Միջազգային

Չինաստանում 135 տարեկան հասակում մահացել է երկրի ամենատարեց բնակչուհին:

«Էրդողանն իր իշխանության օրոք տապալել է Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությունը և բոլոր հարևանների հետ հարաբերությունները։ Թուրքիայի ներկայիս իշխանություններից սպասելիքներ չի կարելի ունենալ»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց թուրք վերլուծաբան Ջենգիզ Աքթարը՝ անդրադառնալով հայ-թուրքական հնարավոր, այսպես կոչված, կարգավորման գործընթացի արդյունքներին։

Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցն առաջնային է, այն պատերազմով չի կարելի փակված համարել եւ առանց կարգավորման անհնար է խոսել ամուր կայունության մասին, «Ամերիկայի Ձայն»-ին տված հարցազրույցում հայրարարել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ԱՄՆ-ի նախկին համանախագահ, պաշտոնաթող դեսպան Ջեյմս Ուորլիքը:

Թուրքիայի տնտեսության մեջ վերջին շրջանում առաջացած խնդիրներին անդրադարձել է նաև ամերիկյան New York Times-ը պարբերականը: «Թուրքիայի տնտեսության վիճակն ինչու՞ այսքան վատացավ» վերնագրով հոդվածում հեղինակը նշել է, որ կորոնավիրուսի համաճարակից առաջ էլ Թուրքիան ձգտում էր հետաձգել ֆինանսապես մաշվելու գործընթացը, ինչն ավելի արագացավ նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի քաղաքականության հետևանքով: 

Թուրքիայի Կենտրոնական բանկը հայտարարել է, որ լիրայի արժեզրկումը կանխելու նպատակով թվով արդեն հինգերորդ արտարժույթային միջամտությունն է կատարել:

Հարավային Կովկասում աշխարհաքաղաքական վերադասավորումների ու հատկապես հետպատերազմյան եռակողմ փաստաթղթերի իրագործման փուլում, Սոչիի բարձրաստիճան եռակողմ հանդիպումից հետո Ռուսաստանը կրկին օրակարգ է բերում Ադրբեջանի ԵԱՏՄ անդամակցության թեման: Շուրջ մեկ շաբաթ առաջ Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստի ընթացքում Ղազախստանի նախկին նախագահ, Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի պատվավոր նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը անակնկալ կերպով հիշեցրեց իր տարիներ առաջ հնչեցրած առաջարկը, նշելով, թե հնարավորություն է տեսնում Ադրբեջանին Եվրասիական տնտեսական միություն (ԵԱՏՄ) դիտորդի կարգավիճակով հրավերք անելու համար։

Տոկիոյում ավելի վաղ հայտարարել են, որ այդ հաշվով սեփական որոշում կընդունեն:

«Նոր պատերազմները հնարավոր է և պետք է կանխել, բայց դրա համար նախևառաջ հարկ է բաց աչքերով և ուղիղ նայել իրականությանը, խոսել ազնվորեն և արդար լինել անհերքելի փաստերի հետ առնչվելիս, իսկ որ ամենակարևորն է` խոսելուց զատ գործել, գործել անհապաղ, քանի որ դրանից են կախված հազարավոր մարդկային կյանքեր:

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «Բրյուսել յան հանդիպումներից հետո իշխանությունները սկսել են ժողովրդի շրջանում նոր հույսեր ներշնչել, թե պետք է մի քիչ էլ համբերությամբ լցվել ու սպասել, քանի որ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետ Հայաստանի հարաբերությունները կարգավորվելու են, և խաղաղության ու բարգավաճման դարաշրջան է բացվելու։ Եվ, որքան էլ ցավալի է, որոշ մարդիկ դեռ տեղ են տալիս իշխանական քարոզչական թեզերին այն պարագայում, երբ անվտանգային և տնտեսական առումով երբեք այսպիսի թույլ վիճակում չենք հայտնվել։ Երկրում բարդանում է սոցիալ-տնտեսական վիճակը, չկա աշխատավարձերի ու թոշակների իրական բարձրացում, տնտեսությունը ստագնացիայի մեջ է, իսկ պետությունը սոցիալական խնդիրները լուծում է բացառապես պարտքի հաշվին

 Գերմանիայում արտադրողների արտադրանքների գները (PPI ինդեքս) նոյեմբերին 19,2 տոկոսով կտրուկ բարձրացել են անցյալ տարվա այդ նույն ամսվա համեմատությամբ: Այդ մասին վկայում են ԳԴՀ-ի դաշնային վիճակագրական վարչության (Destatis) տվյալները: Սա առավելագույն բարձրացումն է 1951 թվականի նոյեմբերից ի վեր:

Ճապոնիայի պաշտպանության նախարարությունը հաջորդ ֆինանսական տարվա (սկսվում է 2022 թվականի ապրիլի 1-ից) համար խնդրել է ռեկորդային մեծ գումարի՝ ավելի քան 5,4 տրիլիոն իենի չափով (մոտավորապես 47,8 միլիարդ դոլար) բյուջե:

COVID-19 կորոնավիրուսով վարակման գրանցված դեպքերի թիվն աշխարհում դեկտեմբերի 17-ի առավոտվա դրությամբ կազմել է 272 միլիոն 943 հազար 953: Այդ մասին վկայում են Worldometer պորտալի վերջին տվյալները:

«Մեծ յոթնյակի» երկրները կորոնավիրուսի օմիկրոն շտամի տարածման բարձր տեմպերը լուրջ սպառնալիք են համարում մարդկության առողջության համար:

ԱՄՆ-ի բժշկական կարգավորիչին (CDC) առընթեր փորձագետները հանձնարարել են հնարավորինս չօգտագործել կորոնավիրուսի դեմ Johnson & Johnson-ի արտադրության պատվաստանյութը թրոմբների հետ կապված բարդությունների պատճառով։

«Կարելի է պնդել, որ բանակցությունները մշտապես ընթացել են՝ փակ ձևաչափով, և այդ պայմանավորվածությունները, արդեն իսկ պարզ էր, որ լինելու էին: Փաստորեն, հաստատվեց միջանցքի գաղափարը՝ շատ ճոխ ձևով՝ երկաթուղային, ցամաքային: Դժվար է քաղաքակիրթ ձևով այս բոլորը մեկնաբանել, բայց սա բնական երևույթ է, որովհետև և՛ Փաշինյանը, և՛ Ալիևը, և՛ Էրդողանը նույն աշխարհաքաղաքական թիմից են, նրանք թիմակից են և իրագործում են աշխարհաքաղաքական ծրագիր»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում այս մասին ասաց Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն Գագիկ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով Բրյուսելում Փաշինյան-Ալիև փակ հանդիպումներին:

Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում ընթանում է Իրանի միջուկային ծրագրի հարցերով Համատեղ հանձնաժողովի երկրների նիստը: Այդ մասին հաղորդում է  «Եվրոնյուս»-ը:

ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հրապարակել է 2020 թվականի ահաբեկչության մասին զեկույցը, որում ի թիվս տարբեր երկրների վերաբերյալ գնահատականների, Թուրքիայի վերաբերյալ ուշագրավ հայտարարություններ են տեղ գտել։

Պատվիրակության անդամները Թբիլիսիից վերադառնալուց հետո՝ եռօրյա ժամկետում գործուղման արդյունքների մասին հաշվետվություն պետք է ներկայացնեն ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն, իսկ էկոնոմիկայի նախարարը պետք է Վրաստան գործուղման արդյունքների մասին ամփոփ հաշվետվությունը հնգօրյա ժամկետում ներկայացնի վարչապետի աշխատակազմ և Արտաքին գործերի նախարարություն:

Ճապոնիայի Ֆուկուիի պրեֆեկտուրայում դեկտեմբերի 17-ին խոշոր ճանապարհա-տրանսպորտային պատահար (ՃՏՊ) է տեղի ունեցել ավելի քան 40 ավտոմոբիլի մասնակցությամբ: Այդ մասին հայտնել է Kyodo գործակալությունը:

«Խաղաղության դարաշրջանը», որի բացմամբ ակտիվորեն զբաղված է Նիկոլ Փաշինյանը, իրականում պատերազմի դարաշրջան է, պատերազմ, որը վարում է Նիկոլ Փաշինյանը, և որում լրջագույն հաղթանակներ է արձանագրել։

Դավթյանի գնահատմամբ` նախանշված երկաթուղին Հայաստանը մտցնելու է փակուղի, որովհետև դա լինելու է ակտիվ տեմպերով կառուցվող Կարս–Իգդիր–Նախիջևան երկաթուղու շարունակությունը, որն իր հերթին միանալու է Բաքու–Թբիլիսի–Կարս հատվածին` Հայաստանի շուրջ ձևավորելով երկաթուղային օղակ, որն ընդամենը մի փոքր հատվածով է անցնում ՀՀ տարածքով (ինչը մեծ ռիսկ է մեր տրանսպորտային անվտանգության առումով)։

Թուրքիայի ազգային արժույթը շարունակում է անկում ապրել և արժեզրկման հերթական ռեկորդն է գրանցել։

Նրա խոսքով՝ Պուտինը և Բայդենը շփվելու շատ առիթներ չեն ունեցել, բայց ամեն դեպքում շփվել են փոխադարձ հարգանքով:

Բրյուսելում տեղի ունեցած Փաշինյան-Ալիև հանդիպումից կողմերը կարծես բավարարված էին, սակայն կարևոր է հասկանալ՝ այդ բավարարվածությունն ինչպես է արտահայտվելու սահմանային իրադարձությունների և մեր անվտանգային համակարգի վրա։ 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանը՝ հիշեցնելով, որ մի քանի շաբաթ առաջ Ալիևը հայտարարում էր, որ «Զանգեզուրի միջանցքը» բացելու համար հայկական կողմից պահանջում է հստակ ժամանակացույց, հակառակ դեպքում՝ դրան կհասնի ուժի միջոցով։

Թվարկելով վարչակազմի նվաճումները՝ Փսակին նաև ընդգծել է Միացյալ Նահանգների դաշինքների վերականգնումը, այդ թվում Եվրոպայի հետ:

Թուրքական լիրայի արժեզրկման ֆոնին Ստամբուլի բորսան հայտարարել է իր աշխատանքը դադարեցնելու մասին: Այդ մասին հայտնում է  «ՌԻԱ Նովոստի» գործակալությունը:

Դեկտեմբերի 13-ին Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն հայտարարել էր, որ Թուրքիան և Հայաստանը հարաբերությունները կարգավորելու համար կնշանակեն հատուկ ներկայացուցիչներ՝ հավելելով, որ Երևանի հետ կբացվեն նաև չարտերային թռիչքներ։

ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենը պլանավորում է մասնակցել 2024 թվականի նախագահական ընտրություններին եւ մտադիր է դա անել ներկայիս փոխնախագահ Քամալա Հարիսի հետ զույգով:

Պաշտոնական Երևանը դեռ չի հանրայնացնում, թե ո՞վ է լինելու Հայաստանի պաշտոնական ներկայացուցիչ-բանագնացը Թուրքիայի հետ, այսպես կոչված, կարգավորման նոր գործընթացում:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը տեսազանգի միջոցով բանակցություններ է անցկացրել SpaceX-ի հիմնադիր և գործադիր տնօրեն Իլոն Մասկի հետ։ Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։