2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ընթացքում և նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ընդունումից հետո ադրբեջանական կողմը շարունակում էր գերեվարել հայ զինվորների, քաղաքացիական անձանց։
Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության նախագահ Պերճ Սեդրակյանը նամակ է հղել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին՝ կոչ անելով ապահովել Ադրբեջանում պահվող բոլոր հայ գերիների ազատ արձակումը։
«Ես այսօր այստեղ եմ, քանի որ Հայաստանը հնարավորության կարևոր պատուհան ունի՝ կառուցելու բարեկեցություն, ամրապնդելու իր ժողովրդավարությունը և հասնելու այն խաղաղությանը, որի մասին մարդիկ այսքան երկար ժամանակ երազել են»,- հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ իր ելույթում նշեց ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուերը՝ վստահեցնելով, որ ԱՄՆ-ը կանի իրենից կախված ամեն ինչ՝ օգնելու, որ Հայաստանը պատմական այս պահն օգտագործի։
Նիկոլ Փաշինյանը հունիսի 12-ին և հունիսի 13-ին Ազգային ժողովում հերթական ինքնախոստովանական ցուցմունքն է տվել կամ «հաղորդում» ներկայացրել իր իսկ դեմ, որ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը ծրագրված էր, որպեսզի լեգիտիմացվի իշխանափոխությունից հետո Ալիևի հետ վերելակային պայմանավորվածությունը, և պատահական չէր, որ 2020 թվականի պատերազմի առաջին օրը Փաշինյանը խոսում էր պարտությունից, դրան համակերպվելուց և պարտված չզգալուց:
Հայաստանում իբրև թե մոլորված ադրբեջանցի զինծառայողն արդեն Բաքվում է. այստեղ նրա դեմ քրեական հետապնդումը դադարեցվել էր: Ադրբեջանցի զինծառայողը լրատվամիջոցների հետ զրույցում հայտարարել է. «Ես գիտեի, որ նախագահ Ալիևը ինձ կփրկի գերությունից»։
Անհատական մակարդակում ցավ ապրելով, մենք հավաքականորեն՝ որպես հանրություն, մոռացել ենք նրանց, որովհետև հիշելը կարող է հոգեբանական դիսկոմֆորտ պատճառել առաջինների նահատակության, երկրորդների անձնազոհության շնորհիվ շարունակվող կյանքը վայելելիս։
Արցախի ամբողջական հանձնումից հետո սկսված բռնի տեղահանությունն Արցախի ռազմաքաղաքական էլիտային նույնպես այլընտրանքի հնարավորություն չէր թողել, և Հակարիի ապօրինի անցակետն Արցախի պետական, հանրային գործիչների համար դարձավ «ռուսական ռուլետկա»: Հենց այդտեղից առևանգվեցին Արցախի նախկին պետնախարար, հասարակական գործիչ Ռուբեն Վարդանյանը, Արցախի պաշտպանության բանակի հրամանատարի տեղակալ, գեներալ Դավիթ Մանուկյանը, ՊԲ նախկին հրամանատար Լևոն Մնացականյանը:
Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում էր իրականացրել Արցախի դեմ՝ «հակաահաբեկչական գործողություն» անվան տակ: Իսկ ՊԲ զինաթափումը հրադադարի գլխավոր պայմանն էր, որի բավարարումից հետո ՀՀ իշխանության ներկայացուցիչները սկսեցին շահարկել ՊԲ լուծարման և զինաթափման հարցը: Մասնավորապես, պնդելով, որ ՊԲ զինաթափումը տեղի է ունեցել Արցախի իշխանությունների պատճառով, այսինքն, եթե նրանք «չստորագրեին» վերջին հրադադարի ադրբեջանական առաջարկով փաստաթղթի տակ, որի գլխավոր պայմանը ՊԲ զինաթափումն էր, ՌԴ-ին և Ադրբեջանին հայկական զենք-զինամթերքը չէր անցնի:
Երեկ հայտնի դարձավ, որ Հակարիի կամրջի անցակետում ադրբեջանցի ուժայինները ձերբակալել են Արցախի Պաշտպանության բանակի (ՊԲ) նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Լևոն Մնացականյանին, նրան տեղափոխել են Բաքու։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ, միջազգային իրավունքի մասնագետ Վարդան Պողոսյանն է: Հարցազրույցի հիմնական թեզերը՝ ստորև. Սամվել Շահրամանյանի հրամանագիրն իրավական տեսանկյունից, իհարկե, առոչինչ է, բայց պետք է անդրադառնալ հարցի քաղաքական ասպեկտին՝ հասկանալու համար՝ ինչու է ստորագրվել այն: Այն պահից, երբ Հայաստանն Արցախը ճանաչեց Ադրբեջանի կազմում, Արցախը մնաց անպաշտպան: Ադրբեջանը հարձակվեց, ու դրա արդյունքում պայման դրվեց […]
«Այսօրվա մեր կարգավիճակը՝ շրջափակման մեջ գտնվելը, ունի իր դրական կողմերը, այն է՝ մենք հասկանում և գնահատում ենք աշխարհը, որ հույսներս մեզ վրա պիտի դնենք»,- «Արցախի անվտանգության և զարգացման ճակատ» հանրային շարժման նախաձեռնող խմբի ներկայացուցիչների հրավիրած հանդիպմանը հայտարարել է ՊԲ հրամանատարի նախկին տեղակալ, գեներալ-մայոր Դավիթ Մանուկյանը:
«Ապրելով Արցախում, երբևիցե չեմ պատկերացրել, որ կարող եմ հանուն Արցախի ընդգրկված լինել մի շարժման, գործընթացի մեջ, որը քաղաքական և հասարակական ենթատեքստեր է պարունակելու: Ունեցել եմ նեղ մասնագիտություն, և պետական ինստիտուտներում ծառայելով, աշխատելով, ես ինձ այդ ասպարեզում չեմ տեսել։ Բայց մեր այս գործընթացը պարտադրված գործընթաց է՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի իշխանությունների կողմից վարվող հակաարցախյան քաղաքականության, ինչո՞ւ չէ՝ նաև Արցախում տեղի ունեցող աննշան և փոքր խմորումների արդյունքում»։
