Խմբագրի ընտրանի

Արծրուն Հովհաննիսյանը ներկայացնում է ռազմական իրավիճակը հակամարտության գոտում. Ուղիղ

Արաբագետ, միջազգայնագետ Արարատ Կոստանյանի կարծիքով՝ Հայաստանը պետք է միանա Եգիպտոսի, Ֆրանսիայի, Հունաստանի և Կիպրոսի ձևավորած հակաթուրքական ալյանսին:

Վերջին երկու օրերին Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանի ստորագրած հրամանագրերի և հաստատած կառավարության որոշումների համաձայն՝ մի շարք պաշտոնյաներ են ազատվել զբաղեցրած պաշտոններից:

«Ռուսաստանը համար Հարավային Կովկասի նշանակությունը ժամանակի ընթացքում կարող է նվազել»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով Ղարաբաղյան հարցի շուրջ ռուս-թուրքական շփումներին, Ռուսաստանի հետագա դիրքավորմանը՝ որպես ՀՀ ռազմավարական գործընկեր և ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող երկիր։

«Հանրապետության նախագահը մշտապես կարևորել է խոսքի ազատությունն ու դրա անխոչընդոտ իրացման հնարավորությունը»:

«Ինքս չգտա այն բացատրությունը, թե ինչու են ատոմակայանն այդքան երկար ժամանակով կանգնեցնում։ Հիմնական մտահոգությունն այն է, որ դեֆիցիտը, որն առաջանալու է դրա հետևանքով,  պետք է լրացվի ՋԷԿ-երի՝ ջերմակայանների  միջոցով, իսկ ջերմակայանների էլեկտրաէներգիան բավականին թանկ է, ամենաթանկն է, շատ ավելի թանկ, քան հիդրոկայաններինը, առավել ևս՝ ատոմակայանինը»։

Հնարավոր է, որ ինչ-որ մակարդակներում կա համակարգվածություն, խոշոր բիզնեսները միգուցե պետության հետ համագործակցությամբ են աջակցություն ցուցաբերում: Բնականաբար, մնացած ուղղություններում, այն, ինչ ես եմ տեսնում, ու մենք ենք մասնակցում ինչ-որ տարբեր պրոյեկտների՝ «Մանթաշով» գործարարների միությունով, սկզբնական փուլում էմոցիոնալ բնույթ էր կրում, ինչ ուզում էին ճակատից, այն ուղարկում էինք պարբերաբար, ամեն օր 1-2 մեքենա բեռ էինք ուղարկում, հետո մի քիչ համակարգվեց: Սկսեցինք կոնկրետ ուղղություններ վերցնել մեր հովանու ներքո ու այդ ուղղություններով աշխատել:

«Ռազմական դրության ժամանակ, հասկանալի պատճառներով, կարող են լինել խոսքի ազատության սահմանափակումներ, որպեսզի պետությունը կարողանա կառավարել  տեղեկատվական անվտանգությանն առնչվող հարցերը, սակայն, դրա հետ մեկտեղ, այդ սահմանափակումները պետք է լինեն համաչափ․ չեն կարող լինել սահմանափակումներ, որոնք անորոշ են անգամ ընկալման տեսակետից,  կամ որոնք տարակարծություններ և անորոշություններ են առաջացնում, առավելևս, որ դրանք տարածվում են անհատ լրագրողների և լրատվամիջոցների վրա»:

Բուենոս Այրեսում, առհասարակ, հարավամերիկյան շատ քաղաքներում, մասնավորապես, Արգենտինայում՝ Լա Պլատա, Նեուկեն, Ուրուգվայում՝ Մոնտեվիդեո,  Չիլիում՝ Սանտյագո, Բրազիլիայում՝ Սան Պաուլո, տեղի համայնքները զորաշարժի մեջ են պատերազմի հենց սկզբից, ինչը ենթադրում է բողոքի զանգվածային ցույցեր (հակառակ համավարակի վատ պայմանների), աշխատանք` զանգվածային լրատվական միջոցների ուղղությամբ և քաղաքական-հարաբերական նախաձեռնություններ` թե հասարակական,  թե պետական տարբեր ոլորտներում։ 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Բուենոս Այրեսի Սան Անդրես համալսարանի միջազգային հարաբերությունների և քաղաքականության պրոֆեսոր, ՀՅԴ անդամ Խաչիկ Տեր-Ղուկասյանը:

Այս իրավիճակում չի կարելի մոտենալ ընթացիկ, իներցիոն սկզբունքներով և ստանդարտ մակրոտնտեսական կանոնների ներքո: Նոր մոտեցումները պահանջում են և՛ ծախսային, և՛ եկամտային ուղղությամբ ոչ ստանդարտ լուծումներ և հարվածային մոտեցումներ: Այսինքն՝ առաջինը՝ եկամուտների մասով՝ պետական բյուջեին զուգահեռ՝ միանշանակ պետք է վերականգնվի և լիարժեք գործադրվի պրոգրեսիվ հարկման մոդելը:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հոկտեմբերի 21-ին ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում կամավորական ջոկատներ ստեղծելու և հայրենիքի պաշտպանությանը զինվորագրվելու կոչ էր արել՝ նշելով, որ այն ուղղված է մեր երկրի բոլոր քաղաքապետերին, գյուղապետերին, պետական և տեղական ինքնակառավարման բոլոր մարմիններին, այդ մարմինների ղեկավարներին, կուսակցություններին, հասարակական կազմակերպություններին, քաղաքացիական նախաձեռնություններին: Հայտարարությանը հաջորդել էին՝ ինչպես շարքային քաղաքացիների, այնպես էլ՝ մարզպետների, քաղաքապետերի և գյուղապետերի ֆեյսբուքյան գրառումները, որ հետևելով վարչապետի կոչին՝ պատրաստվում են մեկնել առաջնագիծ:

Հակառակորդը թիրախային զինված հարձակումներ է իրականացնում Արցախի խաղաղ բնակչության նկատմամբ, և, եթե ավելի վաղ խոսք էր  գնում միայն կասետային զինատեսակների օգտագործման մասին, ապա հիմա արդեն կիրառվում են զանգվածային ոչնչացման այլ զենքեր։ Ակնհայտ է, որ հակառակորդը մտադրություն ունի արգելված զինատեսակներ կիրառելով՝ Արցախի  ուղղությամբ էլ ավելի մեծ վնաս հասցնել տեղի խաղաղ բնակչությանը։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը 2 շաբաթ առաջ՝ հոկտեմբերի 21-ին, ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում կամավորական ջոկատներ ստեղծելու և հայրենիքի պաշտպանությանը զինվորագրվելու կոչ էր արել՝ նշելով, որ այն ուղղված է մեր երկրի բոլոր քաղաքապետերին, գյուղապետերին, պետական և տեղական ինքնակառավարման բոլոր մարմիններին, այդ մարմինների ղեկավարներին, կուսակցություններին, հասարակական կազմակերպություններին, քաղաքացիական նախաձեռնություններին: Երևանի քաղաքապետի մամուլի խոսնակ Հակոբ Կարապետյանն էլ իր ֆեյսբուքյան էջում տեղեկացրել էր, որ Երևանի կամավորական ստորաբաժանման կազմավորումը ընթացքի մեջ է։ Ստորաբաժանումը կգլխավորի քաղաքապետ Հայկ Մարությանը։

Ներկա պահին ՊԲ ստորաբաժանումների կողմից թշնամական դիվերսիոն խմբերի հավանական ներթափանցման ուղղություններում ընթանում են որոնողական գործողություններ: Այս ամենով պայմանավորված՝ Շուշի-Բերձոր ճանապարհի որոշ հատվածներ միայն քաղաքացիական բնակչության համար ժամանակավորապես փակ են: 

Քննչական կոմիտեի նախագահի տեղակալ Արթուր Մելիքյանի խոսքով՝ Արցախի դեմ կռվող սիրիացի վարձկան ահաբեկիչների վերաբերյալ իրենց վարույթում քննվող քրեական գործը մեծ նշանակություն ունի՝ ինչպես քաղաքական, այնպես էլ՝ իրավական առումով։

Այսօր՝ ժամը 10:30-ի սահմաններում, Բերձոր քաղաքից հարավ-արևելք ընկած ճակատային գծի հատվածում թշնամական ուժերը զրահատեխնիկայի ներգրավմամբ նախաձեռնել են հերթական հարձակումը:

Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանի խոսքով՝ Արցախում գերի ընկած սիրիացի վարձկան ահաբեկիչների առնչությամբ հարուցված քրեական գործի շրջանակներում ձեռք բերված ապացույցներից բացի, բազմաթիվ այլ տեղեկություններ ևս կան։

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանն ասաց, որ մեկ անգամ չէ ասել, որ թշնամու կարճաժամկետ ծրագրերից է Շուշիի գրավումը, որի դեպքում, ըստ թշնամու՝ վերջնականապես կարող է փոխվել ռազմական հավասարակշռությունը։

Նոյեմբերի 2-ին ադրբեջանական կողմը հրետակոծել էր նաև ՀՀ ԶՈՒ մարտական դիրքերը և Սյունիքի մարզի Դավիթ Բեկ բնակավայրը: ՊՆ-ն հաղորդել էր քաղաքացիական 1 զոհի մասին: Հրթիռակոծման հետևանքով վիրավորվել է երկու քաղաքացի: Երեկ ճեպազրույցի ընթացքում ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտնեց, թե Դավիթ Բեկ գյուղի վրա հրթիռակոծումն իրականացվել է ոչ մեծ տրամաչափի հրետանային միջոցով:

Կեսգիշերից հետո թշնամական կողմը, ռազմագործողություններին զուգահեռ, վերսկսել է խաղաղ բնակավայրերը հրետակոծելու իր ծրագիրը։

Գիշերվա ընթացքում հարաբերական կայուն լարվածությունը պահպանվել է ճակատային գծի բոլոր ուղղություններում:

Շուշիի ուղղությամբ իրականացվում են հակառակորդի հայտնաբերված խմբի շրջափակման և ոչնչացման գործողություններ:

Միջազգային ահաբեկչությունը` Սիրիայում, Լիբիայում և այլուր, իսկ այժմ էլ՝ Արցախում, գործում է Թուրքիայի հովանավորությամբ, իսկ Թուրքիան գործում է աշխարհի հովանավորությամբ ու թողտվությամբ: Միջազգային հանրությունը կանաչ լույս է վառել Թուրքիայի բոլոր քայլերի, ոտնձգությունների ու սանձարձակ երթևեկի առաջ: Վարձկան գրոհայիններ հավաքագրող և ահաբեկչական խմբավորումներ ստեղծող Թուրքիայի նախագահն այդ իսլամիստ ծայրահեղականների, կրոնական մոլեռանդների շրջանում ինքնահռչակ սուլթան ու մեծ խան է ընդունվում:

Այսօր դիմել եմ Սահմանադրական դատարան՝ ռազմական դրության հիմքով կարծիքի արտահայտման և մամուլի ազատության նկատմամբ սահմանափակումների ու վարչական պատասխանատվություն սահմանող դրույթների սահմանադրականության հարցով: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ՀՀ ՄԻՊ Արման Թաթոյանը։

«Այսինքն՝ այն, ինչ արվում է հիմա: Իսկ ընդհանուր առմամբ, կարող է զսպել նաև ռազմական գործողությունների երկարումը: Թեև մեր ռազմական փորձագետներն էլ նշում են, որ նրանք գուցե ունեն պլան Բ, բայց ըստ էության, իրենք ծրագրել են արագ պատերազմ, որը հիմա չկա, և հռետորաբանության կոշտացումը, նաև՝ ռազմաճակատում օգտագործվող սպառազինության տեսակները, խոսում են այն մասին, որ չունեն այն ցանկալի արդյունքը, որը ծրագրում էին ունենալ՝ գոնե այս ժամանակահատվածի համար»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ պատերազմի ամեն օրն աշխատում է Ալիևի իշխանության և Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության դեմ:

Արծրուն Հովհաննիսյանը ներկայացնում է մարտական գործողությունների ընթացքը. ՈՒՂԻՂ

Ներկայիս ակտիվությունը երկար պահել հնարավոր չէ, նշանակում է՝ պետք է ելք գտնել։ Ամենապարզ ելքը հարձակվող կողմի համար հայտարարելն է որոշակի հաղթանակի մասին և նստելը բանակցային սեղանի շուրջ։ Ամենապարզ սցենարն է, դրան էլ հակվում է հարձակվող կողմը։ Իրադարձությունների ողջ տրամաբանությունը դրա մասին է խոսում։ Բայց թուրքական գործոնը մեծ դեր ունի, և դրա շնորհիվ է այս ամենը երկարաձգվում, և քանի դեռ Թուրքիան աջակցում է՝ հակամարտությունը չի դադարում։ Երբ Թուրքիան հասկանա, որ իր խաղն ավարտված է կամ չի հաջողվում այն ավարտին հասցնել սեփական սցենարով՝ ստանալով անհրաժեշտ բոնուսները, որոշակի ազդեցությամբ Բաքվի նկատմամբ, այս ամենը կավարտի»,- ասաց Կոնովալովը:

Սեպտեմբերի 27-ից ադրբեջանա-թուրքական ահաբեկիչների կողմից սանձազերծված պատերազմը որոշ մարդկանց ու շրջանակների համար գիտակցական մակարդակում հեղափոխության պատճառ դարձավ:

Երևանում ՄԱԿ-ի գրասենյակի մոտ քաղաքացիները հերթական բողոքի ակցիան իրականացրեցին նոյեմբերի 3-ին՝ ընդգծելով, որ սեպտեմբերի 27-ից սկսված թուրք-ադրբեջանա-ահաբեկչական ագրեսիայից հետո ՄԱԿ-ը որևէ հստակ քայլ չի արել այդ ագրեսիան կանխելու ուղղությամբ:

168.am-ը թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանից հետաքրքրվեց, թե այս համատեքստում ի՞նչ կոնկրետ տնտեսական հետևանքների է բախվում Թուրքիան, ի՞նչ նոր հետևանքներ կարող են ակնկալվել, և արդյո՞ք Թուրքիայի տնտեսական վիճակը կանդրադառնա տարածաշրջանային ներկա զարգացումների վրա: