Արդարադատության նախարարությունը երեկ որոշել էր պատասխանել սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացների վերաբերյալ հանրային, քաղաքական ու մասնագիտական տարբեր շրջանակներին մտահոգող և հրապարակավ բարձրացված մի շարք թեզերի։
Ինչ վերաբերում է Տավուշում սահմանագծման գործընթացի համատեքստում անվտանգության խնդրին, ապա, ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարարի խոսքով, խախտվում է ամբողջ պաշտպանության համակարգը, որը կարող է հետագայում իրական հիմք հանդիսանալ սահմանազատման և սահմանագծման:
Երեկ Ադրբեջանի ձեռքը, բացի միակողմանի զիջումներից, տվեցին նաև պատերազմի բարաթ. հիմա եթե իսկապես երկրում ընդվզում լինի, և, օրինակ, մինչև մայիսի 15-ն ինչ-որ համաձայնություններ չկայացվեն, ազգակործան պատուհասը պատերազմի վերսկսման պատասխանատվությունը դնելու է Հայաստանի ու հայ ժողովրդի վրա»։
Ապրիլի 14-ին «Ազատության» հետ զրույցում ԱԺ պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը խոստովանել էր, որ իրենց իշխանության օրոք ՀՀ զինված ուժերը պատրաստ չեն լուրջ զորավարժությունների անցկացմանը:
Ոսկեպարցիները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից շատ մանրամասներ չեն պատմում, բայց նշում են՝ հանդիպումն անցել է լարված մթնոլորտում:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանն այսօր խորհրդարանական խմբակցությունների ճեպազրույցի ժամանակ հիշեցրեց, որ դեռևս 1,5 տարի առաջ, ԱԺ-ում Կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ, Նիկոլ Փաշինյանը պնդում էր, որ կան խորհրդային քարտեզներ, տարբեր ժամանակահատվածներում գծված, որոնք տալիս են դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի ամբողջական պատասխանները։
Կառավարության այսօրվա նիստը Նիկոլ Փաշինյանը մեկնարկեց Ներքին Հանդում փետրվարի 13-ին տեղի ունեցած ադրբեջանական ագրեսիային անդրադարձով:
««Խաղաղության պայմանագիր»-ն առանց սահմանները ֆիքսելու կնքել՝ նշանակում է սառեցնել խնդիրները, հետաձգել մի ուրիշ պահի, տեղ ենք թողնում, որ իրենք էլի ինչ-որ պրետենզիաներ ներկայացնեն: Իսկ մեր նպատակն այն է, որ հարցը վերջնական լուծվի, համաձայնության պայմանագիր կնքվի, ապրենք, առաջ գնանք, տեսնենք՝ ինչ է լինում հետո»,- ասաց մեր զրուցակիցը:
Քաղաքագետ Սերգեյ Շաքարյանցի խոսքով՝ ՀՀ իշխանություններն այլևս որևէ դեր չեն խաղում միջազգային հարթակներում՝ սկսած 2018 թվականից, ինչն էլ նշանակում է, որ նրանք պետք է համաձայնեն ադրբեջանական կողմի բարձրացրած բոլոր պահանջներին: Իսկ «որևէ մի «խաղաղության պայմանագիր», ինչ-որ կովկասյան թաթարների կամ թուրքերի հետ» կնքելը, ըստ քաղաքագետի, ի սկզբանե անարդյունք ու անիմաստ է:
«Քանի դեռ իր վարկանիշն ադրբեջանական հասարակության մոտ բավականին բարձր է, քանի որ ինքը համարվում է հաղթանակ տարած ղեկավար, մարդ, ով կատարել է իր խոստումները, ինքը հիմա փորձում է արագընթաց, է՛լ ավելի ամրապնդել իր դիրքերը՝ իշխանության աթոռին: Այսպիսով նա հնարավորություն կունենա նաև շարունակելու իր նեոպանթուրանական ու նեոպանօսմանական ծրագիրը, որի կնքահայրը Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն է»,- ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քարտեզագիր, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, «Գեոդեզիա և քարտեզագրություն» ՊՈԱԿ-ի գիտատեխնիկական բաժնի նախկին պետ, «Էլմա» էլեկտրոնային քարտեզի հեղինակ Շահեն Շահինյանն է։
Շահեն Շահինյանը կարծում է, որ սահմանազատման ու սահմանագծման առաջին պայմանը պետք է լինի երկու կողմերի միջև համաձայնության ձեռքբերումը, որ այս գործընթացում պետք է բացառվի ուժը և ուժի կիրառման սպառնալիքը։ Հաջորդ պայմանը պետք է լինի այն, որ ադրբեջանական ուժերը լքեն այն տարածքները, որոնք զավթել են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից հետո։ Միայն այս երկու պայմանների դեպքում պետք է սկսել բանակցություններ սահմանազատման ու սահմանագծման սկզբունքների վերաբերյալ, քանի որ կողմերը, ի սկզբանե, պետք է համաձայնության գան, թե ինչ սկզբունքներով պետք է իրականացնեն սահմանազատումը։
168.am-ի հետ զրույցում պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Հայրունին ասաց, որ նման հայտարարությունները ոչ միայն որևէ պատմական հիմք չունեն, այլև հակասում է տրամաբանությանը, քանի որ «որևէ տեղից» կամ «որևէ բանից» ինքնորոշվելու այդ ձևակերպումն ինքնին արդեն խոցելի է։
«Մեր ընտրությունը վատի և կատաստրոֆայի միջև է։ Փաշինյանը սա ասաց, խոստովանեց, որ իր կիրթ և կառուցողական գործընկեր Ալիևն իրեն «գցել» է։ Փաշինյանի վերջին ասուլիսը գուժեց, որ այլևս բանակցային գործընթաց չկա»,- ասաց Զոհրաբյանը։
Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Էմմա Պալյանն այսօր ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց՝ արդյոք ադրբեջանական կողմը պատասխանե՞լ է Հայաստանի՝ խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ արված առաջարկներին.
«Արցախի անկախ սուբյեկտայնության և նրա միջազգային ճանաչման խնդիրը բազմակողմանի և բազմաբնույթ է: Եվ այս հարցում շատ կարևոր է իրավական տեսանկյունից՝ ինչ ճանապարհ է անցել Արցախը, և որոնք են անցած ճանապարհի իրավական հիմքերը»,- «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» գիտագործնական համաժողովի շրջանակներում ելույթում ասաց փիլիսոփայության գիտությունների թեկնածու, քաղաքագետների հայկական ասոցիացիայի խորհրդի նախագահ Միհրան Շահզադեյանը:
ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Խաչատրյանի կարծիքով՝ խաղաղությունը ենթադրում է միմյանց տարածքների հստակեցում, իսկ տարածքների հստակեցումը պետք է լինի դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի միջոցով։
Քարտեզագիր Ռուբեն Գալչյանը՝ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում խոսելով Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան ԶԼՄ-ում «հավաստի աղբյուր» ստորագրությամբ հայտնի հրապարակման մասին, ըստ որի՝ Ադրբեջանը Հայաստանից պահանջում է սահմանագծում և սահմանազատում անել 1919 և 1920 թվականների քարտեզներով, ասաց, որ մինչև 1918 թվականն Ադրբեջան անունով պետություն գոյություն չի ունեցել, իսկ երբ 1918 թվականին այդ պետությունը «ծնվեց», չունենալով ոչինչ, սկսեց պահանջել իր հարակից տարածքների մի մասի միացումն իրեն։
