«Աբու Դաբիում մենք տեսանք շատ պատկառելի կազմով դելեգացիա, ժպիտներ, խաղաղության խոստումներ։ Բայց… բոլորը վերադառնում են իրենց տները, և պարզվում է՝ ամեն ինչ այդքան ուրախ չէ։ Ալիևն ասում է՝ ձև չկա, «Զանգեզուրի միջանցքը» բացվելու է, հարյուր-հազարավոր ադրբեջանցիներ պետք է գան Հայաստանում ապրեն, ոչ մի հայ սահմանապահի երես չենք տեսնելու, չենք էլ ուզում, Էրդողանն ասում է՝ Փաշինյանի դիրքորոշումը մեղմացել է… 2 օր ցնցման մեջ լինելուց հետո արձագանքում է Փաշինյանի խոսնակն ու ասում՝ սուտ է, ոչ մի բան էլ չենք զիջելու»։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ Ադրբեջանը գնում է ճիշտ հակառակ՝ հայ-ադրբեջանական և հայ-թուրքական դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման ճանապարհով, սահմանների բացման հարցը թողնելով՝ որպես հնարավոր ամենավերջին փուլ։
Ռուսական որոշ աղբյուրներ արդեն արձագանքել են Ալիևի՝ ռուսական կոորդինատներից հրաժարվելու որոշմանը՝ նշելով. «Ադրբեջանը որոշել է «ապրել» միջազգայի կոորդինատների համակարգի համաձայն, որքան հեռու դրանցով կարող է գնալ»:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասաց, որ իրանական կողմը ճիշտ է, երբ նշում է, որ ցանկանում է ռեգիոնալ հակամարտությունների կարգավորում, որի իրագործման դեպքում ենթադրվում է, որ ռեգիոնում ռիսկերն Իրանի, ինչպես նաև Ռուսաստանի համար փոքր-ինչ կմեղմվեն։
«Ամեն քաղբանտարկյալ մնում է իր քաղաքական ընտանիքի, ընկերների, իրեն ճանաչող ԶԼՄ-ների հույսին, ընդդիմությունը սկսում է քաղբանտարկյալների պարագայում свой-чужой խաղալ: Եվ ցավոք, ոչ միայն Նիկոլին չեն կարողացել հեռացնել, այլև քաղբանտարկյալների իրավունքների, դրսում ներկայացվածության, պաշտպանության հարցը լուծել»,- ասաց Արմեն Աշոտյանը:
«Մեզ մեղադրում են, որ անմեղության կանխավարկած ենք խախտում, հիմա դուք Հայաստանի Հանրապետությանը դրել եք մեղադրյալի աթոռին, արբիտրաժով փողեր է, որ բաժանում եք արդեն: Իսկ ո՞վ է ասել, որ ՀՀ-ն արբիտրաժում պարտվելու է, ընդհակառակը՝ Հայաստանն էս վերջին մի քանի գործերով արբիտրաժում հաղթել է: Ո՞վ է ասել, որ ՀՀ-ն պարտվելու է, որ դուք էլ բյուջեի փողերն եք բաժանում»,- շարունակեց նա:
Բրյուսելում Նիկոլ Փաշինյանի հետ եռակողմ հանդիպման ժամանակ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Անտոնիու Կոշտան և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը նախօրեին ոչ միայն ողջունել են «Հայաստանի հավակնոտ բարեփոխումների օրակարգը», այլև վերահաստատել աջակցությունը Հայաստանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությանը՝ տարածաշրջանային կապը և հաշտեցումը խթանելու համար։
Հուլիսի 10-ին Աբու Դաբիում տեղի է ունեցել Ալիև-Փաշինյան հանդիպումը, որը տևել է մոտ 5 ժամ. օրակարգային գլխավոր հարցերից մեկը եղել է «Զանգեզուրի միջանցքի» բացումը:
Քաղաքագետ, վերլուծաբան Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը Ստամբուլում, Աբու Դաբիում և այսօր արդեն Բրյուսելում տեղի ունեցող հանդիպումներն ու բանակցությունները համարում է նույն շղթայի տարբեր օղակներ։ 168․am-ի հետ զրույցում նա մտահոգությամբ արձանագրեց, որ այդ հանդիպումների հետևանքով ոչ հեռու ապագայում Հայաստանը առերեսվելու է սեփական տարածքով թուրքական ճանապարհ, ադրբեջանցի բնակիչներ ունենալու խնդրի հետ։
168.am-ի աղբյուրների փոխանցմամբ, ԵՄ-ն անհանգստությամբ է հետևում հայ-ադրբեջանական ուղիղ բանակցություններին։ Մեր աղբյուրների համաձայն, ԵՄ-ն գործընթացին հետևում է ամենաբարձր մակարդակով և ունի որոշ մտահոգություններ։
Երևան-Բաքու բանակցային գործընթացում ԱՄՆ ստվերային դերակատարության ու մասնակցության մասին խոսակցությունները չեն դադարում։ Սակայն Հայաստան-Ադրբեջան ուղիղ բանակցությունների ֆոնին դեռ լիովին հասկանալի չէ, թե ինչպիսի տեսք ունի ԱՄՆ դերակատարությունը։
«Գեղցու շուստրիությամբ մարդկանց ականջներից լապշա է կախում, թե բա՝ ի՞նչ միջանցք, բայց իրականում նման լուծումը հենց հանգեցնելու է միջանցքի տրամադրման։ Սա ծայրահեղ վտանգավոր վիճակ է Հայաստանի համար։ Հայաստանը ոտքի տակ կորչելու է»,- ասաց Գառնիկ Դանիելյանը։
Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են նախաստորագրել համաձայնագիրը։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է թուրք վերլուծաբան Գոնյուլ Սահինը՝ անդրադառնալով Աբու Դաբիում կայացած Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը։
«Մեծ հաշվով, ամեն ինչ այս գործընթացում սկսվեց հենց այդ այցից, և տպավորություն կար, որ գործողությունների ընդհանրականացում կար․ այսինքն՝ կողմերը սկսեցին ընդհանուր մոտեցումներ ցուցաբերել տարբեր հարցերի շուրջ և, բնական է՝ առաջինը հենց ճանապարհի հարցն էր»։
Իսկ Ադրբեջանի ցանկության մասով, թե ում ներկայությունն է նրան ձեռնտու միջանցքային տրամաբանության մեջ, փորձագետի դիտարկմամբ, Ադրբեջանին ո’չ ռուսի մասնակցությունն է պետք, ո’չ էլ խոշոր հաշվով Թուրքիայի, չնայած այն, որ Ռուբեն Ռուբինյանն Աբու Դաբիում էր, ուրեմն` Թուրքիայի շահերը ևս հաշվի են առնելու։
Այսօր Արաբական Միացյալ Էմիրություններում տեղի ունեցան Փաշինյան-Ալիև բանակցությունները։ Շուրջ 5 ժամ տևած բանակցությունների ընթացքում Փաշինյանն ու Ալիևը բանակցել են թե՛ ուղիղ՝ առանց պատվիրակությունների, թե՛ պատվիրակությունների մասնակցությամբ, որի արդյունքներով տարածեցին մամուլի հաղորդագրություն։
«Ես չգիտեմ, թե ի՞նչ են իրենք հասկանում «խաղաղություն» բառի տակ, բայց դրա բովանդակությունը չի համապատասխանում նրան, ինչ սպասվում է Հայաստանին, իսկ Հայաստանին սպասվում են տարածքային կորուստներ, երկիրն ադրբեջանցիներով հեղեղել, Սյունիքի օտարում, Սևանի կիսում»։
«Ընդդիմությունից ակնկալում եմ հասունություն և ոչ թե PR մանր խաղեր, ընդդիմությունը PR է անում, Փաշինյանն առաջ է անցնում, նա լավ PR-շիկ ու տակտիկ է, իսկ ռազմավարության հետ շատ լուրջ խնդիրներ կան: Այսինքն՝ նա հաջողում է PR արշավները, սակայն չկա երկրի 30-40 տարվա հեռանկար: Լավ, դու կհեռանաս, ընդմիշտ չես, ի՞նչ է լինելու հետո, ինչպիսի՞ն կլինի Հայաստանը, ինչպե՞ս Հայաստանը կզարգանա և այլն»,- ասաց նա:
