«Երանյալ է այն մարդը, ում մեջ կա Աստծո սերը, քանզի իր մեջ նա Աստծուն է կրում: Աստված սեր է. և ով սիրո մեջ է ապրում, բնակվում է Աստծո մեջ, և Աստված բնակվում է նրա մեջ» (Ա Հովհ. 4:16):
Այս տարի ապրիլի 4-ին Հայ Առաքելական եկեղեցին նշում է Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոնը:
Մեր որոշ մեղքերի մասին գիտենք միայն մենք: Թաքցնում ենք մեր մեղքերը այլ մարդկանցից: Սակայն այդպիսով ինքնախաբեությամբ ենք զբաղվում, եթե կարծում ենք, որ Աստված նույնպես չի տեսնում դրանք, և կարիք չկա անգամ դրանց համար ապաշխարելու և ներում հայցելու:
Ոմանք չափազանց պահաջկոտ են ուտելիքի հանդեպ և թույլ չեն տալիս, որ իրենց բերանները վատ կերակուր մտնի, բայց այնքան էլ զգույշ չեն այն խոսքերի նկատմամբ, որ դուրս են գալիս իրենց շրթունքներից:
Ապաշխարության խորհուրդը սահմանել է Ինքը՝ Հիսուս Քրիստոս (Հովհ. Ի 22-23): Ապաշխարություն նշանակում է ապա-աշխարել, հետո լալ, ողբալ, կոծել, մի խոսքով՝ կատարած մեղքի համար զղջալ և գործած չարիքի դիմաց հատուցել:
Հաճախ ենք խոսում այլոց նկատմամբ հոգատարության, միմյանց օգնելու մասին, սակայն երբ հերթը գալիս է մեզ նեղություն տալով որևէ մեկին օգտակար լինելուն, վարանում ենք: Պատճառներից մեկը, թերևս, կարող է լինել անարդարության զգացումը:
«Եթե մեկը քեզ հետ խնդիր ունենա և քեզ դատի կանչի, նախապես հաշտությա՛ն եկ նրա հետ, մինչ նրա հետ ճանապարհին ես. գուցե նա քեզ դատավորին հանձնի, դատավորն էլ՝ դահճին, և դու բանտ նետվես։ Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, այնտեղից դուրս չես գա, մինչև չվճարես վերջին լուման» (Մատթեոս 5.26-26)
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հայրապետական տնօրինությամբ կատարվել են Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միաբանների նշանակումներ։ Այս մասին հայտնեցին Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգից:
Ամեն տարի Մեծ պահքի` Դատավորի կիրակիին նախորդող շաբաթ օրը Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին նշում է Սեբաստիայի սուրբ քառասուն մանուկների հիշատակը:
Պահքի այս շրջանում շատ ենք խորհում մեր մեղքերի մասին: Ինչո՞ւ ենք գործում մեղքեր և ինչպե՞ս ենք հատուցում դրանց համար: Կյանքը մեզ սովորեցնում է, որ ինչ էլ որ անենք, միևնույն է, կրելու ենք դրա հետևանքները, երբ էլ որ լինի: Հաճախ նման դեպքերի ականատես լինելով՝ ասում ենք, թե Աստված պատժեց: Սակայն արդեն բազմիցս խոսել ենք այն մասին, որ Աստված չի պատժում, քանի որ Աստված ինքը Սեր է:
Արդ, սիրելինե՛րս, այս ամենը իմանալով՝ չարհամարհենք Աստծու սերն ու համբերատարությունը, քանզի Աստծու քաղցրությունը մեզ ապաշխարության է կանչում: Մեր խստությամբ և անզեղջ սրտով բարկություն չկուտակենք Աստծու արդար դատաստանի օրը, որ հատուցելու է յուրաքանչյուրին ըստ իր գործերի, այլ երկյուղով տնօրինենք մեր կյանքը՝ վախենալով ոչ միայն գեհենի տանջանքներից, այլ հատկապես՝ Աստծուց մերժվելուց և նրա բարի դեմքից զրկվելուց:
Պահքի ընթացքում շատ կարևոր էր ողորմություն տալը և եկեղեցուն նվիրատվություն անելը: Որոշ վայրերում Մեծ պահքի առաջին օրն ուխտի էին գնում մոտակա սրբավայր:
Այսպես դիմեց Քրիստոսին հիվանդ երեխայի հայրը, երբ Փրկիչն ասաց, որ «ամեն ինչ հնարավոր է նրա համար, ով հավատում է» (Մարկոս 9:22):
Պահքը լուծում ենք սուրբ Զատիկից մեկ օր առաջ` շաբաթ երեկոյան, Ճրագալույցի Պատարագից հետո: Բուն բարեկենդանի կիրակիից մինչև սուրբ Զատիկ հիսուն օր է, որոնցից քառասունութը բուն պահքի օրերն են:
Եթե որոշել ես պահել Մեծ Պահքը, ապա որոշել ես հոգու խոնարհումով, ապաշխարությամբ և ողորմության հույսով սկսել մի ճանապարհ, որը հենց քո առաջ է բացելու Երկնքի արքայության դռները:
«Երանելիէայնմարդը, որհամբերումէփորձությանը. որովհետև, եթեփորձությանմեջհաստատլինի, կստանակյանքիպսակը, որըՏերըխոստացավիրենսիրողներին» (Հակ. 1:12)
Այս հարցերն այսօր ուղված են ամենքիս, որոնց պատասխանները պետք են մեզ, ոչ թե Աստծուն: Այս հարցերի պատասխանների անկեղծ փնտրտուքը ապաշխարության ճանապարհն է:
Պահքի շրջանն է: Այս շրջանում մարդիկ առավելապես կարևորում են զղջման ու ապաշխարության խորհուրդը՝ որպես պահքի անբաժանելի մաս: Պահքի շրջանում հատկապես տարածված է այն տեսակետը, թե մինչև չմեռնես, հարություն չես առնի: Այս ընթացքը, սակայն, խտացումն է մեր ողջ կյանքի:
Տիեզերական Եկեղեցու վարդապետ Սուրբ Կյուրեղ Երուսաղեմացի Հայրապետը հիշատակվում է երկու անգամ՝ Մեծ Պահքի ընթացքում և 12 վարդապետների շարքում: Նրա ժամանակակիցը Սուրբ Կյուրեղ եպիսկոպոսն է:
Աստծո ողորմածությանը արժանանալով՝ լցվում ենք անբացատրելի ուժով, ներքին զորությամբ, անպարտելիության զգացումով։ Քո ներսում սկսում է հավատքը զորանալ: Ապրածդ ամեն օրը ավելի ես սիրում ու գնահատում, այնտեղ Տիրոջ ներկայությունն ես նկատում, հավերժ նրա հետ լինելու ցանկությունն ավելի է սաստկանում։ Այն իրողությունը, որ Աստված սիրում է քեզ, դառնում է պատճառ՝ ներշնչվելու, ստեղծելու և վերջապես աշխարհը փոխելու։
Տերունական աղոթքի մեր վերջին խնդրանքը հնչում է հենց այսպես։ Հետաքրքրական է այն փաստը, որ աղոթքը սկսվում է «Հայր մեր»-ով՝ Աստծուն՝ որպես մեր Երկնավոր Հոր հիշատակությամբ, և ավարտվում է չարի հիշատակմամբ։ Կարծես այսպիսով ցանկանում ենք առաջնայնությունների վրա սևեռել ուշադրությունը՝ նշելով, որ մեզ համար ամենակարևորը մեր Հայրն է, իսկ չարի մասին կհիշենք միայն վերջում՝ Աստծո շնորհիվ նրանից հեռու մնալու խնդրանքով։
Քառասնօրյա պահեցողության հիմքը Հիսուսի՝ անապատում անցկացրած 40 օրերի ծոմապահությունն է:
Տերունական աղոթքի հինգերորդ խնդրանքը հնչում է այսպես: Այս խնդրանքն Ավետարանում մեզ բացատրվում է աղոթքի ուսուցումից անմիջապես հետո՝ Քրիստոսի կողմից. «Եթե դուք մարդկանց ներեք իրենց հանցանքները, ձեր Երկնավոր Հայրն էլ ձեզ կների:
Մարդիկ հաճախ, իրենք իրենց համար խնդիրներ ստեղծելով և այդ հնարված խնդիրները հաղթահարելով, զգում են հերոսներ՝ իրենց իսկ աչքերում: Սակայն նրանցից շատերը չեն մտածում, թե ինչ են իրականում անում: Արդյո՞ք խնդիրներ հորինելը կամ այլոց համար խնդիր դառնալը հերոսություն է:
Ի՞նչ է նշանակում առողջ փոխհարաբերություն ունենալ Աստծո հետ։ Մեր իրականության մեջ այսօր խախտված փոխհարաբերությունները ավելի տարածված են, քան առողջ փոխհարաբերությունները։
Հավատավոր մարդու համար պահոց շրջանը մարմնական զսպվածության, աշխարհիկ հաճույքներից հրաժարվելու և աղոթքի միջոցով Աստծուն մերձենալու, Նրա բարեհաճությանն արժանանալու և երբեմնի կորցրած Դրախտը վերագտնելու հնարավորություն է:
Եկեղեցի հաճախել միշտ է հարկավոր, իսկ պահեցողության ընթացքում առավել կարևոր է այցելել եկեղեցի ու մասնակցել պատարագներին:
Մեր եկեղեցու սրբերի լուսապայծառ շարքում իր յուրահատուկ և բացառիկ տեղն ունի Սահակ Պարթև հայրապետը, ում անունը անբաժանելիորեն կապված է Օշականի Եռամեծար վարդապետի՝ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի հետ։
Մարդկանց հանդեպ սեր դրսևորելով և նրանցից նույնը ստանալով՝ մենք ավելի երջանիկ ենք զգում մեզ։ Սերը երբեք չի վերջանում, իսկ եթե մի օր վերջանա՝ կնշանակի վերջացել է նաև կյանքը: Մեր ապրած ամեն օրվա մեջ պետք է սեր լինի:
Ատոմյանց հայազգի զորավարներն են Ատոմ Գնունին և Մանաճիհր Ռշտունին, ովքեր իրենց գնդերով ծառայության մեջ էին Պարսից արքունիքում կռապաշտ Հազկերտ թագավորի օրոք: Երբ Հազկերտը սկսեց հալածել քրիստոնյաներին և Ատոմյանց քրիստոնյա զորավարները հրովարտակ ստացան նրանից՝ դավանափոխվելու պահանջով, վերադարձան հայրենիք՝ ապաստանելով Անձևացյաց գավառում:
