Ուշադիր ընթերցողը կամ ունկնդիրը, անշուշտ, լսեց կամ կարդաց, որ կորոնավիրուսային համավարակը Հայաստանում, փաստորեն, հունվար-փետրվար ամիսներից գոյություն ունի, այնինչ Հայաստանում առաջին վարակակրի մասին հայտարարվել մարտի 1-ին:
Հայաստանում հունիսի 7-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 766 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 13 130-ի:
Անկախ համավարակից ու տնտեսության կանգից՝ մեր վիճակագիրները շարունակում են կազմել ու հրապարակել իրենց հաշվետվությունները: Հիմա նրանցից ժողովրդագիրների հերթն է: Հետևաբար՝ հրապարակվել է մեր երկրի «մշտական բնակչության թվաքանակը 2020թ. ապրիլի 1-ի դրությամբ»: Հենց սկզբից արձանագրենք, որ բնակչության նվազման միտումը, ցավոք, պահպանվել է: Նախորդ հրապարակումը, ուր հաշվել էին մեր քանակը, ներկայացնում էր 2020թ. հունվարի 1-ի դրությամբ:
Միշտ կա որոշակի խնդիր, որի շուրջ պետք է համախմբվել և այդ խնդրի դեմ պայքարել: Դա վտանգավոր թեզ է, որ չի կարելի գնահատել իշխանություններին, որովհետև մենք գտնվում ենք նեղ վիճակում, խնդիրների մեջ ենք: Քննադատությունը եղած խնդիրների վերհանումն ու այլընտրանքային լուծումներ առաջարկելն է: Եթե ընդդիմությունը չի սկսում նշել ընդդիմության թույլ տված սխալները, չի սկսում քննադատել և չի ստիպում իշխանությանը վերանայել մոտեցումները, ստացվում է այնպես, որ մենք վատություն կանենք պետությանը, լավություն՝ իշխանություններին: Կարող է այսօր պատերազմ լինել կորոնավիրուսի դեմ, վաղը պատերազմ՝ աղքատության դեմ, կամ քաղցկեղի դեմ: Միշտ կա որևէ հարց, որի վերաբերյալ կարելի է ասել, թե չի կարելի քննադատել. ո՛չ, քննադատել միշտ կարելի է:
Արտակարգ դրությունը մեր երկրում ի սկզբանե հայտարարվել էր՝ արտակարգ իրավիճակով պայմանավորված, որի համար էլ, իր հերթին՝ հիմք էր հանդիսացել կորոնավիրուսի համավարակը: Եթե արտակարգ դրության ժամանակ գլխավոր գործող անձը պարետն է, ապա արտակարգ իրավիճակով պայմանավորված արտակարգ դրության ժամանակ նախարար Ֆելիքս Ցոլակյանը պետք է ամենաակտիվ դերում լիներ, ձեռնարկեր արտակարգ իրավիճակի վերացմանը միտված գործուն քայլեր:
Այսօր շատ դժվար է ասել, թե եղանակի տաքացումն ինչպես կազդի վիրուսի տարածման վրա։ Մենք ունենք երկրներ, որտեղ եղանակը բավական տաք է, և վիրուսի հանդիպման դեպքերն էլ քիչ են, բայց կան նաև երկրներ, որտեղ, չնայած տաք եղանակին, վիրուսն էլ արագ տարածվում է։
Կարծում եմ՝ Վրաստանի դեպքում քաղաքական սահմանափակումներ Հայաստանը չունի, և վարանել չի կարելի։ Վրացական խողովակով Հայաստանին կարող է աջակցություն հասնել նաև Արևմուտքից։ Սա չափազանց կարևոր եմ համարում ներկայումս մեր ողջ տարածաշրջանի, հատկապես՝ Հայաստանի համար, որն ունի փակ սահմաններ, կենսական նշանակություն ունի բոլոր երկրների համար տրանսպորտի, հաղորդակցության վերականգնումը, կարևոր է տնտեսության զարգացումը, տուրիզմը և այլն։
Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանն իր ֆեյսբուքյան էջում տեսանյութ է հրապարակել՝ «Թշնամիների հետ պայմանավորվողը. երկիրը դժոխքի վերածած անսկզբունք ապիկարը» մակագրությամբ:
Ատամնաբուժության մեջ վերջին տարիներին բավական մեծ տարածում է գտել մետաղակերամիկան, որը բաղկացած է միմյանց սերտաճած կերամիկական և մետաղական մասնիկներից և համարվում է ատամների լավագույն փոխարինիչներից մեկը: Մետաղակերամիկայում օգտագործվող մետաղական մասնիկները կամ համաձուլվածքները, օրինակ, Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում, Ռուսաստանում, կարող են օգտագործել միայն այն դեպքում, երբ համապատասխանում են որոշակի ստանդարտների: Եվրոպայում այդ ստանդարտը ISO 22764:2006-ն, ԱՄՆ-ում՝ FDA-ը, ՌԴ-ում՝ ГОСТ Р ИСО 22674-ը:
Ըստ 168.am-ի խիստ հավաստի աղբյուրի՝ հանրային վերահսկողության այս յուրատիպ ֆլեշմոբին մասնակից է դարձել նաեւ Շիրակի նախկին մարզպետ, այժմ՝ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը:
Ի պատասխան մեր հարցի՝ ՀՅԴ Գերագույն Մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանն ասաց. «Նախ՝ արձանագրենք, որ ԲՀԿ քաղխորհրդի նիստում Գագիկ Ծառուկյանի՝ երկրում ստեղծված վիճակի և իշխանության ձախողման վերաբերյալ հնչեցրած գնահատականները գրեթե չեն տարբերվում մեր գնահատականներից, որոնք բազմիցս, նախորդող ընթացքում ամրագրվել են ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի քաղաքական հայտարարություններում և հրապարակային արժևորումներում: Ինչ վերաբերում է համախմբման կոչին և համագործակցությանը, ապա հարկ է փաստել, որ այն պետք է բխի երկրի առջև ձևավորված սպառնալիքները դիմագրավելու հրամայականից»,- ասաց Սաղաթելյանը:
Կառավարությունը հունիսի 5-ի նիստում հերթական անգամ չզեկուցվող հարցերից մեկով ընդունել է որոշում հերթական անգամ մեկ անձից կատարվող գնման գործընթացի վերաբերյալ։
«Փաշինյանի երբեմնի դաշնակիցներն աստիճանաբար երես են թեքում նրանից։ Եթե կարճ ժամանակ առաջ նրանից հեռացավ պարոն Վանեցյանը, որը հենց նույն Փաշինանի կողմից նշանակվեց Ազգային անվտանգության ծառայության տնօրեն և ստացավ գեներալ-մայորի կոչում, հետո Փաշինյանից հեռացավ Էդմոն Մարուքյանը, հիմա էլ, փաստորեն, հեռանում է պարոն Ծառուկյանը։ Մենք տեսնում ենք, որ արդեն դաշնակիցներն են երես թեքում Փաշինյանի հակապետական քաղաքականությունից և հրապարակային համախմբման կոչ անում, ու հենց այստեղ է, որ պետք է պարզապես կրկնեմ՝ տարոսն «Իմ քայլը» խմբակցությանը։ Կարծում եմ՝ այդ խմբակցությունում կան մարդիկ, որոնց համար Հայաստանի ապագան ու փրկությունը պոպուլիզմի ճիրաններից երկրորդական չեն»,- ասաց Էդուարդ Շարմազանովը։
«Ես չեմ պատկերացնում, օրինակ՝ որևէ այլ կառավարություն, որ սրանից ավելին կարողանար անել. մարդիկ ասում են՝ փողեր բաժանեք ժողովրդին, վարկեր մարեք: Մենք այնպիսի երկիր ենք ժառանգել նախորդ իշխանություններից… Այ, եթե, օրինակ, էս կորոնավիրուսը լիներ մեր իշխանության գալուց 5-10 տարի հետո, մենք կարող էինք երկիրը մտցնել խորը կարանտինի մեջ, փողեր բաժանել, վարկեր մարել, բայց քանի որ ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվող երկիր ենք ժառանգել, և դրանից 1.5-2 տարի հետո այս վիրուսն ի հայտ է գալիս, մենք պարզապես չենք կարող մեզ էդպիսի բաներ թույլ տալ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Հ. Հակոբյանը:
Սուրենավանի միջնակարգ դպրոցի 11-րդ դասարանցիների միջոցառումն ավարտվեց իրենց դասղեկի՝ Հասմիկ Աբրահամյանի, դպրոցից հեռանալով: Երկու օր առաջ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն իր ֆեյսբուքյան էջում տեղադրել էր աշակերտների, ծնողների և ուսուցչուհու մասնակցությամբ մի հավաքի լուսանկար։ Դրանից հետո ուսուցչին ու դպրոցի տնօրենին հրավիրել էին Արարատի մարզպետարան ու պատասխանատվության ենթարկել: 168.am-ի հետ զրույցում Սուրենավանի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Վալյա Ավետիսյանը մանրամասներ պատմեց կատարվածից և վստահեցրեց, որ իրենց դպրոցում հակահամաճարակային բոլոր կանոնները պահպանվել են:
Այսօր 168.am-ի խմբագրություն ահազանգ ստացանք Գայի պողոտայի 12/1 հասցեում գտնվող «ՊԱԼԱՍ» առևտրի կենտրոնի վաճառողներից, որոնք հայտնեցին, որ բողոքի ակցիա են իրականացնում առևտրի կենտրոնի շենքի դիմաց: Վաճառողները մեզ փոխանցեցին, որ խնդրում են կենտրոնի տնօրենից՝ հաշվի առնելով համավարակով պայմանավորված առևտրի աննախադեպ անկումը, ողջամիտ սահմաններում զեղչեր կատարել տարածքի համար վարձակալության հարցում։ «ՊԱԼԱՍ» առևտրի կենտրոնում առավելապես հագուստի մանրածախ առևտրի տաղավարներ են, որտեղ, ինչպես վստահեցնում էին վաճառողները, այսօր երկրում ստեղծված իրավիճակում գրեթե առևտուր չեն անում, իսկ կենտրոնի տնօրենը ոչ միայն զիջումների չի գնում, այլև պահանջում է ամբողջ ծավալով վճարել վարձավճարները, իսկ փոքր-ինչ ուշացման դեպքերում՝ հանձնարարում է անվտանգության աշխատակիցներին փակել տաղավարներն ու վարձավճարներն ուշացրած վաճառողներին էլ արգելել առևտուր անել։
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը տեղեկացնում է, որ այսօր պարետի որոշմամբ կարգելափակվեն ելքերն ու մուտքերը Գեղարքունիքի մարզի Ձորագյուղ համայնքից:
Հայաստանում հունիսի 6-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 547 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 12․364-ի:
Վերջին շրջանում ինտենսիվացել են շփումները ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ու Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի միջև։ Փաշինյան-Լուկաշենկո վերջին հեռախոսազրույցը տեղի ունեցավ հունիսի 2-ին, սակայն ուշագրավն այն է, որ դրան նախորդել էին Լուկաշենկոյի մեկնաբանությունները բելառուսական ընդդիմության շարքերում Զելենսկիների և Փաշինյանների բացակայության վերաբերյալ։
«Երբ դու զբաղեցնում ես վարչապետի պաշտոնը, երբ դու փաստացի երկրի գուխն ես, ունես բազմաթիվ այլ ռեսուրսներ՝ ինֆորմացիա ստանալու համար: Սա ցույց է տալիս, որ վարչապետը սկսում է հասկանալ, որ ինքը չի տիրապետում իրավիճակին: Արդեն շատ վաղուց վարչապետն ուղղակիորեն չի տիրապետում իրավիճակին, ինքն էլ վերջերս հայտարարեց, որ իրեն սխալ են զեկուցել, նույնիսկ խրոխտ ձայնով ասաց, որ լուրջ խոսակցություն է ունեցել թե՛ ոստիկանապետի, թե՛ ԱԱԾ տնօրենի հետ: Այսինքն՝ բավականին կոշտ խոսակցություն ունեցել է, ամենայն հավանականությամբ, այն պատճառով, որ հասկանում է՝ վաղուց ամբողջ ինֆորմացիային չի տիրապետում և հույսը դնում է սովորական օգտատերերի ուղարկած նյութերի վրա:
«Պարո՛ն նախարար, 3 ամսից ավելի է՝ այս վիրուսով տառապում է հայ ժողովուրդը, դուք պրոտոկոլ ստեղծե՞լ եք, թե այդ հիվանդին ի՞նչ բուժում պետք է նշանակեք, ե՞րբ պետք է նշանակեք, և ե՞րբ եք հասկանում՝ հիվանդը լավացե՞լ է, թե՞ ոչ։ Ես կարծում եմ, որ չկա, որովհետև եթե լիներ, հիմա առողջապահության նախարարը դա դրոշակ էր դարձրել։ Պետք է արագ դա ստեղծել, և եթե քաղաքացին մարզից է, Երևան չբերել, այդ պրոտոկոլը տալ մարզային բժիշկներին և ասել, թե ինչպես պետք է վարվել հիվանդի հետ։ Ասում են՝ անտիբիոտիկ են տալիս, բայց անտիբիոտիկը վիրուսի դեմ անզոր է։ Այդ պրոտոկոլը ստեղծելու համար պետք էր նաև միջազգային գործընկերների հետ խորհրդակցել»։
«Երկրում հասարակության ճնշող մեծամասնությունն է տեղավորվում վարչապետի մոդելավորած հիասթափվածների շարքում, բայց պետք է նկատել, որ հիասթափության անատոմիան ունի մեկ հասցեատեր, որի անունը Նիկոլ Փաշինյան է, ուստի չեմ կարծում՝ ժողովրդավար լիդերի փառքը վայելած անձը կարող է այդ աստիճան կառչած լինել աթոռից»,- նշեց Գալստյանը։
«Ամենատարբեր հաշվարկներով՝ Հայաստանում հսկայական ստվերային տնտեսություն գոյություն ունի: Նույնիսկ որոշ գնահատականներ կան, որ բյուջեի պոտենցիալը կարող էր ավելին լինել, մինչև, օրինակ՝ 400 մլրդ դրամ»:
Պետք է հաշվի առնել տարիքային գործոնը, որ անչափ կարևոր է։ Երեխայի զարգացումը երբեք ուղղագծային չէ, այն ունի իր տատանումները, զգայուն շրջանները, հոգեսեռական զարգացման տարիքային առանձնահատկությունները: Այդ տարիքում երեխան դեռ պատրաստ չէ նմանատիպ ինֆորմացիա յուրացնելու։ Բացի այդ, սեռական ոլորտի թեմաներից կարող է խոսել միայն այն մասնագետը, որն ունի համապատասխան որակավորում և մասնագիտացում։ Հակառակ դեպքում, հոնքը շտկելու փոխարեն՝ աչքն է վնասվելու։ Չմտածված քայլերի, այդ տեսակի և որակի անառողջ «լուսաբանումների» հետևանքով կարող է խաթարվել երեխայի հոգեսեռական զարգացումը՝ վաղաժամ և անառողջ սեռական հետաքրքրությունների տեսքով։
«Հիմա, փաստորեն, ասֆալտին են փռվում «հպարտ քաղաքացիները»: Ես այնպիսի պատկերացում ունեմ, որ Նիկոլ Փաշինյանի համար, նրա մտածողությամբ՝ Հայաստանի բոլոր քաղաքացիները պետք է լինեն իմքայլականներ, որոնք հլու-հնազանդ նրան ենթարկվում են և քվեարկում են նրա ցուցումով և ծափահարում են նրա հայհոյանքներին: Նա ցանկանում է, որ Հայաստանի բոլոր քաղաքացիները լինեն այդպիսին՝ իրեն հլու-հնազանդ, հպատակ:
Մի քանի օր է՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է տարածում իր ֆեյսբուքյան էջում և անգամ կոչով դիմել է քաղաքացիներին, որպեսզի իրեն ուղարկեն այդպիսի լուսանկարներ: Որքանո՞վ է դա օրինաչափ:
Քիչ առաջ «Անծիվիրուս» ֆեյսբուքյան էջում մի տեսանյութ էր հրապարակվել, որում երևում էր, թե ինչպես են ոստիկանության աշխատակիցները մի 5-6 հոգով «ասֆալտին փռում» քաղաքացուն, տեսանկարահանող անձի խոսքով՝ դիմակ չկրելու համար:
Հայաստանում հունիսի 5-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 596 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 11817-ի:
«Հայրենիք» կուսակցության նախագահ, ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արթուր Վանեցյանը Twitter-ի իր միկրոբլոգում գրառում է արել՝ անդրադառնալով այս օրերին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջում իրականացվող «արշավին»:
Առանց հիմքերի տնտեսությունը բացեցինք ու ամբողջ երկիրը դրեցինք հարվածի տակ։ Երբ համավարակի տարածման տեմպն ահագնանում էր, կառավարությունը որոշեց թուլացնել սահմանափակումներն, իբր թե տնտեսության վնասները հնարավորինս նվազեցնելու համար։ Արդյունքում՝ այսօր կանգնել ենք ավելի ծանր խնդրի առաջ։
