Եղբայրնե՛ր, ձեզ համար այս բանը օրինակ բերեցի իմ անձով և Ապողոսի անձով, որպեսզի մեզնից սովորեք ավելի բան չիմանալ, քան ինչ որ կա Գրվածքներում, որպեսզի ոչ մի մարդ, ավելի քան ընկերը, չգոռոզանա ընկերոջ վրա (Ա Կորնթ. Դ 6)։
Մարդն ի՞նչ է փնտրում երկնքում․ ուրախություն ու երջանկություն։ Նա փնտրում է հավիտենականը՝ ամենքից ու ամեն ինչից հեռու, ցանկանում է ուրախություն գտնել Աստծու մեջ։ Աստված խորհուրդ է, լռություն։
Իմ ժողովուրդը նմանվեց նրան, ով իմացություն չունի. քանի որ դու մերժեցիր իմացությունը, Ես էլ քեզ կմերժեմ (Օսեե Դ 6)։
Թող որ Ինքը՝ Աստված, Իր Որդու պատկերը դրոշմի մեր հոգիներում և Նրա համբերատար, քաղցր, աննախանձ ու ինքնազոհ սերն ունենալու կամքը շնորհի մեզ Իր փառքի և Եկեղեցու պայծառության համար:
Մի անգամ հայր Պորֆիրիոսին հարցրի․ «Հա՛յր սուրբ, հոգեկան-մարմնավոր ձգտումը, որ առաջանում է կնոջ ու տղամարդու միջև, դիվակա՞ն ծագում ունի»։ Նա խուսափողաբար պատասխանեց․
Քրիստոնեության վաղ շրջանում, երբ քրիստոնյաները դաժան հալածանքների էին ենթարկվում, շատերը գերադասեցին մեռնել, քան դավաճանել հավատի այն սկզբունքներին, որ մարդկությանն ավանդել էր մարդացյալ Աստված` Քրիստոս:
Եթե մարդ սատանային է լսում՝ խորամանկությամբ ու նենգությամբ է ապրում, ապա Աստված չի օրհնում նրա աշխատանքը: Այն, ինչ մարդիկ խորամանկությամբ են անում՝ չի հաջողում: Կարող է թվալ, թե նենգ մարդկանց գործը բարգավաճում է, բայց վերջիվերջո փլուզվելու է: Յուրաքանչյուր գործում ամենակարևորն Աստծու օրհնությանը ձգտելն է, Նրան մերձենալը: Եթե մարդ ճշմարտությամբ է ապրում, ապա Աստված նրա կողմից է: Իսկ եթե նաև գոնե մի փոքր ձգտում ունի առ Աստված, ապա հրաշքներ են տեղի ունենում: Ըստ Ավետարանի ապրելով՝ մարդ Քրիստոսի հետ է ապրում և աստվածային օգնություն ստանալու իրավունք ունի:
Օրինակ վերցնենք նավաստիներից, երբ փոթորիկ է բարձրանում, նրանք պայքարում են ալիքների դեմ՝ սպասելով հանգիստ եղանակի, իսկ երբ խաղաղ է ծովը, նրանք պատրաստվում են փոթորկի: Նրանք միշտ զգոն են, որպեսզի հանկարծահաս փոթորիկը նրանց անպատրաստ չգտնի և նավը չխորտակի: Այդպես պետք է վարվել, երբ փորձություն ու դժվարին իրավիճակ է, Աստծուց ակնկալենք թեթևացում և օգնություն, որպեսզի մեզ չընկճի այն միտքը, թե այլևս փրկության հույս չկա»:
Սերը զորացնենք համբերատարությամբ և քաղաքավարի քաղցրաբարոյությամբ, ու սիրո Աստված պիտի պարգևի մեզ մեր ցուցաբերած համբերատարության և քաղցրաբարոյության հատուցումը, քանի որ այդպիսի կենցաղավարությամբ մենք ինքներս մեզ կանգնեցնում ենք Տիրոջ ոտքերի ու գահի առջև՝ «իր անհամար մեղքերը կներվեն սրան» պատգամին արժանանալով, քանի որ մենք նույնպես տրամադիր կլինենք կամ առնվազն խոստում կտանք ուգժին սիրելու։
«Այսուհետև, եղբայրնե՛ր, ինչ որ ճշմարիտ է, ինչ որ պարկեշտ, ինչ որ արդար, ինչ որ անարատ, ինչ որ սիրելի, ինչ որ բարեհամբավ, առաքինի և գովելի, ա՛յն մտածեք»։ Փիլիպեցիս 4:8
Երբեմն մեր կյանքի իրադարձությունները, խնդիրներն ու դրանց լուծումները վերագրում ենք մեր կատարած քայլերին։ Սակայն ոչ միշտ է այդպես, քանի որ մեր շատ ու շատ արարքների հիմքում ոչ թե մեր կատարածն է, այլ չկատարածը:
Մյուս խոչընդոտը, որը թույլ չի տալիս, որ Աստծու խոսքն արմատավորվի մարդկանց սրտերում և պտղաբերի, խստասրտությունն է: Հիսուս Քրիստոս խստասիրտ մարդկանց նմանեցնում է քարերի. «Եվ ուրիշ մի մաս ընկավ ապառաժի վրա. երբ բուսավ, չորացավ խոնավություն չլինելու պատճառով» (Ղուկ. Ը 6): Ինչպե՞ս է մարդը դառնում քարի նման: Մեղքի մեջ հարատևելով: Իմաստունն ասում է. «Ամբարիշտն արհամարհում է չարիքները, երբ հասնում է դրանց խորքերը» (Առակ. ԺԸ 3), այսինքն` երբ մարդը վարժվում է անօրեն գործերի, չի լսում ո՛չ խղճի խայթոցները, ո՛չ էլ քարոզիչների հանդիմանությունները:
Երբ ես մտքիս աչքերը Գրքերի խորհրդով վեր բարձրացրի` տեսնելու շնորհների գիտության անքննելի խորքը, բացեցի սիրտս` հավաքելու ներսում դժվար տեսնվածը և քննելու, տեղեկանալու և հասու լինելու նրա գիտության խորքին, իմ տկար մտքի հասողությունից դուրս մնացածն այնպես զարհուրեցրեց ինձ, որ կարծես թե այն ճանաչելու համար պատրաստ էի մոռանալ այն գիտությունը, որը ստացա բացելու պահին:
«Եթե հարություն առաք Քրիստոսի հետ, ապա փնտրեցե՛ք վերին բաները, այնտեղ, ուր Քրիստոս նստած է Աստծու աջ կողմը»:
Թող ոչ ոք չտեսնի ու չհասկանա ձեր սրտի մղումները Աստծուն ծառայելու հարցում։ Թող ամեն ինչ ծածուկ, խորհրդավոր լինի, ինչպես ճգնավորների մոտ։ Հիշո՞ւմ եք, թե ինչ էի պատմում ձեզ սոխակի մասին։ Նա երգում է անտառում, լռության մեջ։ Մի՞թե որևէ մեկը լսում է նրան, որևէ մեկը՝ գովաբանում։ Ոչ ոք։ Ի՜նչ հիանալի երգեցողություն է անապատում։ Տեսե՞լ եք, թե ինչպես է ուռչում նրա կոկորդը։
Քրիստոսի մասին մարգարեություններ խորագրով առաջին հոդվածում ծանոթացանք Հին Կտակարանում հիշատակված որոշ մարգարեությունների՝ Բանն Աստծու մարմնացումը, կույսից ծնվելը, Բեթղեհեմ ծննդավայրի մարգարեությունը, մոգերի երկրպագության և ընծաներ մատուցելը, Եգիպտոս փախչելը, Բեթղեհեմի մանուկների սպանությունը, մկրտությունը, առակներով խոսելը, Բարի հովիվ կոչվելը, Տեր կոչվելը, Քրիստոսի նախանձախնդրության մարգարեությունը:
«Աննշան իրադարձություններից բարկանալը հատուկ է փոքրոգի մարդկանց: Բարկացողը չարի խաղալիք է և դևերի արհեստանոց: Ով ցանկանում է նվաճել բարկացողին, թող վեհանձնությամբ կրի վիրավորանքները և շատ փոփոխություններ կտեսնի, իսկ եթե զայրույթից պարտված՝ փորձի հակառակորդին ետ մղել հավասար զենքով, ապա կտեղափոխվի անվերջանելի պատերազմի մեջ» (սբ. Հովհան Ոսկեբերան):
Եկեղեցու խորհուրդները այն սրբազան արարողություններն են, որոնց ընթացքում անտեսանելի կերպով տրվում են Սուրբ Հոգու շնորհները՝ մարդուն միավորելով Քրիստոսի և Եկեղեցու հետ:
Մյուռոնի մասին խոսելիս հաճախ գործածում ենք ՍՐԲԱԼՈՒՅՍ մակդիրը, որն առաջին անգամ հայ մատենագրության մեջ կիրառել է Ս. Գրիգոր Նարեկացին իր անմահ «Աղոթամատյանի» 93-րդ գլխի խորագրում. «Մեկնողական աղոթք Մյուռոնի Սրբալույս Յուղի մասին»: Նարեկի այս գլուխն ամբողջությամբ նվիրված է Մյուռոնի հոգևոր խորհրդի բացատրությանը:
Ապրիլի 14-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հայրապետական տնօրինությամբ կարգալույծ է հռչակվել Տ. Կիրակոս քահանա Աղոսյանը:
Պսակը Հայ Եկեղեցու յոթ խորհուրդներից մեկն է, որը հաստատվել է Աստծո կողմից դեռևս դրախտում: Պսակի խորհրդով այր ու կին ընտանիք կազմելու նպատակով միավորվում են` դառնալով մեկ ամբողջություն ու ստանալով Սուրբ Հոգու շնորհները:
Ողջունելուց և հրաժեշտի պահին «բարև ձեզ» և «ցտեսություն» արտահայտությունների փոխարեն ասում են.
Եթե հոգին փչանա ու արժանի չլինի Քրիստոսի սիրուն, Քրիստոս կդադարեցնի հարաբերությունները նրա հետ, քանի որ չի ցանկանում, որ «հաստամորթ» հոգիներ լինեն Իր կողքին․․․
Յուրաքանչյուր քրիստոնյա պատերազմի մեջ է չարի դեմ։ Կարևորն այն չէ, սակայն, թե ում դեմ ենք պատերազմի մեջ, այլ թե ու՞մ ունենք մեր կողքին, ո՞վ է մեր ապավենը։ Ամենակարող Աստված Ի՛նքն է մեր կողքին կանգնողը, Ի՛նքն է մեր ապավենը։ Սատանան կարող է, բայց Աստված ամենակարող է։
Թեպետ Աստծո ծրագիրն է գեղեցիկ ապագա շնորհել մարդուն, փրկել և ազատել նրան, բարի գործել նրա համար, սակայն, եթե մարդը համառի իր անզեղջ ընթացքի մեջ մնալ, ապա այդ կերպ կխաթարվի մարդ-Աստված հարաբերությունները։
Ամենամեծ բարիքը, որ Աստված մեզ տվեց, կյանքն է: Աստված մարդուն տվեց մտածելու, խոսելու և գործելու կարողություն: Բանականությունն աստվածային ստեղծագործության կարևորագույն նշույլն է, այն Աստծու ներկայությունն է մարդու մեջ: Տիեզերքում միայն մարդն է մտածում և խոսքն է, որ մեզ մարդ է դարձնում: Խոսելով՝ մենք Աստծու աշխարհի մի մասն ենք դառնում:
Տեսա՞ք անցյալ կիրակի օրը պատերազմն ու հաղթությունը. սատանայի պատերազմն ու Քրիստոսի հաղթությունը, տեսա՞ք՝ ինչպես գովվեց ապաշխարությունը, և բանսարկուն չդիմացավ հարվածներին, այլ սարսափեց ու զարհուրեց: Ինչո՞ւ ես վախենում, ո՛վ բանսարկու, և ինչո՞ւ ես հեծում, ինչո՞ւ ես տագնապում, երբ գովվում է ապաշխարությունը: Այո՛, ասում է, հիրավի տանգնապում եմ, նեղվում ու խռովվում: Ինչո՞ւ, ասա՛ ինձ, ո՛վ բանսարկու: Որովհետև ապաշխարությունը հափշտակեց ու հանեց ինձնից իմ մեծ զենքը: Ո՞ր զենքը: Պոռնիկին, մաքսավորին, հայհոյողին, ավազակին:
Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոնը կոչվում է նաև Զատիկ, որը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից և վերադարձ առ Աստված: Զատիկը Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցու 5 տաղավար տոներից մեկն է: Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից և մահից հետո` երեկոյան, բարեպաշտ մարդիկ Նրա մարմինը իջեցրին խաչից և դրեցին վիմափոր գերեզմանի մեջ՝ փակելով մեծ քարով:
Հինգ տաղավար տոներից Սուրբ Զատիկը քրիստոնյայի կյանքում կարևոր և մեծագույն տոն է: Այն մեծ ուրախությամբ նշվում է Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարությունից ի վեր, որը Քրիստոսի կողմից մեզ պարգևած հաղթանակն է. Նա Իր մահով ջախջախեց մահը:
