Հայաստանը չի մասնակցել Ալմաթիում կայացած ՀԱՊԿ պաշտպանության նախարարների խորհրդի նիստին, քանի որ ՀԱՊԿ միջոցառումներին բարձր ու բարձրագույն մակարդակով մասնակցությունը սառեցված վիճակում է, ավելին՝ Հայաստանը դադարեցրել էր նաև ՀԱՊԿ-ի գործունեության ֆինանսավորումը։
ՊՆ նախարար կա, ուսուցիչ, դա է եկել, ինձ խնդրել, որ «Իմ քայլով» պատգամավոր դառնամ. Բագրատ Սրբազան
Ապրիլի 2-ին Իլհամ Ալիևն ընդունել էր Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմին կից ռազմարդյունաբերության կոմիտեի պատվիրակությանը, որի կազմում են եղել թուրքական ռազմական արդյունաբերության շուրջ մեկ տասնյակ խոշոր ձեռնարկությունների (ASELSAN, ASFAT, HAVELSAN, «Машиностроительная и химическая промышленность», REPKON Grup, ROKETSAN, «Оборонные технологии и инжиниринг», «Турецкая аэрокосмическая промышленность-TUSAŞ») գլխավոր տնօրեններ: Այսինքն, Ադրբեջանը սեփական զինված ուժերի վերազինման գործընթացում գլխավոր դեր է վերապահել Թուրքիային:
Երեկ ու այսօր շատերն ասացին, որ պետք չէ քննադատել Բագրատ սրբազանի հանդուրժողականության, հաշտության օրակարգին իր մասնակցությունը բերած նախկին գլխավոր դատախազին, պետք է ողջունել +1 սկզբունքը՝ ի շահ երկրի առաջ ծառացած թիվ մեկ օրակարգի՝ Նիկոլ Փաշինյանի հեռացման:
Եվ հիմա ԳՇ ուղիղ ենթակայությունից ՊՆ ուղիղ ենթակայությանն է անցնում սպառազինության վարչությունը՝ ստանալով սպառազինության և տեխնիկական ապահովմանվարչություն անվանումը: Եթե նույնիսկ այստեղ քաղաքական հետին լուրջ նպատակներ, մտքեր չկան, ապա առնվազն ցույց է տալիս ԳՇ-ի նկատմամբ իշխանությունների քաղաքական վերաբերմունքը, և, որ այս ամենը հուշում է Գլխավոր շտաբի թուլացման միտումների մասին: Ինչո՞ւ, կարծում եմ՝ ավելորդ է նշել:
Նիկոլ Փաշինյանն ամեն պատեհ և անպատեհ առիթի սիրում է հիշել Սահմանադրության այն հատվածը, որ ՀՀ զինված ուժերը քաղաքական հարցերում պետք է չեզոքություն պահպանի, և պնդել, որ իր իշխանության օրոք բանակը քաղաքականացված չէ, իրականում ճիշտ հակառակն է:
Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման փորձնական գործընթացի շրջանակում Նիկոլ Փաշինյանը մոտ մեկ ամիս առաջ Ստեփանավանում լրագրողների հետ զրույցում նշել էր, որ բանակը պետք է դուրս գա համապատասխան հատվածներից և ՀՀ զինված ուժերի պաշտպանական առաքելությունը հնարավորինս շուտ և արագ փոխանցվի սահմանապահներին:
ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն ամեն պատեհ առիթի դժգոհում էր, որ ընդդիմադիր որոշ պատգամավորներ և լրատվամիջոցներ չեն խոսում առաջնագծում, երկրորդ գծում կատարվող ինժեներական, շինարարական աշխատանքների մասին: Այսինքն, ընդդիմադիր պատգամավորները պետք է իր նման առիթը բաց չթողնեին և մանրամասնեին, թե ամրացված շրջաններում ինժեներական և շինարարական ինչ լուծումներ են կիրառվել, կիրառվում, որպեսզի Նիկոլ Փաշինյանը, Սուրեն Պապիկյանը և Անդրանիկ Քոչարյանն իրենց լավ զգան:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումի ժամանակ չի շրջանցել Հայաստանին Հնդկաստանի, Ֆրանսիայի և Հունաստանի կողմից ռազմական օգնության կամ զինման փաստը՝ այն համարելով Ադրբեջանի դեմ գործողություն:
Հարց է առաջանում՝ տեղի հրամանատարն ինքնագործունեությո՞ւն է թույլ տվել, թե՞ ՊՆ ղեկավարությունը տեղյակ է եղել և թույլ է տվել, և եթե թույլ է տվել, ստացվում է՝ ՈՄԱ-ի հետ այս առումով կա համագործակցությո՞ւն:
Մոտ 2 շաբաթ առաջ 168.am-ը գրել էր, որ «Ֆակտորի» հետ զրույցում ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն արձագանքելով դիտարկմանը, որ Տավուշից «ադրբեջանական» տարածքների հանձնման դեպքում, օրինակ, Կիրանց գյուղ չի կարողանալու մտնել, հաստատել էր այն պնդումները, որ Փաշինյանի քաղաքական որոշման հետևանքների վերացումը բանակի «ուսերին» է մնալու:
Պաշտպանության նախարարությունը միայն մարտ ամսին ներկայացուցչական, արարողակարգային ծառայությունների միլիոնավոր դրամների տասնյակ պայմանագրեր է կնքել՝ հիմնականում մեկ անձ ոչ մրցակցային ընթացակարգով:
Ի՞նչ է նշանակում՝ զենքն առնեն-բերեն, նոր միայն փորձարկեն, և ընդդիմախոսներին (նույն ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորներին) հրավիրեն հրաձգարան՝ դրանց որակը ստուգելու համար։ Լավ է՝ չի առաջարկում, որ, օրինակ, 155 միլիմետրանոց ATAGS հաուբիցների լիցքավորումը կամ նշանառությունը պատգամավորներն անձնամբ իրականացնեն՝ որակ ստուգելու համար։
Մարտի 12-ին հրավիրված ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ սահմանագծման և սահմանազատման գործընթացը սկսվելու է Տավուշի մարզից, և, որ առաջիկայում տեղի գյուղերի բնակիչներին կգնա և կբացատրի. «Օրինակ, Ոսկեպար գյուղի հատվածում ճանապարհի մի կտոր դե յուրե ՀՀ գիծը հատում է, նորից մտնում է ՀՀ տարածք: Եվ պետք է գնալ, մի քանի փոքր կտոր կա. դո՞ւրս է գալիս այդ ճանապարհները դե յուրե հայկական սոցիալիստական հանրապետությունից, ոչինչ, մի քիչ կվերակառուցենք այլ կերպ»:
Արդյո՞ք սա մեսիջ էր Փաշինյանին, Սուրեն Պապիկյանին՝ Տավուշի դիրքերի հնարավոր կորստի և զորքի հետքաշման առաջարկ-պահանջների ֆոնին, թե՞… և ի՞նչ հետևանքների մասին էր իրեն նշանակելիս ակնարկում Նիկոլ Փաշինյանը…
Չի կարող պրոֆեսիոնալ անվտանգային մոտեցման մասին խոսք լինել մի իշխանության օրոք, որի ղեկավարը մի բան է խոստանում ու հայտարարում, իսկ Պաշտպանության նախարարը՝ այլ, իսկ իշխանական պատգամավորն էլ առանձնապես կողմ չլինելով ռազմամարզական հասարակական կազմակերպություններին շատ հնարավորություններ տալուն, հրավիրում է նրանց Համապարփակ անվտանգության և պաշտպանության համակարգի շուրջ քննարկան, որի վերաբերյալ հայեցակարգն արդեն ԱԽ-ն հաստատել է, և իր որոշմամբ չէ, որ կարող է ինչ-որ բան նորից փոխվել։
Այս հարցադրումը մի փոքր այլ ձևակերպմամբ անում ենք հիմա՝ արդյո՞ք Նիկոլ Փաշինյանի նման, այսօր Սուրեն Պապիկյանն էլ է սկսել մտածել, որ 2021-2022 թվականներին ադրբեջանական վերահսկողության տակ վերցված տարածքներն իրականում ՀՀ ինքնիշխան տարածքները չեն, ինչպես պնդում էր 2022-ին…
Փետրվարի 19-ին 168.am-ը հեռախոսազանգի միջոցով ՀՀ ռազմական ոստիկանության պետ Աշոտ Զաքարյանից փորձել էր տեղեկություն ստանալ՝ ի՞նչ փուլում է Ներքին Հանդում հայ դիրքապահների կրակել-չկրակելու հետ կապված հետաքննությունը, և ի՞նչ է պարզվել: Նա, սակայն, առաջարկել էր դիմել ՀՀ ՊՆ խոսնակին՝ «բոլոր հարցերն ուղղեք մամուլի և լրատվության վարչությանը», թեպետ, ինչպես հայտնի է՝ հաղորդագրությունը տարածել է Ռազմական ոստիկանությունը:
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունն օրերս մեկ անձ ոչ մրցակցային ընթացակարգով պայմանագիր է կնքել «Յասաման թիմ» ՍՊԸ-ի հետ՝ ընկերությանը պատվիրակելով ներկայացուցչական արարողակարգային ծառայություններ՝ 6 միլիոն դրամ ընդհանուր արժողությամբ: Ավելի կոնկրետ, այդ գումարով «Յասաման թիմ»-ին պատկանող ռեստորաններից մեկում կմատուցվի պաշտոնական ընթրիք:
Փաշինյանի կուսակիցը հերթական անգամ ապացուցեց, որ Նիկոլ Փաշինյանը հեռու է երկիրը կառավարելուց և անգամ ռազմական լարված իրավիճակում գործել է՝ որպես «Հայկական ժամանակի» լրագրող: Ու այսքանից հետո դեռ շարունակում է պաշտոնավարել և մտքով չի էլ անցնում հեռանալու մասին:
2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո տարբեր առիթներով խոսել ենք Նիկոլ Փաշինյանի՝ բանակի դեմ տարվող քաղաքականության մասին, ինչն արտահայտվում էր ամենատարբեր ձևերով։
Այսօր Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը խորհրդարանում փակ հանդիպման էր, որի ավարտից հետո լրագրողները փորձեցին մի քանի հարց ուղղել նրան, սակայն բոլոր հարցերը մնացին անպատասխան։
Միջազգային խաղաղապահ ուժերի տեղակայումն Արցախում, Հարավային Կովկասում բազմիցս քննարկման թեմա է եղել, և Իրանը կտրուկ բացասական մոտեցում ունի դրա հետ կապված, քանի որ միջազգային խաղաղապահ ուժերում, բնական է, ներառված են լինելու արևմտյան տերությունների ռազմական միավորումները՝ Ֆրանսիա, Գերմանիա, Մեծ Բրիտանիա և այլ պետություններ, ինչպես նաև՝ Թուրքիան է հավակնում, որ իր ռազմական միավորումները ներառված լինեն նման խաղաղապահ ուժերում:
Մարտի 6-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով մեկնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն։ Այցի շրջանակում նախարար Պապիկյանը հանդիպել է ԻԻՀ պաշտպանության ու զինված ուժերի աջակցման նախարար, բրիգադի գեներալ, դոկտոր Մոհամմադ Ռեզա Ղարաի Աշթիանիին, որի ընթացքում նախարարները մտքեր են փոխանակել միջազգային և տարածաշրջանային հարցերի շուրջ, վերահաստատել իրենց դիրքորոշումները Հարավային Կովկասում երկարատև խաղաղության ու կայունության հաստատման վերաբերյալ: Տարածաշրջանային հարցեր ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը քննարկել է նաև Իրանի զինված ուժերի շտաբի պետ, գեներալ-մայոր Մոհամմադ Բաղերիի հետ:
Փետրվարի 7-ին (ժամը 11:11) 168.am-ը գրավոր հարցում էր ուղարկել ՀՀ պաշտպանության նախարարություն՝ պաշտպանության ոլորտին առնչվող հայեցակարգերի, պաշտպանության բարեփոխումների ճանապարհային քարտեզի շրջափուլերի վերաբերյալ. դրանք հենց նախարար Սուրեն Պապիկյանի պատասխանելու հարցերն էին, իհարկե, հաշվի առնելով նաև ներքին ընթացակարգերը:
Մարտի 6-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով մեկնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն։
Մարտի 1-ին Հանրային հեռուստաընկերության եթերում Պետրոս Ղազարյանի հետ հարցազրույցի ժամանակ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել է, որ ՌԴ-ի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցությունը 96 տոկոսից հասել է 10 տոկոսից ավելի քիչ թվի, և, որ դա ՌԴ-ի ընտրությունն է եղել: Այնուհետև սկսել է պարզաբանել, թե ինչու են գնացել, այսպես ասած, դիվերսիֆիկացիայի:
Ասեմ, որ, բնականաբար, չի վստահի, և չվստահելու շատ պատճառներ ունի: Բոլորը գիտեն Նիկոլ Փաշինյանի լարախաղաց և հարափոփոխ քաղաքականությունը, ուստի անվստահելի գործընկեր կարող է դիտարկվել և դիտարկվում է: Իսկ հարգանքը քաղաքական աշխարհում կարևոր ազդակ չէ, կան միայն փոխադարձ շահեր և վստահության հարց, և ինչպես ասացի՝ ոչ մեկը չի վստահում նրան:
475 միլիոն դրամ. ահա այսքան է արժեցել Պաշտպանության նախարարության՝ հերթական մեկ անձ ոչ մրցակցային ընթացակարգով գնումը «Զինառ» ՓԲԸ-ից: Պետգնումների armeps համակարգում գնման առարկա է մատնանշվել «հատուկ նշանակության այլ ծառայություններ»-ը, իսկ պայմանագրի տեխնիկական բնութագրից տեղեկանում ենք, որ այդ ծառայությունները ներառում են ՀՀ ՊՆ շենքերի սանիտարական մաքրումը, կոմունալ սպասարկումը, ինժեներատեխնիկական ենթակառուցվածքների տեխնիկական սպասարկումը և տարածքի բարեկարգումը: Ծառայությունները պետք է իրականացվեն 2024 թվականի առաջինից չորրորդ եռամսյակների ընթացքում:
2022 թվականից սկսած և ամբողջ 2023 թվականն իշխանությունները թմբկահարում էին հնդկական զենքի ձեռքբերման պայմանագրերը, ավելին՝ իշխանամերձ շրջանակներից և հնդկական մամուլում տեղեկություններ եղան, որ 2023 թվականին հնդկական սպառազինության որոշակի խմբաքանակ հասել է Հայաստան և անգամ փորձարկվել է, սակայն ՀՀ կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրի 2023 թվականի կատարման ընթացքի և արդյունքների մասին զեկույցում ոչ մի խոսք չկա և՛ այս մասին, և՛ առհասարակ սպառազինության ձեռքբերումների մասին: