ՍԴՀԿ նախագահ, ՀԱԿ ներկայացուցիչ Լյուդմիլա Սարգսյանից 168.am-ը հետաքրքրվեց` արդյոք հնարավո՞ր է, որ ՀԱԿ-ը նախագահական ընտրություններում պաշտպանի մեկ այլ քաղաքական ուժի կողմից ներկայացված թեկնածուի:
Գնալով արտաքին ազդեցությունները Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի վրա ուժեղանում են: 94-95-ին, երբ մենք Ղարաբաղում հաղթանակներ էինք արձանագրում, այդ ժամանակ միջազգային հանրությունը մեզ ավելի շատ էր աջակցում, քան հիմա: Այն ժամանակ մենք ավելի անկախ էինք, ավելի ինքնիշխան էինք, ավելի ինքնուրույն քայլեր անող երկիր էինք: Այսօր Հայաստանը շատ քիչ ազդեցություն ունի իր քաղաքականության վրա, Հայաստանի վրա ժողովուրդն այսօր շատ քիչ բան է որոշում իր երկրի ճակատագրում:
«Հարկավոր է նայել, թե մենք ինչ ունեինք մինչ անկախությունը և ինչ ունենք հիմա: Իրականում այդ հարցը ծավալուն է, և մեկ բառով չես մեկնաբանի այդ ամենը: Մենք անկախություն ենք ձեռք բերել, մենք ունենք խորհրդանիշ՝ երկիր, դրանք անգնահատելի բաներ են: Ամենակարևոր ձեռքբերումը դա է՝ ազատությունը, անկախությունը: Մնացածն անցողիկ երևույթներ են` մի քիչ լավ կլինի, մի քիչ` վատ, մի քիչ շուտ կլինի, մի քիչ` ուշ, դա ոչինչ: Մնայունը երկիրն է»,- ասաց Խ.Մանուկյանը:
Ինքը՝ Սերժ Սարգսյանը, ամեն օր կամ օրը մի քանի անգամ լսում է, թե ինչպես է իր ղեկավար երկրի ոստիկանը ոչ հարգալից տոնով դիմում, ավելի ճիշտ` սպառնում իր ղեկավարած երկրի քաղաքացիներին: Կարող էր, չէ՞, նրա մտքով որևէ անգամ անցնել՝ իր Անվտանգության ծառայության աշխատակիցներին կամ ոստիկանապետին հորդորել, որպեսզի ուղեկցող ոստիկաններին հանձնարարվեր նորմալ դիմելաձևով հարաբերվել ՀՀ քաղաքացիների հետ: Իհարկե, ուտոպիստական կլինի կարծել, որ կարելի է նաև ահաբեկելու փոխարեն՝ օգտագործել, ասենք, «խնդրում ենք՝ աջ ընդունել» արտահայտությունը:
«Անկախությունը միակ նվաճումն է, որ բոլորին է պատկանում, ոչ թե մեկ կուսակցության կամ մեկ խումբ մարդկանց: Ես համաձայն եմ իմ այն ընկերների հետ, որոնք ասում են, ոչ թե՝ անկախության, այլ՝ անկախության վերականգնման օր, քանի որ անկախությունը կորցրած ազգը նորից վերագտավ այն: Դա մեզ համար մեծ պատիվ է, պարծենկոտություն և պատասխանատվություն»: Ըստ նրա՝ չի կարելի անկախության տոնին կուսակցական երանգ տալ, քանի որ դա նշանակում է՝ փչացնել ամբողջ տոնի էությունը:
«Քաղաքական անկախությունը նվաճելը դեռևս քիչ է. հարկավոր է ստեղծել այնպիսի քաղաքակրթություն կրող պետական համակարգ, որ ոչ միայն ապահովի ազգի ֆիզիկական և կենսաբանական անվտանգությունը, այլ նաև հայկական քաղաքակրթությանը տանի համաշխարհային քաղաքակրթության Օլիմպոս»,- ասաց նա:
«Ես ժողովրդավար մարդ եմ, բայց դեպքեր են լինում, որ արյունդ սկսում է եռալ, որ ուզում ես պարզապես լսել, որ որևէ մեկին գնդակահարել են: Այդպես չի կարելի: Պետության հետ այդպես չեն վարվում: Չի կարելի»,- ասաց Բագրատյանը:
[…]
«Սա պիտի ասեր, և պիտի ասեր` «այսօրվանից հաստատվում է օրինականություն, թող մեկը փորձի խախտել օրենքը, անմիջապես պատժվելու է»: Եվ դա հնարավոր է անել: Մի´ կարծեք որ դա ինչ-որ խորհրդավոր բան է, որը փոխել հնարավոր չէ: Դա ո´չ մենթալիտետի հետ է կապված, ինչպես ասում են, ո´չ ավանդույթների հետ է կապված, երբ փորձում են այսօրվա կոռուպցիան արդարացնել իրբ թե մեր ազգային ավանդույթներով: Ամեն ինչ սուտ է: Մի´ գողացիր, և ոչ մի ավանդույթ գոյություն չի ունենա»:
«Իրոք, շատ բան է փոխվել այս տարիների ընթացքում: Միակ և ամենահստակ մեկնաբանությունն այն է, որ միայն անկախությունից հետո նոր կամաց-կամաց սկսեց ձևավորվել գործարար ոլորտը: Իսկ դա, թերևս, կարևորագույն բաներից մեկն է»:
«Պատասխանատվություն եմ զգում նրա համար, որ 1991-ի սեպտեմբերի 21-ին քվեարկեցի անկախության օգտին, և, իհարկե, նաև պատասխանատվություն եմ զգում նրա համար, որ այն ակնկալիքը, որ ունեինք, ցավոք սրտի, չի իրականացել կամ առայժմ չի իրականացել: Կարծում եմ՝ բոլորս պետք է պատասխանատվություն զգանք դրա համար»:
«Ես անկախ պետություն Սովետական Հայաստանն եմ տեսնում, Սովետական Միության կազմում, որտեղ օրական բեռնվում ու բեռնաթափվում էր 4000 վագոն ժողովրդատնտեսական բեռներ, երբ Հայաստանի արտադրության մոտ 130 արտադրատեսակներ արտահանվում էին աշխարհի տարբեր, այդ թվում՝ առաջավոր երկրներ: Սովետական Հայաստանն արդեն հասել էր տիեզերք և տիեզերքի հարցն էր լուծում, խաղաղ ապրում էր հայ ժողովուրդը: 350.000-անոց հանրապետությունը հասավ մինչև 4 միլիոնի»,- նշեց Ռուբեն Թովմասյանը:
«Հայաստանի առաջադիմական միացյալ կոմունիստական կուսակցության» ղեկավար Վազգեն Սաֆարյանը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ այսօր` Անկախության տոնի առթիվ, կուսակցությունը հավաքել է նախագահության անդամներին ու ընդլայնված նիստ է անցկացրել:
«Յուրաքանչյուր հայ իր հոգում պետք է ունենա անկախության գաղափարը: Պետականության վերականգնումը և Հայաստանի հզորացումը պետք է լինի առաջնային: Ամենակարևորը Հայոց կանաց համար խաղաղության պահպանումն է, լուրջ դժվարություններին մենք կարող ենք դիմանալ, կարող ենք հաղթահարել դրանք, բայց խաղաղությունը պետք է պահպանենք»,- նշեց «Կանայք հայոց աշխարհի» կուսակցության նախագահը:
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը Հայաստանի Հանրապետության անկախության 21-րդ տարեդարձի առթիվ այսօր Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում հրավիրել է ընդունելություն: Հանրապետության ղեկավարը ընդունելության ժամանակ շնորհավորական խոսք է հղել Անկախության տոնի առթիվ: Այն ներկայացնում ենք ստորև. Վեհափա՛ռ Տեր, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մեծարգո՛ նախագահ, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մեծարգո՛ պաշտոնաթող նախագահ, Սիրելի՛ հայրենակիցներ, Հարգարժա՛ն հյուրեր, Շնորհավորում եմ Անկախության տոնի […]
Կարող ենք նշել նախ՝ օրենսդրական դաշտի բարեփոխումները, որոնք տեսանելի են, հանգիստ գործունեություն ծավալելու հնարավորությունները, ինչպես նաև՝ այն ազատությունն ու հնարավորությունները, որոնք մեզ տվել է անկախության հռչակումը: Ինչպե՞ս կարող ենք չասել այդ մասին: Իհարկե, ազդեցությունը դրական է: Պետք է նշենք, որ եղել են նաև բացթողումներ, թերություններ, սակայն ձեռքբերումներն առավել քան ակնհայտ են»:
Այս պահին Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում ընթանում է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից հրավիրված՝ Հայաստանի անկախության 21-րդ տարեդարձին նվիրված ընդունելությունը: 168.am-ը փորձեց ճշտել, թե քաղաքական ուժերից որո՞նք են ընդունել ՀՀ նախագահի հրավերը, որո՞նք` ոչ:
Հայաստանի քաղաքական բառապաշարում վերջին տարիներին հաստատուն տեղ է զբաղեցնում «ոչինչ չի բացառվում» արտահայտությունը: Դա օգտագործում է թե իշխանական, թե ընդդիմադիր գործիչների մեծամասնությունը` որևէ երևույթի վերաբերյալ կանխատեսումներ անելիս: Զուտ մարտավարական առումով, իհարկե, դա բավական հեշտ և հարմար մեթոդ է. թվում է` ցանկացած հարցի կարելի է չպատասխանել` պատասխանելով՝ «ոչինչ չի բացառվում»:
«Այսօր որոշ մարզպետներ, գյուղապետեր, որոնք լիարժեքորեն չեն համապատասխանում իրենց պաշտոնին, որը ժողովուրդն էլ դա լավ գիտի, իրենք էլ դա լավ գիտեն, այդ դասին դասվում է նաև ձեր նոր նշանակված մարզպետը, որն այս 4 ամսվա ընթացքում ոնց որ եղել է ջերմուկ վաճառող, մինչև հիմա վաճառողի մակարդակից չի էլ փոխվել: Այս չորս ամիսների ընթացքում արդեն ժողովուրդն իր գնահատականը տվել է, որին ասում են` «ծիրանի ցոգոլ»: Թե ե՞րբ պիտի հասնի` ես չգիտեմ»,- ասել է Գագիկ Ծառուկյանը:
«Եթե հիշում եք Գագիկ Բեգլարյանի հետ կապված արարների շարքը, ապա հիմա ականատես ենք դառնում հաջորդ արարների շարունակմանը: Մի շոուն փոխանցվեց մյուս շոուին: Վերջին շոուն, կարծում եմ, կլինի այն, որ պաշտոնից կազատվի կամ կձերբակալվի որևէ օպեր-լիազոր: Մի խեղճ ու կրակ մեկին կգտնեն ու հարցն այդպես կլուծեն: Ատկատի գործերում դժվար թե որևէ նախարարություն իր դերը զիջեր ինչ-որ այլ կառույցի. փողի մասին լսելուց բոլորն առաջինն են կանգնած»:
168.am-ը մարզպետ Աշոտ Ղուլարյանից հետաքրքրվեց, թե ինչո՞ւ է աշխատանքային ժամին զբաղվել է կուսակցական գործունեությամբ, ինչն օրենքով արգելվում է: Ի պատասխան, Ա. Ղուլարյանն ասաց. «Դրանք հերթական հերյուրանքներն են: Ասեմ, որ դրանք չեն համապատասխանում իրականությանը: Չկա այդպիսի բան: Մարզպետը ուղղակի պարտավոր է ընտրություններից առաջ ազատ, արդար և օրենքի պահանջներին համապատասխան ընտրություններ կազմակերպել, և ընտրություններն օրենքի տառին համապատասխան անցկացնելու համար բոլոր կառույցները պետք է աջակցություն ցուցաբերեն, պարտավոր են աշխատանքներ իրականացնել»:
Անգնահատելի է համագումարի դերը Սփյուռքում հայ ինքնության պահպանման, Մեծ եղեռնի միջազգային ճանաչման և դատապարտման, արցախյան հիմնախնդրի արդարացի ներկայացման եւ հայրենիքի զարգացման ու զորացման գործում: Շոշափելի է կազմակերպության դերակատարությունը նաև Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական առաջընթացի ապահովման մեջ:
Առաջիկա նախագահական ընտրություններն իրենց նշանակությամբ գրեթե հավասարազոր են լինելու Անկախության հանրաքվեին: 2013 թվականին պետք է «այո» ասել այն թեկնածուին, ով թե Ռուսաստանից, թե Արևմուտքից Հայաստանին պարտադրվող գործընթացներին «ոչ» պատասխանելու կամք ու հնարավորություն կունենա: Դժբախտաբար, ընտրություններից 6 ամիս առաջ նման թեկնածու դեռևս չի ուրվագծվում:
«Ես երբևէ չեմ գնացել, չնայած, անկեղծ ասած, Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահության օրոք ինձ չէին էլ հրավիրում: Ըստ իս՝ Հայաստանում այնպիսի վիճակ է, որը թույլ չի տալիս, որ նմանատիպ տոնակատարությանը մասնակցեն բոլորը: Իհարկե, շնորհակալ եմ հրավերի համար, բայց մնում եմ իմ կարծիքին, որ Հայաստանում դեռ լուրջ փոփոխություններ չեն եղել, որ կարողանանք բոլորս միասին տոնել»:
«…Նա ինձ հրավիրեց սիգար ծխելու և զրուցելու: Այդ շենքի յոթերորդ հարկից հրաշալի էր երևում Երևանը և Հյուսիսային պողոտան՝ լեփլեցուն սրճարաններով, զբոսանքի դուրս եկած մարդկանց բազմությամբ: Մտովի տեղափոխվեցի 90-ականների սկզբները՝ հիշելով մութ ու ցուրտ Երևանը: Այդ պահի իրական և մտավոր պատկերները մոտս երկու միտք ծնեցին»:
Հետազոտությունը նպատակ է ունեցել ցույց տալու պասիվ ծխելու ոչ միայն ֆիզիկական, այլև տնտեսական հետևանքները: Պարզվել է, որ պասիվ ծխելը երկրի արտադրությանը շուրջ 6.6 միլիարդ դոլարի վնաս է պատճառում:
«Մեզ տվեցին բանաձևերի մի սրվակ ու ասեցին՝ խմե՛ք: Մենք խմեցինք ու դարձանք ստրուկ, դա նման էր թմրանյութի: Մեզ ասացին, որ մարդն աշխարհ է գալիս հարստություն կուտակելու ու հաճույքներին տրվելու համար»:
«Մենք, քանի որ զարմանալի ժողովուրդ ենք, սկզբից դարձանք ազատ, նոր անկախ, բայց ժողովուրդների մոտ հակառակն է տեղի ունենում»,- ասաց Աշոտ Մանուչարյանը:
Կայքի ստեղծողները վստահ են, որ ԵՌԱԳՈՒՅՆ-ը կարևորագույն խթան պիտի հանդիսանա` արևմտահայերենը պահպանելու և զարգացնելու գործին, և կայքի համակիրների բանակն օրեցօր կավելանա:
