Եկել է եզրակացություններ կատարելու ժամանակը։ Այս իրադարձությունների ամբողջական վերլուծությունը դեռ երկար ժամանակ կպահանջի։ Սակայն մի բան ակնհայտ է. ներհայաստանյան հասարակական և քաղաքական կյանքում անհրաժեշտ է արագացնել արմատական փոփոխությունների գործընթացը։ Առաջին հերթին իսպառ պետք է վերացնենք բռնությամբ հարցեր լուծելու աղետալի մտայնության գոյությունն իսկ: Մենք այլևս իրավունք չունենք հանդուրժելու զենքով հարցեր լուծելու որևէ միտում անգամ. հաջորդը կարող է կործանարար լինել մեր երկրի համար:
Ի՞նչ է տվել կոալիցիայի կազմումը Հայաստանին և ՀՀ քաղաքացիներին, ի՞նչ է անելու Դաշնակցությունն ապագայում…
«Սաղն էլ կեթան, հազար դոլարով ո՞րը չի գնա՝ քշի: Բայց եթե 3 ամիս հետո այդ նույն Yandex-ը հելավ՝ ասեց, որ տարիֆը փոխվեց, դա ակցիա էր, ուրեմն մենք չենք հասկանում տենց բան: Դա նշանակում ա՝ ոլորտից սաղիդ կշպրտենք, կմնանք մենք մերոնցով»:
Ամառային արձակուրդի մեկնելուց առաջ Ազգային ժողովն ընդունեց Հարկային օրենսգիրքը, որի վերաբերյալ դժգոհություններ են հնչում գրեթե բոլոր շերտերի ներկայացուցիչների կողմից: Առաջին հերթին՝ մտահոգություններ են հայտնում գործարարները, փորձագետներն ահազանգում են, որ այդ օրենսգիրքը նպաստելու է տնտեսության ստվերային հատվածի մեծացմանը: Դժգոհություններ հայտնեցին անգամ Հարկային օրենսգրքին կողմ քվեարկած իշխող կուսակցության պատգամավորները, որոնց մեծ մասը զբաղվում է նաև գործարարությամբ: Կամ գործարար լինելով՝ նաև պատգամավոր է: Հարկային օրենսգրքի սոցիալ-տնտեսական ազդեցության, տնտեսության վիճակի, առաջիկա զարգացումների մասին է մեր զրույցն Ազգային ժողովի Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վարդան Այվազյանի հետ:
Չնայած ամառային ոչ այնքան քաղաքական սեզոնին, Հայաստանում և Հայաստանի շուրջ բավական բուռն իրադարձություններ են ընթանում: Իշխանությունն ու ընդդիմությունը, իրենց իսկ խոսքերով՝ պատմական համաձայնության հասան Ընտրական օրենսգրքի շուրջ, Ազգային ժողովը վավերացրեց Ռուսաստանի հետ Հակաօդային պաշտպանության միասնական համակարգի ստեղծման մասին համաձայնագիրը, ակտիվ զարգացումներ են ընթանում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում: Որքանո՞վ է հասարակությունը հաղորդակից այս գործընթացներին, ինչպե՞ս կարող են դրանք ազդել առաջիկա քաղաքական զարգացումների վրա:
«Ինձ էդ փողը պետք չէ, ինձ իմ տունն է պետք: Առանց ամաչելու՝ ասեմ, ախպորս շորերն եմ հագել, եկել եմ Երևան»,- ասում է Արթիկ քաղաքի բնակիչ Լյովա Մողրոյանը՝ խոսելով հունիսի 24-ին Արթիկում տեղի ունեցած հեղեղումների և դրանց հետևանքների մասին: Նա համոզված է՝ իր վնասն իրեն հատկացված գումարից շատ է:
Չնայած սովորաբար տարվա այս սեզոնը համարվում է քաղաքական արձակուրդի ժամանակահատված, այս տարի այդ ավանդույթը խախտվել է: Ակտիվ գործընթացներ են ծավալվում ինչպես՝ ներքաղաքական կյանքում, այնպես էլ՝ արտաքին քաղաքական ասպարեզում: Եվ եթե նախկինում նախընտրական զարգացումների ժամանակ սովորաբար արտաքին գործընթացները երկրորդական պլան էին մղվում, ապա այս անգամ կարծես հակառակն է՝ արտաքին քաղաքական դինամիկ գործընթացները ստվերել են առաջիկա ընտրությունները: Ինչպե՞ս է այս պայմաններում ընտրություններին պատրաստվում ընդդիմությունը, կամ ընդհանրապես պատրաստվո՞ւմ է արդյոք, որո՞նք կլինեն առաջիկա մեկ տարվա՝ խորհրդարանական ընտրություններին ուղեկցող հիմնական օրակարգային հարցերը:
«Մենք առաջին անգամը չէ, որ ականատես ենք լինում, որ մի պրոցես տեղի է ունենում բանակցային սեղանի շուրջ, իսկ վերադառնալուց հետո փորձում է վերականգնել իր նախկին դիրքերը: Ես վստահ եմ, որ նա դա անում է ներքին սպառման համար: Կա, այսպես ասած, երկու տիպի Ալիև` մեկը բանակցությունների սեղանի շուրջ, երբ բոլորը գիտեն, թե ինչի մասին է խոսքը և մյուսը` իր գահին բազմած, սուլթանական դիրքերից հոխորտացող Ալիև, որ խոսում է Բաքվից, և դրանք տարբեր Ալիևներ են»:
Անցած շաբաթ այս գումարման Ազգային ժողովն ավարտեց իր վերջին գարնանային նստաշրջանը: Բոլորը պատրաստվում են հերթական` 2017 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին: Մինչև այդ Հայաստանի բազմաթիվ մեծ ու փոքր համայնքներում տեղի են ունենալու տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններ, որոնք, քաղաքական ուժերից շատերի կարծիքով, դառնալու են Ազգային ժողովի ընտրությունների նախերգանքը: Ինչպե՞ս է ընդդիմությունը պատրաստվում առաջիկա ընտրական գործընթացներին, ո՞ր ուժերն են լինելու այդ գործընթացների հիմնական դերակատարները:
Չնայած Հայաստանում ընդամենը մի քանի ամիս անց տեղի են ունենալու խորհրդարանական ընտրություններ, սակայն առաժմ քաղաքական օրակարգը հագեցած է առավելապես արտաքին քաղաքական զարգացումներով ու խնդիրներով: Անցած շաբաթ Գերմանիայի խորհրդարանն ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձև, առաջիկայում սպասվում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի հերթական հանդիպումը, խոսվում է Հայաստան-Եվրամիություն բանակցություններում ի հայտ եկած ինչ-որ խնդիրների մասին, չեն դադարում հանրային քննարկումները հայ-ռուսական հարաբերությունների վերանայման վերաբերյալ:
Արցախում իրավիճակը «շատ լավ է»: Այսօր Ազգային ժողովում լրագրողների հետ զրույցի ժամանակ հայտարարեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր, գեներալ Մանվել Գրիգորյանը:
Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումներն աստիճանաբար թևակոխում են նախընտրական փուլ: Քաղաքական կուլիսներում արդեն խոսում են հնարավոր դաշինքների, ընտրություններին այս կամ այն ուժի այս կամ այն կերպ մասնակցության մասին: Մյուս կողմից՝ ղարաբաղյան ապրիլյան քառօրյա պատերազմն էականորեն ազդել է նաև ներքին գործընթացների վրա և շարունակում ու թերևս շարունակելու է լինել նաև ներքաղաքական օրակարգի առաջնային հարցերից մեկը: Ղարաբաղի խնդիրը, կարելի է ասել, ամենանուրբ հարցն է իշխանության և ընդդիմության միջև ներքաղաքական պայքարում:
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմն էական փոփոխություններ մտցրեց Հայաստանի հանրային-քաղաքական հարաբերություններում: Մոտ մեկ ամիս քաղաքականությունը` որպես այդպիսին, ըստ էության դադարել էր Հայաստանում: Ղարաբաղաադրբեջանական սահմանին հաստատված առայժմ հարաբերական խաղաղությունը քաղաքական ուժերին հնարավորություն է տվել վերադառնալ գործունեության նախկին ռեժիմին: Խորհրդարանական ընտրություններին մնացել է մեկ տարուց պակաս ժամանակ: Ազգային ժողովը երկու ընթերցումներով արդեն ընդունել է նոր Ընտրական օրենսգիրքը, հաջորդ շաբաթ այն կընդունվի ամբողջությամբ:
«Մեր դեղամիջոցը քիմիական այրվածքի ժամանակ հյուսվածքներն այնպես է վերականգնում, ինչպես մեխանիկականի ժամանակ: Որպեսզի դա ապացուցենք, մենք կատարեցինք այդ բջիջների կենսոլոգիական, կենսաքիմիական, ցիտոքիմիական, ֆերմենտաքիմիական և, ի վերջո, նաև էլեկտրոմիկրոսկոպիկ հետազոտություններ»:
«Ո՛չ, չունենք ուռճացված ծախսեր, ո՛չ էլ կրճատումներ»,- այսօր Ազգային ժողովում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց Սյունիքի մարզպետ Սուրիկ Խաչատրյանը՝ խոսելով Սյունիքի մարզպետարանում նախատեսվող կրճատումների մասին:
«Կարծում եմ՝ Պաշտպանության բանակի ողջ անձնակազմը տիրապետում է իրավիճակին, շաբաթ օրը եղել եմ ԼՂՀ-ում ու տեսել եմ, որ և՛ մարտական հոգին, և՛ կատարվող աշխատանքը տեղին են»,- նշեց նախարարը:
«Արմենիա» հեռուստաընկերության «Ռ-Էվոլյուցիա» հողորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի և Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ղեկավար, քաղաքագետ Ստեփան Սաֆարյանի զրույցի ամբողջական տեսանյութը:
«Ապրիլի 4-ին, երբ արդեն հակառակորդը հայտարարում էր, որ «Սմերչով» պետք է հարվածի Ստեփանակերտ քաղաքին, ես դուրս եկա քաղաք ու տեսա մեր ժողովրդի սառնասրտությունը»:
«Փոխզիջում ասելով՝ նախ հասկանում ենք, որ դիմացինը ընդունակ է լսելու, և ինքը ևս պատրաստ է փոխզիջման: Բայց ունենք հակառակորդ, որի՝ փոխզիջման պատրաստ լինելը չենք զգում»:
«Որևէ հաղթանակ միայն տեխնիկայի գործոնով չի կարող պայմանավորված լինել, կա նաև որակական առումով մարդկային գործոնը, որն ընդհանրապես չունեն»:
Լյարդն ամենակարևոր օրգաններից մեկն է, որն անդադար աշխատում է: Լյարդը, ինչպես և սիրտը, սերտ «համագործակցում է» մարսողական համակարգի հետ: Այն մաքրում է արյունը՝ դուրս բերելով բոլոր շլակները, ապա ետ է վերադարձնում այն դեպի սրտանոթային համակարգ: Եվ հենց այդ պարզ պատճառով էլ չափազանց կարևոր է լյարդի մասին ճիշտ հոգ տանելը:
Ապրիլյան պատերազմից հետո բոլորը խոսում էին փոխվելու, ամեն ինչ վերագնահատելու, ավելի լավը դառնալու մասին: Նման հայտարարություններ անում էր անգամ իշխանությունը, որը Հայաստանում ամենաանփոփոխ սուբստանցիան է: Հիմա իշխանությունն ասում է, որ ցանկանում է փոխվել ներքնապես՝ վերացնելով սեփական արատները, որոնք արտահայտվեցին պատերազմական օրերին: Որքանո՞վ է հասարակությունը հավատում իշխանության անկեղծությանը, դժվար է ասել, որովհետև տարիներ շարունակ լսել է փոփոխությունների մասին հայտարարություններ, սակայն ապրել է չփոփոխվող կամ ավելի վատը դարձող իրականության մեջ:
«Ռ-Էվոլյուցիա» հաղորդաշարի հյուրը Վազգեն Մանուկյանն է
Ապրիլի լույս 2-ից հետո Հայաստանն ու Լեռնային Ղարաբաղն ապրում են միանգամայն այլ պայմաններում, այլ ռեժիմում: Ղարաբաղաադրբեջանական սահմանին հարաբերական հրադադար է, որը, սակայն, ցանկացած պահի կարող է խախտվել: Վերջին օրերի զարգացումները, անշուշտ, բոլորի համար հետևություններ անելու առիթ պետք է դառնան: Այդ թվում կամ գուցե առաջին հերթին՝ քաղաքական, արտաքին քաղաքական որոշումներ կայացնողների: Չորսօրյա պատերազմը ցույց տվեց, որ իրականում Հայաստանի ու Լեռնային Ղարաբաղի միակ ռազմավարական դաշնակիցն առաջնագծում կանգնած հայ զինվորն է:
Ապրիլի լույս 2-ի գիշերն ադրբեջանական զինված ուժերը ղարաբաղաադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով` օգտագործելով ծանր զինտեխնիկայի բոլոր միջոցները, նախահարձակ գործողություններ ձեռնարկեցին Լեռնային Ղարաբաղի զինված ուժերի, ինչպես նաև՝ խաղաղ բնակավայրերի ուղղությամբ` պատճառելով մարդկային կորուստներ: Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանության բանակը հակահարված տվեց հակառակորդի ուժերին, որը կրեց զգալի նյութական և մարդկային կորուստներ: Տեղի ունեցածից անմիջապես հետո հնչեցին գնահատականներ, որ 1994 թվականի հրադադարից հետո սա առաջին դեպքն էր, երբ ադրբեջանական զինուժն օգտագործում էր գրեթե ողջ ծանր զինտեխնիկան, այդ թվում՝ ռազմական ավիացիան: Արդյոք կարո՞ղ է վերսկսվել պատերազմը:
Այսօր «Եռաբլուրում» տեղի ունեցավ հակառակորդի գնդակից զոհված մայոր Հայկ Թորոյանի հուղարկավորության արարողությունը: Հայկը զոհվել է Մատաղիսի պաշտպանության ժամանակ: Նա 30 տարեկան էր, ընտանիքի միակ տղան:
Այսօր Կոնդի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում տեղի ունեցավ զոհված զինծառայող Արմենակ Ուրֆանյանի հոգեհանգստի արարողությունը: Արմենայի մայրիկի հետ աշխատած կանանցից մեկը պատմեց, որ 4-րդ հրաձգային վաշտի հրամանատար, կապիտան Ուրֆանյանը պայմանագրային զինծառայող էր, օգոստոսին ավարտվելու էր պայմանագրի ժամկետը:
«Սասուն ջան, պետք է վստահ լինես, որ մենք շարունակելու ենք քո և քո ընկերների սուրբ գործը: Հանգչիր խաղաղությամբ, հայրենիքի զինվոր»,- ասաց Սերժ Սարգսյանը:
Երևանի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում տեղի ունեցավ զոհված զինծառայող Սասուն Մկրտչյանի հրաժեշտի արարողությունը: Եկեղեցին բազմամարդ էր. նրան վերջին հրաժեշտը տալու էին եկել ոչ միայն նրա հարազատները, ընկերներ, այլև բազմաթիվ այլ քաղաքացիներ:
Խումբը տեսագրել է ՀՀ առաջին նախագահի առանձնատունը, դրա մատույցները: Ինչպես նաև ՀՀ երկրորդ նախագահի գործունեության վայրի հետ կապված ուսումնասիրություններ են իրականացվել: «Խումբը նաև փորձել է վերահսկել ՀՀ գործող նախագահի թիկնազորի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպման հանգամանքները, փորձել է տեղեկություններ հավաքել՝ պարզելու համար, թե այդ աշխատանքներն ինչ միջոցներով են իրականացվում, ինչպես են կազմակերպվում»: