«Ինքս ականատես էի մահին՝ Ճարտարից 27 զոհերի, բենզինի պայթյունից անհետ կորածների, այդ թվում՝ զոհերի։ Այդ շրջանում ցավս, անձնական ողբերգությունս մեծ էր, դատարկությունը, որ կար ինձ մոտ՝ որևէ բանով չէր լրացվում, բայց նույնիսկ այդ վիճակում հուսադրում էի մարդկանց, թե մնալու ենք Արցախում։ Բայց մարդը հենց մարդ է նրանով, որ նույնիսկ այդ դատարկությունից հետո մեկ այլ մարդու ասի, որ կորուստ չպետք է ունենա, և այդ կորուստը միայն իմը թող լինի»,- հավելեց մեր զրուցակիցը։
2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախից բռնի տեղահանված Էրիկ Պողոսյանը և իր բազմանդամ ընտանիքը՝ 8 հոգանոց, ապրում են Արտաշատ քաղաքում։ Նա ծնվել է Ստեփանակերտ քաղաքում, այնուհետև տեղափոխվել Ասկերանի շրջանի Լուսաձոր գյուղ։ Դեռևս արցախյան առաջին ազատամարտի ժամանակ Էրիկի մոտ ախտորոշվում է մկանային դիստրոֆիա։ Արտերկրում բուժում ստանալու հնարավորություն չունենալով, 2001 թվականից հաճախել է Ստեփանակերտի Քերոլայն Քոքսի անվան վերականգնողական կենտրոն և սկսել է զբաղվել նկարչությամբ:
«Եթե պետք լինի, ապա մենք սպառելու ենք ներպետական ատյաններն ու դիմելու ենք միջազգային դատական ատյաններին: Հասնելու ենք նրան, որ Հաագայի դատարանում դա համարվի մարդկության դեմ կատարված հանցագործություն: Մեզ համար անընդունելի է ու խիստ վիրավորական, որ մեզ չեն համարում ՀՀ քաղաքացիներ»,- ասացին մեզ դիմած արցախցի մեր հայրենակիցները:
«Նիկոլը որտե՞ղ այսպես «աճեց», որտե՞ղ այսպես հավաքեց իր թիմը։ Ժամանակին Ադրբեջանում ո՞վ ռիսկ կաներ խոսեր «Արևմտյան Ադրբեջանի» մասին, հայր Ալիևն էր նույնիսկ խոստովանում, որ Արցախը հայկական է։
«Ներքևում կանգնած Նիկոլ Փաշինյանն ու իր պահակախումբը կարծել են, որ դա ոչ թե խնձոր է, այլ նռնակ, բոլորը պառկել են գետնին։ Խնձորը որևէ մեկին չի կպել, ի՞նչ վնաս պետք է պատճառեր խնձորը»,- ընդգծեց մեր զրուցակիցը։
Դեռևս այս տարվա հոկտեմբերի 17-ին Նիկոլ Փաշինյանը Եվրախորհրդարանի բարձր ամբիոնից բարձրագոչ հայտարարություններ էր անում Հայաստանի «ժողովրդավարության» մասին: Երկարաշունչ ելույթ հնչեց նաև այն մասին, թե ինչպես «ՀՀ կառավարությունն ու ժողովուրդը համախմբվեցին» Արցախում էթնիկ զտումների զոհ դարձած ավելի քան 100.000 հայերին ընդունելու, ապաստան տալու խնդրի լուծման շուրջ՝ այդ գործը «պատվով կատարելով»:
«Զգացի, որ խոսքն այլևս արժեք չունի, ուժը գերակայում է աշխարհում։ Հավերժական պարտությունը, որ այդ ժամանակ եկավ ինձ մոտ, կարծում եմ՝ երբեք չեմ հաղթահարի, հիմա իմ ուժը իմ խոսքն է՝ որպես լրագրող, բայց այդքան վստահ չեմ իմ խոսքի վրա, ինչպես նախկինում։ Իսկապես շատ կուզեի, որ լիներ այն աշխարհը, որը ես էի պատկերացնում՝ քաղաքակիրթ, օրենքների գերակայությամբ և այլն, բայց ցավոք, տեսնում ենք, որ աշխարհակարգեր են փլվում։ Խոսքը միայն պատերազմների թատերաբեմում հայտնված երկրների մասին չէ, այլ առհասարակ այս մոլորակի հետ կատարվածի մասին է»,- ասաց Տ. Խաչատրյանը։
Արցախից բռնի տեղահանված և Գյումրիում հաստատված Գաբրիելյանների ընտանիքը բախվում է տարրական կենցաղային խնդիրների: Ընտանիքում 4 երեխա կա: Երեխաների երկու ծնողներն էլ մահացած են: Ամբողջ հոգսը նրանց տատիկի՝ Արևիկ Գաբրիելյանի վրա է: 168.am-ի հետ զրույցում Արևիկ տատը հայտնեց, որ իրենց տանը ձմռան շեմին անգամ նորմալ վերմակներ չկան, որ երեխաները գիշերը կարողանան ծածկվել ու չմրսել:
«Կարող եք գալ ու ինքներդ տեսնել, թե հիմա ինչ վիճակում ենք ապրում՝ առանց խոհանոց, առանց պարկետ, տաք ջուրն էլ ես եմ դրել: Հատակն ամբողջությամբ բետոն է, պատերն էլ՝ քայքայված: Ոչ մի բան չկա տանը: Անգամ սեղան չունենք, որ երեխաները նստեն ու դասերը սովորեն: Տանտերն այստեղ ջարդված մահճակալներ ուներ, մատրասներն էլ ամբողջությամբ քայքայված են»,- ասաց արցախցի մեր հայրենակիցը՝ նշելով, որ վերջին պատերազմից հետո Հադրութում թողած տունն ու ունեցվածքը կորցնելուց հետո էլ որևէ փոխհատուցում դեռևս չի ստացել:
ՀՀ կառավարության այսօրվա նիստը սկսվեց մեկ րոպե լռությամբ. գործադիրի ներկայացուցիչները հարգեցին 44-օրյա պատերազմի զոհերի հիշատակը, ապա անցան օրակարգային հարցերի քննարկմանը։
Շուկայի վրա ի՞նչ ազդեցություն կունենա բռնի տեղահանված արցախցիների՝ ՀՀ տեղափոխման հանգամանքը. պարզաբանում են ԿԲ-ից
ՀՀ ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավորները ստացած պարգևավճարն ամբողջ ծավալով ուղղելու են Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների սոցիալական խնդիրների լուծման համար:
Սեպտեմբերի 19-ին Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմը 100 հազարից ավելի խաղաղ բնակիչների դարձրեց գաղթական։ Ադրբեջանը պատերազմի ու ցեղասպանության վտանգի տակ Արցախում իրականացրեց էթնիկ զտում։ Արցախի պաշտպանության ժամանակ մարտիրոսվեցին տասնյակ հայորդիներ, նրանցից մեկն էլ Վովա Ավանեսյանն էր՝ աշխարհազորային։ Սեպտեմբերի 19-ին պատերազմը սկսվելու հենց առաջին վայրկյանին գնացել էր դիրքեր՝ հայրենի Մարտակերտն ու մյուս բնակավայրերը թշնամու ներխուժումից պաշտպանելու համար։ Ցավոք, և՛ նա զոհվեց, և՛ Արցախը կորսվեց։
«Նարեկածին» ազգային զարդեր ներկայացնող ընկերության հիմնադիր Էլեն Արզումանյանը, որն իր զարդերն աճուրդով վաճառում է՝ գումարն ուղղելով բռնի տեղահանված Արցախի մեր հայրենակիցներին աջակցելու նախաձեռնություններին, «Աջակցություն արցախցիներին. արվածը, չարվածը և հետագա հսկա անելիքը» թեմայով պանելային քննարկմանը նկատեց.
«Աջակցություն արցախցիներին. Արվածը, չարվածը և հետագա հսկա անելիքը» թեմայով քննարկման ժամանակ Գագիկ Ծառուկյանի մամուլի խոսնակ Իվետա Տոնոյանը տեղեկացրեց՝ բարեգործական հիմնադրամի աշխատակազմը Գագիկ Ծառուկյանից ստացել է հանձնարարություն՝ ուսումնասիրել, թե առաջնային փուլում ինչի անհրաժեշտություն կա և աջակցության ծրագրերը թիրախային ինչ ուղղություններով պետք է իրականացնել։
«Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, որ պետությունն այդ դերակատարումը չունի՝ բացի 100 հազարական և 40+10 հազարական դրամներ վճարելուց, որոնք դեռ ոչ բոլորին են հասել,- նշեց նա՝ հավելելով,- Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը հետաքրքիր մի ֆունկցիա էլ է կատարում. մարդկանց ուղղորդում են մեզ մոտ։ Մեզ այցելել է առնվազն 5 քաղաքացի, որոնք ասել են՝ սոցապն իրենց ուղղորդել է Երվանդ Քոչար 5 հասցե։ Պետության ֆունկցիան, որպես այդպիսին, այս ամեն ինչով սահմանափակվում է»:
Այս օրերին հայության շրջանակում ամենատարածված հարցն է, թե ինչո՞ւ Միացյալ Նահանգների կառավարությունն այդքան վճռականորեն և արագորեն աջակցեց Իսրայելին, բայց ոչ Հայաստանին և Արցախին:
«Արցախի Հանրապետությունից ռազմական գործողությունների և պայթյունի հետևանքով Հայաստան տեղափոխված և մայրաքաղաքի տարբեր բժշկական կենտրոններում բուժում ստացող անձանց թիվն այսօր ժամը 11։00-ի դրությամբ 210 է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ առողջապահության նախարարի մամուլի քարտուղար Մարիամ Ծատրյանը։
168.am-ի հետ զրույցում Կամո Աղաջանյանը հիշեցրեց՝ 2020 թվականի պատերազմից հետո մշտապես ասում էր, որ ՀՀ իշխանության վարած քաղաքականությունը Արցախը տանելու է կործանման։
