Դեռահասների համար դժվար է ինքնուրույն հաղթահարել իրենց հոգեբանական խնդիրները, դիմել հոգեբանի կամ հոգեբույժի։ Նրանք հակված են միավորվել խմբերով, քանի որ խմբին պատկանելը տալիս է ապահովության, նշանակալիության, կայունության զգացում, բողոքի տրամադրություններ արտահայտելու և նրանց ինքնագնահատականը սուբյեկտիվորեն բարձրացնելու հնարավորություն։
Ամուսնական պայմանագիր կարող է կնքվել՝ ինչպես մինչև ամուսնությունը, այնպես էլ՝ ամուսնության ընթացքում։ Մինչև ամուսնությունը կնքված ամուսնական պայմանագրերն ուժ են ստանում, երբ գրանցվում է ամուսնությունը։ Սա, կարելի է ասել, առանց վեճերի լուծում է ամուսինների բոլոր հարցեր։ Պայմանագրով իրավունք չունենք կարգավորել երեխայի վերաբերյալ վեճերը, խնամքը։ Ամուսնական պայմանագիրը միայն ամուսինների միջև հարաբերություններն է կարգավորում, պարունակում է գույքային հարցերը։ Այն անպայման պետք է գրավոր լինի և նոտարական վավերացում ունենա։
Ժամանակակից թվային դարաշրջանում սոցցանցերը երեխաների կյանքում դարձել են անբաժանելի մաս։ Նրանք օգտագործում են սոցցանցերն ընկերների հետ շփվելու, ժամանցի և կրթության համար։
Կարծում եմ՝ ծնողների կարևոր խնդիրներից մեկը երեխային ինքնուրույն դարձնելն է, որ կարողանան հարցեր լուծել։ Բայց եթե երեխայի թիկունքում ոչ ոք չկա՝ ագրեսիվ է դառնում, ու սա կարող է ամբողջ կյանքում դրսևորվել։ Երեխան պետք է իմանա՝ ինչ էլ պատահի իր հետ՝ լավ, թե վատ բան, ծնողին կարող է ասել ու պաշտպանություն ստանալ։ Սա ամենակարևոր կետն է։
Հոգեբանը նշել է, որ եթե երեխան ավելի շատ նախընտրում է մուլտֆիլմեր և էլեկտրոնային խաղեր, քան «կենդանի» հաղորդակցություն, ապա ծնողները պետք է մի քանի պարզ տեխնիկա օգտագործեն՝ երեխային համացանցային իրականությունից վերադարձնելու համար։
Որոշ ծնողներ շատ են ճնշում իրենց երեխաներին, նաև ուրիշների ներկայությամբ: Կարելի է կարծել իրենց երեխան բեռնակիր կենդանի է, որին ճիպոտով են քշում, որպեսզի գնա՝ առանց աջ կամ ձախ շեղվելու: Դա նույնն է, թե նրան բռնած պահեն սանձից և միևնույն ժամանակ ասեն. «Ազատ քայլիր»: Այնուհետև այդպիսի ծնողներն այնտեղ են հասնում, որ սկսում են ծեծել իրենց երեխաներին: Այսօր մի մայր էր եկել իր որդու՝ մի հաղթանդամ պատանու հետ: Նրա զավակը հիվանդ էր: «Ի՞նչ անեմ, Հա՛յր,- հարցնում է նա,- Երեխաս ոչինչ չի ուտում և նույնիսկ չի ցանկանում մեզ տեսնել»: Բայց երբ ասացի նրան, թե ինչպես է պետք վարվել, նա ամեն ինչ նորից սկսեց. «Իսկ հիմա ի՞նչ անեմ»:
Ծնողները պետք է շատ ուշադիր լինեն, որպեսզի երեխաներին երեկոյան չնախատեն, որովհետև երեկոյան երեխաներն իրենց վատ տրամադրությունը ոչնչով չեն կարող փարատել: Իսկ գիշերային խավարն էլ ավելի է մթագնում նրանց հոգեվիճակը: Երեխաներն սկսում են մտածել, թե ինչպես ավելի շատ դիմադրեն ծնողներին: Նրանց գլուխները սկսում են լցվել «պաշտպանության» զանազան տարբերակներով, նաև չարն է խառնվում դրան և այդ կերպ նրանք կարող են հուսահատության հասնել: Իսկ ահա ցերեկը, եթե նույնիսկ երեխաներն իրենց ծնողներին սպառնան տարբեր եղանակներով վրեժ լուծել, ապա փողոց դուրս գալով՝ նրանց ուշադրությունը կշեղվի, վատ տրամադրությունն էլ կանցնի:
Տանն անպայման պետք է սիրո և խաղաղության մթնոլորտ տիրի: Իր ընտանիքում թեկուզ մի փոքր էլ սեր ստացած երեխան, եթե նույնիսկ հանկարծ փախչի տանից, ապա միևնույն է՝ կվերադառնա, երբ տեսնի, որ այլ տեղերում նա ոչ թե սեր է գտնում, այլ՝ կեղծավորություն միայն: Իսկ եթե նա հիշի տանը տեղի ունեցող անպարկեշտ տեսարանները, հայհոյանքն ու բռնությունը, ապա ինչպե՞ս պետք է նրա սիրտը ետ՝ դեպի տուն ձգվի:
Եթե ամուսինը հարգում է զոքանչին ու աներոջը, ապա դա պատիվ է բերում նրան, ճիշտ այնպես, ինչպես հարսին է պատիվ բերում սկեսրոջ հանդեպ տածած սերը, որը ծնել է իր ամուսնուն, մեծացրել նրան և այժմ նա իր ամուսինն է, իր ուրախությունը: Եթե ամուսինն ու կինն այդպիսի զգացմունքներ ու մտքեր ունեն, այդ ամենը նաև նրանց սեփական երեխաների հոգիներն է մեղմորեն խրատում:
Թող նա պարզաբանի, թե ինչից է սկսում այդ չարը: Երբեմն, նման դեպքերում ծնողներն են մեղավոր: Իրենց վատ դրսևորելով՝ ծնողներն իրենք են վնասում երեխաներին, և նրանք սկսում են անամոթաբար խոսել: Այնուհետև նրանք սկսում են ընդունել դիվական ներգործություն և ուղղակի զզվելի ձևով են հակազդում, երբ ծնողները փորձում են կարգի հրավիրել իրենց: Ուրիշ դեպքերում ծնողները կարծում են, թե կարող են բռնության միջոցով իրենց երեխաներին ավելի լավը դարձնել: Խառնվում է եսասիրությունն ու ծնողներն սկսում են երեխաների հետ նյարդայնացած ու զայրույթով խոսել, այն դեպքում, երբ միշտ պետք է նրանց հետ բարությամբ վարվեն:
Երեխան շատ սիրո ու քնքշանքի, ինչպես նաև շատ ուղղորդման կարիք ունի: Նա ուզում է, որ կողքին նստես, ուզում է պատմել քեզ իր խնդիրների մասին, ուզում է, որ իրեն քնքշությամբ շոյես ու համբուրես: Երբ երեխան իրեն անհանգիստ ու կամակոր է պահում, ապա մայրը պետք է նրան իր գիրկն առնի, շոյի ու համբուրի, որպեսզի երեխան հանգստանա և խաղաղվի:
Հա՛յր, իսկ ի՞նչ անեն ծնողները, եթե երեխան նրանց չի լսում, կամակորություն է անում:
Երբ երեխան փոքր է, ոչ մի աշխատանք չի անում: Նրա սննդի, հագուստի և այլնի համար ծնողներն են հոգ տանում: Ծնողները սիրուց մղված են օգնում երեխային: Երեխան չի աշխատում, նա կարող է միայն մի փոքր հանձնարարություն կատարել տնային գործերում: Բայց մի՞թե դա կարող է համեմատվել այն աշխատանքի կամ ծախսերի հետ, որ ծնողներն անում են հանուն նրա: Եթե երեխան, մեծանալով, չի հասկանում, թե ինչ են տվել իրեն ծնողները, ապա դա շատ մեծ ապերախտություն է:
Երեխան կարող է հոգեբանորեն տրավմայի ենթարկվել մորից երկար բաժանվելուց կամ ծնողներից մեկի կամ երկուսի ուշադրության պակասից, ասում է առաջատար հոգեբան Մարինա Բասմանովան: Նա Lente.ru-ի հետ զրույցում նշել է երեխաների մոտ նմանատիպ խնդիրների այս և մի քանի այլ պատճառներ:
Աստված մեծագույն օրհնություն տվեց նախամարդկանց՝ Ադամին ու Եվային՝ Իրեն համահեղինակ արարիչներ լինելու: Ծնողները, պապերը, նախապապերն իրենց հերթին, նույնպես Աստծո համահեղինակ արարիչներ են, քանի որ իրենց երեխաներին մարմին են տալիս:
Ծնողներն իրենց երեխաների միջև պետք է սեր մշակեն: Կամենալով օժանդակել ավելի թույլ երեխային՝ նրանք դրա համար պետք է հող նախապատրաստեն՝ ստանալով ավելի ուժեղ երեխայի «համաձայնությունը»: Այսինքն՝ նրանք պետք է օգնեն ավելի ուժեղ երեխային հասկանալու, որ իր եղբայրը կամ քույրը կարիքի մեջ է գտնվում: Արդարությունն Աստծու գործն է, և այն պետք է հավասարապես բաշխված լինի ավագների և կրտսերների միջև:
Խորհրդային ու ռուսական կինոյի աստղը՝ Մարինա Նեյոլովան, տաղանդավորագույն դերասանուհի է ու պարզապես գեղեցիկ կին: Նա յուրահատուկ հմայք ուներ, և որտեղ էլ որ հայտնվեր, միշտ գրավում էր հակառակ սեռի ուշադրությունը: Նեյոլովան խելացի էր, չափազանց ինֆորմացված, ինտելեկտուալ կին էր, ու պատահական չէ, որ տղամարդիկ հեշտությամբ էին սիրահարվում նրան:
Եթե ձեզ հետաքրքրում է, որ երեխայի մոտ ձեռնարկատիրական ոգին զարգանա, ապա մի քանի պրակտիկ մոտեցումներ️️️️️️:
Ամուսինները պետք է ամբողջությամբ իրենց վստահեն Աստծուն: Նրանք պետք է ասեն. «Տեր իմ, դու հոգում ես մեր բարօրության մասին, «Թո՛ղ Քո կամքը լինի»» (Մատթ. 6:10): Այդ դեպքում նրանց խնդրանքը կկատարվի: Որովհետև Աստծո կամքը կատարվում է այն ժամանակ, երբ մենք ասում ենք. «Թո՛ղ Քո կամքը լինի» և վստահությամբ հանձնում ենք մեզ Աստծուն: Սակայն մենք, չնայած որ ասում ենք. «Թո՛ղ Քո կամքը լինի», միևնույն ժամանակ պնդում ենք մեր սեփական կամքը: Իսկ այդ դեպքում ի՞նչ կարող է Աստված մեզ համար անել:
Տեխասի Հյուսթոնի համալսարանի ամերիկացի գիտնականները պարզել են, որ սպառնալիքներով և ահաբեկումներով երեխաներին մեծացնելը մեծացնում է հասուն տարիքում տագնապային խանգարումների զարգացման հավանականությունը: Հետազոտությունը հրապարակվել է Journal of Clinical Psychology (JCP) գիտական ամսագրում:
– Հա՛յր, մեզ մի ամուսնական զույգ է դիմել: Ամուսիններից երկուսն է թալասեմիայի* գաղտնի ախտանիշ ունեն: Նրանք հարցրեցին մեզ արդյո՞ք պետք է երեխա ունենան, թե՝ ոչ: Մենք առաջարկեցինք իրենց հոգևոր հոր հետ խորհրդակցել:
Ժամանակակից երեխաները մեծացել են այնպիսի պայմաններում, երբ ցանկացած տեղեկատվություն հասանելի է նրանց, մինչդեռ ավագ սերունդը սովոր է այն փաստին, որ ամբողջ գիտելիքը ձեռք է բերվում ավելի երկար, ավելի փորձառու գործընթացի միջոցով: Երիտասարդ սերունդը չի հասկանում մեծահասակների փորձի արժեքը: Բացի դրանից, նրանք սովոր են գործել շատ ավելի արագ։ Հոգեբան Իրինա Գրիշինան Gazeta.Ru-ին պատմել է ժամանակակից և ավագ սերունդների հիմնական տարբերությունների մասին։
Միսիսաուգայում (ԱՄՆ) Տորոնտոյի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ նախադպրոցական տարիքի երեխաների խոսքի հմտությունները վատացել են կորոնավիրուսային համաճարակի ժամանակ։ Հետազոտողները ենթադրում են, որ դա պայմանավորված է եղել ինքնամեկուսացման, հասակակիցների հետ ամենօրյա շփման բացակայության և ծնողների զբաղվածության հետ: Հայտնում է PsysOrg-ը։
Կախվածության անհանգիստ տեսակը ձևավորվում է ծնողի անկանխատեսելի պահվածքով, պնդում է Ժուկովան։ Եթե ծնողը երբեմն մերժում է երեխային, երբեմն մտերմացնում, երբեմն գովում, երբեմն պատժում է, երեխան իրեն ոչ թե սիրված, այլ մերժված է զգում։ Հետո հասուն տարիքում նրանց կառաջնորդի միայնության, լքվածության վախը։
Ծնողները կարող են օգնել դեռահասներին հաղթահարել առողջական խնդիրները և զարգացնել առողջ ապրելակերպի հմտություններ: Օրինակ ծառայեք ձեր երեխային, խրախուսեք նրան առողջ սնվել, մարզվել և բավականաչափ ժամանակ հատկացնել քնին:
Կան թեմաներ, որոնք չպետք է քննարկել երեխաների հետ, դրանցից են մեծահասակների վախերը. հոգեբանը կօգնի հաղթահարել այս խնդիրը, բայց հաստատ ոչ երեխան: Այս մասին Gazeta.Ru-ի հոդվածում պատմել է մանկական հոգեբան, Խամովնիկի մանկապարտեզի Infant School-ի համահիմնադիր Նատալյա Դերբենեւան։
Դեռահասի դաստիարակությունը բարդ խնդիր է, ուստի պետք է իմանալ, թե ինչ խնդիրների կարող եք հանդիպել ձեր երեխաների՝ դեռահասության տարիքին հասնելու շրջանում:
Եթե ձեր զգացմունքների մասին պատմեք ձեր երեխային, նրա մոտ իրական աշխարհի նկատմամբ հետաքրքրություն ձևավորեք, ապա այն ժամանակ, երբ նա դպրոց կգնա, գաջեթների լիմիտները նրան քաջ հայտնի կլինեն, և նա ինքը չի ցանկանա հեռախոսով զբաղվել կես ժամից ավելի:
Ինքնագնահատականը սեփական անձը գնահատելու միջոց է: Երբեմն՝ մեզ թերագնահատում, երբեմն էլ՝ գերագնահատում ենք: Ո՞րն է սահմանը: Հարցի պատասխանը փորձեցինք գտնել հոգեբան Գրիգոր Բադալյանի հետ զրույցում:
