Նիկոլ Փաշինյանի ու վարչախմբի դիվանագետների և բանակցողների՝ Արաբաթ Միրզոյանի, Արմեն Գրիգորյանի, Էդմոն Մարուքյանի և այլոց համար, նոր կապիտուլյացիա կնքելու ճանապարհին կար մի կարևոր խոչընդոտ՝ Արցախը։
Ամանորին ընդամենը մեկ օր է մնացել: Իսկ այս օրերին արդեն մեր երկրի հանգստավայրերի հյուրանոցների մեծամասնությունում տեղերը զբաղված են: Ընդ որում, պարզեցինք, որ դրանք զբաղեցվել են տոներից բավականին առաջ՝ դեռևս դեկտեմբերի կեսերից:
Այս ամենն արդեն հասցրել է մեծապես թուլացնել Հայաստանի տնտեսության աճի, նաև այդ գործոններով պայմանավորված՝ բյուջեի եկամուտների ստացման հիմքերը։ Այդ հիմքերը կթուլանան նաև հաջորդ տարվա ընթացքում՝ մեծացնելով այն ռիսկերը, որոնք կարող են առաջանալ դրանց հետևանքով՝ լինի տնտեսության մեջ, ֆինանսական համակարգերում թե սոցիալական հատվածում։ Սրանք բոլորը փոխկապակցված են, ու մեկի պարագայում՝ ազդեցությունները կրելու են բոլորը։
Հայաստանում տնտեսական թռիչքային աճի պայմաններում մեր հայրենակիցները կանգնած են ֆինանսական ծանր պայմանների առջև: Ամանորին ընդամենը ժամեր են մնացել, շատ քաղաքացիներ, սակայն, դեռևս առանձնապես չեն պատրաստվել տոներին՝ գումար չունենալու պատճառով:
«Այդ որ ցույց են տալիս զենք ու զինամթերք, դա 1-2 օրվա պաշար էր, հա, տանկն ունեինք, բայց եթե «սնարյադ» չլիներ, տանկն ինչո՞վ պետք է կրակեր։ Այդ մարդիկ չեն հասկանում, միայն խոսում են, թե զենքեր են թողել, հա, զենքեր են թողել։ Մեզ մոտ նույնիսկ արդեն «պատրոնն» էր վերջանում, Քյոխին էին խնդրում, մեզ «պատրոն» էր հասցնում, հալալ է իրեն՝ հասցնում էր, տարբեր ուղղություններով էր աշխատում»,- հավելեց Օնիկ Բալասանյանը։
ՀՀ նախկին փոխոստիկանապես Գագիկ Համբարձումյանը 168.am-ի հետ զրույցում համոզմունք հայտնեց, որ երկրում ապօրինի թմրաշրջանառության ահագնացող դեպքերը բնավ էլ դրանց դեմ արդյունավետ պայքարի ու բացահայտման արդյունք չեն:
Մշակույթի ոլորտում կան քիչ թվով հեղինակություններ, ովքեր իրենց անունը, վաստակը զրոյացնում են՝ մանր չինովնիկների քարոզչական լուսանկարներում որպես մոդել հանդես գալով։ Գիտությունների ազգային ակադեմիան հայտարարություններ է անում Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու անթույլատրելիության դեմ, բողոքի խրոխտ ձայն է բարձրացնում հայոց պատմությունն աղավաղելու առիթով, բայց այդ նույն ակադեմիայի անդամների մեծ մասը հոտնկայս դիմավորում է բոլոր այդ արհավիրքները հեղինակած իշխանության ղեկավարին։
Մինչ միջազգային որոշ մասնագիտացված կառույցներ կանխատեսում են, որ առաջիկայում տեղի կունենա դրամի չափավոր արժեզրկում, հայկական արտադրության ապրանքներն արտաքին շուկաներում շարունակում են մեծ կորուստներ կրել և կորցնել մրցունակությունը՝ ազգային արժույթի բավական լուրջ արժևորման հետևանքով։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում նման տեսակետ հայտնեց «Դի-ԷՍ-ԷՅ Խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, Պետական եկամուտների կոմիտեի նախկին ղեկավար Դավիթ Անանյանը: Նա նաև շեշտեց՝ Հայաստանը չունի տնտեսության այնպիսի ծավալ, որ կարողանա օգտվել այդ ճանապարհներից, բեռներ տեղափոխել, հետևապես, սխալ է ասել, թե Հայաստանն այդ հորիզոնական ճանապարհների կարիքն ունի։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի տարեվերջյան թողարկմանն անդրադառնում են անցնող շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին։
Իրանցի քաղաքագետ Ալի Սալամին գտնում է, որ 2024 թվականին Հարավային Կովկասում աշխարհաքաղաքական գործընթացները զարգանալու են մեկ ուղղությամբ և տալու են մեկ հարցի պատասխան։
Ֆրանսիայի «ՀՅԴ Նոր Սերունդ» երիտասարդական միության Կենտրոնական վարչության ատենապետ Նժդեհ Գարագավորյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի և Արցախի փրկության գործում Սփյուռքը ևս պետք է գին վճարի։
«Ակնկալվում է, որ 2024 թվականը Հարավային Կովկասի համար վճռորոշ տարի է լինելու»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց վրացի եվրոպագետ, ռեգիոնալ հարցերով վերլուծաբան Կախա Գոգոլաշվիլին։
Թե ինչո՞ւ են գնացել այս գումարներ, ովքե՞ր են դրանք հանել և ի՞նչ նպատակներով, այլ հարց է։ Բայց փաստ է, որ Հայաստանից տեղի է ունենում ֆինանսական միջոցների ակտիվ արտահոսք։ Եվ դա ամենևին էլ միայն առևտրային նպատակով կատարվող փոխանցումներին չի վերաբերում։ Ակտիվացել են նաև ոչ առևտրային արտահոսքերը, ինչը նշանակում է, որ մարդիկ իրենց գումարները Հայաստանից դուրս են բերում։
«Այդ մարդկանց մեծ մասն ուներ սոցիալական աջակցության խնդիր, ինչպես նաև՝ հատուկ պարագաների, օրինակ, հաշմանդամության սայլակի։ Կարողացանք 200 ընտանիքի օգնել, մեծամասամբ տրամադրել ենք սննդի և հիգիենայի փաթեթներ, ձմեռային վերմակներ և անկողնային այլ պարագաներ, տաք հագուստ, դեղեր, սայլակ։ Որոշ դեպքերում, երբ մարդկանց ուղիղ հնարավոր չէր օգնել, քանի որ մարզում էին ապրում և չէին կարող գալ, մենք ուղղակի նրանց ֆինանսական աջակցություն ենք տրամադրել»,- նշեց Արմեն Ալավերդյանը։
«Էս լռությունն էլ մի տեսակ տարօրինակ է, բայց ինձ թվում է՝ Արցախի հետ կապված է, որ էս շրջանում սենց մի տեսակ հանգիստ են: Իրենց նպատակին հասան՝ հանգստացան: Բայց էլի վերջնական հանգստություն ակնկալել չենք կարող. որ պահին ցանկանան՝ կարող են կրակել: Ադրբեջանցուն չես կարող վստահել»,- 168.am-ի հետ զրույցում համոզմունք հայտնեց գյուղի բնակչուհի Կարինե Միրզոյանը:
«Մենակ բնակավայրն է, էլի, ուրիշ ոչ մի բան չմնաց: Ո՛չ արոտավայր ունենք, ո՛չ անասուն: Ո՞նց պետք է վաստակենք մեր ապրուստը: Մի կերպ ապրում ենք, էլի։ Ի՞նչ անեն, իրենց հողը, տունը թողնեն-գնա՞ն։ Ոչ մի տեղից ոչ մի միջոց չեն տալիս։ Մեկն աշխատում է, մյուսն իր տնամերձով է ապրուստը վաստակում։ Մի փոքր հողամաս են մշակում, ձմռան պահուստ հավաքում: Ամեն մեկն իր ձևով շարունակում է պայքարել»,- ասաց Խաչատուր Բաղդասարյանը։
«Մենք ունենք հստակ տեղեկություններ, որ 2024 թվականին սահմանին գազի գինը չի փոխվելու: Եվ վստահ եմ, որ, ըստ այդմ, նաև սակագինը չի փոփոխվի»,- օրերս ինքնագոհ ազդարարեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը։
Հայաստանի Հանրապետության պետական ծառայության համակարգին Արցախի ամբողջական կորստից հետո առաջին Նոր տարուն հրամայված է ուրախանալ… Ուրախանալ հնարավորինս բուռն, ճոխ. միջոցների պակաս, թերևս, չկա:
Ես Աստծուց զատ՝ նաև երազներին եմ հավատում։ Այնպես եղավ, որ երկուսին իրար հետ տեսա։ Մոգական երազ էր։ Քնած էի լայն մահճակալում։ Սովորաբար կողքիս կինս է լինում։ Այդ օրը Աստվածն էր։ Մութ գիշեր էր, Իրեն չէի տեսնում, բայց գիտեի, որ Ինքն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Շիրակի թեմի առաջնորդ, Գերաշնորհ Տեր Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն է
«Հայաստանը հայտնվել է ժողովրդավարության և ավտորիտարիզմի հատման կետում. պետք է որոշում կայացնենք՝ մեզ չհակադրելով որևէ այլ երկրի շահի հետ։ Մենք պետք է գնանք շահերի համադրման սկզբունքով՝ հնարավորինս շատ բան ստանալու համար»,- ասաց Ղազինյանը։
«Ադրբեջանը հասավ իր նպատակին, և լիովին կազմաքանդեց Արցախի պաշտպանության բանակը, և հենց սա հանգեցրեց Արցախի լիակատար հայաթափմանը: Մենք կորցրեցինք հայկական զինված ուժերի ամենամարտունակ ստորաբաժանումներից մեկը: Տարվա ընթացքում մեկ անգամ չէ, որ ձեզ հետ զրույցում նշել եմ, որ Ադրբեջանը ցանկանում է կազմաքանդել ՊԲ-ն, ինչը, ցավոք, նրանց հաջողվեց»,- նշեց ռազմական փորձագետը:
Շուրջ 70 պայմանագիր մեկ անձ ոչ մրցակցային ընթացակարգով. սա Արտաքին գործերի նախարարության դեկտեմբեր ամսի վերջին ցուցանիշն է՝ ըստ պետգնումների armeps համակարգի: Իսկ Հայաստանում, հիշեցնենք, պետական գնումների նախընտրելի տարբերակը մրցույթն է:
«Իրանն ամենածանրակշիռ հայտարարությունն է արել, երբ դրա կարիքը եղել է Հայաստանի համար՝ ՀՀ անվտանգությունն Իրանի անվտանգությունն է, ինչն իրենով պարզապես հայտարարություն չէ, այլ ուղերձ է, որի ներքո կարելի է կարդալ այլ տողեր ու հնարավոր քայլեր։
Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը տարեվերջյան ամփոփիչ ասուլիսի ժամանակ անդրադարձել է Հնդկաստանից Հայաստան զենքի մատակարարումների խնդրին:
«Իհարկե, Հեյդար Ալիևը խոշոր դեմագոգ ու հայատյաց անձ էր, Իլհամը՝ նույնպես, հետևաբար՝ կարծում եմ, որ այս նախագիծը ներկայացնելն Ալիևի խելքի բանը չէ, նա ուղղակի այդ ամենը լավ կատարող է։ Վստահ եմ՝ այստեղ իսրայելյան, թուրքական ու կրեմլյան ջանքեր են ներդրված։ «Արևմտյան Ադրբեջանը» լավ մշակված ու շատ լավ մատուցվող նախագիծ է, որը մեծ վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի համար՝ հիմա էլ հորինված «փախստականների» անվան տակ։
Վերլուծաբանները զգուշացնում են Հայաստանի Հարավում Ադրբեջանի աճող ռազմական ներկայության մասին։ Հարավային Կովկասի հարցերով Crisis Group-ի ավագ վերլուծաբան Օլեսյա Վարդանյանը CNN-ին ասել է, որ «այն տարածքներից մեկում, որտեղ ադրբեջանական ուժերը գտնվում են սահմանի երկայնքով, նրանցից շատ քիչ ժամանակ կպահանջվի Հայաստանը կտոր-կտոր անելու համար»:
Արդյո՞ք Սերժ Սարգսյանի «և-և»-ի քաղաքականության և ՀՀ-ում այսօր վարվող քաղաքականության մեջ կան զուգահեռներ, ինչը որոշ մարդիկ փորձում են երբեմն անցկացնել։ Այս հարցն այսօր դիզվառելիքի գործով դատական նիստից հետո լրագրողներն ուղղեցին Սերժ Սարգսյանին, ինչին ի պատասխան՝ ՀՀ երրորդ նախագահն ասաց՝ զուգահեռներ չկան։
««Ռևանշ»՝ նշանակում է նոր հաջողության հասնելը, ուրիշ բան, երբ կա փիլիսոփայական տերմին՝ «ռևանշիստներ», բայց չգիտեմ, թե որքանով է այդ տերմինը գիտական և որքանով է հնարված այն մարդկանց կողմից, ովքեր ինչ-որ բանի հասել են և ուզում են դրա վրա մնալ ու ուրիշին ոչինչ չտալ։ Ես ռևանշի տակ որևէ վատ բան չեմ հասկանում։ Այսինքն՝ ադրբեջանցիների համար սա ռևա՞նշ էր, եթե այդպես է, ուրեմն՝ իրենց կարելի է, մեզ չի՞ կարելի։ Մի՞թե մենք հասել ենք այն աստիճանի, որ իրենց ամեն ինչ կարելի է, մեզ ոչինչ չի կարելի։ Արդյո՞ք սա ճիշտ դիրքորոշում է, արդյո՞ք այսպես կարելի է ապրել, երբ դու ոչնչի իրավունք չունես, իսկ ուրիշներն իրավունք ունեն»,- ընդգծեց Երրորդ նախագահը։