«Դա բռնապետություն է, և այդ բռնապետության պայմաններում մենք հաշվետվողականության մասին չենք կարող խոսել: Փաստորեն, երկու բռնապետ հանդիպել են աշխարհի հզորագույն տերություններից մեկի պոպուլիստ առաջնորդի հետ, որին ավելի շատ իր անձն է հետաքրքրում, քան իր երկրի առաքելությունը՝ միջազգային խաղաղություն, անվտանգություն ապահովելու հարցում: Այդ դեպքում ի՞նչ հաշվետվողականություն ենք ակնկալում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Ժամեր անց Սպիտակ տանն ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կընդունի Նիկոլ Փաշինյանին, հետո՝ Իլհամ Ալիևին, ապա՝ Փաշինյանին ու Ալիևին՝ միասին։
«Եթե, իրոք, խաղաղության կետեր պետք է լինեն, ուրեմն՝ դրանք պետք է լինեն բաց սահմաններով և ի նպաստ տարածաշրջանի բոլոր երկրների, ոչ թե 100 տարով տարածքդ վարձով տաս: Դա խաղաղություն չի երաշխավորի»:
Միացյալ Նահանգները շարունակում է ակտիվ ներգրավվածության նշաններ ցույց տալ Հարավային Կովկասում ծավալվող Երևան-Բաքու հարաբերությունների, այսպես կոչված, կարգավորման գործընթացում։ ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի հանրապետական անդամ Ջո Ուիլսոնը, ով ամիսներ առաջ հայտարարում էր, թե նախագահ Թրամփը խաղաղություն կբերի Կովկասին, X-ի իր էջում ժամեր առաջ գրել է, որ երբեք չի եղել Դոնալդ Թրամփի նման խաղաղարար նախագահ։
«Ամենայն հավանականությամբ, արդեն հանձնել են «Զանգեզուրի միջանցքը»: Իհարկե, ինչպես միշտ՝ կխաբեն, կասեն՝ նման բան չկա, հետո կասեն՝ լավ ենք արել՝ հանձնել ենք, դուք գնացեք Ջեյ Լո նայեք, պարեք, ուրախացեք, չուզողի աչքն էլ հանեք: Այսինքն՝ նրանք նույն ձևով են գործում»:
«Ղարաբաղը պետք չէր, Սյունիքը պետք չէ, մարդիկ շարունակում են ուտել-խմել ռեստորաններում, թքած ունեն՝ ինչ է կատարվում Հայաստանի հետ, միանգամից ամբողջ ՀՀ-ն ծախեք, այդ փողը վերցնենք, կիսվենք, գնանք Գլենդել, Ռոստով կամ Սոչի: 5000 էթնիկ խումբ կա աշխարհում, 193 պետություն, այսինքն՝ ամեն էթնիկ խումբ չպետք է պետություն ունենա: Որևէ ուրիշ երկրի պարտադրե՞լ են, որ նա արտապատվիրակի իր տարածքի մի մասը»:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում քաղաքական գիտությունների դոկտոր Արթուր Խաչիկյանի հետ զրուցել ենք Իրան-Իսրայել պատերազմի, տարածաշրջանի և Հայաստանի վրա դրա հնարավոր ազդեցության թեմայով:
«Շատ բարդ է պարկեշտ գնահատել Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը,- հերթական դատական նիստից հետո 168․am-ի հետ ավանդական հարցուպատասխանի ժամանակ նշեց ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը՝ պարզաբանելով,- Քանի որ վերջերս էշը Սերժ Սարգսյանի թեթև ձեռքով դարձավ որպես քաղաքական տերմինաբանություն, էսպես ասենք՝ Ադրբեջանում և Թուրքիայում էշին ոչ ավանդական եղանակով են ուզում օգտագործել, Բրյուսելից էդ էշին ասում են՝ է՛շ, մի սատկի, գարուն կգա, Վաշինգտոնում էշը պահանջարկ չունի, Մոսկվայում էլ տրամադրությունից կախված՝ կամ «իշակ» են ասում, կամ «օսլիկ»»։
Հայաստան-Ադրբեջան, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի տեքստի վերջնական համաձայնեցումից հետո Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներին է զանգահարել Միացյալ Թագավորության արտաքին, համագործակցության և զարգացման հարցերով պետքարտուղար Դեյվիդ Լեմմին։
Հարցին, թե ներկայումս ՌԴ իշխանությունները որքանո՞վ են հետաքրքրված կարգավորման հարցում ներգրավման հեռանկարով, ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը պատասխանեց, որ սրանք դիվանագիտական հայտարարություններ են, որոնք հնչում են և պետք է հնչեն՝ հաշվի առնելով իրավիճակը։ Սակայն, ըստ նրա, իրավիճակի բարդությունը Ռուսաստանի համար բազմաշերտ է։
ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը փետրվարի 25-ին աշխատանքային այցով Թեհրանում էր, որտեղ մի շարք հանդիպումներից հետո նաև համատեղ ասուլիս ունեցավ իր իրանցի գործընկեր Աբբաս Արաղչիի հետ։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ դեռ պատրաստ չէ իր փոխարինող նշանակել ԱՄՆ փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսին։ Այս մասին հաղորդում է ռուսական պետական «Ռիա» գործակալությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի» ղեկավար, ԱՄՆ քաղաքականության հարցերով փորձագետ Սուրեն Սարգսյանն է։
ՀՀԿ փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանի համար ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանը գաղափարական հիմք է փորձում ստեղծել՝ սեփական իշխանությունը երկարացնելու և Հայաստանը թուրքական աշխարհին ծախելու համար:
Վաշինգտոնում, ԱՄՆ պետքարտուղարությունում, մեկնարկել է ՀՀ-ԱՄՆ Ռազմավարական գործընկերության մասին փաստաթղթի ստորագրման արարողությունը։
«Կարծում եմ՝ հասունացել էր այն փուլը, որպեսզի արևմտյան հարթակում գոնե մեկ պայմանավորվածություն տեղի ունենար ի օգուտ Հայաստանի, սակայն Արևմուտքը և մասնավորապես ԱՄՆ-ը չկարողացան Հայաստանի համար մեկ խնդիր լուծել և ՀՀ-ի առաջարկը՝ ստորագրել համաձայնեցված փաստաթուղթը, հնարավոր դարձնել։ Երևանը չստացավ Արևմուտքից այս ուղղությամբ այն, ինչ ակնկալում էր, թեև Արևմուտքի միջնորդությամբ Երևանը պատրաստ էր առաջ ընթանալ այնպիսի հարցերում, որոնք հայտարարում էր իբրև կարմիր գիծ բանակցություններում։
Երևանի ու Բաքվի միջև Մոսկվայի վերսկսած դիվանագիտական ջանքերի ֆոնին Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն ակտիվացրել է դիվանագիտական հայտարարություններն ու ժեստերը, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» անթույլատրելիության մասին։
«Սակայն այդ հակասությունները հրապարակային դաշտում հայտարարություններում չեն արտացոլվում, այլ միայն քայլերից է հնարավոր զգալ, որ կան խնդիրներ, կոռեկտությունն ընդհանուր առմամբ պահպանվում է, քանի որ հարաբերությունների գինը բարձր է երկու կողմի համար էլ։ Սակայն այստեղ Երևանը լռում է, Անկարան անում է այնպես, ինչպես հարմար է։ Եվ դա կարծես չի անհանգստացնում Երևանին»,- ասաց նա։
«Այստեղ հստակ է ասվում նաև, որ Երևանից ակնկալվում են համարձակ քայլեր այն բանի դիմաց, որ Երևանի համար ստեղծվել է Վաշինգտոն-Բրյուսել հարթակ, փոքր աջակցություն այս տարվա ապրիլի 5-ին Բրյուսելում եռակողմ՝ Բլինքեն-Դեր Լեյեն-Փաշինյան հանդիպմամբ։ «Համարձակ քայլեր» ասելով՝ նկատի է առնվում Ռուսաստանի հանդեպ քայլերը և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցով քայլերը։ Իր հերթին՝ ադրբեջանական կողմը, հասկանալով, որ սահմանադրական փոփոխություններ հնարավոր չէ իրականացնել մեկ օրում և նույնիսկ մեկ ամսում, շարունակում է պնդել այդ պահանջը՝ ամենայն հավանականությամբ այդ ուղղությամբ Երևանից ինչ-որ այլ բնույթի քայլ ակնկալելով»,- ասաց Տարասովը։
«Մոսկվան պատրաստ է հարթակ տրամադրել Երևանի և Բաքվի ներկայացուցիչների միջև բանակցությունների համար և կստեղծի ամենահարմար պայմանները»,- օրերս նման անակնկալ հայտարարությամբ հանդես եկավ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։
Մինչ ԱՄՆ-ն թևակոխում է նախագահական ակտիվ ընտրապայքարի փուլ ուշագրավ զարգացումներով, Ռուսաստանը հայ-ադրբեջանական բանակցություններում ներգրավման փորձ է անում։ Նախօրեի ամենշաբաթյա բրիֆինգի ընթացքում ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարեց, որ ՌԴ-ն պարտավորվել է, և դա գրված է Մոսկվայի ստորագրած փաստաթղթում, ամեն կերպ աջակցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հասնելուն։
Միացյալ Նահանգներում՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների բանակցությունների տապալման, իսկ Լոնդոնում՝ Փաշինյան-Ալիև հանդիպման չեղարկման ֆոնին Ռուսաստանը հայտարարում է՝ պատրաստ է իր հարթակը տրամադրել Ադրբեջանի և Հայաստանի ներկայացուցիչների միջև բանակցությունների համար։
Ռուս փորձագետը ուշագրավ է համարում նաև այն, որ Ադրբեջանը չընդունեց Երևանի առաջարկը՝ համաձայնագիրը ստորագրել արդեն իսկ համաձայնեցված հարցերի շրջանակում։ «Այս մերժումը Բաքվի կողմից նշանակում էր, որ Բաքվի բոլոր պահանջները կատարված չեն, և Բաքուն այլ ակնկալիքներ ունի։ Չի բացառվում նաև այն, որ Ադրբեջանը չի ցանկանում համաձայնագիր ստորագրել ԱՄՆ միջնորդությամբ։ Հարցերն իսկապես շատ են, որոնք վերաբերում են թե ռեգիոնին, թե աշխարհաքաղաքականությանը, և թե կողմերի դիրքորոշումներին»,- ընդգծեց նա։
Ակնհայտ է՝ հոկտեմբերին նախատեսված նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունները Սպիտակ տան կողմից դիտարկվում են՝ որպես հարմար առիթ Վրաստանում ամերիկացիների մշակած օրինաչափություններով իշխանափոխության և երկիրն իր լիարժեք ազդեցության ուղեծրում ընդգրկելու համար։ Հենց այդ մասին են վկայում 2023-2024 թվականների զանգվածային անկարգությունները, ինչպես նաև ընդդիմադիր քաղաքական դաշտի վերակազմակերպման վերջին փորձերը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Հայ դատի հանձնախմբի Վաշինգտոնի գրասենյակի խոսնակ Եղիսաբեթ Չուլջյանն է։
Հայաստանի շուրջ դրամատիկ ռեգիոնալ և աշխարհաքաղաքական զարգացումների ֆոնին առաջիկայում ուշագրավ հանդիպում է սպասվում։ Նախապատրաստվում է Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումն Իրանի Իսլամական Հանրապետության ղեկավար Էբրահիմ Ռաիսիի հետ։ 168․am-ի դիվանագիտական աղբյուրների փոխանցմամբ, հանդիպումն ամենայն հավանականությամբ տեղի կունենա հայ-իրանական սահմանին։
«RAND» կորպորացիայի վերլուծաբաններ Ջո Հաբերմանի ու Փոլ Քորմերիի հետ զրուցել է ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։
ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն առցանց զրուցել է իրավաբան, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Ամերիկայի Հայ դատի գործիչ Վիգեն Սոնենց-Փափազյանի հետ
Ենթադրում եմ, որ հավանաբար հասկացան, որ նույնիսկ Ադրբեջանի այս վերջին ժեստը՝ երկկողմ ձևաչափում գերիների մի մասի փոխանակության հետ կապված, ընդամենը ժեստ էր՝ ՀՀ իշխանություններին բերելու իր դաշտ և համոզելու, որ երկկողմ ձևաչափում կարելի է ավելի արդյունավետ բանակցել»,- տեսակետ հայտնեց քաղաքագետը՝ հիշեցնելով նաև ԱՄՆ-ի վերջին չկայացած հանդիպումից հետո Ադրբեջանի գործադրած ջանքերը՝ Վրաստանին բանակցություններում ներգրավելու հարցում:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանի գնահատմամբ՝ Վաշինգտոնյան հանդիպմանն Ալիևի չմասնակցելու որոշումը պայմանավորված է նրանով, որ այդ երկիրն արևմտյան հարթակներից արդեն իսկ ստացել է այն, ինչ իրեն պետք էր: Ընդդիմադիր պատգամամավորն ԱԺ ճեպազրույցների ժամանակ համոզմունք հայտնեց, որ թշնամական երկրի այս գործելաոճը հղի է նոր պատերազմով:
