#ԲԴԽ

Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ)՝ կազմով Ա. Դիլանյանի (նախագահող) Վ. Գրիգորյանի, Հ. Թովմասյանի, Հ. Հովակիմյանի, Է. Շաթիրյանի, Ս. Սաֆարյանի, Ա. Վաղարշյանի, նախորդ տարվա հուլիսի 3-ին լիազորությունները դադարեցված դատավոր Դավիթ Հարությունյանի դիմումի հիման վրա իրականացված քննությամբ մայիսի 21-ին որոշել է՝

Վաղը Դատավորների ընդհանուր ժողովը կընտրի Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) դատավոր անդամի: Միակ թեկնածուն Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արմեն Դանիելյանն է:

168.am-ի խիստ հավաստի տեղեկություններով՝ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) անդամ, Վճռաբեկ դատարանի դատավոր Նաիրա Հովսեփյանը աշխատանքից ազատվելու դիմում է գրել: Վերջինս չի ցանկանում մնալ ո՛չ ԲԴԽ-ում և ոչ էլ պաշտոնավարել որպես Վճռաբեկ դատարանի դատավոր:

Վաղը՝ ապրիլի 30-ին, Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) բանավոր ընթացակարգով քննության կառնի ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախկին դատավոր Սուրեն Անտոնյանի դիմումը «ՀՀ դատական օրենսգիրք» Սահմանադրական օրենքի մի շարք հոդվածներ Սահմանադրության 5-րդ, 73-րդ և 79-րդ հոդվածներին հակասող և անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին:

Բայց գործով սա վերջին հետաձգումը չէր, և դեկտեմբերի 5-ին այն ևս մեկ անգամ հետաձգվեց. այս անգամ փոխվել էր գործով զեկուցողը: Արթուր Վաղարշյանը 168.am-ի խիստ հավաստի տեղեկություններով՝ հրաժարվել էր այս գործի քննությունից, և գործող նոր զեկուցող էր նշանակվել ՍԴ դատավոր Էդգար Շաթիրյանը, իսկ գործի դատաքննությունը նշանակվել էր 2024թ. թվականի հունվարի 9-ին:

Մարտի 26-ին դռնփակ նիստում քննարկելով Վերաքննիչ դատարաններում դատավոր նշանակվելու համար առաջխաղացման ենթակա դատավորների թեկնածուների ցուցակը կազմելու և հաստատելու վերաբերյալ հարցը՝ Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) որոշեց Կազմել և հաստատել Վերաքննիչ դատարաններում դատավոր նշանակվելու համար առաջխաղացման ենթակա դատավորների թեկնածուների ցուցակը՝ քրեական մասնագիտացման բաժնով՝ համաձայն հավելվածի: Որոշումը հրապարակման մեջ մտավ հաջորդ օրվանից՝ մարտի 27-ից:

Այս տարվա փետրվարի 10-ին ազդարարվեց «Կարեն Անդրեասյան փրոդաքշըն»-ի գործունեության մեկնարկի մասին: Հենց այդ օրը Դատական իշխանություն վերանվանված Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) ֆեյսբուքյան էջով ու յութուբյան ալիքով հրապարակվեց մի տեսանյութ, որն ավելի ուշ մասնագիտական ու լրագրողական շրջանակները պիտի անվանեին խայտառակագույն:

Երբ փետրվարի սկզբին կայացած դատավորների ընդհանուր ժողովից 2 օր առաջ 168.am-ը գրեց՝  դատավորները ծանուցում են ստացել այն մասին, որ Ժողովը տեղի է ունենալու ոչ թե Աջափնյակ նստավայրում, ինչպես նախօրոք ծանուցված էր, այլ Կառավարության նիստերի մեծ դահլիճում, Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը մի լալահառաչ, բացառիկ հարցազրույց տվեց իր խոսնակին՝ ասելով.

2023թ. դեկտեմբերի 10-ին  հասարակական գործիչ, արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանը STAND UP ձևաչափով, «Ոսկե հորթը» վերտառությամբ տեսանյութ հրապարակեց: 1 ժամ 26 րոպե տևողությամբ տեսանյութի հերոսն Ազգային ժողովի նախագահ, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության անդամ Ալեն Սիմոնյանն էր:

Կարծես թե հերթական բեմադրությունն է նախապատրաստվում «Կարեն Անդրեասյան փրոդաքշըն»-ում: Այս անգամ ուշադրության կենտրոնում է լինելու Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) անդամ, հիմա նաև Վճռաբեկ դատարանի դատավոր, դատական ակտերն ուշացնող դատավորներին քարկոծող, նրանց լիազորությունները դադարեցնելուն կողմ քվեարկող, «Ուշացած արդարադատություն» ֆիլմի դերակատարներից Նաիրա Հովսեփյանը:

Փետրվարի 13-ին 168.am-ը տեղեկացրել էր, որ փետրվարի 20-ին Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը վերաքննիչ դատարաններում դատավոր նշանակվելու համար առաջխաղացման ենթակա դատավորների թեկնածուների ցուցակը կազմելու և հաստատելու վերաբերյալ  որոշում է ստորագրել, որտեղ մի ուշագրավ անուն կա:

Այն, որ իրավապահ համակարգն աշխատում է Փաշինյանին հաճոյանալու և գովասանք ստանալու համար, վկայում է կառավարության նիստում ինքնավար, անկախ մարմնի կարգավիճակ ունեցող գերատեսչությունների ղեկավարների պահվածքը, որոնք, իրար հերթ չտալով, նրան զեկուցում են, թե ինչո՞ւ քրեական գործերով դատավճիռներ չեն կայացվում՝ «մոռանալով», որ դատավճիռներ կայացնում են դատարանները` դատավարական օրենքներին համապատասխան, որոնք երբեմն կարող են չհամընկնել Նիկոլ Փաշինյանի ցանկություններին և նախընտրական խոստումներին, իսկ արված հարցադրումները կարող են դիտվել որպես ապօրինի միջամտություն արդարադատության իրականացմանը:

Հայաստանի դատական համակարգը վերածվել է իշխանության ընդդիմադիրներին պատժելու գործիքի։ Իրար հետևից դատավորները կայացնում են խայտառակ վճիռներ, իսկ ԲԴԽ-ն դարձել է իշխանության քարոզչական բանակի զինվորներից մեկը։ Այսինքն՝ դատական համակարգն արդարադատություն է իրականացնում խիստ պայմանականորեն։ 

Երբ 2023թ. հուլիսի 3-ին Կարեն Անդրեասյանի անվան Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) «Շոլցի» գործով դադարեցրեց Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի դատավոր Աստղիկ Խառատյանի, Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի դատավորներ Տիգրան Պետրոսյանի, Արտակ Բարսեղյանի լիազորությունները, որովհետև այդ գործով Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից (ՄԻԵԴ) վճիռ էր եկել, իսկ նշված դատավորները հռչակվել էին պատասխանատու, նրանցից մեկը շուստրիություն արեց ու պլստաց:

Երբ Դատավորների ընդհանուր ժողովից առաջ 168.am-ը գրեց, որ վերջին պահին դատավորները ծանուցում են ստացել այն մասին, որ Ժողովը տեղի է ունենալու ոչ թե Աջափնյակ նստավայրում, ինչպես նախօրոք ծանուցված էր, այլ Կառավարության նիստերի մեծ դահլիճում, Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը մի լալահառաչ, բացառիկ հարցազրույց տվեց իր խոսնակին, որում ասել էր.

Երբ Դատավորների ընդհանուր ժողովից երկու օր առաջ 168.am-ը գրել է, որ Ժողովից երկու օր առաջ դատավորները ծանուցում են ստացել, որ նախապես հայտարարված Աջափնյակ նստավայրի փոխարեն՝ Ժողովը տեղի է ունենալու Կառավարության նիստերի մեծ դահլիճում, դատավորները չըմբոստացան, համենայն դեպս որևէ մեկը հրապարակայնորեն չփորձեց ընդդիմանալ, ասել, որ առնվազն կոռեկտ չէ, որ իշխանության երրորդ ճյուղի՝ դատական իշխանության աշխատաժողովը տեղի ունենա Գործադիրի շենքում: Հատկապես որ, Ժողովն ինտրիգային էր, շարքային չէր. ընտրվում էր Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ) դատավորի թեկնածու:

Խոսքը Նիկոլ Փաշինյանին պատկանող «Դարեսկիզբ» ՍՊԸ-ի գործով (Փաշինյանի ընտանեկան «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի,- Գ.Ս.) որոշում կայացրած 4 դատավորների մասին է, ովքեր ՄԻԵԴ-ի կողմից այդ գործով հռչակվել էին պատասխանատու: Նրանք են՝ Հովսեփ Բեդևյան, Քրիստինե Մկոյան, Ռուզաննա Հակոբյան և Արգիշտի Ղազարյան:

Որպես կանոն՝ լուրջ գործերն անաղմուկ են արվում: Բայց Հայաստանի Հանրապետության Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը կամ ուշադրության պակաս ունի, կամ բան ու գործ չունի:

Նախորդ տարվա նոյեմբերի 23-ին Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության նիստը վերածեց «Մի բան էլ դու ասա քո հետևորդներին…» հայտնի ռիլսի հերոսի խղճուկ կոպիային: Ոչ ավել, ոչ պակաս, այդ նիստի ժամանակ նա իրավապահ մարմինների ղեկավարներից դատավճիռներ ուզեց:

Նախորդ տարվա դեկտեմբերի 13-ին 168.am-ը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից (ՄԻԵԴ) Հայաստանի Հանրապետության դեմ «վճիռներ» բերած դատավորների ցանկ էր հրապարակել, որոնց, սակայն, ոչինչ չէր եղել. ինչպես պաշտոնավարում էին, այնպես էլ շարունակում են պաշտոնավարել:

Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ), քննելով Արդարադատության նախարար Գրիգոր Մինասյանի միջնորդությունը՝ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Գրիգոր Հովհաննիսյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ, որոշեց բավարարել այն. Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Գրիգոր Հովհաննիսյանին հայտարարվել է նախազգուշացում:

Վերջին շաբաթների ընթացքում սոցիալական ցանցերում ավելի ու ավելի են սաստկանում մտահոգություններն առ այն, որ Հայաստանի հարավային դարպաս Մեղրին այս իշխանությունները միտումնավոր կտրում են կենսական անհրաժեշտության կառույցներին հասանելիություն ունենալուց, որ մեղրեցիների համար բացեն արտագաղթի ճանապարհը՝ դրանից բխող բոլոր կանխատեսելի ու, ցավոք, սպասելի հետևանքներով:

Հունվարի 17-ին՝ առավոտյան, Դատական դեպարտամենտն իր սոցհարթակային պաշտոնական էջերով «պարզաբանում» տարածեց այն մասին, թե ինչո՞ւ է Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանը շարունակում մնալ կալանքի տակ:

Այն, որ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանի համար սովորական բան է քաղաքական հայտարարություններ անելը, ակնհայտ է ու ինչ-որ տեղ բնական:

Հունվարի 17-ին՝ առավոտյան, Դատական դեպարտամենտն իր սոցհարթակային պաշտոնական էջերով «պարզաբանում» տարածեց այն մասին, թե ինչու է Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը շարունակում մնալ կալանքի տակ:

Նախորդ տարվա վերջում հայտնի դարձավ, որ ՀՀ Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ) դատավոր Արայիկ Թունյանը դեկտեմբերի 26-ին հրաժարականի դիմում է ներկայացրել: Հենց այդ օրը 168.am-ը տեղեկացրել էր, որ հրաժարականի պատճառը Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) դատարանի դատավոր ընտրվելն է:

Դեկտեմբերի 14-ին Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) բավարարեց Սնանկության դատարանի դատավոր Տիգրան Փոլադյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ գլխավոր դատախազի ներկայացրած միջնորդությունը:

Երեկ ցերեկը հայտնի դարձավ, որ Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) բավարարել է դատավորի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ միջնորդությունը: Խոսքը Սնանկության դատարանի դատավոր Տիգրան Փոլադյանի՝ Դատական դեպարտամենտի նախկին ղեկավար Կարեն Փոլադյանի եղբոր մասին է:

Մեր տեղեկություններով` այս պահին ԲԴԽ -ն քննում է Տիգրան Փոլադյանին քրեական հետապնդման ենթարկելու թույլտվություն տալու հարցը։

Արդեն մի քանի օր է՝ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը ինչպես ԲԴԽ-ապատկան բոլոր հնարավոր ու անհնարին հարթակներով, այնպես էլ՝ իր սոցցանցային էջերով պատմում է՝ ինչ լավ կառույց է ԲԴԽ-ն, այսքան ուրախ կյանքը դատավորներին ինքն է տվել, դատարաններ է բեռնաթափել ու թվայնացրել, գումարներ է խնայել, գործերի քննությունն է արագացրել… Մի խոսքով՝ մի «հրաշք անձնավորություն»: Այդ շարքը Կարեն Անդրեասյանն անվանել է «Ի՞նչ եք արել, որ…»: