«Սթարմուս» 3-րդ փառատոնը հարգանքի տուրք կմատուցի Սթիվեն Հոքինգին և գիտության և Տիեզերքի մեծ մտքերը կգրավի դեպի Կանարյան կղզիներ
Ավտոմեքենաների գերմանական արտադրող Audi ընկերությունը ստեղծել է ածխածին չպարունակող դիզելային վառելիք: Այն բացառապես պատրաստված է ջրից, ածխածնի երկօքսիդից և էներգիա վերականգնող աղբյուրներից, որի շնորհիվ մթնոլորտն ավելի մաքուր կլինի:
Oրացույցում տեղ են գտել ինչպես՝ կարևորագույն երկնային երևույթները, այնպես էլ՝ միջազգային և հայկական աստղագիտության իրադարձությունները:
Աստղագետները հայտնաբերել են, որ 70,000 տարի առաջ մեր Արեգակնային համակարգի կողքով օտար աստղ է անցել։ Ոչ մի այլ աստղ հայտնի չէ, որ մեզ երբևէ այդքան մոտեցած լինի։
25 տարի առաջ տիեզերական շաթլ Ատլանտիսի (Space Shuttle Orbiter Atlantis) կողմից Երկրի ուղեծիր դուրս բերվեց ամերիկյան աշխարհահռչակ աստղագետ Էդվին Հաբլի անունով կոչվող Հաբլի տիեզերական աստղադիտակը (Hubble Space Telescope, HST):
Մարսն ունի տարվա եղանակներ: Երկրի նման, Մարսն Արեգակի շուրջ իր պտույտի և ուղեծրի հարթության նկատմամբ իր առանցքի թեքվածության հետևանքով՝ ունի տարվա եղանակների փոփոխություն, սակայն նրա կլիման շատ ավելի ցուրտ է և չոր։
Խորհրդային Միությունում հայերի ցեղասպանությունը երկար ժամանակ արգելված թեմա էր։ Դա թե՛ ամբողջատիրական պետության գաղափարախոսության, և թե՛ Թուրքիայի հետ բարեկամական հարաբերությունների արդյունք էր։
Երկրի պտույտն աստիճանաբար դանդաղում է. դրա շնորհիվ 140 միլիոն տարի հետո օրը կունենա 25 ժամ:
Երկնային մարմինները և երևույթները մեծ չափով ազդել են հնագույն մարդու գիտակցության վրա, և աստղագիտական անվանումները շատ հաճախ արտացոլվել են տարբեր ազգերի մշակույթներում` կրոնական պատկերացումներից՝ մինչև բանահյուսություն և արվեստի տարբեր տեսակներ: Մարդկության գոյության վաղ ժամանակներից քաղաքակրթությունները հիմնել են կրոնական համոզմունքներ, որոնք զգալի չափով ներառում են Արևի նշանակությունը։
Մարդը Լուսնի վրա կկշռի ավելի թեթև, քանի որ Լուսնի ձգողականության ուժն ավելի թույլ է, քան Երկրինը, շնորհիվ Լուսնի ավելի փոքր զանգվածի, դուք կկշռեք ձեր երկրային քաշի ընդամենը մեկ վեցերորդը (16.5%): Նման բանի բախվել են ամերիկյան աստղագնացները, ովքեր կարողանում էին ազատորեն թռչկոտել Լուսնի վրա։
Աստղահերալդիկան ժողովուրդների մշակույթի մասն է կազմում և մասնավորապես կրում է տվյալ ազգի մշակույթում Տիեզերքի մասին պատկերացումների ազդեցությունը: Կարելի է տարբերել երկու տեսակի պետական և այլ դրոշներ, որտեղ կիրառվում է աստղահերալդիկան:
Հայկական աստղագիտական ընկերությունը (ՀԱԸ, ArAS) հրապարակել է 2000-2015թթ․ հրատարակված այն աստղագիտական գրքերի ցանկը, որոնք որևէ առնչություն ունեն հայկական աստղագիտության հետ (հայ աստղագետների հեղինակած գրքեր, Հայաստանում կայացած գիտաժողովների նյութերի ժողովածուներ, գրքեր հայկական աստղագիտության մասին, Հայաստանում տպագրված այլ աստղագիտական գրքեր և այլն)։
ԵԱԸ գլխավոր՝ Տիխո Բրահեի մրցանակին, արժանացել է շվեյցարացի հանրահայտ աստղագետ պրոֆ. Միշել Մայորն՝ առաջին արտարեգակնային մոլորակի հայտնաբերմանը նպաստած սարքավորման մշակման և վերջին 20 տարում այդ ոլորտում առաջատար դերի համար։
Արեգակը պարունակում է Արեգակնային համակարգի զանգվածի 9986%-ը, այսինքն` մոլորակները, դրանց արբանյակները, աստղակերպերը, գիսավորները և միջմոլորակային փոշին կազմում են այդ զանգվածի 1/700 մասը միայն:
Ապրիլի 23-ին տեղի կունենա գրավիչ երկնային երևույթ` մոլորակների միացում, երբ երկու մոլորակ դիտվում է երկնքի մի հատվածում` իրար շատ մոտ: Այս անգամ իրար մոտ կդիտվեն Մերկուրին և Ուրանը։ Մերկուրիի և Ուրանի միացումը, որը բավական սեղմ է (1°23 անկյունային հեռավորություն), դիտվում է Երկրագնդի համարյա բոլոր կետերից:
Կյանքը Երկիր մոլորակից դուրս հավանական են դարձնում Արեգակնային համակարգից դուրս սառցե արբանյակների նոր բացահայտումները:
Ապրիլի 16-25 ընթացքում դիտվում է Լիրիդների ասուպային հոսքը, որի առավելագույն փուլն ընկնում է ապրիլի 21-22-ի գիշերը: Այն դիտվում է Քնարի (Lyra) համաստեղության ուղղությամբ (Կարապի համաստեղության հարևանությամբ)` երկնքի ամենապայծառ աստղերից մեկի` Վեգայի մոտ, որտեղ գտնվում է ասուպային հոսքի կենտրոնը, որն աստղագիտության մեջ կոչվում է «ռադիանտ»:
«Ես չեմ կարծում, որ մեր երիտասարդ մասնագետներն ինչ-որ էական դժվարությունների են հանդիպում: Տեղյակ եմ, որ մեր լավ ուսանողներն առանց դժվարության շարունակում են ուսումն առաջատար համալսարանների ասպիրանտուրաներում»,- հայազգի հայտնի ֆիզիկոս Արմեն Սեդրակյանը:
2006 թվականից Պլուտոնը հանվեց Արեգակնային համակարգի մեծ մոլորակների շարքից և այժմ կոչվում է թզուկ մոլորակ, և այս քայլը բազմաթիվ հակասություններ և բանավեճեր առաջացրեց: Անկախ նրանից, թե մարդիկ կարծում են, որ Պլուտոնը պետք է դիտարկել որպես լիարժեք կամ ոչ լիարժեք մոլորակ, մի բան հստակ է․ այն առեղծվածով լի է, և մենք չունենք ամբողջական պատկերացում, թե ինչպիսին կլինի կյանքն այնտեղ:
ՏՏ ոլորտում համաշխարհային ներդրման համար ՀՀ նախագահի մրցանակը հիմնվել է նախագահի 2009 թ. հուլիսի 6-ի հրամանագրով` նպատակ ունենալով խրախուսելու այս ոլորտի զարգացումը: Մրցանակն ամենամյա է և շնորհվում է ՏՏ ոլորտում բացառիկ ներդրում կատարած այն անձանց, ովքեր` տեխնոլոգիական, կրթական, կազմակերպչական, ֆինանսական կամ այլ բնույթի ներդրումներով` նշանակալի զարգացումներ են բերել համաշխարհային տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում:
«Այս մրցանակաբաշխությունը հավաքական աշխատանքի արդյունք է: Նման ոսկե մեդալ աշխարում չկա, նույնիսկ Նոբելյան մրցանակը չունի: Մենք 10 տարում հասել ենք այնպիսի արդյունքների, ինչպես Հնդկաստանը անցած ամբողջ ժամանակաշրջանում: Մենք այնպիսի բաներ ենք արել, որ ոչ մի այլ տեղ չկա»,- հպարտությամբ ասաց «Վիասֆեր» ինթերնեշնլ ընկերության գործադիր նախագահ Թոնի Մորոյանը:
Առաջին անգամ կներկայացվեն պատմական Հայաստանի գենետիկական քարտեզագրման արդյունքները: Քարտեզը վերարտադրում է հայկական գենոֆոնդի հարուստ աշխարհագրական խճանկարը, որը ձևավորվել և հազարամյակների ընթացքում բարգավաճել է Հայկական լեռնաշխարհի տարածքում:
Աստղագիտության զարգացումն ապահովելու և աստղագիտական գիտելիքների տարածման նպատակով դպրոցականների համար ստեղծված է Միջազգային Աստղագիտական օլիմպիադա՝ որպես երեխաների և երիտասարդության մեջ բնագիտական իմացությունների տարածման ձև, ինչպես նաև՝ տաղանդավոր երեխաների բացահայտման հնարավորություն։
Երկրի էվոլյուցիան հասկանալու համար պահանջվում է հասկանալ Երկրի և Արեգակի առնչությունները: Արեգակը նախկինում մագնիսականորեն չափազանց ակտիվ աստղ էր, և դրա ազդեցությունները տիեզերական եղանակի վրա կարող էին էական հետևանքներ ունենալ Երկրի վրա կյանքի ծագման և զարգացման համար:
Եվրոպական տիեզերական երկու առաքելությունների` Պլանկի (Planck) և Հերշելի (Herschel) անվան ուղեծրային աստղադիտակների տվյալների հիման վրա հեռավոր Տիեզերքում հայտնաբերվել են գալակտիկաների ամենածեր և հազվագյուտ կույտեր: Պլանկի համերկնային պատկերները բացահայտել են պայծառ գալակտիկաների փնջեր, մինչդեռ Հերշելի տվյալները գիտնականներին թույլ են տվել այդ գալակտիկական գոհարներն ավելի ուշադիր զննել և հաստատել այդ հայտնագործությունը:
Ամբողջ աշխարհում այսօր 2 մլն ՏՏ ոլորտի աշխատողների պահանջարկ կա, որի դիմաց առաջարկվում է 800 հազար մասնագետ: Այս ոլորտում թափուր աշխատատեղեր կան նաև Հայաստանում, այն լրացնելու համար ծրագրեր են սկսել իրականացնել դեռևս դպրոցներից, քանի որ ոլորտի մասին տեղեկատվությունը լավագույնս փոխանցվում է դպրոցից տուն մոդելով: Այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ԻՏՁՄ փոխնախագահ Հայկ Չոբանյանը:
Դպրոցականների համար մեկնարկում է նոր տեխնոլոգիական մրցույթ, որի նպատակն է ոլորտի հանդեպ սեր և հետաքրքրվածություն սերմանել դեռևս դպրոցական տարիքից: Այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ այս մասին տեղեկացրին մրցույթի կազմակերպիչներ ԻՏՁՄ փոխտնօրեն Հայկ Չոբանյանը, ծրագրի ֆինանսական աջակից «Քրոնիմետ» բարեգործական հիմնադրամի փոխտնօրեն Դիանա Ավդալյանը և մրցույթի ղեկավար Շուշան Գրիգորյանը:
Հայ գիտնականի զարմանքն արդեն քրոնիկ բնույթ է կրում։ Ու թեև գիտնականներն ընդհանրապես համարվում են երկարակյաց ժողովուրդ, բայց Հայաստանի համար պատկերն այլ է. կարծիք կա, որ այսուհետև հայ գիտնականները մահանալու են ոչ թե ծերությունից կամ տարբեր հիվանդություններից, ինչպես մյուս երկրներում, այլ զարմանքից։
Համարվում է՝ երբ սիրտը կանգ է առնում, դադարում է արյան հոսքը դեպի հյուսվածքներ, և սկսվում է թթվածնային քաղց, ինչը հատկապես վտանգավոր է ուղեղի համար (ուղեղի մահը նշանակում է նաև օրգանիզմի մահ): Սակայն Միչիգանի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ այն դեպքերում, երբ օրգանիզմին թթվածնային քաղց է սպառնում, ուղեղն է սիրտը «գերեզման իջեցնում»:
Եթե տեքստ հավաքելիս ավելորդ բաներ եք հավաքել, պարզապես թափ տվեք ձեր հեռախոսը, ապա սեղմեք «undo»:
