Տարածաշրջան

Նախկինում էնպիսի՜ առևանգումներ են եղել, ինչպիսի՜ զորավարների են առևանգել… Անդրանիկ Քոչարյան

Արցախի ժողովրդի միակ օրակարգը պետք է լինի Արցախում ապրելն ու պայքարելը, ինչպես արել են մեր նախնիները տարբեր դարաշրջաններում: Իսկ յուրաքանչյուր անձ ու ընտանիք իրավունք ունի ինքն իր ճակատագրի վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու. ով գնում է, բարով գնա, բայց չպետք է որևէ կերպ խթանի արտագաղթի զանգվածային վարքը:

Երբ ադրբեջանական կողմը հայտարարեց, թե պատրաստվում է «հումանիտար» բեռ ուղարկել Արցախ՝ Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհվո, հազարավոր արցախցիներ հայտարարեցին, որ այդ բեռն իրենց պետք չէ, պատրաստ են սովից մահանալ, սակայն դահիճի ձեռքից սնունդ չեն ընդունի։

Bloomerg պարբերականն անդրադարձել է զորավարժությանը, նշելով որ այն 7 տարվա ընթացքում երկու երկրների միջև անցկացված ամենամեծ համատեղ զորավարժությունն է, որին մասնակցել են Թուրքիայի զինված ուժերի կողմից շահագործվող ամերիկյան արտադրության F-16 ը և F-18 կործանիչները ու գրոհիչները։ Զորավարժությանը օգտագործվել են նաև թուրքական TCG Anadolu և ամերիկյան USS Gerald R Ford ռազմանավերը։

Իրանի անդամակցությունը BRICS-ին և Շանհայի համագործակցության կազմակերպությանը (ՇՀԿ) կօգնի Իսլամական Հանրապետությանը՝ հաղթահարելու արևմտյան պատժամիջոցների բացասական հետևանքները: Այդ մասին հայտարարել է Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին։

Զրուցակիցներն ընդգծել են տարածաշրջանում կայունության ու խաղաղության ապահովման ուղղությամբ հետևողական ջանքերի կարևորությունը»,- նշված է գրառման մեջ:

Կողմերը գոհունակությամբ ընդգծել են հայ-հնդկական երկկողմ հարաբերությունների զարգացման ընթացքը և քննարկել մի շարք ոլորտներում հարաբերությունները զարգացնելու հեռանկարները:

«Այսպիսով, մենք մոբիլիզացվելու ենք, որպեսզի պայմաններ ստեղծենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև արդար և կայուն խաղաղության հաստատման համար, ինչը թույլ կտա սահմանազատել երկու երկրների միջև սահմանները և հնարավորություն կտա Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանն ապրել այնտեղ՝ հարգելով նրանց իրավունքները, մշակույթը և պատմությունը»,– ասել է Կոլոննան։

Քաղաքագետ Նորայր Դունամալյանը կարծում է, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտության համատեքստում Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի նոր նախաձեռնությունն, ըստ էության, լինելու է փոխզիջումային, իսկ եթե խոսք է գնում Ադրբեջանի վրա ճնշում գործադրելու մասին, ապա այստեղ կարող են վերհանվել հին մեխանիզմներին առնչվող պահանջներ, ինչպես օրինակ՝ Լաչինի միջանցքի անհապաղ վերաբացումը։ Նրա խոսքով՝ կարող են ի հայտ գալ նաև նոր գործոններ։

Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն ընդունել է ՀՀ-ում Իրանի Իսլամական Հանրապետության նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանիի գլխավորած պատվիրակությանը: Հանդիպմանը ներկա էր նաև ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը:

«Ի՞նչ կապ ունի այստեղ Ռուսաստանը: Այս ամենից հետո դուք ցանկանում եք սուբյեկտի՞վ երևալ: Չէ՞ որ դա տարօրինակ կլինի… հնարավոր չէ պարբերապար գալ և ասել. «Մենք ցանկանում ենք ինչ-որ հարցում համաձայնության գալ Պուտինի հետ»: Ինչի՞ շուրջ եք ցանկանում Պուտինի հետ պայմանավորվածություն ձեռ բերել: Դուք ցանկանում եք պայմանավորվել մի մարդու հետ, ով ձեզ նվաստացնում է»:

Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահներ Վլադիմիր Պուտինի և Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի բանակցությունները կկայանան սեպտեմբերի 4-ին Սոչիում։ Այդ մասին հայտնել են Habertürk հեռուստաալիքի աղբյուրները։

Որքան էլ ծանր պաշարման պարագայում Արցախում իրավիճակն օրեցօր ավելի ու ավելի է բարդանում, այնուամենայնիվ, գերխնդիրը ներարցախյան գործընթացները կառավարելիության հունում պահելն է։

Արցախցի լուսանկարիչ Դավիթ Ղահրամանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Բոլոր նրանք, ովքեր դեմ են Ակնայով (Աղդամ) Ադրբեջանի կողմից ուղարկված «հումանիտար» բեռին և հասկանում են, որ դա մահ է, եկեք Վերածննդի հրապարակ։

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ակնկալում է բանակցություններ վարել իր ռուս գործընկեր Վլադիմիր Պուտինի հետ սեպտեմբերին և մինչև սեպտեմբերի 19-ին նախատեսված ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 78-րդ նստաշրջանի բարձր մակարդակի շաբաթվա մեկնարկը։ Այս մասին ТАСС-ին հայտնել է Անկարայի քաղաքական շրջանակներից աղբյուրը։

«Խնդիրն այն է, որ տեղի է ունեցել արմատական վերաֆորմատավորում Բերձորի միջանցքում, սա մի խայտառակ բան է։ Մինչդեռ Բերձորի միջանցքն ունի միջազգային կարգավիճակ, որտեղ Ադրբեջանն առհասարակ իրավունք չուներ արգելափակելու ու օկուպացնելու, և որպես երաշխավոր հանդես է գալիս Ռուսաստանի Դաշնությունը։

Ադրբեջանական աղբյուրներն այսօր տեղեկություն տարածեցին Բաքվից Ստեփանակերտ Կարմիր Մահիկի հովանու ներքո հումանիտար բեռ ուղարկելու վերաբերյալ, սակայն արցախյան կողմի հետ տվյալ հարցով որևէ պայմանավորվածություն չի եղել:

Հունաստանը որոշել է չերկարաձգել ռուսական արտադրության Tor-M1 և Osa զենիթահրթիռային ՀՕՊ համակարգերի (SAM) օգտագործման և տեխնիկական պայմանագրերը: Այդ մասին գրում է թուրքական մամուլը՝ հղում անելով հունական լրատվամիջոցներին:

Հայաստանի նոր իշխանությունների՝ սեփական (զրոյական) կետից կարգավորման գործընթացը կառուցելու մոլուցքը հանգեցրեց Ռուսաստանը, Միացյալ Նահանգներն ու Ֆրանսիան ներկայացնող ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ ընթացած 30-ամյա կարգավորման ձևաչափի, 2007թ.-ից մինչև 2021թ. կիրառված սկզբունքների ու այդ ընթացքում արձանագրված ձեռքբերումների (միջազգային իրավունքի սկզբունքների հիման վրա կառուցված բանակցային բանաձև ու դրա հիման վրա մշակված փաստաթուղթ) խափանմանը և առիթ դարձավ 2020թ. ադրբեջանաթուրքական ագրեսիայի համար։

«Ամերիկայի ձայն». Ֆրանսիայի նախագահը բանակցություններ կանցկացնի Ադրբեջանի և Հայաստանի առաջնորդների հետ՝ ընդգծելով, որ դրանք տեղի կունենան մոտ օրերս:

ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Ռոբերտ Մենենդեսն անդրադարձել է Լաչինի միջանցքում տեղակայված անօրինական անցակետում Ադրբեջանի կողմից արցախցի երեք երիտասարդների առևանգմանը։

Թուրքիայում 5,0 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել: Այս մասին հայտնում է Եվրոպական-միջերկրածովյան սեյսմոլոգիական կենտրոնի (EMSC) կայքը։

Մասնավորապես Ադրբեջանի Կարմիր մահիկի ընկերությունը այսօր 40 տոննա ալյուր կուղարկի Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհ՝ «որպես մարդասիրական քայլ՝ ուղղված ԼՂ հայերին»։

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջեւ բանակցությունների վերաբերյալ հուշագիրը փաստարկում է որ Լեռնային Ղարաբաղի հայ ժողովուրդն ունի առնվազն ներքին ինքնորոշման իրավունք, եւ որ ընթացիկ բանակցությունները պետք է ապահովեն այդ իրավունքի իմաստալից եւ արդյունավետ պաշտպանությունը: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ՀՀ ԱԳ նախկին նախարար Վարդան Օսկանյանը:

Այս ամենը ոչ թե տեղի է ունենում միայն արցախահայության հետ և միայն Հակարի կամրջի վրա, այլ տեղի է ունենում ողջ հայ ժողովրդի հետ: Եթե այսօր Կապանից, Վարդենիսից, Իջևանից, Բերդից, Ջերմուկից կամ Սիսիանից մարդ չեն առևանգում` դա դեռևս չի նշանակում, որ չեն ցանկանում կամ` չեն անելու: Եթե Հայաստանը շարունակի այսպես տառապել կապիտուլյանտների կործանիչ բեռի տակ, եթե երկրում շարունակվեն քաղաքական հետապնդումները ազգային ուժերի դեմ, եթե երկրում տիրի նյութապաշտ ու մորթապաշտ անտարբերություն` վաղը Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններից են մարդկանց առևանգումներ լինելու: Այսպես շարունակվելու դեպքում` մենք ունենալու ենք սահմանամերձ բնակավայրերից ընդհուպ մինչև երեխաների առևանգումներ, ենթակառուցվածքների պայթեցումներ, թունավորումներ, տնտեսական բնույթի վնասարարություններ և այլն:

Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը հայտնել է, որ դադարեցնում է քրեական հետապնդումը երեք հայ երիտասարդների նկատմամբ, ովքեր առևանգվել էին Լաչինի միջանցքի անցակետում։ Այս մասին հայտնում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները։

Քաղաքագետ, իրավաբան Ռոբերտ Մարգարյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանի և նրա թիմի կողմից Արցախի վերաբերյալ արած հայտարարությունները լուրջ խնդիր են ստեղծում Սփյուռքի մեր հայրենակիցների համար, որոնք այս ընթացքում Արցախի ապաշրջափակման համար տարբեր երկրներում ակցիաներ են իրականացնում:

Օգոստոսի 28-ին ադրբեջանական կողմը Լաչինի միջանցքում գտնվող ապօրինի անցակետում առևանգել է ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ Արցախից Հայաստան տեղափոխվող 3 հայ ֆուտբոլիստի՝ շարունակելով խախտել միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերը։

ԱՄՆ Մասաչուսեթսի տեխնիկական համալսարանի պրոֆեսոր, թուրքահայ աշխարհահռչակ տնտեսագետ Տարոն (Դարոն) Աջեմօղլուն անդրադարձել է Թուրքիայի կենտրոնական բանկի կողմից վերջերս կայացված տոկոսային քաղաքականությանն առնչվող որոշմանը։

Ասկերանի շրջանում արձանագրվել է հրադադարի ռեժիմի մեկ խախտում։ Այս մասին հայտնել է ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը ռուսական խաղաղապահ առաքելության մասին ամենօրյա տեղեկագրում։