրենց խոսքերին հավատալ պե՞տք է, թե՞ ոչ, ուրիշ բան է. հարցը հետևյալն է՝ այս վարչապետ կոչեցյալն այդքան համարձակություն ունի՞, թե՞ ոչ:
«Նիկոլի թիվն է, ինչ ասես, կկատարվի: Ինչ էլ լինի, չեմ զարմանա: Ես երբեք ուրախ չեմ եղել, որ Փաշինյանն իշխանության է եկել: Հարևանս հետս է, թող ասի: Ամբողջ շենքին էլ ասել եմ՝ գալու է, քանդի: Եկավ, քանդեց»,- ասաց 168.am-ի հարցմանը մասնակից կինը՝ հավելելով՝ հիմա անդունդի եզրին ենք:
Անդրադառնալով երաշխիքներին՝ Սիրանուշ Սահակյանն ասաց․ «Այս տարածքները գտնվում են Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների շրջանակում։ Մարդու իրավունքների այս խախտումները կարող են որակվել նաև միջազգային հանցագործություններ: Եվ Հայաստանի Հանրապետության կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացումը հնարավորություն կտա արձագանքել այս խախտումներին՝ խնդիրը ներկայացնելով Միջազգային քրեական դատարանի ուշադրությանը։
Ինձ դուր է գալիս, իմպրեսիոնիստները բավականին թարմություն մտցրեցին, բայց հետո արվեստը տարբեր ուղղություններով գնաց: Զգացմունքային մարդկանց թվում է, որ սև չանեն՝ կապույտ անեն, մի բան կփոխեն: Երևի աշխարհին վարդագույն ակնոցով են նայում: Կա նման բան:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանն օրերս հարցազրույց էր տվել ֆրանսիական Le Figaro-ին: Հարցին՝ «Արցախն այլևս տարածք չունի, բայց ձևականորեն դեռ կա՞ վտարանդի պետություն և կառավարություն», Արցախի Հանրապետության նախագահը պատասխանել էր. «Այո՛, Երևանում, այն շենքում, որտեղ ես ընդունում եմ Ձեզ, Արցախի նախագահական, դատական և օրենսդիր մարմինների գրասենյակներն են։ Խորհրդարանականները քվեարկությունների համար կարող են հավաքվել այստեղ: Ես հոկտեմբերին […]
«Տավուշը մնացել է մեր միակ սահմանային հատվածը, որը 30 տարիների ամրության բարձր մակարդակ ունի։ Հիմա այս դավաճաններն առաջարկում են, որ այդ սահմանահատվածը ևս խարխլվի. ադրբեջանցիները ներխուժեն այդ սահմաններից ներս: Եվ մենք արդեն Հայաստան-Ադրբեջան սահմաններում չենք ունենա որևէ պաշտպանված սահման։
«Նիկոլ Փաշինյանի անփառունակ կառավարման հետևանքով պատերազմի հավանականությունը մեծ է և օբյեկտիվ, բայց դա չի նշանակում, որ պատերազմի վտանգը պետք է վերածել շանտաժի և ահաբեկելով սեփական հասարակությանը՝ երկիրը տանել աղետի»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով իշխանական տարբեր խոսափողների կողմից զիջումների օրակարգը լեգիտիմացնելու փորձերին՝ նշեց ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը:
ՀՀ իշխանությունները բաց չեն թողնում որևէ առիթ ՀՀ արտաքին քաղաքական շրջադարձին հրապարակային անդրադառնալու և ՀԱՊԿ-Հայաստան հարաբերություններից դժգոհելու համար։ Այս անգամ Katherine օրաթերթին տված հարցազրույցում Նիկոլ Փաշինյանը հերթական անգամ նշել է, որ Հայաստանը բազմազանեցնում է իր անվտանգային հարաբերությունները։
Ոսկեպարցիները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից շատ մանրամասներ չեն պատմում, բայց նշում են՝ հանդիպումն անցել է լարված մթնոլորտում:
«Հետխորհրդային տարածաշրջանը միշտ հետաքրքիր է եղել ՆԱՏՕ-ի համար՝ հաշվի առնելով ՌԴ պատմական ազդեցությունն այդ տարածաշրջանում, որը միաժամանակ դրսևորվում է քաղաքական, անվտանգային և տնտեսական համատեքստում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգի այցի նպատակներին անդրադառնալով՝ նշեց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
Նիկոլ Փաշինյանը գնացել էր Տավուշ՝ Ոսկեպարի, Բաղանիսի ու հարակից բնակավայրերի բնակիչներին գուժելու, որ հնարավոր է մինչև շաբաթվա վերջ պատերազմ լինի, եթե հայկական կողմը հրաժարվի Ադրբեջանի հետ քննարկել սահմանազատման և սահմանագծման հարցերը։
«Ինձ թվում է՝ նորից ֆռիկը միացրել էր ու բոլորին ֆռռացնում էր: Նա ասում է՝ Ադրբեջանը պնդում է, թե գյուղատեղերի տարածք եք գրավել, իսկ մենք 31 բնակավայրում նման բան չենք արել. բա Արծվաշե՞նը»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանն է։
«Արծվաշենի տարածքն ավելի մեծ է, քան այդ գյուղերը միասին, բայց այդ մասին մեր իշխանություններից ոչ մի ձայն դուրս չի գալիս: Մենք որոշել ենք 4 գյուղերը հանձնել, արդյո՞ք Արդբեջանն ասել է, որ Արծվաշենը վերադարձնում է: Նույն խնդիրը գերիների հետ է կապված. մենք բոլոր գերիներին հետ տվեցինք, իսկ Ադրբեջանը՝ ոչ, և նույնիսկ վերջին գերուն վերադարձրին՝ փոխարենը նրա դիմաց մի հոգու ազատեին: Տպավորություն է, որ այս իշխանություններն աշխատում են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի համար»:
Նիկոլ Փաշինյանի վերջին ասուլիսը, ըստ «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցի, հիմնականում արտաքին լսարանի համար էր:
«Ալիևը լավ գիտի, որ ինքը չի հաղթել հայ զինվորին. ինքը տարածքների մեծ մասը ստացել է պատերազմից հետո: Այսինքն՝ սա քաղաքական պարտություն է, ՔՊ-ական պարագլուխների պարտությունն է, և պետք է քաղաքական գնահատական լինի, ռազմական օրենքի ողջ խստությամբ պետք է պատիժը կրեն»,- «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության հրավիրած քննարկման ժամանակ նշեց բանաստեղծ, 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայող Վաչագան Մանուկյանի հայր Խաչիկ Մանուկյանը:
«Մենք գտնվում ենք մի օրհասական վիճակում, որտեղ հապաղելը հավասարազոր է՝ կանաչ լույս վառել 3-րդ Հանրապետության ինքնասպանության համար»,- «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն այսպես սկսեց կուսակցության հրավիրած՝ իշխանափոխության օրակարգով քննարկումը:
Այսօր Մարտի 8-ն է՝ Կանանց միջազգային օրը: 1977-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան անդամ պետություններին առաջարկեց մարտի 8-ը սահմանել՝ որպես կանանց իրավունքների և աշխարհի խաղաղության oր: Կանանց միջազգային օրը Հայաստանում տոնական է՝ ոչ աշխատանքային:
«Վազգեն Սարգսյանը համակ Արարատ էր, իր էությամբ Արարատ էր, և նա իր կարճ գործունեությամբ ապացուցեց, որ իր էությամբ, ոգով ու նպատակներով Արարատն էր»,- գրող, հրապարակախոս, Հայոց բանակի սպա Գրիգոր Ջանիկյանն այսպես է բնութագրում Հայաստանի Ազգային հերոս, Արցախի հերոս, սպարապետ Վազգեն Սարգսյանին:
Քաղաքականությունն ու արվեստը շատ արվեստագետներ փորձում են տարանջատել, բայց 37-ամյա նկարիչ Հայկ Ղազարյանն իր արվեստում միավորում է այս երկու բևեռները՝ վստահեցմամբ, որ քաղաքական արվեստն ազդեցիկ է և կարող է երկխոսել մարդու հետ, մարտահրավեր նետել գերիշխող նորմերին, կանխատեսել իրողությունների ընթացքը:
