Չնայած Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը վերջին ամիսներին Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կայունացման գործընթաց է սկսել, շարունակում է կոշտ հայտարարություններ անել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» թուրք-ադրբեջանական պրոյեկտի վերաբերյալ՝ նույնպիսի կոշտ գնահատականներ ակնկալելով պաշտոնական Երևանից։
Իրանի Իսլամական Հանրապետության ու Ադրբեջանի միջև ուշագրավ շփումները շարունակվում են։ Ինչպես երևում է, վերջերս ԻԻՀ նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի մեծ պատվիրակությամբ այցն Ադրբեջան արդյունքներ է տվել, և կողմերի միջև համագործակցության նոր մեխանիզմներ են հաստատվում։
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը 120 հոգանոց պատվիրակությամբ մեկնել է Ադրբեջան: Սակայն մինչ այցը նախագահ Փեզեշքիանը հարցազրույց է տվել ադրբեջանական AzTV-ին, անդրադառնալով՝ ինչպես իրանա-ադրբեջանական, այնպես էլ՝ հայ-ադրբեջանական օրակարգին առնչվող թեմաներին:
Այսօր Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը այցելել է Ադրբեջան։ Ինչպես ավելի վաղ հայտնել էին իրանական լրատվամիջոցները՝ Իրանի նախագահը Բաքու է մեկնել Ալիևի հրավերով։
««Զանգեզուրի միջանցքը» կորցնում է իր ակտուալությունը»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով Ադրբեջանի, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցքի պահանջին և այս հարցի առնչությամբ ՌԴ դիրքորոշմանը։
«Պահանջում են միջանցք։ Ուշագրավ է, որ այն նույն մարդիկ, որոնք Հայաստանից հայտարարում էին, թե Հայաստանի սուվերենությանը դեմ է, որ այդ ճանապարհին կանգնի ռուս սահմանապահը, հիմա համաձայն են էքստերիտորիալ տարածք տալ Ադրբեջանին։ ճանապարհ են տալու, որը որևէ կերպ չի վերահսկվելու Հայաստանի կողմից։ Հայաստանի իշխանությունն ասում է՝ տալիս ենք, բայց գոնե անունը միջանցք չլինի, իսկ Ալիևն ասում է՝ ո՛չ, պետք է փաստաթղթով այդ ճանապարհի կարգավիճակն այնպես ամրագրվի, որ վաղը Հայաստանի հաջորդ իշխանությունն այդ կարգավիճակը չկարողանա փոխել։
Մինչ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանին առաջարկում են պարզեցված ընթացակարգերով կապ ապահովել Ադրբեջանի ու Նախիջևանի միջև, Ադրբեջանն անխոչընդոտ և անժամկետ կապ է պահանջում։
«Երեկ իմ ելույթում այս թեմային մանրամասն անդրադարձ եմ, երեկվանից այսօր նոր բան չի ձևավորվել ասելու։ Այս տրամաբանությամբ էլ պետք է շարունակենք»,- ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչպե՞ս է պատկերացնում Ադրբեջանի հետ «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումը` հաշվի առնելով Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի սահմանամերձ գյուղերի ուղղությամբ կրակոցները։
Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումի շրջանակներում հանդիպել են Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում հատուկ բանագնաց Ռուբեն Ռուբինյանը և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչ Սերդար Քըլըչը։ Հանդիպումից հետո Քըլըչը հայտնել է, որ քննարկել են Անիի կամրջի վերականգնման հարցը։
Հայաստան-Ադրբեջան, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի տեքստի համաձայնեցման, հայ-ադրբեջանական սահմանի վերաբերյալ ադրբեջանական մանիպուլատիվ տեղեկատվական քաղաքականության ֆոնին՝ Ալիևը խոսել է ռազմական առճակատման վտանգի մասին։
Թող Ադրբեջանին հստակ ասեն՝ գույքագրի ու ներկայացնի իր հստակ պահանջները, որպեսզի Հայաստանը կողմնորոշվի՝ այդ պահանջներով նման պայմանագիր իրեն անհրաժե՞շտ է, թե՞ ոչ։ Իսկ եթե այսպես են շարունակելու, հնարավոր է՝ մինչև 3000 թվական նման պայմանագիր չստորագրվի։
Ռուսական «Ի՞նչ, որտե՞ղ, ե՞րբ» խաղի նախկին մասնակից, լրագրող, Իլհամ Ալիևի շրջապատից Ռովշան Ասկերովը, որը երկար տարիներ ՌԴ-ում գործունեություն ծավալելուց հետո հետախուզման մեջ է ՌԴ ԶՈՒ-ի դեմ հայտարարությունների համար, հարցազրույց է տվել սկանդալային ռուս լրագրող, վիդեոբլոգեր Յուրի Դուդին։ Նշենք, որ Յուրի Դուդը Ռուսաստանում օտարերկրյա գործակալների ցանկում է և գործունեությունը ծավալում է ՌԴ-ից դուրս։ Յուրի Դուդի ուղիղ […]
Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ, դասախոս, պ․գ․թ․, Էհսան Մովահեդիանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում անդրադարձավ Ադրբեջանին «անխոչընդոտ ճանապարհ» տրամադրելու Փաշինյանի պատրաստակամությանը՝ ընդգծելով, որ եթե առանց ստուգումների, առանց մաքսային վերահսկողության ապրանք տեղափոխվի Հայաստանի տարածքով, ապա դա ամբողջովին սխալ մոտեցում է:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը մի քանի անգամ Երևանին ու Բաքվին առաջարկել է Իրանի աջակցությունը խաղաղության հաստատման գործընթացում։ Ինչպես ցույց տվեցին հենց վերջին տարիների իրադարձությունները, Իրանի այս առաջարկները, մեղմ ասած, չընդունվեցին, թեև դժվար է թերագնահատել Իրանի դերակատարությունն այս տարիներին ՀՀ անվտանգության ապահովման հարցում՝ հաշվի առնելով Իրանի ռեգիոնալ «կարմիր գծերը», որոնք ներկայումս պահպանվում են։
Փաշինյանն Ալիևի թութակի նվաստացուցիչ դերն է կատարում, և ընդհանրապես, մենք ազգային հատկանիշ ունեցող իշխանություն չունենք: Ունենք Փաշինյան՝ Ալիևի փոխանորդի կարգավիճակով, և մեր հասարակությունը պետք է իմանա, որ եթե աջակցում է Փաշինյանին կամ ՔՊ-ին, ինքն աջակցում է ադրբեջանական ենթապետություն դառնալու հեռանկարին: Երկրորդ՝ մարդ է խոսում գաղափարախոսության մասին, որն իզմ-երի մերժման ջատագովն էր: Երրորդ՝ ես ուզում եմ հիշեցնել՝ դեմոկրատական երկրները վերևից պարտադրված ազգային գաղափարախոսություն չեն ունենում. Վերևից պարտադրված ազգային գաղափարախոսություն ունենում են ավտորիտար կամ իդեոլոգիկ երկրները»:
«ՀՀ իշխանությունների կողմից առաջ մղվող եվրաինտեգրման ճանապարհը քարոզչություն է հստակ ներքաղաքական նպատակներով»,- այս մասին այսօր «ԵՄ, թե ԵԱՏՄ, Հայաստանի ընտրությունը նոր աշխարհակարգի պայմաններում» վերտառությամբ քննարկման ընթացքում ասաց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ, «Հայկական նախագծի» համահիմնադիր Կարեն Իգիթյանը։
«Կուլիսային խոսակցություններում Իրանը Հայաստանին ակնարկում է ՀՀ-ում իրանական ռազմական ներկայության հնարավորության մասին»,- այս մասին այսօր «ԵՄ, թե ԵԱՏՄ, Հայաստանի ընտրությունը նոր աշխարհակարգի պայմաններում» վերտառությամբ քննարկման ընթացքում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևը՝ անդրադառնալով բնական ռեսուրսների և դեպի դրանք տանող երթուղիների նկատմամբ գերտերությունների հետաքրքրությանը։
«Բայց այստեղ մեր ընդդիմախոսները գնում են շատ խորամանկ ճանապարհով, հայաստանյան հասարակությունում իրենց խոսափողներով առաջ են մղում գաղափար, որ եթե ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու պարագայում ՌԴ-ն ՀՀ-ին գազ չմատակարարի, դա կարող է անել Ադրբեջանը։ Դրանով իսկ նրանք Հայաստանը քաշում են ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի ներքո, որը կենթադրի «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցի լուծում թուրքական պատկերացումներով։ Թե ի՞նչն է դա, ևս բոլորս հասկանում ենք»,- ասաց բանախոսը։
Երևան-Բաքու բանակցությունների և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի բովանդակության վերաբերյալ Բաքվից ուշագրավ «բացահայտում» հնչեց նախօրեին։ Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, Ադրբեջանի խորհրդարանի փոխնախագահ Զիյաֆեթ Ասկերովը հայտարարել է, որ այս պահի դրությամբ խաղաղության համաձայնագրի 17 կետերից 15-ն է համաձայնեցված, չհամաձայնեցված երկու կետերից մեկը վերաբերում է, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը, երկրորդ կետը տարածքային պահանջներն են, որոնք ամրագրված են Հայաստանի Սահմանադրությամբ։
168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդման շրջանակում ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը զրուցել է ԱՄՆ-ում գործունեություն ծավալող տնտեսագետ, բիզնես մենեջմենթի խորհրդատու և Հայկական գիտաշխատողների համագումարի գիտաշխատող Քրիստինե Առաքելյանի (Christine Arakelian) հետ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ապրի Արմենիա» (APRI Armenia) հետազոտական կենտրոնի ավագ փորձագետ Բենիամին Պողոսյանն է։
Երկար դադարից հետո ՌԴ-ԱՄՆ ղեկավարների՝ Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույցը, ԱՄՆ փոխնախագահի մյունխենյան պատմական ելույթը, Թրամփ-Պուտին բանակցությունների սպասումը Սաուդիան Արաբիայում, Թրամփի աշխարհաքաղաքական մոտեցումները՝ հատկապես ԵՄ-ի, ՆԱՏՕ-ի ու Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերաբերյալ աշխարհաքաղաքական առանցքային փոփոխություններ և վերադիրքավորումներ են խոստանում։
«Ուշադրություն հրավիրեմ այն հանգամանքի վրա, որ Ադրբեջանը նաև չի ցանկանում ռուսական միջնորդություն, հետևաբար՝ նաև նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի համաձայն՝ ռեգիոնալ ապաշրջափակում։ Ադրբեջանը նաև վստահաբար նախընտրում է Հայաստանի տարածքով կապվել Նախիջևանին, սակայն ընդհանուր առմամբ ռեգիոնում կոնսենսուս չկա։ Դա է պատճառը, որ Ադրբեջանի հարաբերությունները լարված էին Իրանի հետ, ներկայումս էլ՝ Ռուսաստանի հետ, այսինքն՝ ռեգիոնում ակտիվ գործընթացներ են»,- նման կարծիք հայտնեց վերլուծաբանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համանախագահ, դոկտոր, պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանն է։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանի խոսքով՝ ամենամեծ ռիսկայնությունն այն է, երբ Հայաստանի իշխանությունը համաձայնում է առանց միջնորդների բանակցել Ադրբեջանի հետ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Հայ ազգային կոնգրես» (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանի խոսքով՝ այսօր իշխանությունները կարծես թե գտնվում են «երկու քարի արանքում»՝ և՛ ուզում են իրենց նախապես որոշված հակապետական ծրագրերն իրականացնել, և՛ նաև հասկանում են, որ առջևում ընտրութուններ են, և դա կարող է հակառակ էֆեկտն ունենալ։
Հունվարի 14-ին ԱՄՆ Պետքարտուղարությունում Հայաստանի Հանրապետության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների միջև ռազմավարական գործընկերության մասին ստորագրված կանոնադրության հինգ բաժիններից մեկը վերաբերում է տնտեսական, առևտրային, տրանսպորտային և էներգետիկ համագործակցությանը։
Երևանի արձագանքը տարակուսանք է հարուցում, խոսքը լրագրողի ձևակերպման մասին է, Մոսկվայի դիրքորոշումը հայտնի է բոլորին. Զախարովան՝ Կիսելյովի ձևակերպումների պատճառով ՀՀ ԱԳՆ նոտայի մասին
Անկախ Հայաստանի դեմ այսօր կա աշխարհաքաղաքական լուրջ սպառնալիք՝ թուրանականության զարգացումը, որը նպաստավոր է Արևմուտքի համար։
