Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ շինծու մեղադրանքներով Բաքվում մայիսի 16-ին կայացած հերթական «դատավարության» ժամանակ քննության է առնվել Քարվաճառի ազատագրման օպերացիան:
Երբ գալիս ես իշխանության, քեզ պիտի հաշիվ տաս՝ ինչի՞ համար ես գալիս, ի՞նչ պատասխանատվության տակ ես մտնում, հատկապես պատերազմող երկրի դեպքում: Բայց պատասխանատվություն չկա, լրջություն չկա, գաղափարախոսություն չկա: Այսքանը:
Արցախյան առաջին պատերազմում կրած պարտությունից հետո Ադրբեջանը 30 տարի չի կաշկանդվել հիշել այս կամ այն տարածքը, քաղաքը կորցնելու տարեթիվը, եթե անգամ որպես պարտվող կողմ՝ որոշակի բարդույթներ եղել են:
Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության ադրբեջանական «դատավարությունը» հենց սկզբից մեր դիտակետում է եղել և կա, ու մենք ցույց ենք տալիս Բաքվի՝ իրական փաստերի աղավաղումները, բերելով կոնկրետ ապացույցներ:
168.am-ը գրել է, որ ապրիլի 28-ին Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարության» օրակարգում 1992 թվականի մայիսին հայկական կողմի իրականացրած Շուշիի օպերացիան էր՝ հաղթական ելքով:
168.am-ը բազմիցս գրել է, որ Բաքվի համար «Խոջալուի ցեղասպանության» թեման փակված չէ, և, որ Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարությանն» այս թեման պարբերաբար քննարկվում է։
Ապրիլի 28-ին Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարության» օրակարգում 1992 թվականի մայիսին հայկական կողմի իրականացրած Շուշիի օպերացիան էր՝ հաղթական ելքով:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցությունը որոշել է շրջանառության մեջ դնել Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրենսդրական նախագիծ՝ ի պատասխան Թուրքիայից պարտադրվող ժխտողական քաղաքականությանը և գործող իշխանությունների՝ դրան ենթարկվելու փաստին։
Արդյոք նա կարո՞ղ է ասել, թե իշխանությունների կողմից ՀՀ ՊՆ ներկայացուցիչ կարգված Արծրուն Հովհաննիսյանի՝ 44 օր հայտնած տեղեկությունների քանի տոկոսն է ճիշտ և սխալ եղել, թե՞ սա փորձ է «մաքրելու» իշխանական քարոզչամեքենային և նաև այս հարցում սլաքն ուղղելու ԳՇ-ի վրա:
Ադրբեջանից հայտարարում են, որ «հայկական ագրեսիայի» բազան դեռ ամբողջապես վերացած չեն համարում, և գործընթացը մի քանի փուլից է բաղկացած: Սրան զուգահեռ՝ արդեն մոտ երկու ամիս է՝ սահմանագոտու տարբեր ուղղություններով և սահմանամերձ բնակավայրերի հատվածում ադրբեջանական կողմը շարունակում է խախտել հրադադարի ռեժիմը և բնակչությանը լսելի դարձնել կրակոցի ձայները, Նիկոլ Փաշինյանը հորդորում է մոռանալ Հայաստան-Ադրբեջան էսկալացիայի ու պատերազմի մասին՝ պնդելով, թե «Հայաստան-Ադրբեջան նոր սրացում, նոր պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն»:
9 տարի առաջ այս օրերին Ապրիլյան պատերազմն էր, և 2016 թվականի ապրիլի 5-ին Ռուսաստանի Դաշնության միջնորդությամբ Ադրբեջանը խնդրել էր մարտական գործողությունների դադարեցում։ Այս մասին «Հաղթանակի ապրիլ» փաստավավերագրական ֆիլմի շրջանակում խոսել է ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ Յուրի Խաչատուրովը: Այլ հարց է, որ հրադադարից հետո Ադրբեջանը չի պահպանել կրակի դադարեցման պայմանավորվածությունը:
2025թ. փետրվարին Բաքվում ընթացող «դատավարության» ժամանակ Ադրբեջանի պետական մեղադրողը հայ ռազմաքաղաքական էլիտայի դեմ «հանցագործության դրվագներ» ներկայացնելիս հիշատակել էր նաև 2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմը:
«Ադրբեջանը ևս մեկ անգամ փորձում է ցույց տալ, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումն իր համար ինքնանպատակ չէ, ուստի, բացի համաձայնեցված կետերից, նա շարունակում է պնդել իր գլխավոր պահանջը կամ պահանջները: Երկրորդ, Ալիևը փորձում է զգոն պահել իր բնակչությանը, որ դեռ ամեն ինչ վերջացած չէ, պետք է պատրաստ լինել պատերազմի, այսինքն՝ փորձում է նաև ներքին խնդիրներ լուծել»,- նշեց նա:
168.am-ը մարտի 13-ին գրավոր հարցում է ուղարկել ՀՀ գլխավոր դատախազություն՝ պարզելու՝ Ադրբեջանի համապատասխան կառույցից վերը նշված հարցով գրավոր համագործակցության առաջարկ, ինչպես նաև՝ կոնկրետ անձանց ցուցակ ստացե՞լ են, որոնց Ադրբեջանը մեղադրում է «ռազմական հանցագործության մեջ», և որոնք «թաքնվում են» ՀՀ տարածքում:
Մարտի 13-ին Բաքվում կայացած «դատավարության» ժամանակ, ինչպես կարելի էր նկատել ադրբեջանական քարոզչամեքենայի փոխանցած տեղեկությունից, Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանը ՊԲ-ՀՀ ԶՈՒ գործակցության կամ ներքին հարաբերություններին վերաբերող հարցերի ժամանակ մատնանշել էր ՊԲ նախկին հրամանատար Լևոն Մնացականյանին՝ ասելով, թե հրամանների կատարման կարգի մասին ավելի լավ կարող է նա խոսել:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պրոդյուսեր, ռեժիսոր, հանրային գործիչ, գործարար, Գյումրիի քաղաքապետի թեկնածու Ռուբեն Մխիթարյանն է (քվեաթերթիկներից 9-րդը):
Մարտի 14-ին, ինչպես տեղեկացրել էինք, Բաքվում շարունակվել է Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարությունը», որի ժամանակ հարցերին պատասխանել են Արցախի նախկին նախագահներ Բակո Սահակյանը, Արայիկ Հարությունյանը:
Գաղտնիք չէ, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը՝ ի դեմս Իլհամ Ալիևի, ցանկանում է Բաքվում տեսնել ՀՀ նախկին նախագահներին, մասնավորապես` Ռոբերտ Քոչարյանին և Սերժ Սարգսյանին, ինչո՞ւ չէ՝ նաև ղարաբաղյան շարժման ակտիվ մասնակիցներին: Եվ շինծու մեղադրանքներով Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարության» միջոցով ալիևյան տրամաբանությամբ փորձ է արվում լեգիտիմ հիմքեր ստեղծել նշված նպատակի իրականացման համար, ընդ որում՝ Արցախի նախկին նախագահների միջոցով, այլ հարց է՝ որքանո՞վ է դա հաջողվում կամ հաջողվելու Ադրբեջանին:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն արևելագետ, իրանագետ Արտյոմ Տոնոյանն ու տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն են։
Իսկ ինչպե՞ս են իշխանությունները պատրաստվում պատասխանել դրան՝ սադրանքին ընդառաջ գնալո՞վ… իսկ եթե Ալիևը մի օր էլ Նիկոլ Փաշինյանի՞ն պահանջի… Վստահ են, որ նման բան չի լինի՞, իսկ ո՞րն է այդ վստահության հիմքը կամ գուցե գի՞նը…
Մարտի 3-ին Բաքվի դատարանում ցուցմունքներ են տվել Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանը, Արցախի ՊԲ նախկին հրամանատար Լևոն Մնացականյանը:
Բաքվի դատարանում Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի` «Գյանջայի դեպքերին» առնչվող ցուցմունքների մասին ադրբեջանական հրապարակումներից հետո Նիկոլ Փաշինյանը սկսեց մտահոգվել, այսօր կարծես ՀՀ իշխանություններն ուշացումով սկսել են հասկանալ, որ Բաքվի դատավարությունը ոչ թե այնտեղ պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ է, այլ Հայաստանի Հանրապետության, և, որ կեղծ մեղադրանքներով «դատավարությունն» Ադրբեջանը նաև օգտագործելու է բանակցություններում Հայաստանի վրա ճնշումներ գործադրելու համար: Այլ հարց է, որ ՀՀ իշխանությունները պետք է գործուն քայլեր անեն, ինչի մասին խոսում են իրավապաշտպանները, նախկին պաշտոնյաները:
1988 թվականի այս օրերին Արցախյան շարժումը խեղդելու նպատակով՝ Սումգայիթում (Ադրբեջան) սկսվեցին հայկական եռօրյա ծրագրված ջարդերը (փետրվարի 27-29-ը), իսկ հետո ադրբեջանական իշխանություններն ընտրեցին այլ թիրախներ՝ Գանձակ, Բաքու, Մարաղա և այլն:
«Աչքիս առաջ էր, որ այդպես է լինելու, ինչն այսօր տեսնում ենք, այդ խայտառակ դատավարությունը: Իրենք այնտեղ չպիտի հայտնվեին, ՀՀ-ն ամեն ինչ պիտի աներ գոնե այնտեղից հանելու համար վերջին օրերին, եթե պետք է՝ ուղղաթիռ ուղարկեր, պայմանավորվեր ռուս խաղաղապահ ուժերի հետ: Ես փորձում էի այդ հարցն առանց այս իշխանությունների լուծել»,- մանրամասնեց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական էլիտայի բեմականացված դատավարությանն ադրբեջանական կողմը ներկայացրել է իրենց բանակի մարդկային կորուստները, որոնք տվել են Արցախում 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ին իրականացված «հակաահաբեկչական օպերացիայի» ընթացքում, որն իրականում ցեղասպան գործողություն էր:
30 տարվա ընթացքում ՊԲ-ն բազմաթիվ խնդիրներ է լուծել, ցավոք, բազմաթիվ նվիրյալների կյանքի գնով, բայց այն խնդիրը, որը դրված է եղել ՊԲ-ի վրա, կատարվել է: Եվ միայն լիակատար մեկուսացումը և կոմունիկացիաներից զրկումը բերեց ու իրավիճակը հասցրեց նրան, որ 2023-ի սեպտեմբերին երկարաժամկետ պաշտպանություն իրականացնելու հնարավորություն ՊԲ-ն այլևս չունեցավ: Տվեց իր վերջին պատվի մարտը, բայց երկար շարունակել պարզապես չէր կարող:
Փետրվարի 11-ին Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարությանն առաջադրված շինծու մեղադրանքներով ընթացող դատավարության ժամանակ ադրբեջանցի պետական մեղադրողները նրանց «կատարված հանցագործության կոնկրետ դրվագներ» են ներկայացրել. որոնք ընդգրկում են, օրինակ, 1991 թվականը՝ Շուշիի շրջանի ուղղությունը, 2010 թվականը՝ Վարանդայի շրջանը, և այլն:
Բաքվի շինծու մեղադրանքներով Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դատավարության ժամանակ Ադրբեջանը «նյութական վնասի» չափ է հրապարակել, որը հասնում է մի քանի միլիարդ մանաթի:
Նիկոլ Փաշինյանն իր ամերիկյան շրջագայության շրջանակում այցելել էր Ատլանտյան խորհուրդ, որտեղ կայացած հարցուպատասխանի ժամանակ խոսել է Ադրբեջանին արած իր առաջարկների, մասնավորապես, Ադրբեջանի դեմ միջպետական հայցերը հետ վերցնելու պատրաստակամության մասին:
Այսօր ՀՀ ԶՈՒ բանակի կազմավորման 33-րդ տարին է: 168.am-ի խնդրանքով ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-լեյտենանտ Արտակ Դավթյանն անդրադարձավ օրվա խորհրդին և բանակի օրվա կապակցությամբ նախ շնորհավորեց ամբողջ հայ ժողովրդին, նախկին և ներկա զինծառայողներին, ազատամարտիկներին:
