Պահքի շրջանն է: Այս շրջանում մարդիկ առավելապես կարևորում են զղջման ու ապաշխարության խորհուրդը՝ որպես պահքի անբաժանելի մաս: Պահքի շրջանում հատկապես տարածված է այն տեսակետը, թե մինչև չմեռնես, հարություն չես առնի: Այս ընթացքը, սակայն, խտացումն է մեր ողջ կյանքի:
Տիեզերական Եկեղեցու վարդապետ Սուրբ Կյուրեղ Երուսաղեմացի Հայրապետը հիշատակվում է երկու անգամ՝ Մեծ Պահքի ընթացքում և 12 վարդապետների շարքում: Նրա ժամանակակիցը Սուրբ Կյուրեղ եպիսկոպոսն է:
Աստծո ողորմածությանը արժանանալով՝ լցվում ենք անբացատրելի ուժով, ներքին զորությամբ, անպարտելիության զգացումով։ Քո ներսում սկսում է հավատքը զորանալ: Ապրածդ ամեն օրը ավելի ես սիրում ու գնահատում, այնտեղ Տիրոջ ներկայությունն ես նկատում, հավերժ նրա հետ լինելու ցանկությունն ավելի է սաստկանում։ Այն իրողությունը, որ Աստված սիրում է քեզ, դառնում է պատճառ՝ ներշնչվելու, ստեղծելու և վերջապես աշխարհը փոխելու։
Տերունական աղոթքի մեր վերջին խնդրանքը հնչում է հենց այսպես։ Հետաքրքրական է այն փաստը, որ աղոթքը սկսվում է «Հայր մեր»-ով՝ Աստծուն՝ որպես մեր Երկնավոր Հոր հիշատակությամբ, և ավարտվում է չարի հիշատակմամբ։ Կարծես այսպիսով ցանկանում ենք առաջնայնությունների վրա սևեռել ուշադրությունը՝ նշելով, որ մեզ համար ամենակարևորը մեր Հայրն է, իսկ չարի մասին կհիշենք միայն վերջում՝ Աստծո շնորհիվ նրանից հեռու մնալու խնդրանքով։
Քառասնօրյա պահեցողության հիմքը Հիսուսի՝ անապատում անցկացրած 40 օրերի ծոմապահությունն է:
Տերունական աղոթքի հինգերորդ խնդրանքը հնչում է այսպես: Այս խնդրանքն Ավետարանում մեզ բացատրվում է աղոթքի ուսուցումից անմիջապես հետո՝ Քրիստոսի կողմից. «Եթե դուք մարդկանց ներեք իրենց հանցանքները, ձեր Երկնավոր Հայրն էլ ձեզ կների:
Մարդիկ հաճախ, իրենք իրենց համար խնդիրներ ստեղծելով և այդ հնարված խնդիրները հաղթահարելով, զգում են հերոսներ՝ իրենց իսկ աչքերում: Սակայն նրանցից շատերը չեն մտածում, թե ինչ են իրականում անում: Արդյո՞ք խնդիրներ հորինելը կամ այլոց համար խնդիր դառնալը հերոսություն է:
Ի՞նչ է նշանակում առողջ փոխհարաբերություն ունենալ Աստծո հետ։ Մեր իրականության մեջ այսօր խախտված փոխհարաբերությունները ավելի տարածված են, քան առողջ փոխհարաբերությունները։
Հավատավոր մարդու համար պահոց շրջանը մարմնական զսպվածության, աշխարհիկ հաճույքներից հրաժարվելու և աղոթքի միջոցով Աստծուն մերձենալու, Նրա բարեհաճությանն արժանանալու և երբեմնի կորցրած Դրախտը վերագտնելու հնարավորություն է:
Եկեղեցի հաճախել միշտ է հարկավոր, իսկ պահեցողության ընթացքում առավել կարևոր է այցելել եկեղեցի ու մասնակցել պատարագներին:
Մեր եկեղեցու սրբերի լուսապայծառ շարքում իր յուրահատուկ և բացառիկ տեղն ունի Սահակ Պարթև հայրապետը, ում անունը անբաժանելիորեն կապված է Օշականի Եռամեծար վարդապետի՝ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի հետ։
Մարդկանց հանդեպ սեր դրսևորելով և նրանցից նույնը ստանալով՝ մենք ավելի երջանիկ ենք զգում մեզ։ Սերը երբեք չի վերջանում, իսկ եթե մի օր վերջանա՝ կնշանակի վերջացել է նաև կյանքը: Մեր ապրած ամեն օրվա մեջ պետք է սեր լինի:
Ատոմյանց հայազգի զորավարներն են Ատոմ Գնունին և Մանաճիհր Ռշտունին, ովքեր իրենց գնդերով ծառայության մեջ էին Պարսից արքունիքում կռապաշտ Հազկերտ թագավորի օրոք: Երբ Հազկերտը սկսեց հալածել քրիստոնյաներին և Ատոմյանց քրիստոնյա զորավարները հրովարտակ ստացան նրանից՝ դավանափոխվելու պահանջով, վերադարձան հայրենիք՝ ապաստանելով Անձևացյաց գավառում:
Սուրբ Սուքիասյանց քահանաներն անվանումն ստացել են իրենց առաջնորդ Սուքիասի անունից: Ըստ վկայաբանության՝ Սուքիասյանք ալանաց իշխաններ էին, Սաթենիկ թագուհու ազգակիցները, և ապրել են հայոց արքունիքում: Ոսկյանների քարոզությամբ նրանք դավանափոխ են եղել և մկրտվել Հիսուս Քրիստոսի անունով:
Հայ Եկեղեցին նշում է Սուրբ Ոսկյանց քահանաների հիշատակության օրը, ովքեր Հռոմի կայսեր կողմից հայոց Սանատրուկ թագավորի մոտ ուղարկված հինգ դեսպաններ էին: Նրանք, գալով Հայաստան, հանդիպեցին Սուրբ Թադեոս առաքյալին և նրա քարոզներից ազդված՝ դարձան քրիստոնյա՝ մկրտվելով:
Տերունական աղոթքում նախքան մեր նյութական, անձնական խնդրանքները՝ Տիրոջ թագավորության հասատման մասին ենք խնդրում՝«Եկեսցէ արքայություն քո»:
Ինչո՞ւ է Հիսուս Քրիստոսի կողմից տրվում 7-րդ պատվիրանը՝ մի շնացիր:
Հնազանդությունը քրիստոնեական և մարդկային կյանքի կարևոր և օրհնաբեր առաքինությունն է: Այն կամքի ու ուժի դրսևորում է, որ ընդգծում է հոգու ձգտումը կատարելության ու մտքի իմաստությունը:
Առջևում սիրո բարեխոս Սուրբ Սարգիս զորավարի տոնն է: Տոնին ընդառաջ ներկայացնում ենք ընտանիքի, սիրո և եկեղեցու դերի կարևորության մասին հարցազրույցը ԱՀԹ Արաբկիրի եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Պարթև քահանա Մուրադյանի հետ:
Կյանքը դատարկ ու անիմաստ է առանց սիրո: Մեր ամեն օրը լավ առիթ է՝ սեր տալու և ստանալու համար: Չնայած ոմանք կարծում են դրա ժամանակը միշտ էլ կա, բայց այսօր ու հենց այս պահը լավագույն պահն է՝ Սեր դրսևորելու համար:
Առջևում սիրո բարեխոս Սուրբ Սարգիս զորավարի տոնն է: Տոնին ընդառաջ ներկայացնում ենք ընտանիքի, սիրո և եկեղեցու դերի կարևորության մասին հարցազրույցը ԱՀԹ Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու խորհրդակատար Տեր Արարատ քահանա Օրդոյանի հետ:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի՝ hունվարի 27-ի հայրապետական տնօրինությամբ Գերաշնորհ Տ․ Մուշեղ եպիսկոպոս Բաբայանը նշանակվել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Վանական խորհրդի ատենապետ և Մայր Տաճարի Լուսարարապետ ՝ ազատվելով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Վարչատնտեսական բաժնի տնօրենի պարտականություններից։
Առաջավորաց պահքը, որը հատուկ է միայն Հայ Առաքելական եկեղեցուն, տևում է հինգ օր: Առաջավորացն առաջին պահքն է, որ հաստատվել է Ս. Գրիգոր Լուսավորչի կողմից, և հենց այդ պատճառով էլ կոչվում է առաջվորաց` առաջին: Ինչպես ավանդում է մեզ պատմությունը, Խոր Վիրապից ելնելուց հետո Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը նախքան Տիրոջ հրաշքով դարձի եկած Տրդատ արքային, հայոց մեծամեծերին ու […]
Առաջավորաց պահքի շրջանը հատուկ է միայն Հայ եկեղեցուն: Սկսվում է Մեծ պահքից երեք շաբաթ առաջ: Պահանջվում է խիստ պահեցողություն: Հնում այդ օրերին թուլատրվել է միայն աղ ու հաց ուտել: Առաջավորաց պահքի խորհուրդը հեթանոսական ապականությունից մարդկային հինգ զգայարանների սրբումն է: Հնում սովորույթ կար մկրտությունից առաջ հինգ օր ծոմ պահել: Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը նույնպես հրամայում է Տրդատ թագավորին և մյուսներին մկրտությունից առաջ հինգ օր ծոմ պահել, որի շնորհիվ էլ Տրդատը և ուրիշներ փրկվում են այսահարությունից: Այդ պատճառով էլ առաջավորաց պահքը կոչվում է նաև փրկության պահք:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի՝ hունվարի 21-ի հայրապետական տնօրինությամբ Գերաշնորհ Տ․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյանը նշանակվել է Արցախի թեմի առաջնորդ՝ ազատվելով ՀՀ Զինված Ուժերի հոգևոր առաջնորդի պաշտոնից։
Պողոս առաքյալը եբրայեցիներին ուղղված թղթում այսպես է սահմանում հավատը. «Հավատը հուսացված բաների հաստատումն է և չերևացող բաների ապացույցը» (Եբրայեցիս 11:1):
Հայոց պատմության մեջ կան դեպքեր և հերոսներ, որոնք երբեք անցյալ չեն դառնա, քանի որ այդ հերոսների ու իրադարձությունների մեջ է դրսևորվում հայ ժողովրդի յուրովի նկարագիրը: Նման պատմական դեմքերից է արևմտահայ ազատագրական պայքարի հերոս, Վանի ինքնապաշտպանության մասնակից, հայտնի գեղանկարիչ Փանոս Պողոսի Թերլեմեզյանը, ով իր կյանքի երիտասարդության շրջանը՝ քսանից երեսուն տարեկան հասակը, նվիրաբերեց իր ժողովրդի ազգային ազատագրության գործին:
Քրիստոսին անվանում ենք Փրկիչ և ջանում նմանվել Նրան՝ փորձելով քայլել այն ճանապարհով, որով անցել է Տերը: Սակայն մեր՝ քրիստոնյաներիս Փրկիչը տարբեր է «փրկիչների» այն կերպարից, որ մեր օրերոմ ներկայացվում է դրական լույսի ներքո:
Շուշին պատմական Հայաստանի Արցախ նահանգի Վարանդա գավառի կենտրոնն էր: Հնագույն ժամանակներում տեղի հայ բնակչության համար ծառայել է որպես պաշտպանական ամրություն:
Ըստ հրեական օրենքի` ծննդյան 8-րդ օրը Հիսուս, ինչպես նորածին ամեն մի արու զավակ, թլփատվեց և անվանակոչվեց: Այդ մասին վկայում է Ս. Ղուկաս Ավետարանիչը. «Եվ երբ ութ օրերը լրացան, և նա թլփատվեց, նրա անունը Հիսուս դրվեց, ինչպես հրեշտակի կողմից կոչվել էր, երբ դեռ չէր հղացվել մոր որովայնում» (Ղուկ. 2:21): «Հիսուս» եբրայերեն բառ է, որ նշանակում է փրկիչ:
