Որպես կանոն՝ երեխան վախենում է քնել, քանի որ լռության և դադարի մեջ արթնանում են տագնապն ու անհանգստությունը, որոնք կապված են ինչ-որ իրադարձությունների և ապրումների հետ, որոնք երեխան չի նկատում՝ ցերեկային լեցուն առօրյա ունենալու պատճառով:
Երբ մենք ծնվում ենք, մենք ազատ ենք: Մեզ ոչ ոք ու ոչինչ պետք չէ երջանիկ լինելու համար: Երեխան ինքն իր հետ շատ լավ է զգում իրեն: Բայց հետո մենք սկսում ենք մեծանալ: Մանկությունը մարդու կյանքի ամենանշանակալից շրջանն է: Մեզ հետ այդ շրջանում տեղի ունեցող բոլոր իրադարձություններն իրենց դրոշմն են դնում մեր հետագա ողջ կյանքի վրա:
1. Երազանքները կամ պետք է խելացնոր լինեն, կամ անիրական, այլապես դրանք պարզապես վաղվա պլաններ են:
Պատկերացրեք այսպիսի տեսարան: Դուք քիթ քթի կանգնած եք մի մարդու դիմաց, ով տառացիորեն եռում է զայրույթից ու գոռում ձեզ վրա, և ամենը, ինչ դուք ուզում եք անել, նրան նույն կերպ պատասխանելն է: Խնդիրը միայն այն է, որ այդպիսով դուք ոչ մի կերպ չեք շտկի իրավիճակը:
Հավանաբար մեզնից շատերը կցանկանային ծնվելիս նվեր ստանալ մի տեղեկատու, որը հետագա մեր ողջ կյանքի ընթացքում կօգներ մեզ ապրել անհոգ և երջանիկ: Բայց, ցավոք, մենք ամեն ինչ ստիպված ենք լինում ճանաչել և իմանալ սեփական փորձով, եթե պատրաստ չենք լսել նրանց իմաստուն խորհուրդները, ով իր կյանքում արդեն իսկ անցել է որոշակի հանգամանքների միջով:
Ինչպես և ցանկացած ուրիշ երեխաներ, հրեաների երեխաները նույնպես շրջապատված են ուշադրությամբ և հոգատարությամբ:
Ագրեսիան ուժ է, որը հատուկ է բոլոր կենդանի օրգանիզմներին: Այն կյանքի էներգիան է և, ըստ պահանջմունքի՝ շրջակա միջավայրից անհրաժեշտը վերցնելու միտում է: Այն հնարավորություն է տալիս պաշտպանել անձնային տարածքը և սեփական գոյության իրավունքը:
Մարդիկ կան, որոնց վրայից դժբախտության հոտ է գալիս: Նրանք բավականին հմայիչ են, լավ կրթություն ունեն և հաճախ շատ կարգին մարդիկ են, բայց նրանցից ուզում ես փախչել:
Մենք, իհարկե, ասում ենք «շնորհակալություն» և «խնդրեմ», սակայն դա բարեկիրթ վարվելակերպի փոքր մասն է միայն: Բավարար չէ, այնպես չէ՞: Էթիկետը նախորդ դարում չի մնացել:
Ի՞նչ է սոցիալական կյանքը և այդ կյանքի ընթացքում արտահայտվող ճգնաժամերը: Ըստ հոգեբանների, մարդը, լույս աշխարհ գալով և շրջակա միջավայրին հարմարվելով, ունենում է որոշակի ճգնաժամեր, որոնք արտահայտվում են տարիքային տարբեր փուլերում:
Հուզական այրումը միանգամից չի առաջանում, այն ունենում է իր տևական թաքնված շրջանը: Սկզբնական փուլում անձը զգում է, որ պարտականությունների հանդեպ իր ոգևորվածությունը մարում է:
Տղամարդն ու կինն ամուսնանում են կամ պարզապես սկսում են ապրել միասին, նույն հարկի տակ: Վերջապես կարելի է ամեն ինչ անել միասին՝ արթնանալ, պատրաստվել աշխատանքի գնալուն, ընթրիք պատրաստել, շանը տանել դուրս, կարդալ, ակտիվ կենսակերպ վարել կամ հանգստյան օրերին պարզապես թավալվել անկողնում:
Միանգամից ասեմ, որ ես վատ չեմ տրամադրված սիրուհիների հանդեպ: Նախ՝ որովհետև իմ ամուսինը սիրուհիներ չուներ, երկրորդ՝ ես չարակամ չեմ, և երրորդ՝ համարում եմ, որ տվյալ դեպքում հարցի հասցեատերը պետք է ամուսինը լինի, այլ ոչ թե՝ օտար կին, ով ձեզ, սիրելի կանայք, երբեք չի երդվել հավատարիմ լինել ու ձեզ հետ չի ամուսնացել:
Հուզական այրումն առկա է, երբ մարդը գտնվում է և՛ բարոյապես, և՛ ֆիզիկապես, և՛ մտավոր հյուծված վիճակում: Նման վիճակում գտնվող անձը չի կարողանում վաղ արթնանալ և անցնել մտավոր աշխատանքի:
Ներկա ժամանակահատվածում գոյություն ունեն վախերի տարբեր դասակարգումներ: Ըստ այդ դասակարգումների՝ նման հուզական կարգավիճակի բազմազանությունը կարելի է բաժանել բնական, սոցիալական և ներքին վախերի:
Հիանալի հոգեբան Ալեքսանդր Սվիյաշի մտքերին ծանոթանալով՝ կարելի է գտնել կյանքում ձեզ հուզող շատ հարցերի պատասխաններ:
Ցանկացած տղամարդու կյանքում այնպիսի կին կա, որի մասին նա ամեն անգամ հիշում է ջերմությամբ և քնքշանքով: Միայն այդ կնոջ անվան հիշատակությունը տղամարդու վրա անհասկանալի տրտմություն է բերում, անգամ, եթե նա արդեն մի քանի տարի ապրում է երջանիկ ամուսնությամբ և շատ է սիրում իր կնոջն ու երեխաներին:
Նորաստեղծ ընտանիքում զույգերը հաճախ դժգոհում են, որ իրենց ընտրյալը մինչ ամուսնությունն այլ մարդ էր, իսկ ամուսնությունից հետո՝ լիովին այլ: Արդյո՞ք նման երևույթն իրատեսական է: Ի՞նչ է իրականում կատարվում ամուսինների փոխհարաբերություններում, որ հնարավորություն է տալիս զույգերին նման եզրահանգման գալ:
Մեր իրականության մեջ բազմաթիվ դեպքեր կան, երբ զույգերն առանց միմյանց չեն կարող ապրել, սակայն, միասին լինելով հանդերձ, չգիտեն՝ ինչ է իրական երջանկությունը:
Տնային պարտականությունների հետ կապված խոսակցությունները շատ արդիական են ընտանեկան փոխհարաբերությունների ձևավորման ընթացքում: Կենցաղային վեճերը, որպես կանոն, լինելով երկրորդական՝ առաջնային դեր են գրավում զույգերի փոխհարաբերություններում՝ դարձնելով դրանք աններդաշնակ:
Շփվելով մեզ շրջապատող անձանց հետ՝ մենք ուզում ենք լավ տպավորություն թողնել, որպեսզի մարդը մեր շրջապատում իրեն հարմարավետ զգա: Բայց մեզ ոչ միշտ է դա հաջողվում, քանի որ լավ ու դրական շփման համար մենք պետք է որոշ կանոններ իմանանք:
Կանանց մեծ մասի կարծիքով՝ անզգամ կանայք (стервы) նրանք են, ովքեր մատների վրա տղամարդկանց պտտեցնում են՝ ինչպես ուզում են: Նրանք կարող են տղամարդկանց հեռացնել իրենց ընտանիքներից, երկրպագուներից, միայն իրենց հայտնի ուղիներով, թանկարժեք նվերներ են կորզում, գումար կամ այլ առավելություններ: Դրանք այն կանայք են, որոնք շահադիտական նկատառումներով են առաջնորդվում, այլ ոչ՝ զգացմունքներով, և դա անում են բավականին հաջող կերպով:
Որպես կանոն՝ ծնողները երեխաներին դաստիարակում են՝ հիմք համարելով սեփական կյանքի փորձը, ավանդույթները, ծնողական բնազդը: Նրանք հաճախ վարվում են այնպես, ինչպես հարկ են համարում: Սակայն միշտ չէ, որ ծնողի վարքն ուղեկցվում է ողջամտությամբ և հոգեբանական տեսանկյունից ընդունելի դրսևորումներով:
Վերջին ժամանակահատվածում մեր հասարակության մեջ տարածում գտավ աուտիզմ ախտանիշի քննարկումը, և բազմաթիվ ծնողներ, որևէ ինքնամփոփ վարքային դրսևորում կամ զարգացման մի փոքր հապաղում նկատելով, անհանգստացած դիմում են մասնագետի՝ հասկանալու համար, արդյո՞ք աուտիզմ է, թե՞ ոչ: Մինչ անդրադառնալն աուտիզմի բնորոշմանը, նախ՝ պետք է նշել, որ աուտիզմը դա դատավճիռ չէ:
Տարիքով կանանց ամենագլխավոր խնդիրն այն է, որ նրանք չեն ուզում ակտիվ լինել: Նրանք փորձում են իրենց պահել դեռահաս աղջնակների պես, քանի որ շատ են վախենում, որ տղամարդիկ կսկսեն իրենց օգտագործել:
Մարդկանց՝ հոգեբաններին դիմելու պատճառները կախված են նրանց տարիքից: Ավելի հասուն տարիքի մարդիկ հոգեբանների մոտ սովորաբար գնում են ընտանիքում չհասկացված լինելու, ինչպես նաև քրոնիկական հոգնածության և իրենց աշխատանքից հաճույք չստանալու անկարողության պատճառով:
Ես մի կին եմ, ով ամուսնալուծվել է 7 տարվա ամուսնությունից հետո: Հիմնվելով իմ փորձի վրա՝ ուզում եմ ձեզ հետ կիսվել մի քանի անկյունաքարային հասկացություններով, որոնք ես իմացա իմ ընտանեկան կյանքի ընթացքում:
«Ամենահաջողակ կանայք, որոնց ես գիտեմ, նրանք են, որոնք դեռ վաղ մանկությունից շրջապատված են շատ ուժեղ, աջակցող, ոգևորող տղամարդկանցով, դա կարող է լինել հայրը, հորեղբայրը, եղբայրը, նշանակություն չունի»:
Ամեն օր մենք բազմաթիվ ու տարատեսակ որոշումներ ենք ընդունում և հաճախ չենք էլ հասկանում, որ դրանք մեծ ազդեցություն կարող են ունենալ մեր հետագա կյանքի վրա: Կամովին կամ պարտադրված որոշումներ կայացնելով՝ մենք բոլորս էլ ինչ-որ բանով առաջնորդվում ենք:
Հոգեբանական տեսանկյունից ելնելով՝ կարելի է ասել, որ յուրաքանչյուր մարդու մոտ կա երկչոտության հաստատուն մի մաս, որն ընդհանրապես պայմանավորված չէ անձի տեսակով կամ շրջակա միջավայրով: Փորձենք հասկանալ երկչոտության էությունը և դրան խթանող պատճառները: