«Զարմանալի է, բայց մարդու իրավունքների պաշտպանության մեջ կա աքսիոմ, որ բոլոր տարածքներում՝ անկախ նրանց կարգավիճակից, մարդու իրավունքները հավասարապես պետք է պաշտպանվեն։ Այդ պատճառով էլ այն անձինք, որոնք արձագանքում են, թե Գանձակում քաղաքացիական անձինք են տուժել, նույնը պետք է անեին նաև Արցախում, որ թշնամու գործողությունների հետևանքով քաղաքացիական անձինք են վիրավորվել և զոհվել»,- այս մասին 168.am-ի հետ […]
Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան հետ մղելիս զոհված 19-ամյա Նարեկ Սարգսյանն Արագածոտնի մարզի Արագածավան համայնքից էր, տան միակ տղան, ունի 2 քույր: 168.am-ը փորձեց զրուցել Արագածավան համայնքի ղեկավար Անդրանիկ Պապիկյանի հետ, որպեսզի Նարեկի մասին նյութ պատրաստենք, փոխարենը՝ համայնքի ղեկավարն ինքն առաջարկեց մտքերը շարադրել, թղթին հանձնել և հենց այդպես տրամադրել մեզ:
Արզնիում ժամանակավոր բնակություն հաստատած արցախցի ընտանիքին անհրաժեշտ է սնունդ և հագուստ: «Մեզ պարսկահայերի ընտանիք է օգնել, բերել այստեղ, որ ապրենք, մինչև պատերազմը վերջանա, ինչի համար իրենց շատ շնորհակալ եմ: Այս պահին, ճիշտ ասած, սննդի և հագուստի կարիք ունենք: 9 հոգով ենք, 5 երեխա կա՝ 2-13 տարեկան: Ինձ հետ նաև սկեսրոջս քրոջ թոռն է: Ստեփանակերտում մեր տան վնասը, իմ տեղեկությամբ, մեծ չէ, պատուհաններն են վնասվել, բայց հիմա ամենակարևորը խաղաղությունն է: Հաղթենք ու վերջ դնենք այս ամենին»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Անուշ Մովսեսյանը:
Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան հետ մղելիս զոհված 19-ամյա Վիրաբ Սերոբյանն Արագածոտնի մարզի Արագածավան համայնքից էր: Նրա հորեղբայրը՝ Աշոտ Սերոբյանը, 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Վիրաբը 9 ամիս առաջ էր զորակոչվել բանակ, ընտանիքում 3 եղբայրներ են, ինքը միջնեկն էր:
Արմանն ասում էր, որ շատ ընկերներ ունի, բայց Զաքարի պես ոչ մեկն այդքան հայրենասեր չէր, ու մի փոքր դրվագ հիշեց: Մի օր մեքենայում արտասահմանյան երգեր էին լսում, Զաքարը դժգոհել է՝ ինչո՞ւ են արտասահմանյան լսում, «եկեք միայն հայկական՝ հայրենասիրական երգեր լսենք…»:
Մեր հայրենիքի համար վճռական օրեր են։ Կենաց ու մահու կռիվ ենք մղում հանուն Արցախի մեր ժողովրդի ազատ ու անկախ կյանքի իրավունքի։ Ադրբեջանը, անտեսելով հրադադարի պայմանավորվածությունը, շարունակում է ռազմական գործողությունները Արցախի Հանրապետության դեմ՝ հրետակոծելով նաև խաղաղ բնակավայրերն ու բնակչությանը, մեր հուշարձաններն ու սրբավայրերը, Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին։ Թիրախավորվել են նաև Հայաստանի Հանրապետության սահմանամերձ բնակավայրերը։ Ադրբեջանի այս ընթացքը ի ցույց է դնում բանակցությունները ձախողելու, Արցախի ժողովրդին հայրենի հողից վտարելու և բնաջնջելու նրա հայատյաց քաղաքականությունը։ Արցախի համար չկա և չի կարող լինել անվտանգության երաշխիք Ադրբեջանի կազմում։ Պատերազմը մեր ժողովրդի ընտրությունը չէ: Մեզ պարտադրված է ինքնապաշտպանությունը, որպես բռնության ու բիրտ ուժի դեմ մեր կյանքի, ազատության և արժանապատվության պահպանման միակ միջոց:
«Իրավիճակը շատ փխրուն է։ [Հոկտեմբերի 10-ի] առավոտից սկսած վերսկսեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողությունները՝ հիմնականում հարավային ուղղությամբ։ Դիվերսիոն խմբի կողմից ներթափանցման փորձ է կատարվել Հադրութ քաղաքի ուղղությամբ․ հարձակմանը ներգրավված է եղել մոտ 200 հոգի։ Ջաբրայիլի ուղղությամբ նրանք մեծաթիվ ուժեր են մարտի նետել՝ փորձելով հասնել գեթ ինչ-որ մի բանի։ Եվ այս ամբողջ ընթացքում չեն դադարել քաղաքների, մասնավորապես՝ Ստեփանակերտի վրա հարվածները։ Ռմբակոծումները շարունակվել են մինչև առավոտ, կիրակի օրը նույնպես այս ամենը շարունակվել է։ Կրակել են նաև այսօր [երկուշաբթի] ամբողջ օրվա ընթացքում»։
27.09.2020թ. վաղ առավոտյան Ադրբեջանի կողմից Արցախի դեմ նախաձեռնված լայնամասշտաբ պատերազմի ընթացքում հայկական զինված ուժերի երկու զինծառայողներ Արեգ Սարգսյանը և Նարեկ Ամիրջանյանը գերեվարվել են: Տեղեկատվություն է տարածվել, որ նրանք վնասվածքներ ունեն։
2020 թվականի մայիսի 26-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը հրապարակել է «Մակուչյանը և Մինասյանն ընդդեմ Ադրբեջանի և Հունգարիայի» գործով վճիռը, որով Ադրբեջանը պատասխանատու է ճանաչվել հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին դաժանաբար սպանած և ևս մեկ հայ սպայի՝ Հայկ Մակուչյանի նկատմամբ մահափորձ կատարած հանցագործի ազատ արձակման ու հերոսացման համար:
«Պատերազմը ընդդեմ Արցախի մեկնարկեց մեզ համար ոչ անսպասելի կերպով: Մենք գիտեինք և սպասում էինք, հարցն այն էր, թե կոնկրետ ո՞ր ժամին և որտեղի՞ց կհարձակվի թշնամին: Արցախի Պաշտպանության բանակը իսկապես առաջին վայրկյաններից հերոսական կռիվ է տալիս: Թուրքա-ադրբեջանա-ահաբեկչական վարձկանների դաշինքը ձեռնարկեց ամենաուժգին հարձակումը Արցախի վրա՝ տանկեր, զրահամեքենաներ, հրթիռներ, հրետանի, ռազմական օդանավեր, ուղղաթիռներ, ԱԹՍ-ներ, ահռելի մեծ թվով մարդուժ, ներառյալ՝ մի քանի հազար հատուկ ջոկատայիններ Թուրքիայից և, ըստ որոշ տեղեկությունների՝ Պակիստանից, ինչպես նաև՝ վարձկաններ և ահաբեկիչներ Սիրիայից»,- այսօր իր տեսաուղերձում ասաց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:
Ադրբեջանի կողմից կռվող ահաբեկիչ-զոհերի թիվը հարյուրներ են, և արդեն քանի դիակ է ուղարկվում Սիրիա, մի մասին էլ մերձարաքսյան հովտի ճահճուտներում վարազներն ուտում են: «Ազատություն» ռադիոկայանի եթերում ասել է ՀՀ ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը:
«Վերջերս եռակողմ ձևաչափով հանդիպում է տեղի ունեցել Մոսկվայում՝ Ռուսաստանի նախագահի նախաձեռնությամբ, հայտարարություն է եղել գոնե հումանիտար հրադադարի հետ կապված, և հետագայում վերսկսել բանակցությունները, սակայն հակառակորդը, հակառակը՝ օգտվելով առիթից, այդ հայտարարության հաջորդ օրվանից սկսել է ավելի հուժկու մարտական գործողություններ՝ համարյա ճակատի ամբողջ երկայնքով, հատկապես՝ հարավային ուղղությամբ»,- քիչ առաջ իր տեսաուղերձում ասաց Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը:
ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն հեռախոսային բանակցություններ է վարել Հայաստանի պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանի և Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքար Հասանովի հետ։ Այս մասին տեղեկացնում են ՌԴ ՊՆ տեղեկատվական ծառայությունից։
ԱՄՆ նախագահի թեկնածու Ջո Բայդենը հայտարարություն է տարածել Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ, որում մասնավորապես ասվում է. «Ես խորապես մտահոգված եմ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հոկտեմբերի 10-ի հրադադարի ռեժիմի խախտմամբ և մարտերի վերսկսմամբ: Անօդաչու թռչող սարքերը, ականանետերը և հեռահար հրետանին հարյուրավոր կյանքեր են խլում շփման գծի երկու կողմերում՝ տեղահանելով հազարավոր խաղաղ բնակիչների:
«Բնակվում ենք հայրենակիցներից մեկի տանը, տեղափոխվել ենք Բերձորից՝ մորս, տատիկիս և երկու ամսական բալիկիս հետ միասին: Ամուսինս եղբորս հետ միասին պաշտպանում է մեր Հայրենիքը: Հրթիռակոծության ժամանակ միայն հասցրել եմ երեխայիս վերցնել ու դուրս գալ, ինձ համար կարևորը երեխան էր, էլ ոչինչ չհասցրեցի անել՝ ոչ մի փաստաթուղթ, իր չեմ կարողացել ինձ հետ բերել: Մայրս՝ սոցիալական քարտը, իսկ տատիկս էլ՝ անձնագիրն է կարողացել վերցնել»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց նա:
«31-ամյա Արայիկ Հովհաննեսի Սաֆյանը և 36-ամյա Գեղամ Սերժիկի Սաֆյանը շատ համեստ, քչախոս տղերք էին»,- 168.am-ի հետ զրույցում Արցախում զոհված հորեղբոր տղաներին այսպես նկարագրեց նրանց մյուս հորեղբոր որդին՝ Արամ Սաֆյանը:
«Նույնիսկ կարճատև հրադադարից հետո, ադրբեջանական հասարակությունը տարբեր աղբյուրներից հնարավորություն է ստանալու տեղեկանալու իրենց կորուստների իրական թվերի մասին։ Կարծում եմ՝ սա ներքաղաքական լրջագույն խնդիրներ է ստեղծելու Ադրբեջանի ղեկավարության համար, քանի որ հարձակվող կողմն անգամներով ավելի շատ կորուստներ է կրում, և կրել նման կորուստներ՝ ոչնչի դիմաց կամ մեկ-երկու դիրքի կամ նույնիսկ գյուղի դիմաց, դա այս պահի դրությամբ տոտալ պարտություն է։ Այդ պատճառով էլ նրանք փորձում են հնարավորինս բարելավել իրենց դիրքերը, որպեսզի երբ բացահայտվի իրենց կորուստների քանակը, գոնե իրենց հասարակությանը ներկայացնելու ինչ-որ բան ունենան, որովհետև այն, ինչ հիմա իրենք ունեն, համեմատելի չէ իրենց ունեցած կորուստների հետ»,- այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արման Եղոյանը։
Արմեն Աշոտյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Եթե միջազգային հանրությունն ի զորու չէ պարտադրել դադարեցնել զինամթերքի մատակարարումն Ադրբեջանին, ի՞նչ է մնում Արցախին, եթե ոչ բարոյական իրավունքը՝ խոցելու պատերազմի ընթացքում Ադրբեջան զենք, զինամթերք եւ սպառազինություններ տեղափոխող ցանկացած ինքնաթիռ, նախապես այդ մասին հայտարարելով։
Հիմնական ուղերձները կարևոր էին, որովհետև պետք է հաշվի առնենք, որ հոկտեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերը կայացած եռակողմ՝Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների մակարդակով հանդիպման շրջանակներում հստակ պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել, որն ադրբեջանական կողմն ընդհանրապես չի պահել։ Կետերից մեկն այն էր, որ ադրբեջանական կողմը շարունակ պնդում էր Թուրքիայի ներգրավումը բանակցային ձևաչափում։
«Գալաքսի» ընկերությունների խմբի նախաձեռնությամբ և ընկերության հիմնադիրների հրավերով Հայաստան են ժամանել Արևմտյան Եվրոպայի առաջատար լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները և մեկնել Արցախ։ Մեկ տասնյակ հեռարձակող, տպագիր և օնլայն լրատվամիջոցների նկարահանող խմբերը 5 օր են անցկացրել սահմանային իրադարձությունները լուսաբանելու, հայկական կողմի պաշտոնական տեսակետը հրապարակելու, արցախցիների պատմությունները վերապատմելու և թուրք-ադրբեջանական կողմի պատերազմական հանցագործություններն արձանագրելու համար։
Շուշան Ստեփանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Հիմնովին հերքում ենք Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության՝ Թարթառի շրջանի ուղղությամբ կրակ վարելու Հայաստանին ուղղված մեղադրանքը:
«Պատերազմից հետոյի մասին խոսելն անհնար է, քանի որ չգիտենք, թե պատերազմն ինչքա՞ն կտևի: Ինչ վերաբերում է այն հարցին, թե արդյոք կարո՞ղ է վերաճել այլ բանի, այո, այդպիսի սաղմեր կան, բայց խոսել, թե ո՞ր կողմ կգնա, դժվար է, քանի որ այս պահին դրա համար անհրաժեշտ մեծ քանակով տեղեկություն չկա, և իրավիճակի մանրամասն գնահատում չեմ կարող անել՝ ելնելով օբյեկտիվ պատճառներից»,- ասաց Վարուժան Գեղամյանը:
2020 թվականի հոկտեմբերի 8-ին ՀՀ կառավարությունն ընդունել է N 1655-Ն որոշումը ՀՀ կառավարության 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ի N 1586-Ն որոշման մեջ լրացումներ կատարելու մասին, ըստ որի՝ արգելք է սահմանվում պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) և պաշտոնատար անձանց` ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ապահովմանը և պետական անվտանգության ապահովմանն առնչվող գործողությունները (այդ թվում` ելույթները, հրապարակումները) քննադատող, հերքող, դրանց արդյունավետությունը կասկածի տակ դնող կամ որևէ այլ կերպ արժեզրկող հաղորդումների հրապարակման վրա։
«19-ամյա Նարեկը ծնողների և մեծ եղբոր հետ ապրում էր Ռուսաստանում, վերջին 1 տարին էր Հայաստան տեղափոխվել»,- Արցախում զոհված Նարեկ Վոլոդյայի Հարությունյանի մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Փարաքար համայնքի ղեկավարի տեղակալ Գոռ Սարիբեկյանը:
Քիչ առաջ Մոսկվայում մեկնարկեց ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի հանդիպումը ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ՝ ՌԴ կատարած այցի շրջանակում։ Հանդիպմանը, կողմերից բացի, ներկա էին նաև ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահ երկրները։ Սերգեյ Լավրովը տեղեկացրեց, որ հանդիպում են պլանային բանակցությունների համար, և, որ ՀՀ ԱԳ նախարարի այցը համաձայնեցված էր բավականին վաղուց, սակայն, բնականաբար, այն ընթանում է լուրջ ջանքերի ֆոնին, որոնցում մասնակցում են միջազգային հանրության բազմաթիվ անդամներ՝ թուլացնելու համար լարվածությունը ԼՂ հայկամարտության գոտում։
«Դավիթը շատ լավ տղա էր, լավ մարդ էր, լավ ընկեր էր, լավ երգում-նվագում էր, ամբողջ օրը հայրենասիրական երգեր էին երգում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված 20-ամյա Դավիթ Խորենի Ջալավյանի դասղեկը՝ Ալվարդ Բարսեղյանը:
Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանի հովանու ներքո այսօր Երևանում բացվել է «Մտքերի հայկական երկրորդ գագաթնաժողովը»:
«Մխիթարը 20 տարեկան էր, այս տարի պետք է զորացրվեր, նույնիսկ ծննդյան օրն եմ հիշում՝ օգոստոսի 17-ին, բան չէր մնացել, որ գար, մի քանի ամիս»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված Մխիթար Գարիկի Գալեյանի դասղեկը՝ Լուսինե Արտենյանը:
Հակառակորդն առավոտվանից ցամաքային զորքերով չհասնելով հաջողության, փորձում է մեծ թվով ԱԹՍ-ների կիրառմամբ իրավիճակը փոխել։ 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Մհեր Հակոբյանը:
ՀՀ Արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը մանրամասներ է ներկայացրել Մոսկվայում Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ԱԳ նախարարների հետ շուրջ 11 ժամ ունեցած բանակցություններից: Մնացականյանը Հանրային հեռուստաընկերության «Լուրեր» լրատվականին տված մեկնաբանությունում նշել է, որ գործընթացը բավական բարդ էր:
