Վերջին շաբաթների ընթացքում Իրանի և Իսրայելի միջև լարվածությունը հասավ իր գագաթնակետին, երբ ԱՄՆ-ի ուղիղ միջամտությամբ հարվածներ հասցվեցին Իրանի մի շարք ռազմավարական նշանակության ենթակառուցվածքներին, ներառյալ՝ միջուկային հետազոտությունների ու վերամշակման խոշոր կենտրոններին։ Իսրայելը և ԱՄՆ-ը իրենց առջև խնդիր էին դրել կասեցնել Իրանի միջուկային ծրագրի առաջընթացը, թույլ չտալ, որ Թեհրանը մոտենա միջուկային զենքի արտադրության հնարավորության շեմին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թուրքագետ, ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմական գիտությունների դոկտոր Ռուբեն Մելքոնյանն է։
«Իրանը, թեկուզ պատերազմական իրավիճակում, իր վերահսկողության տակ է պահում «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցը»,- այս մասին այսօր 168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդաշարի ընթացքում ասաց իրանցի քաղաքագետ, միջազգային լրագրող Խայալ Մուազզինը՝ անդրադառնալով Իրան-Իսրայել պատերազմին, ԱՄՆ ներգրավմանն ու Իրանի «զբաղվածության» ֆոնին՝ Հարավային Կովկասում Ադրբեջանի հնարավոր ռազմական սադրանքներին:
«Երբ որ ասում ենք «Զանգեզուրի միջանցք», ի՞նչ ենք նկատի ունենում: Դա ՀՀ ինքնիշխան հսկողության տակ գտնվող ճանապա՞րհ է, որտեղից Թուրքիան և Ադրբեջանն օգտվում են ճիշտ այնպես, ինչպես աշխարհի մնացած երկրները, թե՞ դա արտոնյալ ռեժիմ է նախատեսում առանձին երկրների համար»։
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Գագիկ Մինասյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության է բերվել է օտար ուժերի, մասնավորապես՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից, և Հայաստանում առկա զարգացումների ֆոնին Փաշինյանը մտածում է իր ապագայի մասին ու անվտանգության երաշխիքներ փնտրում: «Ընդվզում է հասունանում, որը բերելու է նրան, որ Փաշինյանը հեռանա իշխանությունից, և նրա համար շատ կարևոր է, որ […]
«Մոտեցնում են իրենց զորքերը, այս պահին խոսքը նավատորմի և ավիացիայի մասին է, դեռ ցամաքային զորքի մասին չէ։ Եթե իրենք զորքը մոտեցնում են, կարող ենք ակնկալել, որ սա կա՛մ սպառնալու համար է, որ եթե Իրանը չկատարի ԱՄՆ-ի պահանջները՝ կհարվածեն, կա՛մ էլ նրա համար է, որ հետագայում կարողանան այդ գործիքն օգտագործել»,- շեշտեց Կարեն Իգիթյանը։
«Հայաստանը ես եմ» նախաձեռնության ղեկավար, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանը, 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի՝ «խաղաղության խաչմերուկ» ձևակերպմանը ու դրա հնարավոր տնտեսական հեռանկարին՝ նշեց․ ««Խաղաղության խաչմերուկ» ասվածի էությունը մինչ օրս մեզ հայտնի չէ, քանի որ այն չունի ո՛չ տնտեսական, ո՛չ քաղաքական հենք։ Մենք այդ քաղաքական օրակարգի տակ բացառապես տեսնում ենք «միջանցք»-ի տրամադրում, որովհետև չի կարելի «խաղաղության խաչմերուկ» կոչել մի հատված, որի շուրջբոլորը պատերազմներ են ու տնտեսական բարդություններ»։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ, Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության սահմանադրության մեջ փոփոխություն է մտցվելու, և համաձայն ներկայացված նախագծի՝ Ադրբեջանի կազմում գտնվող ինքնավար հանրապետության նախարարների կաբինետը ենթարկվելու է ոչ թե Գերագույն մեջլիսին, այլ Ադրբեջանի նախագահին՝ իր աշխատանքի կարգը համաձայնեցնելով հենց նրա հետ:
Եթե տարածաշրջանում շարունակվեն էսկալացիոն միտումները, ապա «Հյուսիս–հարավ» տրանսպորտային միջանցքի նախագիծը, որի մաս է կազմում Հայաստանը, հայտնվելու է մեծ հարցականի տակ։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց քաղաքական գիտությունների և տնտեսագիտության դոկտոր, էներգետիկ անվտանգության հարցերով փորձագետ Վահե Դավթյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու Ֆրանսիայի Paris-Panthéon-Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին գլխավոր քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն են։
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձել է Իրան-Իսրայել պատերազմական գործողություններին և դրա ազդեցությանը ՀՀ-ի և Սյունիքի շուրջ զարգացումների վրա՝ նշելով, որ դրա ռիսկերը գնահատել են առաջին իսկ պահից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն APRI-Հայաստան գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի երկրների հարցերով փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովն է:
«Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանն այն կարծիքին է, որ Իրան-Իսրայել պատերազմի պայմաններում շատ բարդ է Իրանի վիճակը, որովհետև Իսրայելն ունի շատ երկրների աջակցությունը, որոնք փաստացի մասնակից են կոնֆլիկտի, իսկ Իրանը փաստացի միայնակ է այս պատերազմում:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը քաղաքական վերլուծաբան, «Կամուրջ» հասարակական նախաձեռնության համահիմնադիր Արման Աբովյանն ու քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն են։
Իսրայելը լուսադեմին ավիահարվածներ է հասցրել Իրանի տարածքին: Թիրախում են հայտնվել Թեհրանը, Թավրիզը և այլ քաղաքներ: Ըստ լուրերի` սպանվել են բարձրաստիճան իրանցի զինվորականներ, ինչպես նաև միջուկային հարցերով զբաղվող ֆիզիկոսներ: Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեին երկրի քաղաքացիներին ուղղված իր ուղերձում Իսրայելի կողմից Իրանի վրա հարվածները հանցագործություն է անվանել՝ ասելով, որ Իսրայելը կբախվի «դառը և սարսափելի ճակատագրի»։ ԱՄՆ-ը շտապեց հայտարարել, որ Իսրայելը միակողմանի գործողություններ է սկսել, և, որ ԱՄՆ-ը ներգրավված չէ Իրանի դեմ հարվածներին։
Անվտանգային և ռազմական հարցերով փորձագետ Հայկ Նահապետյանը, խոսելով Իրան-Իսրայել լարվածության հնարավոր զարգացումների և Հարավային Կովկասին, մասնավորապես՝ Հայաստանին սպասվող սպառնալիքների մասին, նկատեց՝ առայժմ հրթիռակոծումներ են, լայնածավալ ռազմական գործողություններ կլինեն այն ժամանակ, երբ հրթիռակոծումներից հետո ցամաքային զորքերը փորձեն մի քանի պետությունների տարածքից մտնել Իրանի տարածք։
ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի նախկին տնօրեն, ակադեմիկոս, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն այս ամենը հավանական չի համարում՝ շեշտելով, որ Իրանի համար այդ ամենն ունի նաև ռազմավարական նշանակություն։
Վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում իրանական կողմն ակտիվորեն անդրադառնում է Իրանի դերին ռեգիոնալ կապուղիների ապաշրջափակման գործընթացում։
Ադրբեջանը և Թուրքիան Նախիջևանում պատրաստվում են լայնամասշտաբ զորավարժությունների: Խոսքը համակարգչային աջակցությամբ «Անխախտ եղբայրություն-2025» հրամատարաշտաբային և մարտական հրաձգությամբ «Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրք-2025» տակտիկական զորավարժությունների մասին է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանն է։
Ադրբեջանի ղեկավար Իլհամ Ալիևը շարունակում է Հայաստանի իշխանություններին ներկայացնել իր պահանջները: Դրանք են՝
• Ադրբեջանը Հայաստանի տարածքում ցանկանում է ստեղծել Ադրբեջանի Ինքնավար Հանրապետություն՝ ադրբեջանցիներով բնակեցված։ Դրա նպատակը Հայաստանը ոչ կենսունակ պետություն դարձնելն է։ Ադրբեջանցիները որոշել են, որ միակ աշխատող ռեալ երաշխիքը, որ Հայաստանը երբևէ չի փորձի վերադարձնել 2020-2023թթ․ կորցրածի գոնե մի մասը, նրան թույլ, ոչ կենսունակ պետություն դարձնելն է։
Մենք երեկ անդրադարձել ենք օկուպացված Լաչինի օդանավակայանի բացման փաստին, ինչպես նաև դրա ռազմավարական նշանակությանը, որ այն Ադրբեջան-Թուրքիա-Պակիստան համատեղ ուղերձ է տարածաշրջանին և հնարավորություն է տալիս Ադրբեջանին իր դաշնակիցների հետ վերահսկել Հայաստանի, Իրանի հյուսիսային սահմանները:
Իրանը փորձում է որպես բալանսավորող ուժ հանդես գալ, որպեսզի մի կողմից՝ կանխի արևմտյան և իսրայելական ազդեցության խորացումն Ադրբեջանում, մյուս կողմից՝ չթուլացնի հարաբերությունները Թուրքիայի հետ, որի հետ ունի զգայուն տնտեսական և էներգետիկ շահեր։
2017 թվականին Արցախում պաշտոնական մակարդակում անբնական էին համարում Արցախ-Իրան սահմանի փակ լինելը:
Թուրքագետ Մհեր Աբրահամյանը խոսելով Էրդողանի այս ելույթի մեսիջների մասին՝ ասաց, որ թուրքախոս պետությունների ոչ ֆորմալ գագաթնաժողովն անցկացվեց մի երկրում, որը, թվում է, թե որևէ կապ չունի թուրքախոս պետությունների հետ։ Բայց ըստ թուրքական տարբեր հետազոտողների՝ Հունգարիան իբրև թե կապված է թուրքախոս պետությունների հետ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ԱՄՆ Լիհայի համալսարանի պրոֆեսոր Արման Գրիգորյանն է։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հրավերով Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանն ապրիլի 28-ին մեկօրյա այցով գտնվում էր Բաքվում: Ի՞նչ խնդիր լուծեց ԻԻՀ նախագահի այցը Բաքու իրանական կողմի համար, և որքանո՞վ էր այն շահեկան Ադրբեջանի համար: Արդյո՞ք սա երկկողմ հարաբերությունների վերանայում է, և Իրանը փորձում է չկորցնել իր դերը տարածաշրջանում: Եվ հաշվի առնելով, որ խոսվել է Իրանի՝ դեպի […]
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
