#Կառավարություն

Իսկական «լիխարադկան», որի մասին ժամանակին ասում էր Նիկոլ Փաշինյանը՝ մեղադրելով նախկիններին, հենց սա է։ Դրա հետևանքը կերևա հետագայում, երբ բյուջեն կանգնի ֆինանսական դժվարությունների առաջ։

Նիկոլ Փաշինյանը սեփական հասարակության հետ իր հարաբերութունները պարզելու, սեփական հասարակությանը թշնամական պարտադրանքին չդիմադրելու մեջ համոզելու համար օգտագործում է նույն թշնամական սպառնալիքը՝ պատերազմի տեսքով։

Կառավարությունն ինքնագոհ հայտարարում է, որ մեր տնտեսությունը գտնվում է աճի բարձր մակարդակի վրա, որ ՀՆԱ-ն մեծ տեմպերով ավելանում է։ Իսկ թե այդ ամենի մեջ ի՞նչ դեր ունեն արտաքին գործոնները, խուսափում է ասել։

Հայաստանի իրավական և դատաիրավական համակարգի դիտարկումն անհնար է ընկալել առանց լավ զարգացած հումորի առկայության, հակառակ պարագայում լուրջ հոգեբանական ցնցումներն անխուսափելի են:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Աուդիտորների պալատի նախագահ, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն է։

Պաշտոնապես Հայաստանում գնաճ չկա, առնվազն՝ տասներկուամսյա կտրվածքով։ Անցած տարվա դեկտեմբերին նույնիսկ սպառողական գների 0,6 տոկոս նվազում է գրանցվել՝ նախորդ տարվա համեմատ։

Վերջին շաբաթների ընթացքում սոցիալական ցանցերում ավելի ու ավելի են սաստկանում մտահոգություններն առ այն, որ Հայաստանի հարավային դարպաս Մեղրին այս իշխանությունները միտումնավոր կտրում են կենսական անհրաժեշտության կառույցներին հասանելիություն ունենալուց, որ մեղրեցիների համար բացեն արտագաղթի ճանապարհը՝ դրանից բխող բոլոր կանխատեսելի ու, ցավոք, սպասելի հետևանքներով:

Իշխանության ջանքերով Հայաստանի պետական պարտքը վերջին տարիներին մեծ տեմպերով ավելացել է, այն էլ գերազանցապես կառավարության վերցրած ահռելի պարտքերի պատճառով։ Բայց այսօր կխոսենք ոչ թե պարտքերի աճի, այլ սպասարկման մասին։ Այն մասին, թե ինչպիսի հսկայական գումարներ են վճարվում վերցրած պարտքերը փակելու համար։

Վարչապետի աշխատակազմը մեկ օրում դրամաշնորհի երկու պայմանագիր է կնքել «Հանրային կապերի և տեղեկատվության կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի հետ, որն առավել հայտնի է «Ֆեյքերի ՊՈԱԿ» անունով:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, պաշտպանության նախկին առաջին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանն է։

«Որևէ սկանդալ չի հասունանում, հիվանդանոցը բացվել է, դրանից հետո կա ժամանակ, երբ պետք է նախկին հիվանդանոցը՝ իր ողջ աշխատակազմով, գնահատված գույքով ու սարքավորումներով, տեղափոխվի նոր տարածք»,- կառավարության նիստից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում նշեց Անահիտ Ավանեսյանը՝ պատասխանելով Մարտունու նորակառույց բժշկական կենտրոնի չգործելու մասին հարցին։

Պետեկամուտների կոմիտեն տարեսկզբին շտապեց աչքալուսանք տալ. ի լուր բոլորի հայտարարեց, թե իրենց հաջողվել է գերակատարել անցած տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտների պլանը։ Ավելի շատ հարկեր ու տուրքեր են հավաքել, քան նախատեսված էր պետական բյուջեով։

Տնտեսական աճ

«Գների մեխանիզմում այդ ամենը դրված է, բայց ոչ մեկին ձեռք չի տալիս խախտել այդ գնային «ստատուս-քվոն»: Կառավարությանը ձեռք չի տալիս, որովհետև եթե իրական հաշվարկներ արվեն, հարկերը կնվազեն, բիզնեսին նույնպես ձեռք չի տալիս, և տուժում է բնակչությունը, հասարակությունը:

Շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանի կողմից Կառավարությանը գրավոր ընթացակարգով քվեարկության է ներկայացվել նախագիծ, ըստ որի՝ առաջարկվում է ճանապարհների կառուցման, վերակառուցման աշխատանքների հետևանքով օտարման շերտում ընդգրկված շուրջ 44 հեկտար մակերեսով անտառային հողերի համար Շրջակա միջավայրի նախարարության անտառային կոմիտեին հատկացնել 252 միլիոն 558 000 դրամ փոխհատուցում՝ 2023 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված ՏԿԵՆ-ի խնայված ֆինանսական միջոցներից:

Այսօր առավոտյան մի խումբ ձկնաբույծներ բողոքի երթով հասել էին Կառավարության շենքի մոտ՝ պահանջում էին հանդիպում  Նիկոլ Փաշինյանի հետ։ Ձկնաբույծների գնահատմամբ՝ Կառավարությունը խոչընդոտում է իրենց աշխատել, ձուկ արտադրել ու արտահանել, պատճառաբանելով, թե շատ են օգտագործում ՀՀ ջրային ռեսուրսները։

«Նման քննարկում չի եղել. ես չեմ կարծում, որ տեղիք կա մեկնաբանելու նման հարցեր»,- կառավարության նիստից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադառնալով «Փաշինյանն իրենից գո՞հ է» հարցին՝ նշեց Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը:

Արցախցի փաստաբան Գագիկ Թավադյանը, «ՀՀ քաղաքացուց՝ փախստական. արցախցիների իրավունքների զանգվածային ոտնահարում» խորագիրը կրող պանելային քննարկման ժամանակ համոզմունք հայտնեց, որ արցախցիները նախկինում որևէ խնդրի չէին բախվել Հայաստանում, քանի դեռ գործող կառավարությունը չէր հրապարակել որոշումը, որով Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները չեն համարվում ՀՀ քաղաքացիներ:

Այս տարի տարեմուտին՝ դեկտեմբերի 24-ին, Սպենդիարյանի անվան Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կկայանա Նիկոլ Փաշինյանի հեղինակած «Մեր ժամանակների հերոսը» խորագրով ամենամյա համերգ-մրցանակաբաշխությունը։

Կառավարության 3-րդ մասնաշենքի դիմաց բողոքի ակցիա իրականացնող ձկնաբույծների գնահատմամբ՝ երկրի ներկա կառավարության անդամները դեռևս տարիներ առաջ գործարարներին հրավիրում էին Հայաստան՝ ներդրում իրականացնելու, սակայն որևէ ձևով չեն աջակցել նրանց: Հիմա էլ կոչ են անում այդ նույն կառավարությանը՝ օգնելու փոխարեն՝ չխոչընդոտել իրենց աշխատանքը:

Արարատ մարզի ձկնաբուծարանների աշխատակիցները բողոքի ակցիա են իրականացնում ՀՀ կառավարության 3-րդ մասնաշենքի դիմաց: Ակցիայի մասնակիցները Շրջակա միջավայրի նախարարությունից պահանջում են հետաձգել Ջրային օրենսգրքում փոփոխությունների նախագիծը:

Ամենուրեք հարկային բեռ են ավելացնում, տուրքեր են դնում, տույժերն ու տուգանքներն են բարձրացնում, այնտեղ, որտեղ ժամանակին արտոնություններ են սահմանված եղել՝ տնտեսական խթաններ ստեղծելու համար, կրճատում ու վերացնում են։ Մի նպատակ ունեն, որքան հնարավոր է՝ շատ փող ունենան ձեռքի տակ՝ բյուջեի հաշվին իրենց ճոխություններ թույլ տալու, իրենց կարիքներն ուզածի չափ բավարարելու համար։

Փաշինյանի ղեկավարած Կառավարությունը շարունակում է բյուջեից հսկայական միջոցներ հատկացնել այս կամ այն համաժողովը կազմակերպելու համար, որոնց օգտակար գործողության գործակիցն ու Հայաստանի տնտեսությանը տված օգուտը մնում են օդից կախված, քանզի Հայաստանի տնտեսությունն առանց այդ համաժողովների էլ շարունակում է կախված մնալ Ռուստաստանից Հայաստան վերաարտահանումների, զբոսաշրջիկների և ռելոկանտների գեներացրած միջոցներից։

Վերջերս Ն. Փաշինյանի կողմից միջազգային հանրությանը ներկայացված «Խաղաղության խաչմերուկը» նպատակ է հետապնդում ստեղծել նոր տրանսպորտային հաղորդակցություններ, որոնք հատելով Հայաստանի տարածքը՝ կխթանեն տարածաշրջանային տնտեսական համագործակցությունը։

Կառավարությունն առաջարկում է ըստ մար­զերի և ըստ տարիների աստիճա­նա­բար կրճատել հիփո­թե­քային վարկի սպա­սարկ­­ման համար ֆիզի­կա­­կան անձի կող­մից վճարված տոկոս­ների գումար­­ների չափով եկամտային հարկի վերա­դարձ­ման համակարգի կիրառության շրջա­նակը։

Երկար ժամանակ է, ինչ կառավարությունը մտադիր է տոտալ վերահսկողության տակ վերցնել քաղաքացիների անձնական հաշիվները, մասնավորապես՝ հասանելիություն ստանալ նրանց բանկային տվյալների և դրանց շարժերի նկատմամբ։ Այդ նպատակով, նախորդ անհաջող փորձից հետո, վերջերս Պետեկամուտների կոմիտեն հանդես եկավ նոր օրենսդրական նախաձեռնությամբ։ Սակայն մինչ այս նախաձեռնությանն անգամ օրենքի տեսք տալը, կառավարությունն ուզում է այն փորձարկել Արցախից տեղահանված մեր հայրենակիցների նկատմամբ։

Լուսինե Սեյրանյանի ընտանիքն Արցախում երկու անգամ է տեղահանվել իրենց բնակավայրից, առաջին անգամ Հադրութից են ստիպված եղել հեռանալ: Արցախցի մեր զրուցակիցը, հազիվ զսպելով արցունքները, հիշեց. տունը լքելուց րոպեներ առաջ հաց թխելիս է եղել: Չի կարողացել ավարտել.

Արցախցի մեր հայրենակից Սուսաննա Բեգլարյանի ամուսինը Հադրութի Քյուրաթաղ գյուղից է: Դեռ 2020 թվականին այնտեղից ստիպված են եղել հեռանալ՝ կորցնելով նաև ամբողջ ունեցվածքը՝ տուն, տնամերձ ու մեքենա:

Հաջորդ տարվա համար նախատեսելով 7 տոկոս տնտեսական աճ, կառավարությունը գիտի, որ դրա կատարումը քիչ հավանական է և խիստ ռիսկային։ Գիտի, բայց իներցիայով պլանավորել է, սովորության համաձայն, նաև բարձր աճի տպավորություն ստեղծելու համար։ Գնահատականները, որոնք ստացվել են մոդելավորման արդյունքում, 5,9 տոկոս տնտեսական աճի հավանականություն են ցույց տվել։ Բայց կառավարությունը 7 տոկոս աճ է դրել պետական բյուջեի հիմքում՝ ռիսկի տակ դնելով նաև բյուջեի հարկային եկամուտները։ Եթե նախատեսված տնտեսական աճը չհաջողվի ապահովել, չեն ստացվի նաև բյուջնի ակնկալվող եկամուտները։

«Կարող եք գալ ու ինքներդ տեսնել, թե հիմա ինչ վիճակում ենք ապրում՝ առանց խոհանոց, առանց պարկետ, տաք ջուրն էլ ես եմ դրել: Հատակն ամբողջությամբ բետոն է, պատերն էլ՝ քայքայված: Ոչ մի բան չկա տանը: Անգամ սեղան չունենք, որ երեխաները նստեն ու դասերը սովորեն: Տանտերն այստեղ ջարդված մահճակալներ ուներ, մատրասներն էլ ամբողջությամբ քայքայված են»,- ասաց արցախցի մեր հայրենակիցը՝ նշելով, որ վերջին պատերազմից հետո Հադրութում թողած տունն ու ունեցվածքը կորցնելուց հետո էլ որևէ փոխհատուցում դեռևս չի ստացել: