Ի՞նչ է ստացվում՝ Ն․ Փաշինյանի իշխանությունն ասում է՝ մենք մեղավոր չենք, բանակցությունները վարել են Արցախի իշխանությունները, հայկական բնակավայրերի հանձնման գործընթացն էլ կազմակերպել են Արցախի իշխանությունները:
Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Բերձոր քաղաքը, Աղավնո և ներքին Սուս գյուղերն օգոստոսի 26-ից անցան թշնամու հսկողության տակ, վերջին հայը Բերձորից դուրս է եկել ադրբեջանցի զինվորների՝ քաղաք մտնելուց ժամեր առաջ։
2020 թվականի արցախյան 44-օրյա պատերազմից 2 տարի անց Քաշաթաղի շրջանի Բերձոր քաղաքը, Ներքին Սուս և Աղավնո գյուղերն այսօր վերջնականապես հանձնվեցին թշնամուն, հարյուրավոր բնակիչները պարզապես բռնի տեղահանվեցին և զրկվեցին սեփական տներից։ Տեղահանված բնակիչների մի մասը հաստատվել է Հայաստանի տարբեր մարզերում, մյուս մասը՝ Արցախում։ Բնակիչների մեծ մասը դեռևս տուն գտնելու խնդիր ունի, քանի որ նրանց տրամադրված ֆինանսական աջակցությունը քիչ է, իսկ վարձով բնակարանների գները՝ շատ բարձր։
«Չի բացառվում, որ այս անգամ հանդիպումը մեծամասամբ վերաբերի կոմունիկացիաներին, քանի որ այդ հանդիպմանը նախորդել են մի շարք իրադարձություններ՝ ՀՀ սահմանում անցակետերի տեղադրում, Բերձորի հանձնում և այլն։ Այդուհանդերձ մտածել, որ այդ հանդիպման ժամանակ Հայաստանի դիրքորոշումներով որևէ փոփոխություն կնկատվի՝ չեմ կարծում։ Պարզ է, որ կա որոշակի ուղեգիծ, որն իրականացվում է»,- նշեց քաղաքագետը։
Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Բերձոր Քաղաքի, Աղավնո և Ներքին Սուս գյուղերի բնակիչներին տեղահանելու և օգոստոսի 25-ին այդ տարածքներն Ադրբեջանին հանձնելու վերաբերյալ օգոստոսի 9-ին 168.am-ը մի քանի հարց էր ուղղել Արցախի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Հայկ Խանումյանին։
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը տեղին չի համարում քննադատությունները՝ ուղղված Աղավնոյում իրենց տներն այրող բնակիչներին: Նրանք դա անում են սրտի կսկիծով, անզորությունից ու ցավից դրդված։
«Եթե Ռուսաստանն առաջին անգամ արդեն բողոքի նոտաների լեզվով է խոսում, նշանակում է՝ դանակը հասցրել են ոսկորին, ինչպես ժողովրդական խոսքն է ասում, և ռուսներին ոչինչ չի մնում անել, քան դիմել պաշտոնական ձևակերպումներին և պաշտոնապես ընդունված ընթացակարգին՝ բողոքի նոտա հղելով ՀՀ ԱԳՆ-ին»,- ասաց Գրիգոր Բալասանյանը։
«Այս պահին ես ու մեր պատասխանատու պաշտոնյաները դեռ ժամանակ չունենք մտածելու, թե ո՞ւր ենք գնալու և ի՞նչ ենք անելու։ Երբ այս իրավիճակը հանդարտվի, այդ ժամանակ գուցե հասկանանք, գուցե առհասարակ չգնանք, մնանք այստեղ»,- եզրափակեց Մուշեղ Ալավերդյանը։
«Երևանի կենտրոնում այս մեծ աղետը, իհարկե, մարդկանց մոտ խուճապային տրամադրություններ է առաջացնում: Նրանք կորցնում են անվտանգ լինելու զգացողությունը»,- 168.am-ի հետ զրույցում խոսելով «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում տեղի ունեցած պայթյունի մասին՝ ասաց հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը:
168.am-ի հետ զրույցում Սյունիքի փոխմարզպետ Նարե Ղազարյանն ասաց, որ ներկա պահին Բերձորից ու Աղավնոյից հաշվառել են 14 ընտանիք, ևս 2 ընտանիք պատրաստվում են հաշվառել, որոնք ցանկություն են հայտնել բնակություն հաստատել Սյունիքի մարզում։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի փոխնախարար Լեռնիկ Հովհաննիսյանն ասաց, որ Քաղպաշտպանության պլանի համաձայն, երբ սկսվել է բնակչության տարհանումը, պետք է տարհանեին հուշակոթողները և միայն մոնումենտալ արվեստի հուշարձանները, խաչքարերը և այլն։
168.am-ը Աղանուս համայնքի ղեկավար Արտակ Աբրահամյանից հետաքրքրվեց՝ Բերձորի այլընտրանքային ճանապարհը կառուցելու դեպքում, նպատակ ունե՞ն վերադառնալու գյուղ, և պատերազմից հետո ի՞նչ վիճակում են թողել գյուղը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանն է:
Այլընտրանքային ճանապարհի անվտանգությունը գործելու է ներկայում Բերձոր-Աղավնոյով անցնող միջանցքի սկզբունքով. նոր երթուղու 5 կիլոմետրանոց հատվածում կտեղակայվի ռուսական խաղաղապահ զորախումբը։
Ադրբեջանը «Հուշարձանների պաշտպանության հասարակական միավորում» կազմակերպությունն արդեն հրապարակել է Արցախի Հանրապետության Բերձորի Սուրբ Համբարձում եկեղեցին մզկիթի վերածելու նախագիծ։
Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Բերձոր քաղաքը մինչև 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմն ունեցել է 2000 բնակիչ, այսօր՝ շուրջ 170 բնակիչ։ Նրանք էլ ստիպված են քաղաքը, իրենց տները լքել մինչև օգոստոսի 25-ը։
Մարդկային պատմությունը պատերազմների պատմություն է, պատերազմներում մեկը հաղթում է, մյուսը՝ պարտվում։ Կարծում եմ՝ զիջումները լավ օրից չեն, և Ադրբեջանը շատ լավ է հասկանում, որ խաղաղության խաղաքարտն իր օգտին է, մեր պետության իմունային համակարգը պատրաստ չէ դիմակայել այդ ճնշումներին՝ իր ամբողջ պետական ինստիտուտներով։ Իսկ մեր հասարակությունը գտնվում է խորը բարոյահոգեբանական լքված վիճակում և չի կարողանում դուրս գալ պարտության ցավից։
«Բերձորի ազատագրման օրը հիշում եմ նաև մի դեպք, որը առիթ չի եղել պատմելու։ Ազատագրման օրը երբ տղաները նշում էին, օդ էին կրակում, մի բեռնատար եկավ անցավ, Բերձորում կանգնեց, բեռնատարում դագաղ կար դրած, կողքին մի զինվոր ծխում էր։ Երբ զինվորին հարցրեցի, ինչո՞ւ չես մասնակցում մեր ուրախությանը, նա պատասխանեց, որ երեք օր սպասել է, որ Բերձորը բացվի և մահացած ընկերոջը Բերձորով տանի Հայաստան։ Երբ բեռնատարը շարժվեց, զինվորն ինձ ասաց, որ արժեր հանուն Բերձորի ազատագրման ունենալ զոհեր։ Այդ տղայի դեմքը երբեք չեմ մոռանա, այդպես էլ չիմացա, թե ով էր։
Այսօր կեսօրից հետո Արցախի Պաշտպանության բանակը տարածեց հաղորդագրություն, որ օգոստոսի 3-ին, ժամը 09։00-ից սկսած, ադրբեջանական ստորաբաժանումները կոպտորեն խախտել են հրադադարի ռեժիմը՝ ՊԲ դիրքերի ուղղությամբ կիրառելով նռնականետեր և ԱԹՍ-ներ, ինչի հետևանքով հայկական կողմում կան վիրավորներ և զոհ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱԺ ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար, պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանն է:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Աղավնո գյուղի ղեկավար Անդրանիկ Չաուշյանը հերքեց համացանցում տարածված այն տեղեկատվությունը, թե Բերձորի միջանցքի մոտ թեժ մարտեր են ընթանում։
Տևական ժամանակ ակտիվ քննարկվում էր այն, որ հայկական, այդ թվում՝ արցախյան կողմը համաձայնել է Բերձոր (Լաչին) քաղաքը, Աղավնո և Ներքին Սուս գյուղերը հանձնել Ադրբեջանի վերահսկողությանը՝ նոր այլընտրանքային ճանապարհի կամ միջանցքի պատրաստ լինելուց հետո: Ընդ որում, Բերձորի հանձնման շուրջ աղմուկ էին հանում մարդիկ, որոնք դեռ անցած տարի հանրությանը վստահեցնում էին, որ թուրքը Բերձորով չի անցնի:
