Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարություններով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը հերթական անգամ անդրադարձել է ՀՀ Սահմանադրությանը՝ հայտարարելով, որ «Հայաստանի հետ «Խաղաղության պայմանագրի» խոչընդոտողը ՀՀ Սահմանադրությունն է»։ Այս նույն հայտարարությունը որոշ ժամանակ առաջ արել էր նաև Ալիևը։
2018 թվականին Հայաստանի Անկախության հռչակագիրն անկախ Հայաստանի պետականության հաստատման հիմք համարած և այդ հռչակագրով սահմանված իղձերը հայ ժողովրդի պատմական պարտքն ու առաքելությունը համարած Նիկոլ Փաշինյանը 2024 թվականին՝ այդ նույն հռչակագրի ընդունման 34-ամյակի կապակցությամբ, ուղերձ է հղել՝ նսեմացնելով դրանում սահմանված իղձերը՝ դրանք համարելով փոփոխության ենթակա։
Հայաստանի Անկախության հռչակագրի ընդունման 34-րդ տարեդարձի առթիվ իր ուղերձում Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ 1990թ. օգոստոսի 23-ին ընդունված Անկախության հռչակագրին հղումը հետագայում՝ 1995 թվականին, տեղ գտավ և մինչև օրս առկա է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության նախաբանում, բայց «սա չի նշանակում, թե Անկախության հռչակագրի ողջ բովանդակությունը ներառված է ՀՀ Սահմանադրության մեջ և այս երկու փաստաթղթերի բովանդակությունը նույնական են»:
«30 տարի այս փաստաթղթի համար որևէ մեկը որևէ բողոք չի ներկայացրել, նման բան չի արել որևէ երկիր կամ միջազգային կազմակերպություն։ Հռչակագրի վերաբերյալ մենք ունեինք ամբողջական կոնսենսուս և՛ ներսում, և՛ դրսում։ Միայն այս իշխանության օրոք է, որ հանկարծ ծլեց Հռչակագրի խնդիրը, որի հիմքը հանդիսացավ պատերազմում պարտությունը և գլուխ բարձրացրեցին Թուրքիան և Ադրբեջանը»,- ասաց Արամ Մանուկյանը։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են անցնող շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԵՊՀ պրոֆեսոր, իրանագետ Վարդան Ոսկանյանն է։
«Բայց մեզ համար նորություն չէ նոր Սահմանադրության մասին հայտարարությունները, քանի որ այս տարվա սկզբին Փաշինյանը, Արդարադատության նախարարը խոսում էին միանշանակ նոր Սահմանադրություն ընդունելու մասին։ Այս ամենն ակնհայտորեն կապված է փաշինյանական նոր կուրսի հետ, որ մեզ անկախության հռչակագիր պետք չէ, Արարատ սար պետք չէ, և այլն, այսինքն՝ բոլոր ազգային խորհրդանիշներից հրաժարվելու քաղաքականության դրսևորում է»,- նշեց Վարդան Պողոսյանը։
Փաստացի Նիկոլ Փաշինյանը հրահանգել է նոր Սահմանադրություն գրել ու նոր Սահմանադրության նախագիծ ներկայացնելու համար տվել է 2 տարի ժամանակ, ինչից ևս կես տարի անց այն արդեն պետք է հաստատված լինի:
Փաշինյանից բացի, Հայաստանում չի եղել ոչ մի առաջին դեմք, ով պատմական Հայաստանի մասին է խոսել/խոսում, ով հայդատականությունը դրոշ դարձրած ծափահարություններ է կորզել։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրության մասնագետ Միքայել Մալխասյանն է։
«Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ, ՀՀ ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանն արդեն անցել է անդառնալիության կետը։
ՀՀ արդարադատության նախկին նախարար Գևորգ Դանիելյանն «Անկախության հռչակագիրը պե՛տք է պահպանել» թեմայով քննարկմանը նշել է, որ Ալմա Աթայի հռչակագիրը բացարձակապես չի փաստում Արցախից հրաժարվելը, ընդհակառակը՝ դրանով հավաստվում է, որ Հայաստանը՝ որպես կողմ այս հռչակագրի, ելակետ է ընդունում արդեն իսկ իրացված ազգերի ինքնորոշման իրավունքը, և Արցախն այլևս չի կարող ճանաչվել Ադրբեջանի կազմում:
Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախկին նախագահ, Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության նախագահ Աշոտ Ղուլյանն այսօր ՀՀ անկախության հռչակագիրը պահպանելուն նվիրված քննարկման ընթացքում հայտարարեց, որ տևական ժամանակ է՝ փորձում է գտնել նախադեպ, թե աշխարհում կա 30 տարվա անկախ կենսագրություն ունեցող այնպիսի երկիր, որը «խիզախում» է վերանայել իր անկախության հիմքում դրված գաղափարները, այսինքն՝ հանել պետության հիմնաքարերը, բայց նման նախադեպ չի գտել։
«Անկախության հռչակագիրը մեր ժողովրդի հավաքական արժանապատվության փաստաթուղթն է։ Եթե որևէ մեկը խնդիր է դրել այս փաստաթղթի հետ փոփոխություններ կատարել կամ հանել՝ նշանակում է կպնել մեր ազգային արժանապատվությանը»,- ասաց ՀՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր, ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանն այսօր ՀՀ անկախության հռչակագիրը պահպանելուն նվիրված քննարկման ժամանակ։
«Անկախության հռչակագիրը պե՛տք է պահպանել» թեմայով քննարկմանը ՀՀ նախկին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը նշեց, որ ՀՀ Անկախության հռչակագրում իրավաբանորեն ամեն ինչ շատ նորմալ է գրված, Արցախի մասին գրվածն էլ հիմնված է ՄԱԿ-ի հիմնադիր օրենքներից մեկի վրա. դա ինքնորոշման իրավունքն է:
Այսօր ՀՀ անկախության հռչակագրի պահպանմանը նվիրված հանրային քննարկման ժամանակ Հայ Առաքելական եկեղեցու Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը խոսքը սկսեց Ներսես Շնորհալու աղոթքով, որին միացան նաև քննարկման մասնակիցները։
«Վճռորոշ փետրվարը» հանրահավաքին հարգելի պատճառներով ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը չի մասնակցում, սակայն նա ձայնագրության միջոցով փոխանցել է իր ուղերձը, որտեղ հերթական անգամ զգուշացնում է՝ իրավիճակն այնպիսին է, որ կամ Նիկոլ Փաշինյանը պիտի գնա, որ Հանրապետությունը մնա, կամ Փաշինյանը կմնա, և այդ դեպքում Հանրապետություն չենք ունենա:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետության նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է։
«Հանուն Սահմանադրության» շարժման հանրային քննարկման ժամանակ ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանը նշել է, որ Անկախության հռչակագիրը պատմական, հիմնաստեղծ, պետականաստեղծ փաստաթուղթ է:
Անկախության հռչակագիր փոխելն անհեթեթություն է, կարծում եմ՝ սրանք դրան չեն կարող հասնել։ Այս բանը մենք չպետք է թույլ տանք, նկատի ունեմ այն մարդկանց, որոնք դրա ակունքներում կանգնած են եղել»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Մեխակ Մխիթարյանը։
«Սաղին սրբել-հանել է պետք», «ավելի լավ է՝ իրեն փոխեն», «Նիկոլի անունը մի տուր»՝ 168.am-ի հետ զրույցում քաղաքացիներն այսպես են արձագանքում Նիկոլ Փաշինյանի կողմից Սահմանադրությունը փոխելու անհրաժեշտության մասին հայտարարություններին:
«Ինձ հասած տեղեկություններով՝ Փաշինյանը պլանավորում է նոր Սահմանադրության հանրաքվեն անցկացնել ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու հարցով. Քաղաքացիներին ասելու են՝ կո՞ղմ եք ՀԱՊԿ-ից դուրս գալուն, Սահմանադրությանն ասեք՝ ԱՅՈ, եթե ԴԵՄ եք, ուրեմն՝ կողմ եք լինելու պատերազմին»։
«Ալիևի ախորժակը բացվում է, նա իր առջև տեսնում է մի անհեթեթ ղեկավարի, որը պատրաստ է ամեն պահի ծախել իր երկրի շահերը։ Փաշինյանը մեր ժողովրդին առաջնորդելու իրավունք չունի, նա Ալիևի տակ պառկած մարդ է, և դա տեսնելով՝ Ալիևը նորանոր պահանջներ է ներկայացնում։ Փաշինյանն այսօր Իլհամ Ալիևի պրոքսին է, նրա խամաճիկը, Հայաստանի գծով Ալիևի փոխնախագահն է»,- ամփոփեց Լևոն Զուրաբյանը:
«Մենք հասել ենք այս օրեր և կանք, որովհետև կար հստակ գաղափար, ինչի համար մարտնչել են մեր պապերը, իսկ այսօր ՀՀ իշխանության կողմից տարվում է հստակ այնպիսի քաղաքականություն, որ թուլանանք այնքան, որ հլու-հնազանդ կատարենք այն, ինչ մեզնից պահանջում են։ Այսօր բարձրացվում են նաև արցախցի-հայաստանցի պատնեշներ, որոնք մեզ, ցավալիորեն, տանելու են շատ վտանգավոր իրավիճակների»,- ասաց Մելիքյանը։
«Հիմա Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկածը մոլագար գժի նախաձեռնություն է, որովհետև երբ մեկն ասում է, թե մենք պետք է պահպանենք խորհրդարանական կառավարման համակարգը, բայց ունենանք նոր Սահմանադրություն, դա նշանակում է՝ ունի հետին նպատակներ։ Մենք գործ ունենք քաղաքական լակոտի հետ. այդպիսի անպատասխանատվություն սեփական խոսքի, սեփական ժողովրդի նկատմամբ կարող է ցույց տալ մի մարդ, որին կարող ես կոչել ուղղակի «փոքրիկ»»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ, միջազգային իրավունքի մասնագետ Վարդան Պողոսյանն է:
Մինչև վարչապետ դառնալը 3-րդ նախագահ Սերժ Սարգսյանին իր հագով Սահմանադրություն կարելու մեջ մեղադրած Փաշինյանը հիմա գնում է Ալիևի հագով Սահմանադրություն կարելու ճանապարհով և հայտարարում մի բան, ինչը 2021 թվականին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահը՝ շեշտելով, թե Հայաստանը պետք է մշակի նոր Սահմանադրություն։
«Ես լիբերալ անձնավորություն եմ, բայց եթե Երկրի Մայր օրենքով ինչ-որ արտոնություններ են սահմանվելու որևէ սոցիալական խմբի հանդեպ, ինձ համար անընդունելի է,- նկատեց նա, ապա հավելեց,- Մենք կունենանք Ալիևի անվան ՀՀ Սահմանադրություն»:
Արցախի 44-օրյա պատերազմից հետո, ինչպես Ադրբեջանը, այնպես էլ Թուրքիան Հայաստանի առջև պահանջ են դրել՝ ձերբազատվել Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանում զետեղված Անկախության հռչակագրի երկու հիմնաքարային արձանագրումից՝ Արցախի խնդրին վերաբերող և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը հասնելու Հայաստանի քաղաքականությունից։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
