Պատմության մեջ անհատի դերը՝ իբրև պատմաիմաստասիրական հիմնախնդիր, վաղուց զբաղեցրել է ուսումնասիրողների միտքը[1]: Հայաստանի անկախության տարիներին անհատի դերի ընկալումը, գնահատումը և վերաիմաստավորումը բազմաթիվ փոխակերպումների են ենթարկվել, ցավոք, հաճախ՝ քաղաքական նպատակահարմարությունից ելնելով: Քաղաքական մրցակիցներին և իրավանախորդ իշխանություններին քննադատելու միջոցով ինքնահաստատվելու ավանդույթը դարձել է հասարակական առաջընթացի ու հանրային համերաշխության հասնելու խոչընդոտներից մեկը:
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը սոցիոլոգ, փիլիսոփա, կրոնագետ Վարդան Խաչատրյանն է:
«Բարդ Talk» հաղորդաշարի հերթական թողարկման շրջանակներում քաղաքական վերլուծաբաններ Արմեն Բաղդասարյանն ու Գառնիկ Գևորգյանը քննարկում են Հայաստանի շուրջ անցնող շաբաթվա ընթացքում տեղի ունեցած կարևոր արտաքին քաղաքական իրադարձությունները, Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները սրելու ՀՀ իշխանությունների նոր քայլերն ու Արևմուտքի կողմից Հայաստանի ուղղությամբ ակտիվացած ուղերձները, այդ համատեքստում Ադրբեջանի հետ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման հնարավորություններն ու ռիսկերը։
Փաշինյանի ձևակերպումները, առաջին հերթին, իհարկե, արդարացնում են դեռևս 2020-ից Ադրբեջանի իշխանությունների բոլոր գործողությունները Հայաստանի և Արցախի հանրապետությունների նկատմամբ։ Այսինքն, ձևակերպումներից կարելի է ենթադրել, որ փորձ է կատարվում արդարացնելու Ադրբեջանի գործողությունները, թե իբր իրենք տառապյալ են եղել, և այս տարիների մեր տառապանքները դրա փոխհատուցումն են, ավելին՝ դա դեռ պետք է շարունակվի։ Մանավանդ, եթե երեսուն տարվա մասին ձևակերպում է հնչում, դա կարծես ապագայի համար կատարված հայտարարություն է։
Հունիսի 28-ին ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերով խորհրդարանական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը հարցազրույց էր տվել News.am-ին և ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից վերցրած «դոսյեն» ձեռքին պատասխանել էր «Ողջ մնալու արվեստ» (ՈՄԱ) կազմակերպության ղեկավար Վովա Վարդանովի` օրեր առաջ դարձյալ news.am-ի հետ հարցազրույցում հնչեցրած մեղադրանքներին՝ ուղղված ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը և ՀՀ ԶՈՒ ինժեներական զորքերի վարչության նախկին պետ, ԳՇ պետի տեղակալ գեներալ-մայոր Կարեն Գրիգորյանին:
Արցախի մեր հայրենակիցների թոշակների վճարման համար Հայաստանի պետական բյուջեում առկա գումարը, պարզվում է, չի բավականացնում։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են անցնող շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին։
Հայաթափումից հետո Ադրբեջանն Արցախում շարունակում է ոչնչացնել հայկական հետքն ու պատմությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Հայ-ռուսական հարաբերություններում լարվածության հերթական ալիքը բարձրացավ, երբ Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը լրագրողների հետ զրույցում ասաց՝ Ռուսաստանը Լեռնային Ղարաբաղը վերցրել է Հայաստանից և վերադարձրել Ադրբեջանին։
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Ընկերային Ծառայութեան գրասենյակի վարչական խորհրդի ատենապետ, Մասյացոտն թեմի առաջնորդ Գևորգ Եպիսկոպոս Սարոյանը Արևելեան եկեղեցիների վերատեսչութեան վերատեսուչ Կարդինալ Կլաուդիո Կուճերոթիի հրավերով այս օրերուն գտնվում է Վատիկանում, ուր մասնակցում է Արևելյան եկեղեցիների օգնության բարեսիրական հաստատությունների 97-րդ լիագումար ժողովին՝ զեկոյց ներկայացնելով արցախահայությանը հուզող խնդիրների մասին։
Ես ասում եմ միայն այսօրվա ու միայն մեր հանրապետության մասին: Չի կարելի մտածել կուսացական շահերի մասին, ամեն գնով ձգտել իշխանության, երբ դրված է մարդկանց կյանքի ու մահվան խնդիրը: Դա անչափ տագնապալի միտում է: Պատկերացրեք այն հետևանքները, եթե կուսակցական ազդեցության համար պայքարի հրդեհը քաղաքական ոլորտից տարածվի ռազմականի վրա: Նման փորձեր, ի դեպ, ձեռնարկվում են: Բաժանվելով կուսակցական ջոկատների՝ մենք ինչպե՞ս պետք է պաշտպանենք մեր սահմանները: Կուսակցական զինված ուժերը վախճանի սկիզբն են։ Մեզանից յուրաքանչյուրը պետք է ամենայն պատասխանատվությամբ գիտակցի դա: Այլապես մեզ սպառնում է Ադրբեջանի ճակատագիրը, որն այժմ բզկտվում է ներսից:
Արցախի Ազգային անվտանգության ծառայության աշխատակիցներն այսուհետ կկարողանան աշխատանքի անցնել Հայաստանի ԱԱԾ-ում։
Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի՝ Ռուսաստանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանին «փոխանցելու» մասին հայտարարությունները «բացահայտ սուտ են». այս մասին ՌԻԱ «Նովոստի»-ին ասել է Պետդումայի ԱՊՀ հարցերով կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինը։
Քիչ առաջ ԵԽԽՎ-ն քվեարկությամբ ընդունեց «Հայաստանի կողմից ստանձնած պարտավորությունների և հանձնառությունների կատարման մասին» բանաձևը։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում ԱԺ պատվիրակության ղեկավար Ռուբեն Ռուբինյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թուրքագետ, ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմական գիտությունների դոկտոր Ռուբեն Մելքոնյանն է։
Եթե հանրագումարի բերենք Քննչական կոմիտեի պատասխան գրությունը, ապա 44-օրյա պարտության մեղավորը միայն բանակն է ու զինվորականությունը: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանը՝ որպես գերագույն հրամանատար, ով օրենքով կարող է ռազմական և քաղաքական որոշումներ կայացնել և կայացրել է, մեղավոր չէ, թեպետ պատերազմը վարում է պետությունը:
Ալիևից էլ ավելի հետևողական՝ նա Հայաստանը հռչակում է որպես ագրեսոր և օկուպանտ պետություն, լեգիտիմացնում է Արցախի և Հայաստանի տարածքի զավթումները, հայերի դեմ ռազմական և ցեղասպանական հանցագործությունները։
Վստահ եմ, որ վաղ թե ուշ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ինքնորոշման իրավունքը կիրացվի ճիշտ այնպես, ինչպես 5 անգամ համաձայնեցվել ու հայտարարվել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ղեկավարների կողմից։ Ադրբեջանի իշխանությունները պարզապես սարսափում են դրանից և ճիշտ են անում՝ պիտի վախենան: Նրանք այդ վախը վերափոխում են ագրեսիայի, որն ուղղում են մարդկանց, վանքերի ու մշակութային այլ արժեքների դեմ։
Ռուսաստանը Լեռնային Ղարաբաղը չի «փոխանցել» Ադրբեջանին, ՀՀ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի ասածը բացարձակ սուտ է։ ՌԻԱ Նովոստիին այս մասին ասել է Դաշնային խորհրդի միջազգային հարցերով կոմիտեի ղեկավար Գրիգորի Կարասինը։
Գիտական հանդեսների հեղինակավոր Scopus միջազգային շտեմարանում ընդգրկված DYNAMICS OF ASYMMETRIC CONFLICT բրիտանական հանդեսում հրապարակվել է քաղաքական գիտությունների դոկտոր Տիգրան Թորոսյանի և Արաքս Վարդանյանի «Աշխարհաքաղաքական տրանսֆորմացիաների ազդեցությունը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուծման վրա. ինքնորոշո՞ւմ, թե՞ ցեղասպանություն» հոդվածը, որը թարգմանաբար ներկայացվում է ստորև։
Ռուսաստանը եկել է, հանձնել է Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանին ու վերադարձել Ռուսաստան: Այս մասին «Կառուցելով ապագան» խորագիրը կրող «ԱՊՐԻ» ֆորումի ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը փիլիսոփա, սոցիոլոգ, կրոնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Վարդան Խաչատրյանն է։
«Եթե ներկայիս ընդդիմությունը վայր դնի մանդատները, ՔՊ-ականները կկարողանան աշխատել մեկ կուսակցությունով, դա ճգնաժամ չի առաջացնի, մեկ կուսակցությունով կաշխատեն, իրենք իրենց կծափահարեն։ Փաշինյանը եթե գնա արտահերթ ընտրությունների, կդիմի նաև Թուրքիայի և Ադրբեջանի օգնությանը, որպեսզի որևէ նախկին որևէ տեղ չհայտնվի»,- ասաց Աճեմյանը։
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ առողջապահության նախարարի մամուլի քարտուղար Մարիամ Ծատրյանը պատասխանելով այս հարցերին, տեղեկացրեց, որ պայթյունի հետևանքով տուժած բոլոր պացիենտները դուրս են գրվել բժշկական կենտրոններից, սակայն նրանք շարունակում են ստանալ վերականգնողական բուժում Այրվածքաբանության ազգային կենտրոնում։
Հայաստանի կողմից Ադրբեջանին փոխանցված ականապատ դաշտերի քարտեզները ճշգրիտ չեն և ոչ բոլոր տարածքներն են ներառում, հայտարարել է Ադրբեջանի ականազերծման պետական գործակալության՝ ANAMA-ի ղեկավար Վուգար Սուլեյմանովը։
Հունիսի 22-ին Քննչական կոմիտեի հատուկջոկատային դիմակավորված ծառայողները Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության դարպասներն էին կոտրում՝ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանին սպասարկող՝ բակում կայանած մեքենան տարածքից հեռացնելու համար։
168.am-ի հետ զրույցում օկուպացված Արցախի փաստաբանների պալատի անդամ, Դավիթ Սարգսյանի շահերի պաշտպան Ռոման Երիցյանն ասաց, որ Վերաքննիչ դատարանը ոչ իրավաչափ է ճանաչել Դավիթ Սարգսյանի կալանքի որոշումը, խոսքը վերաբերում է 20 օրով կալանքին։
Հայրենիքի և ազգային արժանապատվության համար պայքարը յուրաքանչյուր քաղաքացու, բոլոր ժողովուրդների անքակտելի իրավունքն է, ուստի պահանջում ենք ՀՀ իշխանություններից զերծ մնալ բռնություն, ատելություն և թշնամանք սերմանելու նենգ ու վտանգավոր դրսևորումներից
Զեկույցը հաղորդում է, որ ընդհանուր առմամբ, 2024 թվականի գարնանային մոնիտորինգի շրջանը բացահայտել է ազդեցության ենթարկված վայրերի ամենամեծ քանակությունը 2021 թվականի գարնանից ի վեր, երբ կազմակերպությունը սկսել է մշակութային ժառանգության մոնիտորինգը Լեռնային Ղարաբաղի 2020 թվականի պատերազմից հետո։
