Հայաստանի Անկախության Հռչակագրի կապակցությամբ երկրի գլխավոր բանակցողի հերթական ձանձրալի բողոքի ակցիան զուրկ էր որևէ հիմնավորումից։ Սակայն նա դա արեց, քանի որ պարտադրված էր անել և անել հենց նման ցնորամիտ մատուցմամբ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրության մասնագետ Միքայել Մալխասյանն է։
«Նա ասում է՝ քանդում եմ պատմական Հայաստանը, այն արժեհամակարգը, որի վրա հիմնված է պատմական Հայաստանը։ Իսկ իրականում Փաշինյանը քանդում է իրական Հայաստանը, որովհետև այն Հայաստանը, որը կարող է հետաքրքրություն առաջացնել աշխարհում, հիմնված է հենց այն արժեհամակարգերի ու իդեոլոգիայի վրա, այդ թվում` պատմական Հայաստանի, որը գոյություն ուներ և որը, ի վերջո, ներառված է հռչակագրում՝ Ցեղասպանություն, Արցախ, վերամիավորման գաղափարախոսություն, Անկախ Հայաստան, կրոն․․․»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Սեպտեմբերի 26-ին Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) որոշեց`2024 թվականի օգոստոսի 30-ին ստորագրված «Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի ու Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության միջև պետական սահմանի սահմանազատման պետական հանձնաժողովի համատեղ գործունեության մասին» կանոնակարգում ամրագրված պարտավորությունները համապատասխանում են Սահմանադրությանը:
«Երեսուն տարի շարունակ ի՞նչ հակադրության կամ երկիշխանության խնդիր է եղել մեր Անկախության հռչակագրի և Սահմանադրության միջև, որ ոչ ոք չի զգացել դա՝ ո՛չ գիտնականները, ո՛չ էլ իրենք են բարձրաձայնել այս տարիների ընթացքում, չեն ասել, թե մեր երկրում կա սահմանադրական երկիշխանություն՝ Անկախության հռչակագիր և Սահմանադրություն, Անկախության հռչակագիրն էլ իբր կարող է խժռել Սահմանադրությունը։ ՍԴ-ն ինքը խժռեց մեր Անկախության հռչակագիրը, հատուկ կարծիք գրողներից մեկը ճիշտ էր, և ՍԴ-ի այդ որոշումը սկզբունքորեն անթույլատրելի և իրավական հիմքերից զուրկ մոտեցում է»։
Սեպտեմբերի 26-ին Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) որոշեց՝ 2024 թվականի օգոստոսի 30-ին ստորագրված «Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի ու Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության միջև պետական սահմանի սահմանազատման պետական հանձնաժողովի համատեղ գործունեության մասին» կանոնակարգում ամրագրված պարտավորությունները համապատասխանում են Սահմանադրությանը:
Այս տարվա փետրվարի 9-ին Սահմանադրական դատարանում (ՍԴ) տեղի ունեցավ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական դատարանի կազմավորման 28-րդ տարեդարձին և դատական տարվա խորհրդանշական բացմանը նվիրված պաշտոնական միջոցառում, որին ներկա են էին ՀՀ 5-րդ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը, Նիկոլ Փաշինյանը, օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանության ներկայացուցիչներ, Հայաստանի Հանրապետությունում հավատարմագրված դիվանագիտական կորպուսի ներկայացուցիչներ:
«Նա միտումնավոր ամեն լավ բան պարտակել է, սրանից ավելի մեծ հանցավոր մոտեցում չի կարող լինել։ Նա միայն խոսում է իր «իդիոտ» փաստարկների մասին՝ վախերի, ազգադավության վրա հիմնված»,- եզրափակեց Պարույր Հայրիկյանը։
«Դրա համար այսօր մարդկանց պետք է համոզել, որ գոյություն ունի երկու հստակ գիծ և այդ գծերը ոչ թե մարդկանց անուններով են, այլ հստակ քաղաքական ուղղություններով ու արժեքային համակարգերով»,- հավելեց մեր զրուցակիցը։
«Արցախի հանձնողը հենց ինքը՝ վարչապետ Փաշինյանն է, որ Պրահայում Ալիևի հետ հայտարարեց՝ Արցախը պատկանում է Ադրբեջանին, հետևաբար՝ Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի ո՛չ նախկիններին մեղադրելու, և ո՛չ էլ Արցախի այդ օրերի իշխանություններին»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, ամերիկահայ գործիչ Հարութ Սասունյանը՝ արձագանքելով ՀՀ իշխանական բուրգից հնչող տարատեսակ հայտարարություններին, որոնցով Արցախի կորստի բեռը փորձում են դնել Արցախի իշխանությունների ուսերին։
Սպասում եմ հին հայկական քաղաքական աշուն. Փաշինյան
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն ամփոփում և վերլուծում են շաբաթվա լրահոսը։
Անկախության հռչակագրի հարցը սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողովում չի քննարկվել. Մինասյան
Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարություններով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը հերթական անգամ անդրադարձել է ՀՀ Սահմանադրությանը՝ հայտարարելով, որ «Հայաստանի հետ «Խաղաղության պայմանագրի» խոչընդոտողը ՀՀ Սահմանադրությունն է»։ Այս նույն հայտարարությունը որոշ ժամանակ առաջ արել էր նաև Ալիևը։
2018 թվականին Հայաստանի Անկախության հռչակագիրն անկախ Հայաստանի պետականության հաստատման հիմք համարած և այդ հռչակագրով սահմանված իղձերը հայ ժողովրդի պատմական պարտքն ու առաքելությունը համարած Նիկոլ Փաշինյանը 2024 թվականին՝ այդ նույն հռչակագրի ընդունման 34-ամյակի կապակցությամբ, ուղերձ է հղել՝ նսեմացնելով դրանում սահմանված իղձերը՝ դրանք համարելով փոփոխության ենթակա։
Հայաստանի Անկախության հռչակագրի ընդունման 34-րդ տարեդարձի առթիվ իր ուղերձում Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ 1990թ. օգոստոսի 23-ին ընդունված Անկախության հռչակագրին հղումը հետագայում՝ 1995 թվականին, տեղ գտավ և մինչև օրս առկա է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության նախաբանում, բայց «սա չի նշանակում, թե Անկախության հռչակագրի ողջ բովանդակությունը ներառված է ՀՀ Սահմանադրության մեջ և այս երկու փաստաթղթերի բովանդակությունը նույնական են»:
«30 տարի այս փաստաթղթի համար որևէ մեկը որևէ բողոք չի ներկայացրել, նման բան չի արել որևէ երկիր կամ միջազգային կազմակերպություն։ Հռչակագրի վերաբերյալ մենք ունեինք ամբողջական կոնսենսուս և՛ ներսում, և՛ դրսում։ Միայն այս իշխանության օրոք է, որ հանկարծ ծլեց Հռչակագրի խնդիրը, որի հիմքը հանդիսացավ պատերազմում պարտությունը և գլուխ բարձրացրեցին Թուրքիան և Ադրբեջանը»,- ասաց Արամ Մանուկյանը։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են անցնող շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԵՊՀ պրոֆեսոր, իրանագետ Վարդան Ոսկանյանն է։
«Բայց մեզ համար նորություն չէ նոր Սահմանադրության մասին հայտարարությունները, քանի որ այս տարվա սկզբին Փաշինյանը, Արդարադատության նախարարը խոսում էին միանշանակ նոր Սահմանադրություն ընդունելու մասին։ Այս ամենն ակնհայտորեն կապված է փաշինյանական նոր կուրսի հետ, որ մեզ անկախության հռչակագիր պետք չէ, Արարատ սար պետք չէ, և այլն, այսինքն՝ բոլոր ազգային խորհրդանիշներից հրաժարվելու քաղաքականության դրսևորում է»,- նշեց Վարդան Պողոսյանը։
Փաստացի Նիկոլ Փաշինյանը հրահանգել է նոր Սահմանադրություն գրել ու նոր Սահմանադրության նախագիծ ներկայացնելու համար տվել է 2 տարի ժամանակ, ինչից ևս կես տարի անց այն արդեն պետք է հաստատված լինի:
Փաշինյանից բացի, Հայաստանում չի եղել ոչ մի առաջին դեմք, ով պատմական Հայաստանի մասին է խոսել/խոսում, ով հայդատականությունը դրոշ դարձրած ծափահարություններ է կորզել։
«Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ, ՀՀ ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանն արդեն անցել է անդառնալիության կետը։
ՀՀ արդարադատության նախկին նախարար Գևորգ Դանիելյանն «Անկախության հռչակագիրը պե՛տք է պահպանել» թեմայով քննարկմանը նշել է, որ Ալմա Աթայի հռչակագիրը բացարձակապես չի փաստում Արցախից հրաժարվելը, ընդհակառակը՝ դրանով հավաստվում է, որ Հայաստանը՝ որպես կողմ այս հռչակագրի, ելակետ է ընդունում արդեն իսկ իրացված ազգերի ինքնորոշման իրավունքը, և Արցախն այլևս չի կարող ճանաչվել Ադրբեջանի կազմում:
Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախկին նախագահ, Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության նախագահ Աշոտ Ղուլյանն այսօր ՀՀ անկախության հռչակագիրը պահպանելուն նվիրված քննարկման ընթացքում հայտարարեց, որ տևական ժամանակ է՝ փորձում է գտնել նախադեպ, թե աշխարհում կա 30 տարվա անկախ կենսագրություն ունեցող այնպիսի երկիր, որը «խիզախում» է վերանայել իր անկախության հիմքում դրված գաղափարները, այսինքն՝ հանել պետության հիմնաքարերը, բայց նման նախադեպ չի գտել։
«Անկախության հռչակագիրը մեր ժողովրդի հավաքական արժանապատվության փաստաթուղթն է։ Եթե որևէ մեկը խնդիր է դրել այս փաստաթղթի հետ փոփոխություններ կատարել կամ հանել՝ նշանակում է կպնել մեր ազգային արժանապատվությանը»,- ասաց ՀՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր, ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանն այսօր ՀՀ անկախության հռչակագիրը պահպանելուն նվիրված քննարկման ժամանակ։
«Անկախության հռչակագիրը պե՛տք է պահպանել» թեմայով քննարկմանը ՀՀ նախկին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը նշեց, որ ՀՀ Անկախության հռչակագրում իրավաբանորեն ամեն ինչ շատ նորմալ է գրված, Արցախի մասին գրվածն էլ հիմնված է ՄԱԿ-ի հիմնադիր օրենքներից մեկի վրա. դա ինքնորոշման իրավունքն է:
Այսօր ՀՀ անկախության հռչակագրի պահպանմանը նվիրված հանրային քննարկման ժամանակ Հայ Առաքելական եկեղեցու Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը խոսքը սկսեց Ներսես Շնորհալու աղոթքով, որին միացան նաև քննարկման մասնակիցները։
