Արցախի Հանրապետության ԱԺ նախկին նախագահ Աշոտ Ղուլյանը 168.am-ի հարցին ի պատասխան՝ ասաց, որ չի հիշում որևէ ժամանակաշրջան, երբ հեշտ է եղել Արցախի հարցի հետապնդումը, կամ ունեցել ենք միայն բարենպաստ շրջան։ Բայց ի տարբերություն այն ժամանակահատվածի, այսօր գտնվում են բոլորովին այլ իրավիճակում, երբ ներսից կա դեստրուկտիվ և Արցախի համար բացասական ազդակներ, որն ավելի շատ գալիս է օրվա իշխանություններից։
«Արևմուտքում փնտրել արցախահայերի վերադարձի հարցերը, դա նույնն է՝ գնալ գայլերի մոտ և գայլերի կազմակերպած հենց բռնագաղթի ենթարկված գառների ապահովությունն ապահովելու փորձեր անել»,- «Դիվանագետների համահայկական խորհուրդ» հասարակական կազմակերպության նախաձեռնած «Հայաստանի արդի մարտահրավերները և դրանց հաղթահարման այլընտրանքային ուղիները» կլոր սեղան-քննարկման ժամանակ ասաց մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանը։
«Սա վիրավորանք չէ, սա փաստ է: Նիկոլ Փաշինյանի խմբակը տարիներ շարունակ իրականացնում է համագործակցության քաղաքականություն ադրբեջանա-թուրքական ուժերի հետ, որովհետև Երրորդ Հանրապետության հիմքը նախևառաջ արցախյան շարժումն է»։
«Այդ համատեքստում Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ ամբիոնից նաև պետք է հիշեցներ իր խոսքերը, երբ ժամանակին նույն ամբիոնից ասում էր, թե՝ «եթե իջեցնենք Արցախի նշաձողը, ապա միջազգային հանրության կողմից կլինի լայն ընկալում, և այդպիսով առաջ կգնանք»։
«Եթե Հայաստանն ունենար ինքնուրույն քաղաքական ղեկավարություն և ոչ թե՝ Արևմուտքի կողմից նշանակված խամաճիկային ղեկավարություն, ապա ներկա բարդ աշխարհաքաղաքական գործընթացներին Հայաստանի նման փոքր պետությունը պետք է վարեր, այսպես կոչված, կոմպլեմենտար քաղաքականություն։ Սա միակ հնարավոր տարբերակն է այս պահին, քանի որ ռուսական ու ՆԱՏՕ-ական աշխարհը բավականին լուրջ հակամարտության մեջ են մտել, այսպես կոչված՝ արևելյան բլոկը՝ Ռուսաստան, Իրան, Չինաստան, Հյուսիսային Կորեա, և, բնականաբար, սրանք հակամարտության մեջ են Արևմուտքի հետ»։
168.am-ի հետ զրույցում Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանի գնահատմամբ՝ Արցախի հարցով ձևավորվող ցանկացած հանձնախումբ միայն ողջունելի է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
168.am-ի հետ զրույցում Սամվել Լուլուկյանը մանրամասնեց՝ նախ Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպման գնացել է ոչ թե՝ որպես Գերմանահայոց կենտրոնական խորհրդի վարչության անդամ, այլ՝ որպես սփյուռքի ներկայացուցիչ, քանի որ հարցեր է ունեցել նրան։ Ավելին՝ Ն. Փաշինյանի հետ Գերմանիայի հայկական կարևորագույն կառույցներից որևէ մեկը հանդիպման չի գնացել, այդ թվում՝ Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչները։
«Ադրբեջանը ժամանակ է ձգում, որպեսզի տեսնի, թե Ռուսաստանն Ուկրաինայում ինչ արդյունքներ է գրանցելու, այդ ընթացքում փորձում է ՀՀ-ում Սահմանադրություն փոխել։ Իսկ ՌԴ-ի կողմից Ուկրաինայում հաջողություններ գրացնելու համար նախադրյալներ կան, բայց դեռևս դա շոշափելի չէ։
«Ալիևի ախորժակը բացվում է, նա իր առջև տեսնում է մի անհեթեթ ղեկավարի, որը պատրաստ է ամեն պահի ծախել իր երկրի շահերը։ Փաշինյանը մեր ժողովրդին առաջնորդելու իրավունք չունի, նա Ալիևի տակ պառկած մարդ է, և դա տեսնելով՝ Ալիևը նորանոր պահանջներ է ներկայացնում։ Փաշինյանն այսօր Իլհամ Ալիևի պրոքսին է, նրա խամաճիկը, Հայաստանի գծով Ալիևի փոխնախագահն է»,- ամփոփեց Լևոն Զուրաբյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ, միջազգային իրավունքի մասնագետ Վարդան Պողոսյանն է:
«Սա փաստում է նրա մասին, որ Արցախի հարցը փակված չէ։ Երբ մեզ կերակրում էին նրանով, թե միջազգային հանրությունը պահանջում է, որպեսզի նշաձող իջեցնենք՝ սա վառ ապացույցն է այն բանի, որ նման պահանջ չի եղել միջազգային հանրության կողմից և նշաձողը չի իջեցվել։ Սա պատասխան է՝ ուղղված ոչ միայն Նիկոլ Փաշինյանին, այլև այն գործիչներին, որոնք մտածում են, թե Արցախի հարցը փակված է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Դավիթ Գալստյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
Նիկոլ Փաշինյանի «կախիչացնցուղային» եթերաշրջանը, բացի նողկալի զվարճանքից, պարունակում է նաև այլ՝ խորքային շերտեր։ Դրա առիթով հնչող բոլոր գնահատականները, վարկածները (արտահերթ ընտրությունների պատրաստություն, սեփական շրջապատի մաքրում և այլն) այս կամ այն չափով հեռու չեն իրականությունից։ Բայց անգամ ճշգրիտ լինելով, դրանք արտահայտում են տեղի ունեցողի մակերեսային, ընթացիկ առանձնահատկությունները։
2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Նիկոլ Փաշինյանը Պրահայում հայտարարեց, որ ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային աբողջականությունը 86.600 քկմ տարածքով, հետագայում հրապարակավ հաստատեց, որ ճանաչում է Արցախի Հանրապետությունն Ադրբեջանի կազմում։
«Իրականում 22 տարի առաջ ընդամենը մեկ հետազոտություն է տեղի ունեցել, որտեղ նման եզրակացություն է եղել, որը շատ թույլ հետազոտություն է, և դրանից հետո 22 տարի է անցել»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն է։
Ո՛չ Նիկոլ Փաշինյանը, ո՛չ Արարատ Միրզոյանը չունեն դիվանագիտական կրթություն կամ փորձառություն։ Իշխանությունը զավթելու պահին Փաշինյանը պատկերացում չուներ Արցախի հարցից, իսկ Արարատ Միրզոյանը ՀՀ առաջին ոչ դիվանագետ ԱԳ նախարարն է։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանը, իհարկե, ողջունեց, որ ադրբեջանական գերության մեջ գտնվող հայ գերիների մի մասը վերադարձվում է, բայց կան շատ այլ գերիներ, որոնք շարունակում են մնալ Ադրբեջանի կալանավայրերում, նրանք նույնպես պետք է վերադարձվեն։
Պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար, 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Արցախի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանն այսօր հրավիրվել էր 44-օրյա պատերազմի ռազմական գործողությունների հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողով՝ պատասխանելու հարցերին։ Ինչպես ավելի վաղ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն էր լրագրողների հետ զրույցում ասել՝ Սամվել Բաբայանն ինքն է ցանկություն հայտնել մասնակցել հանձնաժողովի նիստին։
Լրագրողները նաև հետաքրքրվեցին՝ Արցախի հարցը լուծվա՞ծ է, Ալեն Սիմոնյանը հարցով պատախանեց՝ «ի՞նչ է նշանակում՝ Արցախի հարցը լուծվա՞ծ է, ո՞ր Արցախի»։
Այսօր դիզվառելիքի շինծու գործով հերթական դատական նիստից հետո, 168.am-ը ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանից հետաքրքրվեց՝ ինչո՞վ է պայմանավորված վերջին շրջանում իշխանության և նրա մերձ շրջանակների, ինչպես նաև ոչ այդքան մերձ շրջանակների կողմից Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության և անձամբ երրորդ նախագահին թիրախավորելը։
«Ավանդաբար դա սկսել են անել ադրբեջանցիները, այնուհետև՝ 90-ականների կեսերից, նրանց ձայնակցել են մեր, այսպես ասեմ՝ տեղացիները։ Իսկ հիմա առանձնապես ոչինչ չի փոխվել, այդ երգչախմբին միացել են նոր ձայներ՝ նոր տոնայնությամբ։ Չգիտեմ, իրենք գիտակցո՞ւմ են, որ իրենց համարելով ընդդիմադիր՝ ջուր են լցում Հայաստանի կառավարիչների ջրաղացին։ Այս նույնը առանձին, այսպես ասեմ՝ վերաբերում է նաև Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությանը։ Բայց իմ կարծիքով՝ ամենակարևորը սա չէ, այլ այն, որ թիրախավորվել է Հայաստանի Հանրապետությունը, թիրախավորվել է մեր պետությունն ու պետականությունը։
Այսօր ԱԺ-ում 2024 թվականի պետական բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ ընդդիմադիր մի շարք գործընկերների մոտ կարմիր թելով անցել է հետևյալ միտքը՝ թե ում են պետք այդ թվերն ու ցուցանիշները, եթե կորցրել են Արցախը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն է։
«Անկախ ստեղծված իրավիճակից, պետք է Արցախի խնդրի ու ինքնորոշման իրավունքի մասին հարցը բարձրաձայնվի։ Արցախի Հանրապետության տարածքն այսօր ամբողջովին թշնամու տիրապետության տակ է, բայց արցախահայությունը կա, և պետք է աշխատանքներ արվեն։ Չեմ կարող ասել, որ այս աշխատանքները 1-2 տարի հետո կարող են արդյունք տալ, բայց պետք է հիմքեր ստեղծվեն ապագայի համար»,- նշեց Վահրամ Բալայանը։
«Հայ եկեղեցին ոչ մեկին հաշիվ չունի տալու, իր դիրքորոշումը միանգամից արտահայտում է, և երբևէ չպետք է ակնկալենք, որ եկեղեցու գործողություններն ու հայացքները պետք է համընկնի թե՛ իշխանության, թե՛ ընդդիմության որևէ թևի հետ։ Հայ եկեղեցին գիտի, թե որ քայլը երբ է անում, և չի էլ քննադատում այլ հայացքներ ունեցողներին։ Պետք է հաշվի նստել Հայ եկեղեցու և Հայ եկեղեցու պետի հետ»,- եզրափակեց սրբազանը։
«Ինձ համար երբեք այդ էջը փակված չի լինելու: Իմիջիայլոց, պետք է ասեմ, որ թեև հպարտությունն ավելի ծանր մեղք է, քան հուսահատությունը. լավ կլինի, որ մարդկանց բոլորս միասին փորձենք բացատրել ահա այս ճշմարտությունը ևս»։
Թուրքական լրատվամիջոցները հայտնում են, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը ՄԱԿ-ի ԳԱ-ում ԱՄՆ մեկնելուց առաջ ճեպազրույցի ժամանակ, ասել է, որ առաջարկել է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարներին քառակողմ հանդիպում անցկացնել Լեռնային Ղարաբաղի հարցով։ Ի դեպ, Էրդողանը նաև ասել է, որ առաջարկը ներկայացրել է Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներին, բայց դեռ արձագանք չի ստացել:
Այսօր ԱԺ արտահերթ նիստում՝ Կառավարության 2022 թվականի կատարողականի քննարկման ժամանակ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Լիլիթ Մինասյանը հարց ուղղեց Նիկոլ Փաշինյանին։