Տարածաշրջան

Հայ-թուրքական առանց նախապայմանների գործընթացում շոշափելի առաջընթաց չի գրանցվել․ Միրզոյան

Հայաստանի Հանրապետությունը 2023 թվականի սկզբից կառուցողականորեն և բարեխիղճ կերպով ներգրավված է եղել Ադրբեջանի Հանրապետության հետ բանակցություններում, որոնք ուղղված են եղել հարաբերությունների կարգավորմանը։ Ասուլիսի ժամանակ այս մասին ասաց Արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը՝ ամփոփելով հայ-ադրբեջանական կարգավորման գործընթացը։

Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է ԵՄ արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի երեկվա հայտարարությանն առ այն, որ «Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի վերջին հայտարարությունները` տարածքային հավակնությունների մասին, խիստ մտահոգիչ են», և որ «Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ցանկացած խախտում կլինի անընդունելի և կունենա լրջագույն հետևանքներ Ադրբեջանի հետ ԵՄ հարաբերությունների համար»:

Պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանը «Հայոց պատմություն» առարկան «Հայաստանի պատմությամբ» սահմանափակելու ԿԳՄՍ նախարարության առաջարկ-նախագիծը դիտարկում է վերջին իրողությունների համատեքստում:

Հայաստանը կարիք ունի դաշնակիցների, ոչ թե ամբողջ աշխարհի հետ թշնամանալու։ Մենք կարող ենք դառնալ կամուրջ՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ  հայ ժողովրդի մի զգալի մաս ապրում է Արևմուտքում, մի շատ մեծ մաս՝ Ռուսաստանում, Մերձավոր Արևելքում, աշխարհի տարբեր ծայրերում։ Մեկի հաշվին մյուսին լավություն անելու իրավունք չունենք։

Օրեր առաջ Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության մամուլի խոսնակ Այխան Հաջիզադեն Հայաստանի դիրքորոշումը Բաքվի հայկական ջարդերի նկատմամբ համարել է «ակնհայտ կեղծավորություն» և Հայաստանին մեղադրել հունվարյան ողբերգության մասին փաստերը խեղաթյուրելու մեջ։

Ադրբեջանը շարունակում է Լեռնային Ղարաբաղի՝ փաստացի իր վերահսկողության տակ գտնվող տարածքների շարունականան և միակողմանի բնակեցման քաղաքականությունը, ինչը հանդիսանում է նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 7-րդ կետի խախտում։

Բրյուսելում՝ ԵՄ անդամ պետությունների արտգործնախարարների հավաքից հետո Բորելն ասել է, որ Եվրամիությունը (ԵՄ) մտահոգված է Ադրբեջանի նախագահի՝ տարածքային պահանջների վերաբերյալ վերջին հայտարարություններով։

Հանդիպումից մանրամասներ դեռ չեն հաղորդվում։

Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բեռնատարների համար։ 

Ինչ վերաբերում է Ղարաբաղյան հակամարտությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ քննարկելու համար Վաշինգտոնում նախատեսված բանակցություններին, Վեդանտ Պատելը նշել է, որ առայժմ հստակ պայմանավորվածություններ չկան։

Ադրբեջանից հնչող ու ակնկալվող տարածքային պահանջների և դրանց կոշտացման ֆոնին, տարբեր մակարդակով ու ձևաչափով արձագանքներ են հնչում նաև Բրյուսելից:

Հունական «Tanea» թերթը գրել է, որ Թուրքիան պատմական վրեժ է լուծում «Զարգացման ուղի» նախագծի միջոցով, որը սկսվում է Պարսից ծոցից և տարածվում մինչև Եվրոպա՝ Կարմիր ծովի կարևոր նեղուցների բնականոն գործունեությունը խափանած հարձակումներից հետո:

Այսօր Բաքվում ստորագրվել է ռուս-ադրբեջանական 2024-26թթ. համագործակցության ճանապարհային քարտեզը։

Բոլոր նրանք, ովքեր դա այսօր անհավանական կհամարեն, կարող են հիշել՝ արդյոք հինգ տարի առաջ պատկերացնո՞ւմ էին, որ Հայաստանի ղեկավարն Արցախը ճանաչելու է Ադրբեջանի կազմում, իսկ, օրինակ, Գորիս-Կապան ճանապարհը նվիրվելու է Ադրբեջանին, կամ էլ, որ Հայոց պատմությունն իր ամբողջականությամբ դադարելու է դասավանդվել դպրոցում՝ վերանվանվելով Հայաստանի պատմություն։

ԱՄՆ-ն շահագրգռված է խաղաղության համաձայնագրի շուրջ Ադրբեջանի և Հայաստանի հետ սերտ համագործակցությամբ։ Այս մասին այսօր կայացած ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղարության մամուլի քարտուղարի գլխավոր տեղակալ Վեդանտ Պատելը։

Վրաստանի և Ռուսաստանի առևտրաշրջանառությունը 2023 թվականին կազմել է գրեթե 2,5 մլրդ դոլար, ինչը 3%-ով պակաս է 2022 թվականի ցուցանիշից։ Այդ մասին են վկայում Վրաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները։

Եվրոպայի խորհուրդը պետք է աշխատի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հասնելու համար.

Միյատովիչը մտահոգություն է հայտնել, որ այժմ աշխարհի տարբեր անկյուններում ռազմական բախումներ են, որոնց ընթացքում խախտվում են մարդու հիմնարար իրավունքները:

Անցած տարվա վերջին երեք ամսվա տվյալներով՝ Վրաստանում որպես ապաստան հայցող գրանցված է 316 անձ, որոնցից ամենաշատը՝ 61-ը, Իրանի, 50-ը՝ Թուրքիայի, 31-ը՝ Ուկրաինայի, 29-ը՝ Պակիստանի, 16-ը՝ Եգիպտոսի և 16-ը Ռուսաստանի քաղաքացիներ են։

Բրյուսելում ավարտվեց ԵՄ արտգործնախարարների խորհրդի նիստը, որի ընթացքում բազմաթիվ հարցերի շարքում քննարկվել են նաեւ Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները։

Միևնույն ժամանակ, հայտնում են, որ նշված հարցի վերաբերյալ թուրքական կողմի հետ բանակցություններ չեն եղել:

Վրաստանից թեթև ավտոմեքենաների վերարտահանմամբ Հայաստանը չորրորդն է: Ըստ Վրաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության (Geostat) 2023 թվականի նախնական գնահատականի՝ 2023 թվականին Վրաստանից արտահանվել է 2,126 մլրդ դոլարի ավտոմեքենա (107 հազար 898 միավոր), իսկ 2022-ին՝ 905,7 մլն դոլար (79 հազար 887 միավոր), ինչը 134,8 տոկոս աճ է նշանակում:

Սպառազինության ոլորտում ռուսաստանյան ընկերությունների հետ ունեցած խնդրահարույց հարցերը մեծամասամբ կարգավորվել են, սակայն մի շարք խնդիրներ շարունակում են մնալ չլուծված, «Ազատության» գրավոր հարցին ի պատասխան՝ հայտնել են Պաշտպանության նախարարությունից։

Վրաստանը 2023 թվականին Ռուսաստան է արտահանել մոտ 62,2 հազար տոննա գինի։ Դա 10,9%-ով պակաս է 2022 թվականի ցուցանիշից։ Այս մասին են վկայում Վրաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները։

Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում գերմանացի պատգամավոր Ֆրենկ Շվաբեն կոչ է արել դադարեցնել ադրբեջանական պատվիրակության լիազորությունները։ Այս մասին նշված է ԵԽԽՎ պաշտոնական կայքում տարածված հաղորդագրության մեջ։

2023 թվականի դեկտեմբերի 25-ին 168.am-ը գրել էր, որ Ռուսաստանը և Հայաստանը փորձում են փրկել ռազմատեխնիկական հարաբերությունները՝ հիմնվելով նաև երկու երկրների պաշտոնյաների հարցազրուցային հայտարարությունների վրա:

Ռուսաստանի արտաքին գործերի փոխնախարար Միխայիլ Գալուզինը դեկտեմբերի 22-ին Մոսկվայում Թուրքիայի դեսպան Թանջու Բիլգիչի հետ հանդիպմանը քննարկել է Անդրկովկասում, Կենտրոնական Ասիայում և Ուկրաինայում առկա իրավիճակը,Այս մասին նշված է ՌԴ արտաքին գործերի նախարարության տարածած հաղորդագրության մեջ։

Իտալիայի վարչապետ Ջորջիա Մելոնին հունվարի 21-ին պաշտոնական այցով գտնվել է Թուրքիայում:

Վերլուծաբանը կարծում է, որ թեև շատերն են Եվրոպայում արձանագրում, որ ՀՀ-ն կատարել է ընտրություն ի օգուտ ԵՄ-ի, սակայն համապատասխան քայլեր դրա համար չի տեսել, բացի հայտարարություններից։