«Սահմանադրական հանրաքվեն 640 000 ձայնի մասին է։ Ալիևը վստահություն ունի, որ այդ ձայներն ապահովվելո՞ւ են։ Իսկ եթե չապահովվե՞ն։ Դա շանտաժ է։ Սա այն դեպքը չէ, որ կառավարության ղեկավար կոչվածը կարող է միանձնյա որոշել։ Եթե կա փաստացի կախվածություն 640.000 ձայներից, ու եթե չստացվեց հանրաքվեն, ի՞նչ են անելու»։
«Նրա համար կարմիր գծեր չկան։ Էս ինչքան ժամանակ ասում էր՝ «միջանցքը Հայաստանի համար կարմիր գիծ է», բայց մեկ էլ, պարզվում է՝ դա երջանկություն է, կանաչում է այդ գիծը։ Մինչև օրս չի հրապարակվում էդ «Զանգեզուրյան միջանցքի» կնքված փաստաթղթերը․ եթե դրա մտադրությունները կեղտոտ չի, եթե բան չկա, ինչի՞ չի հրապարակվում»։
«Սա խորհրդանշական օր է ցանկացած հայի համար, որովհետև 35 տարի առաջ այս օրը՝ օգոստոսի 23-ին, մեր նախահայրերի պատգամով և կուռ կամքով հնարավորություն ստեղծվեց սերունդներին թողնելու Հայաստանի անկախ պետականությունը։ Ու այդքան երկար բացակայությունից հետո այդքան տենչալի անկախությանը մեր նախահայրերը կարողացան հասնել մեծագույն ջանքերի ու արյան գնով»,- Անկախության հռչակագրի 35-ամյա հոբելյանական տարեդարձի մասին իր արձանագրումներում այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում նշեց սահմանադրագետ, իրավապաշտպան Գոհար Մելոյանը։
Անկախության հռչակագրի ընդունման 35-ամյա տարեդարձի առթիվ ԱԺ դարպասների մոտ հրավիրած ասուլիս-հավաքի ժամանակ հանրային, քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանն ուշադրություն հրավիրեց Անկախության հռչակագրի հիմնարար ուղենիշների, այդ փաստաթղթի՝ պետականաստեղծ բովանդակության և այն պաշտպանելու այսօրեական անհրաժեշտության հարցերի վրա։
«Մակերես է։ Նիկոլ, դու ղժժացող դեպուտատի մակարդակից չբարձրացար, պետական գործիչ չդարձար։ Տո ստի հերը, թե դու խաղաղություն ես բերել, ընդհակառակը՝ Հայաստանը մտցրել ես մեծ ռիսկերի դաշտ՝ դարձնելով արևելք-արևմուտք բախման պոլիգոնը»,- շեշտեց ՀԱԿ փոխնախագահը։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արդարադատության նախարարի նախկին առաջին տեղակալ, ՍԴ նախագահի նախկին խորհրդական Գրիգոր Մուրադյանն է։
Բոլորս հիշում ենք Ալիևի կրկնվող հայտարարությունները Հայաստանի Սահմանադրությունն ու Անկախության հռչակագիրը փոխելու մասին։
ՀՀ Սահմանադրության 30-ամյա հոբելյանի առթիվ երեկ Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում տեղի է ունեցել տոնական միջոցառում, որի ժամանակ Մայր օրենքի պահանջները տարբեր առիթներով ոտնահարած Նիկոլ Փաշինյանը կրկնել է Նոր սահմանադրություն ունենալու իր մանիպուլյատիվ հիմնավորումը, թե «անհրաժեշտ է նոր՝ ժողովրդի քվեով հաստատված Սահմանադրություն, որպեսզի ժողովուրդը Սահմանադրությունը համարի իրենը»՝ կասկածի տակ դնելով նաև 1995 թվականի Սահմանադրության՝ ժողովրդի կամարտահայտությամբ հանրաքվեով անցնելու փաստը՝ «մեր գործող Սահմանադրությունները՝ սկսած 1995 թվականից, առնվազն հարց են թողել, որ դրանք ընդունվել են ժողովրդի ազատ կամարտահայտմամբ և ազատ քվեարկությամբ»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Քննչական կոմիտեի նախկին փոխնախագահ, իրավագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ վաստակավոր իրավաբան Արթուր Ղամբարյանն է։
Նիկոլ Փաշինյանը՝ անցած յոթ տարիներին բազմաթիվ անգամ ամենալկտի կերպով ոտնահարելով Սահմանադրությունը՝ միևնույն ժամանակ կառչում է դրանից սեփական իշխանությունը պահպանելու նպատակով: Վերջին ամենաթարմ օրինակը Հայ Առաքելական եկեղեցու դեմ վարվող նողկալի արշավն է, որն ինքնին Սահմանադրության կոպտագույն խախտում է՝ եկեղեցին անջատ է պետությունից:
Ադրբեջանի ղեկավար Իլհամ Ալիևը շարունակում է Հայաստանի իշխանություններին ներկայացնել իր պահանջները: Դրանք են՝
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու հասարակական-քաղաքական գործիչ, Լեհաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն են։
«Խնդիր է դրված ոչ թե պարզապես Սահմանադրությունը փոխել, այլ լուծարել մեր պետությունը, որովհետև սովորաբար եթե անհրաժեշտություն է առաջանում փոխել Սահմանադրությունը, այդ փոփոխությունը վերաբերում է կառավարման ձևին։ Եթե Սահմանադրության մեջ բովանդակային փոփոխություններ չեն լինելու, ապա ինչո՞ւ են սրանք փոխում Սահմանադրությունը, ո՞ւմ թելադրանքով են դա անում»,- ասաց նա:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն անդրադարձավ ՀՀ Սահմանադրության փոփոխության ու դրանից Անկախության հռչակագրին հղումը հանելու՝ թուրք-ադրբեջանական պահանջին ու դրա՝ Փաշինյանի իշխանության կողմից կատարման անվերապահությանը։
«Ինչ սահմանադրության տեքստ էլ մշակվի, այն պետք է համապատասխանի Անկախության հռչակագրին։ Եթե այդպես չէ, ուրեմն Հայաստանում իշխանությունն ուզուրպացվել և բռնազավթվել է։ Մարդիկ կարող են փոխել սահմանադրությունը, և որևէ մեկը կաշկանդված չէ սահմանադրության մեջ փոփոխություններ կատարելու։ Երեք սերունդ այն կողմ չպետք է կաշկանդված լինեն այն սահմանադրությամբ, որը մենք ենք կիրառում այսօր։ Միաժամանակ, պետք է հասկանանք, որ մենք ինչ-որ ձևով տարբերվում ենք մնացած բոլոր պետություններից, ինչպես յուրաքանչյուր այլ պետություն։ Դրա համար է, որ կան բազմաթիվ պետություններ, պետականությունները չեն վերացել, և չկա ինչ-որ համընդհանուր կառույց»,- ասաց փաստաբանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը հասարակական-քաղաքական գործիչ, Լեհաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն ու «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն են։
«Այսօրվա ուղերձում Թուրքիայի պատասխանատվության մասին որևէ խոսք չկա. քաղաքական գնահատական տրված չէ, հետևապես, հարց՝ ժխտողականությունը հո պոզով-պոչով չի՞ լինում։ Փաշինյանն ավելին է անում, քան թուրքական թեզեր գեներացնողները»,- ասաց Սուրենյանցը՝ ուշադրություն հրավիրելով նաև Փաշինյանի կողմից անընդհատ կրկնվող Մեծ եղեռն ձևակերպման վրա, որն իրավական պատասխանատվություն չենթադրող ձևակերպում է։
Երրորդ նախագահից նաև հետաքրքրվեցին՝ ՀՀԿ-ն հստակ ծրագիր ունի՞ իշխանափոխության ուղղությամբ, ինչին ի պատասխան նա ասաց, որ իրենք առանց ծրագրի չեն գործում. «Այո, ունենք ծրագիր, բայց չեմ կարծում, որ այդ ծրագիրը հիմա իմաստ ունի հրապարակել»:
«Ստի ու կեղծիքի խորհրդանիշ ՔՊ խմբակը, իրենց թրքահպատակ կառավարչի հետ միասին, սուտ, կեղծիք են տարածում ազգային ուժերի և ազգային առաջնորդների վերաբերյալ»,- Հանրապետության հրապարակում ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը՝ հիշեցնելով, որ Երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը դատապարտել է Թուրքիայի ժխտողականությունը, Թուրքիային կոչ արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ապրի Արմենիա» (APRI Armenia) հետազոտական կենտրոնի ավագ փորձագետ Բենիամին Պողոսյանն է։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրության մասնագետ Միքայել Մալխասյանն ու պատմական գիտությունների թեկնածու, ուրարտագետ Միքայել Բադալյանն են։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն APRI-Հայաստան գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Ալիևը նորից հիշել է, որ ինքը կարող է Իրանով միջանցք բացել։ Սա արդեն կապիկության է նմանվում, որովհետև մի քանի անգամ դա ասել է, հիմա ինչո՞ւ է ասում։ Իրանը քեզ միջա՞նցք է թույլ տալու բացել, Ալի՛և, դու Իրանում ճանապարհ ունես, նույնը կարող ես Հայաստանում ունենալ, եթե քո ճանապարհներն էլ բացես։ Իսկապես, խաղաղության պայմանագիր կնքել միջազգայնորեն բռնապետ ճանաչված մարդու հետ՝ անշնորհակալ և վտանգավոր գործ է։
«Ունենք հանձնարարական, որ պետք է Սահմանադրության նախագծի տեքստը պատրաստ լինի: Ինչո՞ւ ոչ հայեցակարգ, այլ միանգամից Սահմանադրություն, որովհետև ժամկետի խնդիր ունենք, երկրորդ՝ հայեցակարգի վրա շատ երկար աշխատանք տարվել է վերջին 2-3 տարիների ընթացքում, ունենք հայեցակարգային փաստաթուղթ: Գլուխ առ գլուխ կամ թեմա առ թեմա ներկայացվելու է սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի անդամներին, իրենք կարող են նայել, դիտարկումներ ներկայացնել, և նորից թեմա առ թեմա, գլուխ առ գլուխ կարողանալու ենք իրենց հետ քննարկել»,- ասաց նա:
Ո՛չ Արման Դիլանյանի, և ո՛չ էլ Վլադիմիր Վարդանյանի՝ ոչինչ չասող իմաստազուրկ ելույթներն ի զորու չեն վերականգնելու այլևս այդքան էլ Բարձր չհամարվող դատարանի՝ առանց այդ նսեմացված հեղինակությունը:
«Երբ գործադիր իշխանության ղեկավարը, բանակցային պրոցեսի ղեկավարն ու առաջնորդողն այդ բանակցային պրոցեսին նման գնահատական է տալիս, դա իր հրաժարականի հիմք է: Նա այդ պահից պարտավոր է հրաժարականի դիմում ներկայացնել և այդ պրոցեսի ղեկավարումը զիջել մի մարդու, ով ավելի հմուտ է: Այսինքն՝ մի ողջ պրոցես ես գեներացրել, ազգի ճակատագիր ես դրել զոհասեղանին, մարդկային կյանքեր, ու ասում ես՝ չեմ կարող անգամ ստորագրելու պարագայում երաշխավորել դրա կյանքի կոչո՞ւմը»:
«Ներքին ինֆորմացիայով գիտենք, որ 2026թ. ընտրություններում իր հաղթանակին Փաշինյանն այդքան էլ չի հավատում, և իր վրա մեծ է ճնշումը՝ մինչև իր հեռանալը փոխել Սահմանադրությունը: Դրա համար 2025թ. լինելու է շատ բուռն, Փաշինյանն ամեն ինչ անելու է, որ պահպանի իր իշխանությունը: Սերժ Սարգսյանն ասում էր, որ իշխանությունը պահում է մարդ, ով կյանքում ավելի կարևոր բան չունի, բացի այդ իշխանությունից: Նիկոլ Փաշինյանն այսօր ապրում է այդ աթոռի համար, իսկ այդ աթոռն իրեն տրված է կատարելու հակահայկական օրակարգը, որը նա փայլուն կերպով անում է»:
