Ինչպե՞ս կազմակերպել երեխայի ամառային հանգիստը, որպեսզի նա չկառչի հեռախոսից

Ամառը երկար սպասված ժամանակահատված է թե՛ երեխաների, թե՛ ծնողների համար։ Սակայն դպրոցականների հանգիստը հաճախ վերածվում է էկրանների շուրջ պտտվող միապաղաղ օրվա։ Հարցն արդիական է բոլորի համար՝ ինչպես կազմակերպել ամառային արձակուրդները, որպեսզի երեխան չանցկացնի օրը TikTok-ում կամ YouTube-ում։

1. Սահմանեք պարզ, բայց կայուն կանոններ էկրանի օգտագործման համար

Չափից շատ արգելելը կարող է հակառակ արդյունք տալ։ Փոխարենը՝ որոշեք ժամեր, երբ կարելի է օգտագործել հեռախոսը, օրինակ՝ օրական 1-1.5 ժամ՝ ֆիլմի, խաղի կամ ուսուցողական բովանդակության համար։ Կարող եք անգամ պատրաստել օրացույց կամ պայմանագիր՝ խաղով վերածելով կանոնները համաձայնագրի։

2. Գործողություններով լի օր՝ առանց «լրացուցիչ ժամանակի»

Երբ երեխայի օրը լի է՝ նա չի ձգտում հեռախոսի։

Կազմակերպեք օրակարգ՝

– Նախաճաշից հետո՝ զբոսանք կամ բակային խաղեր

– Ճաշից առաջ՝ ընթերցանություն կամ ստեղծագործ աշխատանք

Օրվա երկրորդ կեսին՝ ստեղծագործական ակումբ, լող, սպորտ կամ հյուր գնալ

Բազմազանությունն օգնում է երեխային չձանձրանալ և ժամանակ չունենալ էկրանին կառչելու։

3. Արկածներ՝ բնության գրկում

Եթե հնարավորություն ունեք՝ կազմակերպեք պարբերական արշավներ, զբոսանքներ կամ ճամբարային օրեր։ Բնության հետ շփումը բացարձակ հաղթում է բոլոր էկրաններին՝ նույնիսկ ամենաառաջադեմ գրաֆիկայով։

4. Ընտանեկան նախագծեր՝ միասին ստեղծել, ոչ թե միայն դիտել

Թող երեխան օգնի պատրաստել ամառային սառցե քաղցրավենիք, նկարել տան պատշգամբը, տնկել բույս։ Երբ երեխան զգում է, որ մասնակցում է «մեծերի կյանքին», նրա հետաքրքրությունը հեռախոսից նահանջում է:

5. Գրքեր՝ ճիշտ ընտրված, ոչ պարտադրված

Ընտրեք զվարճալի ու տարիքին համապատասխան գրականություն։ Թող ընտրության իրավունք ունենա երեխան։ Կարող եք ստեղծել ընթերցողական «չելենջներ»՝ «կարդա 5 գիրք ու շահիր պաղպաղակ»։

6. Համայնքային ակտիվություն

Ամռանը շատ տեղերում գործում են անվճար դասընթացներ, լեզվի, արվեստի, տեխնոլոգիայի ճամբարներ։ Հետաքրքիր եղեք. նույնիսկ համայնքային գրադարաններն ու մշակութային տները կարող են առաջարկել հետաքրքիր միջոցառումներ։

7. Ցույց տվեք ձեր օրինակը

Եթե երեխան տեսնում է, որ դուք անընդհատ հեռախոսով եք, ձեր բոլոր ջանքերը ջուրը կընկնեն։ Ամռան ընթացքում փորձեք սահմանել նաև «հեռախոսի հանգստյան ժամեր»՝ ամբողջ ընտանիքի համար։

Ամառը պետք է հիշվի ոչ որպես scroll-ի սեզոն, այլ՝ որպես խաղերի, արկածների, ընկերների, բնության ու ստեղծագործության ժամանակ։ Երեխաները բնույթով բաց են նորի հանդեպ։ Պարզապես պետք է օգնել նրանց ճիշտ «բացահայտել» իրական աշխարհը՝ որն շատ ավելի բազմաշերտ է, քան ցանկացած էկրան։

Առաջարկում ենք նաև գրքեր` երեխաների ընդհանուր զարգացման ու լավ ժամանցի համար.

Հետաքրքրասիրություն զարգացնող ու սովորեցնող գրքեր

1. «Ինչո՞ւ»-ների մեծ գրքույկներ

Usborne’s «Lift-the-Flap Questions and Answers» շարքը

Թեմատիկ բաժիններով՝ բնություն, տեխնիկա, մարմին, տիեզերք

Գիտելիքը մատուցվում է խաղով, պարզ ու հումորով

2. «Կարճ պատմություններ մեծ գաղափարների մասին»

«Big Ideas for Curious Minds» (The School of Life)
Փիլիսոփայությունը՝ երեխաների լեզվով. արդարություն, ընկերություն, երջանկություն

3. Բնության և տիեզերքի մասին պատկերազարդ գրքեր

«Little Kids First Big Book of Space/Nature» (National Geographic Kids)
Հստակ գիտական փաստեր՝ հիացմունք առաջացնող նկարներով

Գեղարվեստական գրականություն՝զարգացնող, սիրելի, հիշվող

Դասականներ՝ժամանակի փորձով ստուգված

1. Աստրիդ Լինդգրեն- «Երկարագուլպա Պեպպին», «Քառիկը պահակում է»
Խիզախություն, հումոր, ազատմտածողություն

2. Լյուիս Քերոլ- «Ալիսան հրաշքների աշխարհում»
Ֆանտազիա, տրամաբանական խաղեր, լեզվական հնարքներ

3. Ռոալդ Դալ- «Մաթիլդա», «Չարլին և շոկոլադի ֆաբրիկան»
Ստեղծագործ, խենթ, խիզախ երեխաների մասին պատմություններ

Ժամանակակից գրականություն

1. Ջուլիա Դոնալդսոն- «Գրուֆալոն», «Խխունջն ու կետը» (փոքրերի համար)
Կարճ, ռիթմիկ, բարի պատմություններ՝ խորը իմաստներով։

2. Յոնա Սոբրալ- «Տղան, որ լռում էր»
Մտերմիկ ու հուզիչ պատմություն՝ ինքնարտահայտման ու վստահության մասին։

3. Դեյվիդ Ուոլյամս – «Տատիկը՝ գող», «Շոկոլադե գործարանը»
Հումորով լի, մի քիչ խենթ, բայց շատ սիրելի պատմություններ։

Տրամաբանություն, ստեղծագործություն և գրագիտություն զարգացնող գրքեր

1. «Գլուխկոտրուկների մեծ գրքույկ» (կամ Smart Kids Puzzle Book շարքը)
Խաչբառեր, հանելուկներ, գտիր տարբերությունը խաղեր։

2. «Ստեղծիր քո հեքիաթը» / Story Cubes կամ Story Prompt գրքեր
Ուղղորդված գրողական խաղեր՝ փոքրիկների երևակայության զարգացման համար։

3. «Գրականօրագիր» / Reader’s Journal for Kids
Երեխան կարդալուց հետո գրի էառնում իր կարծիքը, նկարում հերոսներին, միտք արտահայտում։

Հայերեն կամ հայկական հեղինակների գրքեր

1. Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթներ
Դասական լեզու, պատկերավոր խոսք, բարոյախրատչական պատմություններ

2. Վահան Տերյան -մանկական բանաստեղծություններ
Թեթև, երգային ու երազկոտ տողեր՝ փոքր տարիքից բանաստեղծության սիրո ձևավորման համար

3. Նաիրի Զարյան, Հրանտ Մաթևոսյան (կարճ պատմություններ)
Տրամադրության, բնության, հայկական կյանքի մասին ջերմ նկարագրություններով

4. Գրիգոր Նարեկացի- ընտրված աղոթքներ (հարմարեցված մանկական տարբերակ)
Քնքուշ բառապաշար, պատկերային մտածողության զարգացում

5. Նաիրի Զարյան-մանկական բանաստեղծություններ
Թեթև, երաժշտական լեզու, կերպարային մտածողություն։

Սիրարփի Աղաբաբյան