Հայաստանի Անկախության Հռչակագրի կապակցությամբ երկրի գլխավոր բանակցողի հերթական ձանձրալի բողոքի ակցիան զուրկ էր որևէ հիմնավորումից։ Սակայն նա դա արեց, քանի որ պարտադրված էր անել և անել հենց նման ցնորամիտ մատուցմամբ։
Հոկտեմբերին մամուլում ակտիվացան բանակում ոչ մարտական պայմաններում մահվան դեպքերի շուրջ քննարկումներն այն բանից հետո, երբ ՀՀ պաշտպանության նախարարի մամուլի խոսնակ Արամ Թորոսյանը հոկտեմբերի 28-ին ԱԺ-ում լրագրողների հետ ճեպազրույցում հայտարարել էր, որ 2024թ. հաշվետու ժամանակաշրջանում և այդ պահի դրությամբ 2023թ. նկատմամբ բանակում մահվան դեպքերը գրեթե կրկնակի նվազել են:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը գեղագիր, Ամերիկյան համալսարանի դասախոս Ռուբեն Մալայանն է։
Հայաստանի իշխանությունը, սակայն, առանց այդ փոխզիջման պատրաստվում է նորանկախ երկրի պատմության համար ամենակենսական քայլին՝ չցանկանալով կամ չկարողանալով հասկանալ, որ թշնամու հետ փոխզիջումը՝ առանց ներքին կոնսենսուսի, կարող է պայթեցնել ոչ միայն պետությունը, այլ առաջին հերթին՝ իշխանությունը, որի պահպանման հարցում իրենք փոխզիջման են գնում բոլորի, անգամ թշնամիների, բայց ոչ՝ սեփական ժողովրդի հետ։
Ցավալիորեն պետք է արձանագրել, որ Հայոց պատմության անցյալի էջերում հանդիպում ենք դեպքեր, երբ ազատագրական, պատերազմական կամ քաղաքական իրավիճակներում թշնամիներին օգնող ձեռքը գրեթե միշտ լինում է ներսից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու Ֆրանսիայի Paris-Panthéon-Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին գլխավոր քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն են։
Եթե ավելի պարզ ասենք, ապա իրականում անսակարկելի, անվերապահ ինքնիշխանությունը Հայաստանի իշխանության համար «կարմիր գիծ է», երբ վերաբերում է, օրինակ, Ռուսաստանի հետ հարաբերություններին, բայց այն վերածվում է ցլի դեմ գցված կարմիր լաթի, երբ խոսքն Արևմուտքի մասին է։
«Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման համար Հայաստանում պետք է հանրաքվե անցկացվի: Մենք պայմանագիր ենք կնքում ոչ թե Փաշինյանի, այլ հայկական պետության հետ։ Այս համաձայնագրի թիկունքում պետք է կանգնի հայ ժողովրդի քաղաքական կարծիքը»,- հայտարարել է Ադրբեջանի խորհրդարանի փոխխոսնակ Զիյաֆեթ Ասկերովը:
Ես Բագրատ սրբազանի հետ միասին, 5 տարի շարունակ աշխատել եմ ազգային, ներքին գաղութային, քաղաքական հարցերի շուրջ։
«Այս գործընթացը սկսել է ստով, և մինչ այստեղ հասել է ստով․ մենք այս գործընթացը կասեցնելու ենք ճշմարտությամբ»,- սրանք այս օրերին Տավուշում քաղաքացիների բողոքի ակցիաներն առաջնորդող Բագրատ Սրբազանի խոսքերն են, որոնք տարբեր փոխակերպումներով տարածվում են սոցիալական ցանցերում ու բոլոր հնարավոր հարթակներում։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանն է։
Գարշելի է տեսարանը, որում երկրի ղեկավարը հսկայաքանակ ավտոշարասյունով, տասնյակ թիկնապահներով այցելում է այդ նույն երկրի քաղաքացիներին ու այդ նույն երկրի մետաղակտորե մակետը թափահարելով՝ նրանց համոզում, որ իրենց բնակավայրերը պետք է հանձնվեն թշնամուն։
Կառավարության շենքում Նիկոլ Փաշինյանը լղոզված ձևակերպումներով, անհոդաբաշխ մտքերով փորձում է հիմնավորել առաջիկայում Ադրբեջանին Ալիևի պահանջած գյուղերը հանձնելու իր պատրաստակամությունը, իսկ ընդամենը մի քանի կիլոմետր հեռավորությամբ, կրկին Երևանի սրտում Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի ուսանողներն ու դասախոսները պայքարում են հայկական ինքնության համար կարևորագույն նշանակություն ունեցող բուհը տեղափոխել/քանդելու իշխանության որոշման դեմ։
«Հնարավոր է ներել վախկոտին, բայց ներել դավաճանին, դա անընդունելի է։ Այն, ինչ արվում է այսօր, դա դավաճանություն է։ Դավաճանին ներե՞լ. դա չեմ հասկանում։ Արցախի հանձնումը, այո՛, դավաճանություն է, մի՞թե զրոյական կետից սկսելն ու Արցախն Ադրբեջան դարձնելը դավաճանություն չէ»,- ասաց Բեկ-Գասպարենցը՝ շեշտելով, որ Արցախը հանձնելուց հետո հիմա թիրախավորել են սփյուռքը և հայ եկեղեցին, ընդհանուր՝ Հայաստանը։
Դա լինելու է անդատավոր ու անփաստաբան դատավարություն ու դատավճիռը լինելու է ծանրագույնը, եթե անգամ դատվողի մեջ մարդ չի մնացել։
«Դու մենակ չես, մենակ չես…» երգելով 2018-ին փողոցից իշխանության եկած Նիկոլ Փաշինյանն այսօր մենակ չէ։ Արցախին պատուհասած աղետը, ընդդեմ Հայաստանի, հայկական անցյալի ու ինքնության նրա իրականացրած քաղաքականությունը միայնակ անելիք չէ, այդ գործընթացում ընդգրկված են հարյուրավոր երևացող դեմքեր ու հազարավոր, գուցե տասնյակ-հազարավոր անտեսանելի կատարածուներ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետության նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) «Հայաստան» ընդդիմադիր խմբակցության պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ, միջազգային իրավունքի մասնագետ Վարդան Պողոսյանն է: Հարցազրույցի հիմնական թեզերը՝ ստորև. Սամվել Շահրամանյանի հրամանագիրն իրավական տեսանկյունից, իհարկե, առոչինչ է, բայց պետք է անդրադառնալ հարցի քաղաքական ասպեկտին՝ հասկանալու համար՝ ինչու է ստորագրվել այն: Այն պահից, երբ Հայաստանն Արցախը ճանաչեց Ադրբեջանի կազմում, Արցախը մնաց անպաշտպան: Ադրբեջանը հարձակվեց, ու դրա արդյունքում պայման դրվեց […]
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է:
«Իրերն անվանենք իրենց անուններով. Նիկոլ Վովայի Փաշինյանը դավաճան է, նա ոչ միայն իրավունք չունի Կառավարության շենքում նստելու, այլ նաև ազատության մեջ գտնվելու։ Ես երաշխավորում եմ՝ շուտով գալու է այն երանելի օրը, երբ Փաշինյանը կկալանավորվի՝ 10-ից ավելի հոդվածով, բայց այդ ժամանակ նրա համար ոչ ոք չի գալու ցույցի, որովհետև նրա կողքը կանգնելը հիմա էլ է ամոթ, իսկ այն ժամանակ պետական ապարատը ռեպրեսիաների էլ չի՛ դիմելու»,- ասաց Մամիջանյանը։
Լայն իմաստով, մենք՝ որպես հասարակություն, տապալեցինք Արցախի կողքին կանգնելու փորձությունը և Ադրբեջանի ֆիզիկական շրջափակմանն ավելացրեցինք անտարբերությամբ արտահայտվող հոգեբանական շրջափակումը, որը գուցե արցախահայերի համար ավելի սարսափելի է առաջինից։ Որպես հանրություն, մենք գրեթե զրկվել ենք ապրումակցելու, էմպաթիայի ունակությունից՝ միևնույն ժամանակ՝ աշխարհից, օտարներից պահանջելով ապրումակցել մեր ազգակիցներին, որոնց իրականում առաջին հերթին լքել ենք մենք՝ Հայաստանում ապրողներս։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը միջազգային իրավունքի մասնագետ, քաղաքագետ Վարդան Պողոսյանն է։
«Այսօր չենք տոնում, բայց Եռատոնը հիշում ենք, որ եղել է Եռատոն ու հաղթանակ։ Եթե մենք համախմբվենք, ապա վստահաբար ասում եմ՝ հաջորդ տարի պետք է Քառատոն նշենք։ Շուշին առանց Արցախի ու Հայաստանի՝ Շուշի չէ, և Արցախն էլ, Հայաստանն էլ առանց Շուշիի՝ Արցախ չէ, Հայաստան չէ։ Ամբողջն իրար հետ ունենալու համար պետք է միասնական լինել։ Այսօր պառակտվել են, Արցախը տալիս են Ադրբեջանին, տարածքային պահանջներ այդ երկրից չունեն։ Այդպես կարող են միայն ազգի դավաճաններն ու թշնամիներն արտահայտվեն։ Աստված այս ամենը մեզ տվել է, և մենք պարտավոր ենք Աստծո օրհնությունը մեր մեջ պահել»։
Պետությունն ունի պոզիտիվ պարտավորություններ, որոնց կատարումը տվյալ պահի իշխանության ուղղակի պատասխանատվության տիրույթում է։ Բազմաթիվ այդպիսի պարտավորությունների թվում կենսական նշանակություն ունի քաղաքացիների կյանքի իրավունքի, պետության տարածքային ամբողջականության, սահմանների անձեռնմխելիության ապահովումը։
«Մենք գործ ունենք կոմպլեքս դավաճանության հետ,- Ազատության հրապարակում «Միասին» շարժման հրավիրած հանրահավաքում հայտարարեց ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը՝ մանրամասնելով,- Ինքը՝ Փաշինյանը, հայտարարում է՝ բանակ չկա, զինվոր չկա, գեներալներից ձերբակալում է ամենաարժանիներին: Ինքը մի դուխով տղա է տեսնում, հալածում է, որովհետև եղել է վախկոտ, որովհետև իրեն իրենց գյուղում ճնշել են, ինքը վիրավորված է, ունի թերգիտելիքներ, թերզարգացվածություն. այդպես էլ չկարողացավ բուհ ավարտել:
«Մենք պիտի շտապենք, ժողովուրդ,- «Միասին» այլընտրանքային հասարակական-քաղաքական շարժման հրավիրած ասուլիսում նշեց ՀՀ նախկին վարչապետ, շարժման անդամ Հրանտ Բագրատյանը, ապա անդրադառնալով ՊՆ ստորաբաժանումներն ԱԱԾ սահմանապահ զորքերով փոխարինելու՝ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը՝ նշեց,- Ինքը պրոբլեմ ունի: Երբ Ադրբեջանը գալիս է, Ալիևը պահանջում է՝ դիմացս ուժ մի դիր: Իսկ ինքը երբ զինվորներին ասում է՝ իջեք, ոմանք չեն իջնում, իսկ ԱԱԾ-ն կիջնի: Այստեղ տարբերակ չկա. մաքուր դավաճանության հետ գործ ունենք, պայմանավորվածության հետ»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանն է:
Վերջին տարիներին Ազգային անվտանգության ծառայությունը ի՞նչ ռևոլյուցիա է ապրել՝ անվտանգային դերի, գործառույթների, ուժային այս կառույցի դերը ինչպիսի՞ն է եղել 44-օրյա պատերազմի տրամաբանության մեջ՝ առաջ, ընթացքում, հետո: Այս և այլ հարցերի շուրջ 168.am-ը զրուցել է փաստաբան Օնիկ Առաքելյանի հետ, ով որպես քննիչ՝ աշխատել է ԱԱԾ-ում, Քննչական կոմիտեում:
Փետրվարի 1-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի ընդլայնված նիստի ընթացքում կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանն անդրադարձել է 2020թ. 44-օրյա պատերազմին, տարբեր դրվագներով հարուցված քրեական գործերին և քննիչների առջև խնդիր դրել՝ չնայած գործերի բարդությանը, շատ մեծ քանակով ապացուցողական գործողություններ կատարելու անհրաժեշտությանը, ժամկետային որոշակի սահմանափակումներ դնել այս գործերի քննության հանգամանքում: Առաջին հայացքից կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե լավ մտադրություն է, սակայն պետք է հասկանալ, թե իրականում ինչ նպատակով են դա անելու և ում՝ ինչից են ուզում «մաքրել»: