Մինչ Հայաստանի իշխանությունները հայտարարում են, թե օգոստոսի 8-ից խաղաղություն է հաստատվել, իսկ Ադրբեջանին միջանցք չեն տալու, Ադրբեջանում ամենաբարձր մակարդակով շարունակում են «Զանգեզուրի միջանցք» անվանել Սյունիքով անցնելիք ճանապարհը, ավելին՝ Մեջլիսի փոխխոսնակ Ալի Ահմեդովն ավելի հեռուն է գնացել՝ հույս հայտնելով, որ միջանցքը կստանա Իլհամ Ալիևի անունը:
Նժդեհ Իսկանդարյանը նշեց, որ ոստիկանությունից են իրեն զանգել, որից հետո հանդիպել են քաղաքացիական հագուստով ոստիկանների հետ, իսկ գողություն անողների հետ երբ տելեգրամով կապվել են, նրանք հստակ ասել են, որ Իսկանդարյանը ոստիկանների հետ է հանդիպել՝ չնայած զգուշացումներին:
Ազատության հրապարակ Միասնության հավաքին եկած ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը լրագրողների հետ զրույցում ասաց՝ մեր բանակն առկա ուժերով ի վիճակի է եղել դիմակայել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին, իսկ թե արդյո՞ք այսօր ի վիճակի է, տեղյակ չէ:
«Բաքվում պահվող գերիների ու պատանդների խնդիրը մեր իրական ցավն է, տեսնում ենք՝ ինչ կտտանքների են նրանք ենթարկվում, բայց էմպատիա չունենք, չենք հասկանում, որ մեզ են ստորացնում։ Գերիների վերադարձը մեզ համար պետք է լինի օրակարգային հարց, բայց այն շրջանցվում է։ Ալիևի նպատակն այդ մարդկանց «պատժելն» է, որպեսզի մյուսների համար օրինակ լինի։ Եթե այսպես շարունակվի, Ալիևը կարող է ցուցակ կազմել, մարդկանց անուններ տալ, ասել՝ «ռազմական հանցագործներ են», մեր նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարներին հետախուզման միջոցով վերցնել ու պատանդ տանել, նախկին նախագահներին, նախարարների»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թուրքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանն է։
Օրերս հայտնի դարձավ, որ «Եվրասիա» և «Ռուսական հումանիտար առաքելություն» կազմակերպությունները «Ռուսաստանը ձեզ հետ է» նախագծի շրջանակում պատրաստվում են մարդասիրական օգնություն ուղարկել բռնի տեղահանված և Հայաստանում հաստատված արցախցիներին:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում նա նշեց, որ դեսպանների մի մասը ներկայացնում է Վաշինգտոնի պաշտոնական դիրքորոշումը, եթե անգամ դա անհանգստություն առաջացնի հյուրընկալող երկրում, իսկ մյուս տեսակի դեսպանները փորձում են դուր գալ, հատկապես՝ ավտորիտար երկրների ղեկավարներին՝ կարծելով, թե եթե տվյալ երկրի նախագահը գոհ է իրենցից, ուրեմն իրենք լավ դեսպան են։
ՀՅԴ Հայ դատի Կենտրոնական գրասենյակի ծրագրերի պատասխանատու Գևորգ Ղուկասյանը փաստում է՝ արցախյան հիմնախնդիրն այսօր միջազգային օրակարգում է, իհարկե, ոչ այն ծավալով, ինչը ցանկալի կլիներ՝ նկատի ունենալով արևմտյան պետությունների կողմից ընդունված բանաձևերն ու կոչերը:
«Նրա համար օրինաչափ է նաև այդ շենքի հետևից գալը, քանի որ ցանկացած հիշողություն, փշրանք՝ Արցախի հետ կապված, պետք է վերացնի։ Ամիսներ առաջ մեր քննարկումներում նման գործընթաց նախատեսել էինք` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ինքն Ադրբեջանին դեռ վաճառելու բան ունի՝ Արցախի հարցը վերջնական փակելու համար։
«Իշխանության նպատակն է, որ բոլոր միջոցները գործի դնի, որպեսզի հանրության մեջ վախի ու սարսափի մթնոլորտ տարածի։ Իսկ դրա ամենամեղմ տարբերակներից մեկն, այսպես ասած՝ «զրույցի հրավիրելն» է, և այս զրույցի ժամանակ ամեն ինչ անեն, որպեսզի հավաստիանան՝ որևէ մեկն իր դժգոհությունն իշխանություններից չի բարձրաձայնի, որևէ բողոքի ակցիայի չի մասնակցի։
Նիկոլ Փաշինյանը Թուրքիա է մեկնել՝ հանդիպելու Էրդողանի հետ. ինչո՞ւ հենց հիմա, արդյո՞ք հայկական կողմն ունի օրակարգ, թե՞ Փաշինյանը գնացել է սպասարկելու թուրքական օրակարգը, որը վաղուց սահմանվել է:
ՀՀ Սահմանադրությամբ ամրագրված է Արցախն այլ պետության կազմում ճանաչելու արգելքը։
Արցախի Հանրապետության ԱԺ պատգամավոր Արամայիս Աղաբեկյանն այսօր դիմում մուտք արեց ԱԺ՝ առաջարկելով արցախյան բոլոր պատերազմներում կռված անձանց վետերանի կարգավիճակ տալ, ինչը ենթադրում է այդ անձանց տալ կրթական, սոցիալական, առողջապահական և այլ երաշխիքների տրամադրում։
Դեռևս մարտի 18-ին Շվեյցարիայի դաշնային ժողովի վերին պալատը՝ Կանտոնների խորհուրդը, ընդունել էր նախագիծ ՝ «Լեռնային Ղարաբաղի համար Խաղաղության ֆորում. հայերի վերադարձի հնարավորության ապահովում» վերնագրով։ 46 անդամներից 29-ը կողմ էին քվեարկել նախաձեռնությանը, որով կոչ է արվում Շվեյցարիայի իշխանություններին՝ հիմնել առանձնացված հարթակ՝ Լեռնային Ղարաբաղի և Ադրբեջանի ներկայացուցիչների միջև երկխոսության համար։
Մինասյանի դիտարկմամբ՝ գործող իշխանությունները «շպագատ են իջել» իրենց իշխանությունը պաշտպանելու նպատակով. «Ով կերաշխավորի իրենց իշխանությունը՝ նրանք այդ օտարերկրյա ուժերի հետ էլ կհամագործակցեն, միայն թե իշխանությունը պահպանեն»:
Լրագրողները Սերժ Սարգսյանի կարծիքը հարցրեցին իմպիչմենտի գործընթացի և դրա վերաբերյալ ԱԺ «Հայաստան» դաշինքի հայտարարության մեջ առկա պահանջի մասին՝ կապված ՔՊ-ականներից անհրաժեշտ ձայների ապահովման հետ, որքանո՞վ է սա հավանական:
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն այն կարծիքին է, որ գործող իշխանությունները Հայաստանին ոչ մի սցենարի չեն նախապատրաստում որևէ զարգացման դեպքում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ԱՄՆ Լիհայի համալսարանի պրոֆեսոր Արման Գրիգորյանն է։
Հայաստանի իշխանության, գլխավորապես՝ Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունները շատերի կողմից գնահատվում են՝ որպես ոչ կոմպետենտություն, ապաշնորհություն կամ հոգեկան անհավասարակշռության արտահայտություն։
«Արդարադատություն և վերադարձ» ՀԿ համահիմնադիր Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ արցախահայերն այնքան քիչ են մնացել, որ բոլորը բոլորին ճանաչում են։ Հետևաբար, երեկ բողոքի ակցիայի մասնակիցներից շատերը չէին էլ գիտակցում, որ գտնվում են ինչ-որ ուժի ազդեցության տակ։
«Երբ ՀՀ կառավարությունը գրում էր իր ծրագիրը, խոստանում էր Շուշիի ու Հադրութի դեօկուպացիա, բայց հետո Արցախը նվիրեց Ադրբեջանին։ Օր առաջ պետք է ազատվել թուրք-ադրբեջանական շահը սպասարկող իշխանությունից, որպեսզի կարողանանք առաջ տանել հայկական շահը։ Հակառակ դեպքում չեմ ուզում պատկերացնել, թե ինչ իրավիճակում կհայտնվի Հայաստանը»,- ընդգծեց Դավիթ Գալստյանը։
Այսօր Ազատության հրապարակում տեղադրված արցախահայերի վրանում տեղի ունեցավ Արցախահայերի իրավունքների պաշտպանության խորհրդի անդամների և ՀՀԿ ներկայացուցիչների հանդիպումը։
«Վաղը-մյուս օրը Նիկոլը ասելու է՝ եթե ինձ չվերընտրեք 2026-ին, պատերազմ կլինի: Ես չեմ զարմանա, եթե այդ խոսույթն էլ մտնի իշխանական քարոզչության բառամթերք, որ՝ եթե ես չլինեմ, կլինի պատերազմ: 2021-ին ինքը դա փորձարկեց և աշխատեց: Ես հուսով եմ, որ 2026-ին մեր հասարակությունն արդեն արթուն է և հասկանում է՝ դա ծուղակ է, որովհետև վերընտրվելուց հետո մենք տեսանք՝ ինչ եղավ»:
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն այն կարծիքին է, որ ՀՀ ԱԳՆ հայտարարությունը, թե՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայության բռնի տեղահանության և Լեռնային Ղարաբաղի լուծարման վերաբերյալ հրամանագրի հրապարակումից հետո խնդիրը դուրս է եկել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջպետական հարաբերությունների կարգավորման օրակարգից, մեկնաբանելու բան չէ:
«Բոլորս խոսում ենք քաղաքական կատեգորիաներով և ասում՝ դու ոչ միայն կորցրել ես քաղաքական լեգիտիմությունդ, որովհետև այն քաղաքական վարքը, որ նրանք այսօր դրսևորում են, ինքնահերձում է… Այն քաղաքական հետագիծը, որ իրենք թողել են, խոսում է թե՛ քաղաքական, թե՛ բարոյական լեգիտիմության զրոյության մասին: Նրանք, ովքեր ականատես եղան կառավարության հետ հարցուպատասխանին անբարո և անհավասարակշիռ մարդու վարքագծին, նաև բժշկական ցուցումով ՀՀ հավաքական անվանգությանը հակոտնյա է այդպիսի մարդու պահել Հայաստանի քաղաքական ղեկին»,- ասաց նա:
«Այն մարդը, որ կփորձի դա անել, պատմության մեջ որպես դավաճան է մնալու, շատ երկար գրվելու է այդ մասին՝ անկախ նրանից, թե իրենց իշխանության օրոք ինչպես են փորձում աղավաղել իրականությունը: 21-րդ դարում ենք ապրում, կան թե՛ տեսանյութեր, թե՛ փաստաթղթեր, որոնք այսօր կարող են թաքուն պահել հասարակությունից, բայց վաղը-մյուս օրը դրանք բոլորը ջրի երես են դուրս գալու, և արժանանալու է թե՛ ժողովրդի դատ ու դատաստանին, թե՛ օրենքի առջև պատասխան է տալու: Սա նույն ձեռագրով Հայաստանն է տանելու կործանման»:
1988-ին սկսված արցախյան շարժումը ԽՍՀՄ ներսում լուծման տարբերակ ուներ, այն կարող էր լուծվել, քանի որ ԽՍՀՄ պատմությունն ուներ օրինակներ, երբ մի հանրապետությունից մյուսին տարածքներ էին հանձնվում։
Հունվարի 31-ին Նիկոլ Փաշինյանի հրավիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ 168.am-ը Նիկոլ Փաշինյանին հարց էր ուղղել արցախահայության վերադարձի վերաբերյալ Շվեյցարիայի խորհրդարանի բանաձևի մասին։
«Մենք ունենք բազմաթիվ պահանջներ, որոնք կարող ենք տարբեր ինստիտուտներով բարձրաձայնել: Հասկանում եմ, որ ռեսուրսների պակաս ունենք: Սփյուռքում ունենք այդ ռեսուրսը, բայց արդեն քանի տարի Սփյուռք և պետություն համագործակցությունը տեղի չի ունենում: Մեկ իրավաբանը Սփյուռքում, որն ինքնակամ գործողություն է կատարում ՀՀ շահերի համար, դառնում է թիրախ թուրքական և ադրբեջանական համայնքների համար, և այդ անձի անվտանգությունը դրվում է հարցականի տակ: Ես կասկածում եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունն այդ անձին պաշտպանելու նպատակով որևէ գործողություն կիրականացնի: Ադրբեջանում հակառակն է»:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան, CM & Partners ընկերության ավագ խորհրդատու, բոստոնաբնակ Արթուր Մարտիրոսյանն ու Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն են։
