Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են այդպես էլ չգաղտնազերծված հայ-ամերիկյան երեք երկկողմ արձանագրություններին, որոնցից մեկով սահմանվում է «Թրամփի ուղու» կարգավիճակը, նաև՝ Ալիևի նոր սպառնալիքներին, Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու նախապայմանին, և այդ ամենին՝ պաշտոնական Երևանի քար լռությանը։
«Խաղաղության օրակարգն առաջնային է Հայաստանի համար վերջին 35 տարվա ընթացքում»,- Սամվել Կարապետյանի հիմնադրած «Մեր ձևով» շարժման մեկնարկին նվիրված միջոցառման ժամանակ 168․am-ի՝ ո՞րն է լինելու իշխանությունների կողմից առաջ մղվող «խաղաղության օրակարգ»-ի իրենց քաղաքական ուժի այլընտրանքը, հարցադրմանն ի պատասխան՝ նշեց շարժման համակարգող խորհրդի գլխավոր պատասխանատու, «Տաշիր գրուպ» ընկերությունների խմբի փոխնախագահ Նարեկ Կարապետյանը։
«Իշխանությո՛ւն, լավ չե՞ք, Հայաստանի դեմ պատերազմի սպառնալիքով համաձայնել եք Հայաստանով Ադրբեջանին անխոչընդոտ ճանապարհ տալ և դա համարում եք խաղաղությո՞ւն. առհասարակ, ձեր այդ նախաստորագրած թղթի ամեն մի կետը Հայաստանի դեմ կազուս բելի է»,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, դիմելով ՀՀ իշխանությանը, ասաց «ՀայաՔվե» ազգային-քաղաքացիական միավորման Խորհրդի անդամ Ավետիք Քերոբյանը։
«Տակ ենք տալիս, թոշակը ստանում տալիս ենք․ թոշակով ապրե՞մ, թե՞ պարարտանյութ առնեմ, սալյարկա առնե՞մ, պրեսի փողը տամ․ ո՞րն անեմ։ 40 հազարն ի՞նչ փող է։ Բա որ հանկարծ գլխացավի դեղ առար, ճնշման դեղ առար-խմեցիր, սոված պետք է մեռնես։ Ես երկու օր հաց չեմ ուտում, որ ճնշման դեղ առնեմ։ Գյուղացու օրը դժվար է»,- մանրամասնեցին գյուղացիները։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Հայացք» վերլուծական կենտրոնի խորհրդի նախագահ, Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության հարցերով հանձնախմբի ներկայացուցիչ Կարեն Բեքարյանն է։
Ներկայացնում ենք «168 Ժամ»-ի (168.am) բացառիկ հարցազրույցը Կոլումբիայի համալսարանի աշխարհահռչակ պրոֆեսոր, տնտեսագետ, միջազգային քաղաքականության վերլուծաբան, նորարարական կրթության առաջամարտիկ, կայուն զարգացման համաշխարհային առաջնորդ, բեսթսելլերների հեղինակ Ջեֆրի Դ. Սաքսի (Jeffrey David Sachs) հետ:
«Փաշինյանն Ալիևին ասել է՝ եթե ես չվերընտրվեմ, սահմանադրական հանրաքվե չի անցկացվելու և Անկախության հռչակագիրը չի հանվելու, ուստի, ընդամենը նախաստորագրելով մի թուղթ, որն իրավական որևէ պարտավորություն Ադրբեջանի համար չի ստեղծում, Ալիևը տալիս է հերթական բոնուսը Նիկոլին, ասում է՝ առ, գնա, ընտրվի և կատարիր քո վերջին տնային առաջադրանքը: Բայց ես վստահ եմ, որ դա վերջինը չի լինելու, որովհետև նախօրեին լսեցինք, այսպես կոչված՝ «Արևմտյան Ադրբեջան» համայնքի ղեկավարին, որն ասաց՝ մենք մեր պատմական հողեր կվերադառնանք ոչ թե տանկերով, այլ մեքենաներով, արդեն տեսնում ենք, որ «Արևմտյան Ադրբեջանի» քաղաքացիների ID-ներ են բաժանում…»:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արդարադատության նախարարի նախկին առաջին տեղակալ, ՍԴ նախագահի նախկին խորհրդական Գրիգոր Մուրադյանն է։
«Ադրբեջանում նկատվում է իրենց հռետորաբանությունը թաքցնելուն միտված քաղաքականություն, որովհետև նյութերի մեծ մասը, որոնք կապված են զավթողական կոնցեպտների, հայատյացության և սպառնալիքների հետ, հրապարակվում են բացառապես ադրբեջանալեզու աղբյուրներում: Վաշինգտոնյան հանդիպումից հետո «Արևմտյան Ադրբեջան» զավթողական անունը կրող համայնքը նամակ է ուղղում Ալիևին, ողջունում, և այդ նամակը լրահոսի մեջ տեսանելի չէր, պետք էր հատուկ որոնել և գտնել, և չէր թարգմանվել ռուսերեն և անգլերեն: Այսինքն՝ ես նկատում եմ, որ իրենք փորձում են այդ քաղաքականությունը քողարկել՝ մտածելով, որ գտնվելու են ավելի մեծ ուշադրության ներքո, բայց խորքային առումով որևէ փոփոխություն չկա»:
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են վաշինգտոնյան եռակողմ հուշագրին, Ադրբեջանին միջանցքի փաստացի զիջմանը, նաև՝ հայ-ադրբեջանական «խաղաղության համաձայնագրի» հրապարակված տեքստին, դրա վտանգներին, այս ամենի ֆոնին՝ տարածաշրջանային նոր պատերազմի հավանականությանը։
«Փաշինյանը, որն իր կյանքի մեծ մասն անցկացրել է առանց փողի փողոցները ման գալով, հիմա միանգամից հայտնվեց Սպիտակ տանը՝ նախագահ Թրամփի կողքին, ինչն իր համար մեծ պատիվ է՝ անկախ արդյունքից: Փաշինյանը չհարգեց իր նախկին հայտարարությունները, որ երրորդ կողմ չլինի. Երրորդ կողմ կար, և այն բավականին ազդեցիկ դեր խաղաց այս հանդիպմանը: Ալիևն էլ, Փաշինյանն էլ ուզում էին լինել Վաշինգտոնում: Ալիևն այս այցելությունն օգտագործեց, որ ՌԴ-ին ասի՝ ձեր կարիքը չունենք, ավելի գոհ ենք, որ Արևմուտքի հետ ենք»,- շեշտեց Հարութ Սասունյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Ամերիկյան ռուս-ամերիկյան համաձայնության կոմիտեի ավագ խորհրդական, American Conservative-ի խմբագիր և սյունակագիր և ԱՄՆ Պետքարտուղարության նախկին խորհրդական Ջեյմս Քարդենն (James W. Carden) է։ Զրույցին մասնակցում է նաև Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։
Սաթիկ Սեյրանյանի «Դասեր» հաղորդաշարի հյուրը Գյումրիի ավագանու «Իմ հզոր համայնք» խմբակցության ղեկավար, քաղաքական գործիչ Ռուբեն Մխիթարյանն է:
Շատ դրական կողմեր ունենք, բայց կյանքում դրականը չեն գնահատում ու միշտ մարդիկ միմյանց բացասական կողմերն են մատնանշում։ Երանի այդ մեկը ճիշտ կարողանանք կատարել, իրար դրական ազդակներ տանք, գնահատենք։ Հայերը խելացի ժողովուրդ են, բայց անձնական կյանքում, իսկ հավաքական կյանքում այդ խելքը չի աշխատում։ Սա է մեր հիմնական պրոբլեմը։
«Թրամփն իսկապես չի հասկանում՝ ինչպես է մեր միջուկային նավատորմն աշխատում, և որն է նրանց օպերացիոն պլանը»,- CNN-ի հետ զրույցում ասել է ԱՄՆ ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական Ջոն Բոլթոնը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղբանտարկյալ, Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանն է:
168TV-ի «ԶԵՆԻԹ/ZENIT» հաղորդաշարում կրոնագետ, փիլիսոփա, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Խաչատրյանը ներկայացնում է Ադրբեջանի ընթացքը՝ սպասվող պատերազմի շեմին:
«Աղետալի է»,- 168TV-ի հետ զրույցում պաղեստինցի-հորդանանցի լրագրող Յաման Ալհելոն այսպես նկարագրեց իրավիճակը Գազայում:
«ՔՊ-ի ներսում կան մարդիկ, որոնք իրենց հարցեր են տալիս, կան մարդիկ, որոնք դիմում են գրում, դուրս են գալիս։ ՔՊ-ականներին դադարելու են փողոցում բարևել, այն ՔՊ-ականներին, որոնք անարգում են հավատի խորհրդանիշները։ Այս վիճակը չի կարող անվերջ տևել։ Ի վերջո, ՔՊ-ից մնալու է մի փոքր խմբակ, ավերակների վրա են մնալու և շուտափույթ ինքնաթիռի տոմս առնեն, որ փախնեն։ ՔՊ-ում ամաչում են, իսկ վաղ թե ուշ այդ ամոթը կբերի պայթյունի»,- շեշտեց Քերոբյանը։
Նիկոլ Փաշինյանը տարբեր առիթներով հայտարարել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմի և էսկալացիայի որևէ հիմք և հիմնավորում չկա, որովհետև Հայաստանը և Ադրբեջանը ճանաչել են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, սահմանների անխախտելիությունը:
Առաջին, ծիծաղելի է՝ «եթե Թուրքիային հանենք…» ձևակերպումը, երբ բավական է միայն հիշենք 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին Թուրքիայի ուղիղ մասնակցությունը, դրանից հետո Ադրբեջան-Թուրքիա Շուշիի ռազմավարական հռչակագիրը և ոչ միայն: Ստացվում է՝ եթե Թուրքիային չհանենք, ուրեմն՝ գործ ունենք միլիարդավոր դրամների վատնման հե՞տ: Դեռ չենք նշում, որ 44-օրյա պատերազմից հետո Ադրբեջանը Թուրքիայի և Իսրայելի միջոցով հզորացրել է իր արսենալը:
«Եթե իրավական դաշտում ենք դիտարկում նրա հայտարարությունները, դրանք նախ հակասում են Հայաստանի Հռչակագրին, 1989 թվականի դեկտեմբերի հայտնի որոշմանը՝ Հայաստանի ու Արցախի վերամիավորմանը, ինչպես նաև 1990-ականներին Գերագույն խորհրդի ընդունած փաստաթղթին»,- ընդգծեց Հովիկ Ավանեսովը։
Կրոնագետ, փիլիսոփա Վարդան Խաչատրյանը նոր շարք է սկսում 168TV-ում՝ «ԶԵՆԻԹ/ZENITH» (Զենիթ՝ երկնոլորտի կետ դիտողի գլխավերևում):
«Այն բանից հետո, երբ Հայաստանի իշխանությունը որոշի, որ Հայաստանի տարածքի մի մասը՝ Սյունիքով անցնող ճանապարհը, տալիս է ամերիկյան ընկերության կառավարմանն ու վերահսկողությանը, դրանից հետո Հայաստանի Հանրապետությունը կզրկվի Սյունիքի այդ ճանապարհի վրա ունեցած իր իրավունքներից»,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում նման տեսակետ հայտնեց Ռազմավարական հետազոտությունների և նախաձեռնությունների վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հայկ Խալաթյանը։
«Ժողովուրդը թող մտածի, որ վաղը-մյուս օրը փախստական է դառնալու ու տեղ չի ունենալու գնալու։ Եթե արցախահայերը բռնի տեղահանվեցին ու եկան Հայաստան, այստեղից հայերն ո՞ւր են գնալու, այլ հայրենիք կա՞, որ գնան. չկա: Լավ, այս մարդիկ չե՞ն տեսնում՝ ինչ է կատարվում ամբողջ տարածաշրջանում, ինչ ահավոր պատերազմ է Գազայի հատվածում, Սիրիայի տարածքում, այս ժողովրդին չեմ հասկանում»,- հավելեց մեր զրուցակիցը։
«Մեծ հաշվով, ամեն ինչ այս գործընթացում սկսվեց հենց այդ այցից, և տպավորություն կար, որ գործողությունների ընդհանրականացում կար․ այսինքն՝ կողմերը սկսեցին ընդհանուր մոտեցումներ ցուցաբերել տարբեր հարցերի շուրջ և, բնական է՝ առաջինը հենց ճանապարհի հարցն էր»։
Այսօրվա հանդուրժումը հանգեցնում է վաղվա այլանդակությանը, վաղվա լռությունը՝ ոչնչի առջև չկանգնողներին խրախուսելու է դիմել նոր այլասերման, ու այդպես շարունակ։
Արդեն մի քանի ամիս է՝ պարագլուխը սանձազերծել է մտահոգիչ մի արշավ՝ ուղղված Հայաստանի ազգային ինքնության ամենասրբազան խորհրդանիշներից մեկի՝ Հայ Առաքելական եկեղեցու դեմ։
Իրանի դեմ Իսրայելի սանձազերծած պատերազմական գործողության դադարեցումից հետո թեման հայ հանրության շրջանում զգալիորեն մարել է, ինչը, թերևս, հասկանալի է, առավել ևս, որ Հայաստանի ներքին կյանքում ավելի մեծ թափով է բորբոքվել Հայ Առաքելական եկեղեցու (ՀԱԵ) բարձրաստիճան հոգևորականության դեմ քաղաքական իշխանության գործողությունը:
Այս պատերազմում Իսրայելին հասցված վնասի ճշգրիտ չափը անհայտ է, քանի որ իսրայելական իշխանությունները զգալի ջանքեր գործադրեցին իրական կորուստները թաքցնելու համար: Այնուամենայնիվ, առկա տվյալները վկայում են Թել Ավիվում, Հայֆայի նավահանգստում և նավթավերամշակման գործարաններում զգալի ավերածությունների մասին: Նրանց օդանավակայանը նույնպես փակվել է մարտերի ընթացքում, ինչը լուրջ տնտեսական վնաս է պատճառել:
