«Այս ֆոնին էլ Հայաստանի կապիտուլյանտական իշխանությունը նոր պատերազմ թույլ չտալու պատրվակով կգնա բոլոր հնարավոր զիջումների։ Եթե մենք հետևում ենք իրադարձություններին և փորձում ինչ-որ զուգահեռներ տանել, ապա կապիտուլյանտական իշխանություների հայտարարությունները և ադրբեջանական կողմի գործողությունները սինխրոնիզացված են՝ մեկը մյուսին լրացնում են։ Ստացվում է, որ Ադրբեջանը սահմանին պետք է ապակայունացնի իրավիճակը, սրանք էլ պատերազմ թույլ չտալու պատրվակով՝ գնան հնարավոր բոլոր զիջումներին»,- հավելեց նա։
Արցախում 44-օրյա պատերազմի ռազմական գործողությունների դադարեցմանն ուղղված եռակողմ համաձայնագրի երկու դրույթը վերջին ամիսներին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը փորձել են սահմանել այլ կերպ: Այս մասին «National Interest»-ի իր հոդվածում նշել է վերլուծաբան Մայքլ Ռուբինը: Հոդվածում նախ անդրադարձ է կատարվում ճանապարհների ապաշրջափակման մասին դրույթին:
Պատերազմի առաջին օրը՝ 2020-ի սեպտեմբերի 27-ին, ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց՝ «եկեք պայմանավորվենք մի բան՝ ինչ էլ լինի, մենք մեզ պարտված չենք ճանաչի»: Ինչ էր սա՝ զուտ իր ապահովության համար նախազգուշացո՞ւմ, իրադրության գնահատո՞ւմ, կանխորոշո՞ւմ, թե՞ ոչ ուղիղ կերպով գերագույն հրամանատարի հրաման: Այս հարցի պատասխանը ժամանակը կտա:
ԱՄՆ պետդեպարտամենտի Եվրոպայի և Ասիայի հարցերով բյուրոն դատապարտել է նոյեմբերի 8-ին Շուշիի մոտ Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից հայ քաղաքացիական անձի սպանության դեպքը: «Մենք դատապարտում ենք բռնությունը, որը հանգեցրել է հայ քաղաքացիական անձի մահվան: Կոչ ենք անում Հայաստանին և Ադրբեջանին ակտիվացնել իրենց ներգրավվածությունը, այդ թվում և Մինսկի խմբի համանախագահների միջոցով, լուծելու բոլոր հրատապ հարցերը, որոնք կապված […]
Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի խմբակցությունները հայտարարությամբ են հանդես եկել: Հայտարարության մեջ, մասնավորապես, նշված է․
Արցախում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ առաքելությունը հաստատել է Շուշիի մոտակայքում հայ բնակչի սպանությունը ադրբեջանական զինուժի կողմից: Այդ մասին տեղեկացնում են Լեռնային Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ զորամիավորման պաշտոնական տեղեկագրից:
58-ամյա Համեստ Սարգսյանն ապրում է ԱՀ Մարտունու շրջանի Մուշկապատ համայնքում: 2020 թվականի Արցախյան պատերազմում հանուն հայրենիքի անմահացավ կրտսեր որդին՝ Վլադիմիր Կամոյի Սարգսյանը, ով օգոստոս ամսին ավարտել էր ժակետային զինծառայությունը. ծառայում էր Ջրականում:
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին հայ ժողովրդի թիկունքում ստորագրված եռակողմ Փաշինյան-Պուտին-Ալիև հայտարարությամբ ոչ թե ավարտվեց Ղարաբաղյան հակամարտությունը, վերջնականապես չեզոքացվեց պատերազմի սպառնալիքը, այլ գլոբալ դիմակայությունը Հարավային Կովկասում և հարակից տարածաշրջաններում նոր, շատ ավելի բարդ ու խրթին փուլ թևակոխեց՝ տարածաշրջան ներքաշելով շատ այլ ավելի մեծ խաղացողներ ու արմատապես փոխելով տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական պատկերը։
Նոյեմբերի 8-ին Արցախի Հանրապետության Ազգային անվտանգության ծառայությունը հաղորդագրություն էր տարածել այն մասին, որ ժամը 15։00-ի սահմաններում Շուշի քաղաքի մոտակա խաչմերուկում ադրբեջանական կողմից կրակոցներ են արձակվել տվյալ վայրում ջրատար խողովակների վրա աշխատանքներ կատարող քաղաքացիական անձանց վրա:
«Այս պահին ընթանում են աճյունների որոնման աշխատանքներ, որոնք իրականացվում են համատեղ։ Կան կետեր, որոնք Ադրբեջանը չի իրականացրել, և իր գործողություններից հասկանալի է, որ պատրաստ էլ չի իրականացնել։ Մենք Ադրբեջանում ունենք բազմաթիվ գերիներ, պատանդներ, որոնց թիվը հայտնի չէ, հայտնի չէ նրանց ճակատագիրը։ Ադրբեջանը թույլ չի տալիս, որպեսզի միջազգային տարբեր առաքելություններ այցելեն օկուպացրած տարածքներ, մշտադիտարկումներ իրականացնեն, փոխարենը՝ ոչնչացնում է մեր պատմամշակութային ժառանգությունը»,- նշեց Դավիթ Բաբայանը։
Մայոր Ռաֆայել Վասիլյանը Խաղաղապահ ուժերի բրիգադի հակաօդային պաշտպանության ծառայության պետն էր: Նա Արցախյան վերջին պատերազմի հազարավոր զոհերից է. զոհվել է պատերազմի վերջին օրը՝ նոյեմբերի 9-ին, Մարտունիում:
Շուշին պարզապես հանձնել են… Թուրքերը Շուշին գրավելու խիզախություն չունեին. արցախցի։
Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի 5 խմբակցություններ 44-օրյա պատերազմի դադարեցման մեկամյակի առիթով որոշել էին Ստեփանակերտի Ազատության հրապարակում միասնության և նահատակների ոգեկոչման հանրահավաք կազմակերպել, սակայն, հաշվի առնելով հանրապետությունում կորոնավիրուսային վարակի արագ տեմպերով տարածումը՝ որոշեցին արտահերթ նիստում հանդես գալ հայտարարությամբ։
Արցախից տեղահանվածները, հիմնականում հադրութցիները, նոյեմբերի 9-ին բողոքի ակցիա իրականացրեցին Հանրապետության հրապարակի մոտ, որից հետո շարժվեցին դեպի Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանատուն:
Ղարաբաղի վերաբերյալ պայմանավորվածությունների ընդունման տարեդարձի կապակցությամբ Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների շփումներ նախատեսված չեն։ Այս մասին հայտարարել է Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը:
Արցախի դատախազությունը նոյեմբերի 8-ին հաղորդում է ստացել այն մասին, որ Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունների ներկայացուցիչները սոցիալական ցանցում ակտիվություն ցուցաբերող Արցախի Հանրապետության քաղաքացուն նույն ցանցի տարբեր էջերով տվել են սպանության, հաշվեհարդար տեսնելու սպառնալիքներ` այդ ընթացքում նրա մասին ներկայացնելով այնպիսի տեղեկություններ, որոնք վկայում են ԱՀ քաղաքացու վերաբերյալ նախապես անհատական տվյալներ հավաքագրելու մասին:
Արցախի Հանրապետության առողջապահության նախարարությունը կրկին հորդորում է հետևել ցուցումներին՝ նոր բռնկումներից խուսափելու և օր առաջ կորոնավիրուսային վարակը հաղթահարելու:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանն Արցախյան երրորդ պատերազմում նահատակված հերոսների տարելիցի կապակցությամբ նոյեմբերի 9-ին այցելել է քաղաքային հուշահամալիր և հարգանքի տուրք մատուցել: Ա
Մի տարի առաջ Մարտակերտի կողմը ճակատի ամբողջ երկայնքով, աջից՝ ձախ, Մատաղիսից՝ Ասկերան, ամեն տեսակի հայտնի և անհայտ զինատեսակներից աննախադեպ հրետակոծության ընթացքում ժամկետային դիրքապահ զինվորների հետ պատրաստվում էինք լայնածավալ հարձակման։ Մարտակերտը հեռվից սև երկինքն էր լուսավորում, սիրուն կարմիր, ինչ–որ մեծ բան էր վառվում։ Ոչ մի բան չգիտեինք, ենթադրում էինք, որ ամբողջ հարավն ընկել ա, նույնիսկ Ստեփանակերտը։ Ակնհայտ էր, որ առաջնագիծը հարդուկվելու էր՝ գնար, թե մեր հետևը ինչ ուժեր կային (թե չկային), ո՛չ գիտեինք, ո՛չ էլ հետաքրքիր էր։
Արցախից տեղահանվածների բողոքի ակցիան՝ ՈՒՂԻՂ:
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին այսօր խորհրդարանում լրագրողները հարց ուղղեցին երեկ Արցախում տեղի ունեցածի մասին, երբ թշնամին կրակել էր քաղաքացիական անձանց վրա, ինչ հետևանքով մեկ հոգի զոհվել էր, երեքը՝ վիրավորվել, բայց Հայաստանից ոչ թե կոշտ հայտարարություններ են հնչում, այլ՝ «խաղաղության դարաշրջան» բացելու վերաբերյալ խոսքեր։
Մյուս 2 վիրավորվածների վիճակը բժիշկները գնահատում են միջին ծանրության: Արմեն Սարգսյանի (ծնված 1980թ.) մոտ` առկա էր ստորին ծնոտի միջանցիկ հրազենային վիրավորում: Ստորին ծնոտի ձախ անկյան բազմաբեկորային կոտրվածք՝ բեկորների տեղաշարժով, կորճոսկրի կոտրվածք: Փափուկ հյուսվածքների այտուց, էնֆիզեմա:
Ասկերանի շրջանի վարչակազմի նախկին ղեկավար Սասուն Բարսեղյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Մանուկ հասակում, երբ ազերիների մոտ ինչ որ ազգային տոն էր մոտենում, լուսահոգի մայրս հորդորում էր չիջնենք Ասկերան-Աղդամ մարյուղու շրջակայքը, եւ շատ զգույշ լինենք անծանոթ, տարիքով մարդկանցից։
Հայատյաց ու ցեղասպան նման վարքագիծը շարունակվելու է, քանի դեռ միջազգային հանրությունը իր լռությամբ ու անգործությամբ քաջալերում և խրախուսում է Ադրբեջանին:
Ռուս խաղաղապահները հերթապահություն են իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղում իրենց պատասխանատվության տակ գտնվող սահմանազատման գծի երկայնքով: Այս մասին ասվում է ՌԴ ՊՆ տեղեկագրում:
Մեկ տարի առաջ՝ 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին, Ռուսաստանի Դաշնության միջնորդական ակտիվ ջանքերի շնորհիվ ստորագրվել է Ռուսաստանի նախագահի, Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի նախագահի եռակողմ հայտարարությունը։
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեկ տարի առաջ՝ նոյեմբերի 9-ին, ստորագրվեց հրադադարի մասին եռակողմ հայտարարությունը, որը հայկական կողմի համար դարձավ պարտությունը խորհրդանշող նվաստացուցիչ, կապիտուլ յացիոն փաստաթուղթ։ Խնդիրն այն է, որ այդ հայտարարության դրույթները վերաբերում էին ոչ միայն հրադադարի հաստատմանը, այլև նախատեսում Արցախի կենսական տարածքների հանձնումն Ադրբեջանին, ինչպես նաև այլ զիջումներ։
Դեպքի վայր է մեկնել ԱՀ քննչական կոմիտեի տարածքային քննչական վարչության պետ Մասիս Տեր-Թարխանյանի գլխավորությամբ կազմված քննչական խումբը։
Միացյալ Նահանգները կոչ է արել վերադարձնել 44-օրյա պատերազմի հետևանքով բոլոր գերեվարված անձանց։
Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել Արցախյան 44-օրյա պատերազմի դադարեցման մասին 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեկամյակի կապակցությամբ:
