Սեպտեմբերի 8-ին Կառավարության նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը կրկին անդրադարձել է տարածաշրջանում ճանապարհների ապաշրջափակման կարևորությանը, սահմանազատման ու սահմանագծման հրատապությանը, ինչպես նաև Արցախի բանակցային գործընթացին։
Ադրբեջանի օկուպացրած Քարվաճառի, Շուշիի, Հադրութի շրջանների բնակիչներն այսօր առավոտյան հավաքվել էին Կառավարության շենքի մոտ և պահանջում էին լուծել իրենց կարգավիճակի ու բնակարանների հարցը։ Ըստ քարվաճառցիների, երբ կառավարությունը գրավոր համաձայնությամբ հանձնում էր Քարվաճառն ու իրենց հանում էին, պետք է բնակարաններով ապահովեին։
Ադրբեջանի օկուպացրած Քարվաճառի, Շուշիի, Հադրութի շրջանների բնակիչներն այսօր առավոտից հավաքվել էին Կառավարության շենքի մոտ՝ պահանջում էին, որպեսզի լուծեն իրենց կարգավիճակի ու բնակարանների խնդիրները։
Այդ շրջանների՝ Ադրբեջանի օկուպացիային ենթարկվելուց հետո, բնակիչները հայտնվել են դրսում, այսօր տարբեր տեղերում են գիշերում՝ դպրոցներում, գիշերօթիկներում, բարեկամների տանը, սակայն 9 ամսից ավելի այդ պայմաններում ապրելուց հետո, այլևս ի վիճակի չեն շարունակել։
Սեպտեմբերի 7-ին Հայաստան վերադարձան հուլիսի 14-ից Ադրբեջանում գերության մեջ հայտնված երկու զինծառայողներ՝ Արթուր Նալբանդյանն ու Արամայիս Տոռոզյանը։ Երկու զինծառայողների հետ Սև լճի տարածքում կապն ընդհատվել էր հուլիսի 14-ից, Ադրբեջանը պաշտոնապես չէր հայտարարել, որ երկու զինծառայողներին գերեվարել է։
«Չեմ կարծում, որ ՀՀ որևէ կառավարություն կարող է հրաժարվել մեր ինքնության մի մասից, որը կազմում է և Հայոց ցեղասպանությունը, և Արցախի պաշտպանությունը, նաև այն հանգամանքը, որ Կարսի պայմանագիրը մեզանում ընկալվում է՝ որպես անարդարացի պայմանագիր։ Կարծում եմ՝ սրանք բոլորն այնպիսի խնդիրներ են, որոնք մաս են կազմում մեր ինքնության։
«Կրկնում եմ՝ ես նպատակահարմար չեմ գտնում այդպես տոնելը, ես նման բաներ ինձ թույլ չէի տա։ Ոչ էլ ես կարող եմ այդքան մարդկանց մտածելակերպը փոխել, ամեն մարդ ինքը գիտի, որ նման ընտանիքներում պետք է լինի այսպիսի բաներ, որ իրենք հասկանան, իրենց համար հաճելի կլինի՞, թե՞ ոչ, եթե այդ ցավը չունեն, դժվար հասկանան։ Իրենց համար ամեն ինչ կարգին է, դե ,կողքի մարդուն էլ կարող են մի հատ ասել՝ կներեք, ու վերջ»,- հավելեց նա։
Թշնամին Սյունիքի մարզի Սև լճի տարածքում ճանապարհներ է կառուցում այն հատվածում, որտեղ մայիսի 12-ից առաջ է եկել։ Ըստ շրջանառվող լուրերի, թշնամին հենց առաջ եկած հատվածում ծանր տեխնիկա է բերել և լծվել հսկայական ճանապարհներ ու դիրքեր կառուցելու գործին։
Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտում վերականգնվել է ջրամատակարարումը։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի «Ջրմուղ կոյուղի» ՓԲԸ տնօրեն Գագիկ Պողոսյանը։
Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Աղավնո գյուղում, որը գյուղապետի ու բնակիչների շնորհիվ չանցավ Ադրբեջանի հսկողության տակ, պատերազմից 10 ամիս անց փորձում է վերադառնալ բնականոն կյանքի։ 168.am-ի հետ զրույցում Աղավնո գյուղի ղեկավար, ՀՅԴ անդամ Անդրանիկ Չավուշյանն ասաց, որ այս ընթացքում շատ այցելուներ են ունենում գյուղ, որոնք բոլորը մտահոգ հայեր են, փորձում են մանկապարտեզ կառուցել։ «Ոչ բոլորն են […]
Մայիս ամսից Ադրբեջանն առանց որևէ հստակ բացատրության հայկական կողմին արգելել է Դադիվանք ուխտավորներ ուղարկել, թեև նոյեմբերի 25-ին Արցախի Քարվաճառի շրջանը հանձնելուց հետո, Ադրբեջանի հետ համաձայնություն ձեռք բերվեց, որ Դադիվանքում մնալու են հայ հոգևորականները, և յուրաքանչյուր կիրակի հայ ուխտավորները հնարավորություն կունենան այցելելու այնտեղ՝ մասնակցելու պատարագներին։ Մի քանի ամիս պատարագներին մասնակցելուց հետո, ուխտավորները զրկվեցին այդ հնարավորությունից։
Հայաստանում շարունակվում է կորոնավիրուսային խառնաշփոթը, պատկան մարմինները «հակակորոնավիրուսային» օրենքներ ու որոշումներ են ընդունում ու հասարակությանը ստիպում առաջնորդվել դրանցով։ Այսպիսով՝ ՀՀ արդարադատության նախարարությունն առաջարկում է փոփոխություն և լրացումներ «Հանրային ծառայության մասին» օրենքում, նախագիծն արդեն դրվել է շրջանառության մեջ։
Քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում սեպտեմբերի 6-ին գրել էր, որ նկարահանվում է ՀՀ օրհներգի նոր տեսահոլովակ, որտեղից բացակայելու են Արցախին առնչվող պատկերները։
Այսօր թշնամին հերթական սադրանքին է դիմել Արցախի Հանրապետության Կարմիր Շուկայի ուղղությամբ։ Այս անգամ ևս թշնամու թիրախում խաղաղ բնակիչներն են եղել։ Այս մասին 168.am-ին տեղեկացրեց Կարմիր Շուկայի բնակիչներից մեկը։
«Ի հակադրություն Ադրբեջանի, մենք ոչինչ չենք արել, այսինքն՝ մեր ամբողջ հայացքը ուղղել ենք դեպի բանակ և փորձում ենք ինչ-որ բաներ անել, բայց այստեղ ևս խնդրահարույց բաներ եմ տեսնում, որովհետև հարցը միայն բարեփոխումներ կատարելը չէ, այլև այն, որ նոր ռազմավարական գործընկերներ պետք է փնտրենք։ Մինչդեռ մենք մեկ ռազմավարական գործընկերոջ հետ ենք ուզում գնալ և որևէ մեկի հետ չհամագործակցել, ինչը սխալ է»,- հավելեց ռազմական փորձագետը։
168.am-ի հետ զրույցում Սյունիքի մարզի Խնածախի գյուղապետ Անուշավան Հովակիմյանն ասաց, որ այն օրերին, երբ թշնամին փակել էր ճանապարհը, Խնածախից Քաջարան բնակիչները գնում էին Տաթևի ճանապարհով։
«Աշխարհում ինչն էլ խառնվեր իրար, նախորդ իշխանությունների ժամանակ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներն Արցախի շուրջ միշտ եղել են միասնական։ Մեր հաջողությունը ո՞րն է եղել, որ Մինսկի խումբը միշտ եղել է մեզ հետ, որի մասին Ալիևը բազմիցս ասել է։ Այսօր նույնիսկ Մինսկի խմբի մեջ էլ կան հակասություններ, և Հայաստանի խնդիրն այն է, որ կարողանա այս հակասությունները չեզոքացնի և համադրի»,- այսօրվա ասուլիսի ընթացքում ասաց ՀՀԿ Խորհրդի անդամ, պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը։
ՀՀԿ Խորհրդի անդամ, պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանի խոսքով՝ ըստ էության սահմանազատումն ու սահմանագծումը միակ ճանապարհն է, որից հետո խաղաղության գնալու հնարավորությունները կարող են ավելի իրատեսական լինել։ Սակայն սահմանագծում և սահմանազատում արվում է այն դեպքում, երբ երկու հարևան պետությունները գնահատելով ստեղծված իրավիճակը՝ իրապես տեսնում են դրա անհրաժեշտությունը։
Սեպտեմբերի 2-ին ՊՆ վարչական համալիրում տեղի էր ունեցել արցախյան 44-օրյա պատերազմին մասնակցած բժիշկների պարգևատրման արարողություն, որին ներկա էին եղել ՀՀ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը, ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետ, գեներալ-լեյտենանտ Արտակ Դավթյանը, ՊՆ և ԶՈՒ բարձրաստիճան ներկայացուցիչներ, առողջապահական ոլորտի պատասխանատուներ։
ՀՀԿ Խորհրդի անդամ, պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանն այսօր հրավիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ անդրադարձավ օգոստոսի 25-ին խորհրդարանում Կառավարության ծրագրի քննարկման ժամանակ տեղի ունեցած միջադեպերին։
Չգիտեմ՝ ինչ ասեմ այն մարդկանց, որոնք այդքան շուտ են հողը մոռանում, դրանք մեր տարածքներն են, 11 եկեղեցի ունեցող քաղաքն ինչպե՞ս կարող է ադրբեջանական լինել: Մեր հողից հրաժարվելը հանցագործություն է, թշնամություն հայրենիքի հանդեպ:
Գեներալ-գնդապետ, ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ Մովսես Հակոբյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս փուլում սահմանզատման ու սահմանազգծման վտանգներին, նշեց՝ խնդիրն այն է, որ սահմանզատում ու սահմանագծում իրականացնելու համար նախ այդ երկրները պետք է ունենան դիվանագիտական հարաբերություններ։
Նախընտրական քարոզարշավի սկզբում Արմավիր գյուղ կատարած այցի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիներն իրենց կներեն, եթե 1-2 ամիս ավելի մնան Բաքվի բանտերում։ Նիկոլ Փաշինյանի այս հայտարարությունից հետո բոլորին թվում էր, թե նա սպասում է ընտրությունների ավարտին, որպեսզի ակտիվ լծվի գերիներին հայրենիք վերադարձնելու գործին։ Ընտրություններից անցել է արդեն երեք ամիս և այս ընթացքում ոչ միայն գերիներին Հայաստան չեն վերադարձրել, այլև այդ խնդրի վերաբերյալ առհասարակ չեն խոսում։
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո իշխանությունը սկսեց տարբեր գործողություններ իրականացնել այն համայնքապետերի նկատմամբ, որոնք պատերազմից հետո պահանջել էին Կառավարության հրաժարականը կամ ընտրությունների ժամանակ բացահայտ ցույց են տվել, որ չեն սատարում իրենց։
Արցախի 44-օրյա պատերազմից գրեթե մեկ տարի անց հետո բազմաթիվ զինծառայողների, կամավորների ճակատագրեր շարունակում են անհայտ մնալ։ Ադրբեջանը գերեվարված հայ ռազմագերիներին, քաղաքացիական անձանց պատերազմից 11 ամիս անց շարունակում է բռնի պահել իր երկրում, նրանց մի մասին հռչակել է «ահաբեկիչներ» և դատապարտել Ադրբեջանի Քրեական օրենսգրքի ամենածանր հոդվածներով։
Թշնամին այսօր կրակ է արձակել Կարմիր Շուկայի դիրքերի ուղղությամբ, քանի որ Կարմիր Շուկան դիրքերին շատ մոտ է, բնակիչներն այդ կրակոցները շատ մոտիկից են լսել։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը։
Ադրբեջանն այսօր մեկ ժամ շարունակ կրակ է բացել Արցախի Հանրապետության Կարմիր շուկայի ուղղությամբ։ Այս մասին լուրը փոխանցել էր Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը։
Սեպտեմբերի 2-ին Արցախի Հանրապետությունում նշվեց հանրապետության հռչակման 30-ամյակը, տոնական միջոցառմանն այս տարի Հայաստանից քիչ թվով պատվիրակներ էին գնացել՝ ԱԺ երեք խմբակցությունների պատգամավորներ, այսինքն՝ Հայաստանից պաշտոնական մասն ապահովել էին միայն պատգամավորները։ Արցախ էին այցելել իշխանական «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության և ընդդիմադիր «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցություների պատգամավորները։
Այս իրավիաճակից դուրս գալու քայլերի ու ճանապարհների մասին հրապարակավ խոսելու որևէ միտք չունեմ, ես գիտեմ՝ ինչ պետք է անել, և, հավատացեք, որ այդ ամենն արվում է։ Բայց, իհարկե, աստիճանաբար, որովհետև վիրավոր ենք։ Առաջին ազատամարտի ժամանակ մեր տղաներից յուրաքանչյուրը 3-4 անգամ վիրավորվել է, բայց չեմ հիշում, որ նրանք ասեին, թե վիրավոր են ու պետք է մեր շարքերից դուրս գան։ Բոլորը կիսաապաքինված նետվում էին մարտի։ Խելքով ենք լինելու, ուժ ենք հավաքելու, ամեն ինչ ճիշտ է լինելու, «դզվելու» է, Հայաստանում էլ է «դզվելու»։
Այսօր Արցախի Հանրապետության հռչակման 30-ամյակն է։ 1991 թվականի դեկտեմբերի 10-ին՝ Խորհրդային Միության անկումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ժողովուրդը հանրաքվեով ամրագրեց անկախ պետություն ունենալու իր իրավունքը: Նույն թվականի սեպտեմբերի 2-ին, Լեռնային Ղարաբաղի մարզային և Շահումյանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նիստում ընդունվել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կազմավորման հռչակագիրը։