Սուրեն Պապիկյանի՝ «խաղաղության» զոհերի, «պահած» բանակի և Արցախ գաղտնի այցի մասին

Մարտի 17-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը իրար հետևից հաղորդագրություն տարածեց ոչ մարտական կորստի 2 դեպքի մասին։

Դրանից առաջ արդեն մի քանի օր մամուլը գրում էր Սյունիքի մարզի Ներքին Հանդ գյուղի տարածք ադրբեջանական առաջխաղացման և վրանների տեղադրման մասին:

Գյուղացիների պնդմամբ՝ ադրբեջանական կողմի դիրքից դիտարկվում են գյուղի գերեզմանոցը, խմելու ջրի ակունքները և այլն:

ՊՆ-ն հերքեց՝ ասելով, որ ադրբեջանցի զինծառայողները վերադարձել են իրենց դիրքեր, որոնք թողել էին ձմեռային ժամանակահատվածում դրանց կահավորված չլինելու պատճառով:

Մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Արման Թաթոյանը կոնկրետ ապացույցներ ներկայացրեց այն մասին, որ ՊՆ-ն ստում է:

«Ադրբեջանական զինված ծառայողները մոտ 2 շաբաթ առաջ մինչև 1 կիլոմետր հանգիստ ներխուժել են ու տեղակայվել Հայաստանի, մասնավորապես՝ Կապան համայնքի Ներքին Հանդ գյուղի տարածքում, այդ թվում` վրաններ տեղադրելով: Ավելի ճշգրիտ` խոսքը Ներքին Հանդի վարչական տարածքում գտնվող նախկին գյուղի մասին է:

Ներխուժելուց հետո ադրբեջանական զինված ծառայողները սկսել են իրենց համար դեպի «իրենց նոր դիրքը» տանող ճանապարհ կառուցել, այդ թվում` տեխնիկայի օգտագործմամբ: Աշխատանքները դադարեցրել են միայն վերջին մի քանի օրվա եղանակային պայմանների, մասնավորապես` ձյան պատճառով»,- հայտնել էր Թաթոյանը: Իսկ ավելի ուշ ներկայացրել էր ՀՀ ինքնիշխան տարածք ադրբեջանական 4 ներխուժման փաստ:

Ինչևէ, ըստ ՊՆ հաղորդագրության, մարտի 17-ին Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն այցելել է Սյունիքի մարզ, Հատուկ բանակային կորպուսին ենթակա զորամաս և խիստ տոնով անդրադարձել վերջին օրերին զորամիավորման ենթակա զորամասերում արձանագրված միջադեպերին, նշել, որ տեղի ունեցածը որոշ ստորաբաժանումներում կարգապահության, ինչպես նաև առանձին զինծառայողների բարոյահոգեբանական ոչ պատշաճ մակարդակի հետևանք է: Հիշեցնենք, որ կորպուսի հրամանատարը գեներալ Արտակ Բուդաղյանն է:

Աշխատանքային այցի ընթացքում Սուրեն Պապիկյանը եղել է նաև Ներքին Հանդ համայնքին հարակից սահմանագոտում, որտեղ զորամիավորման հրամանատար, գեներալ-մայոր Արտակ Բուդաղյանը ներկայացրել է տվյալ հատվածում առկա իրավիճակը: Այսինքն, Պապիկյանը, որը հրամանատարությանը թեկուզև հիմնավոր մեղադրում է պարտականություններում թերանալու մեջ, չի բարեհաճում այցելել Ներքին Հանդ, լսել գյուղացիներին և սեփական աչքով տեսնել ադրբեջանական կողմի առաջխաղացումը կամ վերադարձը դիրքեր: Նիկոլ Փաշինյանի սիրելի և վստահելի կուսակիցն առաջնորդվում է շեֆի գործելաոճով՝ աջուձախ բոլորին մեղավոր են հանում, բացի իրենցից:

Իսկ Սուրեն Պապիկյանի պաշտոնավարման օրոք ունեցել են և՛ մարտական, և՛ ոչ մարտական, և՛ գերիներ, և՛ տարածքային կորուստներ: Ներկայացնենք մի քանի փաստ՝ հիմք ընդունելով ՊՆ հաղորդագրությունները:

Փաշինյանի «խաղաղության» դարաշրջանի մարդկային և տարածքային կորուստները Սուրեն Պապիկյանի օրոք

19 նոյեմբեր, 2021: Նոյեմբերի 16-ին, ՀՀ արևելյան ուղղությամբ ադրբեջանական ԶՈՒ ստորաբաժանումների հարձակման հետևանքով ծավալված մարտերի ընթացքում հայկական կողմը, այս պահի տվյալներով, ունի 6 զոհ.

1990թ. ծնված, ավագ լեյտենանտ Տարոն Ջիվանի Սահակյան, պայմանագրային զինծառայողներ՝ 1991թ. ծնված, կրտսեր սերժանտ Մերուժան Արթուրի Հարությունյան, 1990թ. ծնված, շարքային Գուրգեն Աշոտի Սարգսյան, 1998թ. ծնված, կրտսեր սերժանտ Արթուր Ջիվանի Մարտիրոսյան, 1980թ. ծնված, շարքային Դավիթ Հելբերտի Ամիրյան։ Եվս մեկ զոհված զինծառայողի ինքնություն դեռ պարզվում է։ 

Նշենք, որ մարտերին զուգընթաց՝ ՀՀ Ազգային ժողովի Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Էդուարդ Աղաջանյանը հայտնել էր հայկական կողմի՝ առնվազն 15 զոհ ունենալու, իսկ «Հայկական ժամանակը» դրանից առաջ գրել էր 10 զոհի մասին:

Ավելի ուշ պարզվեց, որ Ադրբեջանի զինված ուժերի զինծառայողների կողմից ՀՀ Սյունիքի և Վայոց Ձորի մարզերի մարտական հենակետերի ուղղությամբ հարձակման հետևանքով կորցրել ենք մոտ 10 դիրք, ունեցել մի քանի տասնյակ գերի:

22 նոյեմբեր, 2021: Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 18։10-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի, մասնավորապես՝ Գեղարքունիքի մարզի Նորաբակ գյուղի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով մահացու հրազենային վիրավորում է ստացել ՀՀ ՊՆ N զորամասի ժամկետային զինծառայող, շարքային Սուրեն Յուրիկի Սաֆարյանը (ծնվ. 2002թ.)։

10 դեկտեմբեր, 2021: ՀՀ արևելյան ուղղությամբ (Գեղարքունիքի մարզ) Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումների ձեռնարկած նախահարձակ գործողություններին դիմակայելու ընթացքում զոհվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի ժամկետային զինծառայող, շարքային Վահե Վաղարշակի Մանասերյանը (ծնվ. 2002թ.)։ Վեց զինծառայողի վիճակ այդ պահին գնահատվել է ծանր, մյուս երկուսինը, համապատասխանաբար, միջին և թեթև։

11 հունվար, 2022: Հունվարի 11-ին հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան ուղղությամբ ադրբեջանական ստորաբաժանումների իրականացրած սադրանքի հետևանքով զոհվել են ՀՀ ՊՆ N զորամասի զինծառայողներ, շարքային Արթուր Արտյոմի Մխիթարյանը (ծնվ. 2002թ.) և կրտսեր սերժանտ Ռուդիկ Ռաֆիկի Ղարիբյանը (ծնվ. 2002թ.)։

12 հունվար, 2022: Հունվարի 11-ին հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան ուղղությամբ ադրբեջանական ստորաբաժանումների իրականացրած սադրանքից հետո սկսված ինտենսիվ փոխհրաձգության գոտում, նույն օրը, կեսգիշերին հայտնաբերվել է ՀՀ ԶՈւ զինծառայող` շարքային Վահան Վաչագանի Բաբայանի (ծնվ. 2003թ.) մարմինը` մահացու հրազենային վիրավորումով:

Վիրավոր երկու զինծառայողների վիճակը կայուն է, նրանց կյանքին վտանգ չի սպառնում:

Հունվարի 11, 2022: Հունվարի 11-ին, ժամը 15։15-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ են բացել Գեղարքունիքի մարզի Վերին Շորժայի հատվածում տեղակայված հայկական մարտական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով մեկ զինծառայող ստացել է միջին ծանրության հրազենային վիրավորում։

Եվս երկու զինծառայող վիրավոր է, նրանց կյանքին վտանգ չի սպառնում։

7 մարտ, 2022: Մարտի 7-ին, ժամը 12։40-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները նշանառու կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևմտյան հատվածում տեղակայված հայկական մարտական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով հրազենային վիրավորում է ստացել ՀՀ ԶՈՒ երկու զինծառայող։

Նրանցից մեկը, ՀՀ ՊՆ N զորամասի պայմանագրային զինծառայող, սերժանտ Հրաչ Արամի Մանասարյանը, հիվանդանոց տեղափոխվելու ճանապարհին մահացել է։

Բանակում Սուրեն Պապիկյանի օրոք ոչ մարտական կորուստները

Բացի վերջին օրերի վերևում նշված դեպքերից, հիշեցնենք.

24 նոյեմբեր, 2021: Նոյեմբերի 24-ին, ժամը 14։50-ի սահմաններում, հայ-ադրբեջանական սահմանի հյուսիսարևելյան հատվածում տեղակայված մարտական հենակետում հայտնաբերվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի ժամկետային զինծառայող, շարքային Սուրեն Ռոմանի Ավետիսյանի (ծնվ. 2001թ.) դին՝ գլխի շրջանում մահացու հրազենային վիրավորմամբ։ 

Ավելի ուշ պարզ դարձավ, որ զինծառայող Սուրեն Ավետիսյանի մահվան դեպքի առթիվ քննվող քրեական գործով ձերբակալվել է ծառայակիցը:

9 դեկտեմբեր, 2021: Դեկտեմբերի 8-ին, ժամը 23։50-ի սահմաններում, նախնական տվյալով՝ համածառայակցի կողմից արձակված կրակոցից վիրավորում է ստացել ՀՀ հարավ-արևելյան ուղղությամբ տեղակայված ՀՀ ՊՆ N զորամասի զինծառայող, շարքային Սենիկ Արթուրի Սահակյանը (ծնվ. 2003թ.)։ Զինծառայողի վիճակը գնահատվում է ծայրահեղ ծանր։

11 դեկտեմբեր, 2021: Դեկտեմբերի 10-ին, ժամը 19:30-ի սահմաններում, ՀՀ հարավային ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկում, նախնական տվյալներով` համածառայակցի կողմից արձակված կրակոցներից մահացու հրազենային վիրավորում է ստացել ժամկետային զինծառայող, շարքային Սենիկ Աշոտի Արզումանյանը (ծնվ. 2002թ.):

Եվս երկու զինծառայող վիրավոր են: Նրանց կյանքին վտանգ չի սպառնում:

4 հունվար, 2022- 2021թ. դեկտեմբերի 31-ին, ժամը 10։50-ի սահմաններում, Վայոց Ձորի մարզում տեղակայված ՀՀ ՊՆ N զորամասի մարտական հենակետերից մեկում հայտնաբերվել է նույն զորամասի ժամկետային զինծառայող, շարքային Մովսես Արամայիսի Թադևոսյանը (ծնվ. 2003թ.)՝ գլխի մասում հրազենային վիրավորումով։ Հիվանդանոց տեղափոխելու ճանապարհին շարքային Թադևոսյանը մահացել է։

Ի դեպ, երբ ԱԺ-ում «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը հարցրել էր, թե 2021 թվականին ԶՈւ-ում որքա՞ն ոչ մարտական կորուստներ են եղել, Սուրեն Պապիկյանը չէր կարողացել այդ պահին պատասխանել:

Սա գալիս է նրանից, որ Սուրեն Պապիկյանը, լինելով Պաշտպանության նախարար, զբաղված է ՏԻՄ խնդիրներով, այդ ոլորտում «դաբրոներ» տալ-չտալով, ասֆալտի գործերով: Երկրորդ՝ նա չի տիրապետում ռազմական կամ պաշտպանական կառավարման ոլորտին, և եթե ինչ-որ տեղ «թուրը կտրում է», կարողանում է ինչ-ինչ խնդիրներ լուծել, ապա, որովհետև իշխանությունն իրենց ձեռքում է: Այսինքն, եթե իշխանությունը չլինի, Սուրեն Պապիկյանը դժվար ինքն իրենով կարողանա սուր բանեցնել բանակում, ԶՈՒ-երում:

Ընդ որում, ոչ միայն ՀՀ ԶՈՒ-երում, այլև ՊԲ-ում, մեզ հասած տեղեկություններով՝ 2021-ի դեկտեմբերի սկզբին Պապիկյանը գաղտնի մեկնել է Արցախ և ՊԲ ղեկավարության հետ խիստ խոսակցություն ունեցել:

Նշենք, որ Պաշտպանության նախկին նախարար Արշակ Կարապետյանը Արցախ մեկնել էր ոչ գաղտնի, ինչը առաջացրել էր ադրբեջանական կողմի զայրույթը: Օրեր հետո Կարապետյանը պաշտոնանկ արվեց: Ըստ էության, ադրբեջանցիների զայրույթը չհարուցելու համար է Պապիկյանը գաղտնի մեկնել Արցախ: Կամ նրանց իմացությամբ ինչ-որ մեսիջ տարել ՊԲ ղեկավարությանը: